محمد اسحاق فیاض
آيا هلمند كشور ترياك است يا جزء افغانستان؟
محمد اسحاق فياض
Mif_1967@yahoo.com
اعلاميه نيروهاي ناتو براي اهالي ولايت هلمند كه درآن اعلام كرده بود، نيروهاي ناتومزارع خشخاش مردم را در ولايت هلمند تخريب نخواهد كرد طي دو سه روز اخير سئوالات و اعتراضاتي را به دنبال داشت . اين اعلاميه كه از طريق يك راديوي محلي اعلام گرديد آمده بود: باشندگان شریف هلمند! اردوی ملی افغانستان و نیروهای نظامی آیساف برای حکومت افغانستان کار می کنند. این نیروها تریاک شما را از میان نمی برند. چراکه نیروهای افغان و ناتو این را می دانند که بسیاری از مردم افغانستان راه دیگری برای درآمد خود سراغ ندارند و به همین سبب تریاک می کارند.
نیروهای بریتانایی وابسته به ناتو که در هلمند مستقرند و نیز ارتش ملی افغانستان با ذکر نمونه ای ازعملکرد خود در این باره تلاش کرده اند به مردم نشان دهند که آنان هیچگاه با مسئله محو کردن کشت خشخاش در هلمند رابطه ای نداشته اند: "شما از اهالی منطقه باباجی بپرسید که آیا نیروهای افغان و آیساف تریاک مردم را نابود می کنند؟ آنها جواب خواهند داد: نه!
اين اعلاميه واكش سازمان ملل و برخي از مجانع سياسي و حقوقي را بر انگيخت. برخي از آگاهان سياسي اين اعلاميه را تغير موضع ناتو تعبير كرده وآن را نشانه ضعف اين نيروها دانسته اند و برخي ديگر معتقدند كه اين اعلاميه با عملکرد نهادهای داخلی و جهانی مبارزه با مواد مخدر که می خواهند به تولید تریاک در این کشور پایان دهند سازگاری ندارد. در اين ميان دفتر ریاست جمهور افغانستان و وزارت مبارزه با مواد مخدر در مورد پخش این اعلاميه ابراز بی اطلاعی کرده اند.
اما آقاي کریستینا گونا اوگوز مسئول دفتر مبارزه با مواد مخدر در واكنش به اين اعلاميه گفته است: آگهي حاوی پیام بدی برای مردم بوده است وممکن است پخش این اعلان روند مبارزه با تولید مواد مخدررا در افغانستان با مشکلاتی مواجه سازد. او می گوید: این پیام دو پهلو دارد، از سویی آنها (ناتو) حق به جانب اند چرا که وظیفه آنان سرکوب کردن شورشیان است اما از سوی دیگر قاچاقچیان مواد مخدر و شورشیان با همدیگر روابط نزدیکی دارند که دهقانان را تشویق می کنند و یا به آنها اجازه می دهند که خشخاش بکارند.
نيروهاي ناتو كه اكثريت آنان را سربازان انگليسي تشكيل مي دهند، در سال گذشته در هلمند مستقر شدند. اين نيروها هنگام استقرار يكي از اهداف خود را مبارزه با مواد مخدر و كشت كوكنار اعلام كرد، اما آنان در همان زمان نيز از موضع شان برگشتند و در همان زمان نيزاعلام كردند كه نا بودي كشت زار ها و مزارع كوكنار وظيفه ناتو نيست.
به تاريخ 6 اپريل 2006 رئيس کميسيون پارلمانی بريتانيا آقاي جيمزآربوثنات در مصاحبه اي هدف از اعزام اين نيروها را درهلمند چنين اعلام كرد: يکی کنترل و از بين بردن توليد مواد مخدر است که تعداد کثيری از مردم افغانستان برای تامين معيشت خانواده ها و تغذيه خود به آن متکی هستند و ديگری تامين امنيت و استقرار ثبات در اين کشور است، بنابراين دشوار است امنيت و ثبات را در کشوری به وجود آورد که سعی دارد يکی از منابع عمده تامين معيشت آنان را ازبين ببرد. اما جنرال اد باتلرفرمانده نيروهای بريتانيايی درافغانستان با رد گفته هاي آريوثنات آن را چنين توجيه كرد: آنچه می خواهم تاکيد کنم اين است که ما درگير سياست محو مواد مخدر نخواهيم شد. ما چنين چيزی را نمی خواهيم و مشخص است که ما با کشاورزان عادی افغان جنگ نداريم. توجه اصلی ما به اين نکته متمرکز است که دلالان مواد مخدر را از اين تجارت نامشروع محروم کنيم. ما در تعقيب کسانی هستيم که به زور از مردم پول می گيرند؛ مردم عادی را می ترسانند و وسايل معيشت آنها را از بين می برند.
در آن زمان هيچ كس اعتراض نكرد كه چرا جنرال انگليسي برخلاف اهداف اصلي ناتو حرف زده است و اين سخنان پيام بدي براي مبارزه با موامخدر دارد. زيرا جنرال انگليسي درهمان آغاز استقرار سربازانش از اداي مسئوليت در برابر مبارزه با مواد مخدردر هلمند خود را سبك دوش كرده بود و به نا چار گفته هاي رئيس كميسيون پارلماني بريتانيا را به نحوي توجيه كرد. در طول يك سال كه از حضور نيروهاي انگليسي مي گذرد تا كنون مواردي ديده نشده است كه نيروهاي انگليسي حتي براي يك بارهم كه شده در عمليات مبارزه بامواد مخدر شركت كرده باشند.
اين قلم بارها نوشته است كه آشوب اصلي در هلمند مسئله موادمخدراست كه در اين خوان نعمت از برخي از مقامات دولتي گرفته تا نيروهاي طالبان و القاعده و مافياي قاچاق مواد مخدر و دهاقين با هم ديگر شريكند و نا آرامي ها و آشوب ها در هلمند تا زماني ادامه پيدا مي كند كه شيره هاي ترياك از مزارع جمع نشده باشند و بعد از جمع آوري ترياك اين سرزمين دوباره آرام مي گردد.
دو هفته پيش در ولايت هلمند شاهد بودم كه نيروهاي ائتلاف، اردو و پوليس ملي چگونه با كشت زارهاي ترياك خو گرفته اند و از كنار آن بدون توجه مي گذرند و هرگز تصور نمي كنند كه يكي از وظايف آنان محو كشت كوكنار است. در كنار جاده بين المللي هرات- قندهار كشت زار هاي ترياك به اندازه يك زانو قد كشيده است. بوي مزارع ترياك به شدت دماغ تازه واردان را دراين سرزمين مي آزارد. تا چشم كار مي كند در آن پهن دشت طبيعت مزارع خشخاش است و گلهاي زيبا و ظاهر فريب ترياك طبيعت را تسخير كرده و در پاي هريك از گل بوته هاي فريبنده ترياك راز هاي خونيني نهفته است.
من بارها از اين جاده سفر كرده ام اما مزارع ترياك را هر گز تا به اين گستردگي نديده بودم، مزارع ترياك هردو طرف جاده بين المللي هرات- قندهار را گرفته است، هيچ زميني و مزرعه اي بدون ترياك نيست، حتي در ميان حويلي هاي شان كه در آن باخانواده زندگي مي كنند ترياك كاشته اند.
مر دان هلمندي سرمست از بوي ترياك درميان اين مزارع مشغول چيدن غلف هاي هرز ترياك بودند. در همان زمان ديدم كه كاروان پوليس ملي با شتاب زياد از جاده پر چاله جاده گرشك گذشت و سربازان غرق تماشاي مزارع ترياك بودند. از همين جاده روزانه چندين كارروان نيروهاي ناتوعبور مي كنند و مزارع خشخشاش را به چشم سر مي بينند. رد شده از ولسوالي ژيري و نرسيده به گرشك منطقه اي است كه در آن نيروهاي خارجي پايگاه دارند، در اطراف اين پايگاه در فاصله كمتر از يك كيلو متر توسط مزارع ترياك محاصره شده است و سربازان ناتو با دوربين و ديگر وسايل پيشرفته محو تماشاي گلهاي فريبنده ترياك در آن غروب دلگيربودند. دهقانان مسلمان خسته از كار مزرعه ترياك، نيز در كنار مزرعه روبه سوي قبله به نماز ايستاده بودند.
ادارات دولتي نيز در كنار مزراع خشخاش بنا شده است و نيروهاي گشت هوايي ناتو در ارتفاع پايين روي مزارع خشخاش دايم در حال گشت زني هستند، اما هيچ نيرويي متعرض اين مزارع نمي شوند گويا نيروهاي دولتي، ناتو، طالبان، نيروهاي مافياي مواد مخدر، دهقانان و قاچاق چيان مواد مخدر و.... همه با اين مزارع خوگرفته اند.
در همان زمان با خود گفتم، مزارع ترياك به كعبه آرزوي هاي اين مردم تبديل شده است و هر صبح و شام انتظار مي كشند تا گلهاي رنگارنگ ترياك به خوشه هاي ترياك تبديل شود وبا تيغ زدن و شيره كشي آنها، يك بار ديگر به معماي پيچيده هلمند خاتمه بدهند و اين سر زمين به مدت چند ماه نفس راحت بكشند .
در اين سر زمين از حضوروزارت مبارزه با موامخدر خبري نيست گويا اين سر زمين جزء افغانستان نيست و يا اين قطعه از خاك كشوررا اين وزارت خانه فراموش كرده است.
كسي كه در هلمند سفر مي كند به آساني در خواهند يافت كه نيروهاي ناتو هر چند كه يكي از وظايف خود را مبارزه با مواد مخدر در اين ولايت اعلام كرده است اما همين نيروها شب و روز در هلمند در كنار مزارع ترياك زندگي مي كنند و جرات تخريب اين مزارع را ندارند.
به نظر اين قلم نهاد هاي بين المللي ، حقوقي و دولتي به جاي اعتراض به اين اعلاميه، بهتراست خود شان از نزديك به هلمند آمده وا قعيت ها را از نزديك تماشا كنند و آنان در يك بازديد ساده در خواهند يافت كه از نيروهاي دولتي و ناتو گرفته تا طالبان و القاعده و مافياي مواد مخدر و دهاقين همه و همه با كشت كوكنار تعامل دارند و يا بي توجه از كنار آن مي گذرند. البته آنان لازم نيست تا مناطق خطر ناك هلمند سفر كنند، فقط كافي است از جاده بين المللي قندهار- هرات از ولسوالي ژيري تا گريشك سفر كنند و آن وقت است كه درخواهند يافت كه انسانها از هر جريان موافق و مخالفي كه باشند چگونه با كشت ترياك خود را سازگار كرده اند.
به همين دليل بجاي اين كه به انتشاراين آگهي از راديوي محلي انتقاد شود، بهتراست از مسئولين ذيربط پرسيده شود كه چرا كشت ترياك درولايت هلمند چنان توسعه يافته كه حتي كناره هاي جاده بين المللي را نيز تسخير كرده و مردم به جاي كشت سبزي و گل در حويلي هاي شان ترياك كشت كرده اند؟ آيا هلمند جزء خاك افغانستان نيست كه مشمول بر نامه محو كشت كوكنار گردد؟
بالا
بازگشت