خليل رومان
پاكستان:
مشت پوشيده آهسته
ولي باز مي شود
� عليرغم همه مساعي منطقه يي و بين‌المللي مقامهاي پاكستان به ستراتيژي مزورانه دوستي در لفظ ودشمني درعمل ادامه ميدهد.
� جهان و قواي ائتلاف ضد تروريزم به اين نتيجه رسيده اند كه عامل بي ثباتي افغانستان ادامة‌تشنج اوضاع منطقه وتهديد بالقوه و بالفعل جهان موجوديت كار افزارها، كمپ هاي آموزش دهي، سرباز گيري وتجديد قواي خرابكار درسرحدهاي خاك پاكستان است.
افغانستان كماكان درتهديد بنياد گرايان وتخريب كاران قراردارد. با گذشت قريب پنج سال از يازدهم سپتامبر كه حاكميت القاعده-طالبان از افغانستان برانداخته شد، هنوزهم تهديدهاي جدي در برابر حاكميت افغانستان وقواي ائتلاف بين‌المللي مشاهده مي شود. باگسترش حملات نظامي وعمليات خرابكارانه انتحاري نبض مناسبات سياسي پاكستان - افغانستان تندي گرفت . پرويز مشرف بنابر دعوت مقامهاي افغانستان وارد كشور گرديد و ملاقات هاي مهمي درباره جستجوي راه حل ها به عمل آمد. رئيس جمهور پاكستان در گفتگو هاي رسمي وصحبت هاي مطبوعاتي در افغانستان ، صرف نظر ازلحن خشك نظامي وآمرانه فقط يك پيام داشت وآن اينكه : افغانستان بايد موضع مارا درك كند، ازتبليغات عليه پاكستان انصراف كند، مابا طالبان تفاهم كرده ايم تا ا زآنطرف سرحد برخاك افغانستان وارد نشوند . همزمان بااين سفرتدارك سفرها وديدار هاي سه جانبه درواشنكتن نيز ديده ميشد كه درپي آن پرويز مشرف رئيس جمهور پاكستان، حامد كرزي رئيس جمهور افغانستان و جورج دبليو بوش رئيس جمهور ايالات متحدة امريكا، ديدار ها وملاقات هايي داشتند مساله افغانستان وشيوه هاي ادامة مبارزه با بقاياي القاعده و طالبان در رأس اين گفتگو ها قرارداشت. اوضاع وتحليل هاي عمومي درجريان وبعد ازاين گفتگو ها و ملاقات ها درذيل آورده مي شود:
موضع پاكستان:
مانند هر حادثة منطقه يي وجهاني مقامهاي آنكشور سعي كردند به زعم خوددستاوردي داشته باشند . لذا سفر افغانستان وتوضيحات من در آوردي پرويز مشرف در ضيافت ها ومصاحبه ها وهمچنان امضاي موافقتنامه با بخشي از طالبان دروزيرستان گويا از دستاورد هاي مهم آنكشور تلقي ميگرديد تابدينوسيله به جهان حالي گرداند كه در مبارزه باتروريزم و طالبان ثابت قدم است. اما اين موافقت نامه سناريوي از پيش تنظيم شده وحساب شده بود و موقف طالبان را به سرحد يك طرف قابل اعتنا ارتقا داد. اين پروژه بدون اندك ترين شكي به وسيلة دستگاه هاي اطلاعاتي پاكستان براه انداخته شده است که طالبان وتروريستان را جرأت داد تاعمليات خرابكارانه خويش را افزايش دهند.گفته مي شود كه بعد از امضاي توافق نامه عمليات خرابكارانه بر ضد افغانستان سه بار ازدياد كسب كرده است. عدم شفافيت اين اقدام ازجانب پاكستان وتزييد عمليات انتحاري وجنگي طالبان سؤالهايي رانزد افكار عامه افغانستان و جهان ايجاد كرده است.
همچنان رئيس جمهور پاكستان در غرب افشا نمود كه برخي از افسران باز نشسته استخبارات آن كشور درحمايت از طالبان نقش دارند. او در اظهارات خود نيز تلقين كرد كه بدون نقش آي. اس. آي غرب نميتوانست كاميابي هايي داشته باشد.
اگر باديد ستراتيژيك مشاهده شود سؤال ايجاد ميگردد كه افسران متقاعد پاكستان ازپي كدام انگيزه يي به حمايت از طالبان ميپردازند؟ آيا اين انگيزه نميتواند به طريق اولي نزد استخبارات پاكستان نيز موجودباشد؟
متقاعدان پاكستان با پيروي از كدام مشي و ستراتيژي دست به اين كار مي زنندو اكمالات وسيع تسليحاتي ، تربيوي ، لوژستيكي طالبان از كدام منبع صورت ميگيرد وچگونه بوسیلهء تقاعد کننده های تمویل میشود؟
همچنان دست گيري و دريافت دستگاه هاي پرتاب راكت وكشف دو تا اين ها در اطراف قصر رياست جمهوري ومجلس نماينده‌گان پارلمان پاكستان از جمله مانور هاي تبليغاتي است كه همه نشاندهنده گم كردن پل پاي حاميان اصلي مقامهاي پاكستان در مسايل تشويق وتحريك طالبان است. بدينترتيب جنرال مشرف با پيروي از سياست دورويه آن كشور در صدد آن است تااز يكجانب به طالبان چراغ سبز نشان دهد وازدست ديگر به جهانيان چنين القا كندكه خود آن كشور نيز معروض حمله هاي تروريستان است.چنين صحنه سازي ها درست درزماني صورت مي گيرد كه هم درملاقاتهاي سه جانبه وهم درمطبوعات غربي از پاكستان خواسته شده تادر مقابله با تروريزم موضع قاطع وروشن اتخاذ كند. سياست مانور سازي وصحنه آرايي هاي كذايي دير يازود عدم موثريت خودرا آشكار خواهد ساخت وجهان بدون شك فشار ديپلوماتيك را براي اجراي صادقانه تعهدهاي آنكشوردر قبال مبارزه باتروريزم از دياد خواهد بخشيد. زيرا تجربة اضافه از چهار سال گذشته نيرو هاي موتلف ضدتروريزم را معتقد گردانيده است كه بدون ازبين بردن وخشكانيدن ريشه هاي تروريزم در پاكستان اين مبارزه موثريت چندان نخواهد داشت.
موضع افغانستان:
افكارعامة افغانستان همچنان رئيس جمهوراين كشور به طور واضح استقامت هاي اساسي مبارزه باتروريزم وطالبان را معين كرده اند. آن اين كه بايد سرچشمه ها و مبدا هاي حركات تروريستي از بين برده شود. اين سرچشمه ها در سرحدات و آن طرف سرحد هاي افغانستان است. بعضي از مدرسه ها ،مركز هاي آموزشي، اقامت گاه هاي آشكار سران طالبان در پاكستان، تجديد قوا ، بدسترس گذاري سلاح ها ووسايل انتحاري همه وهمه بدون حمايت سازمان يافته ممكن و متصورنيست. اما متأسفانه نداشتن تعرض مفهوم شده ديپلوماتيك و پيگيري متداوم آن درهمه استقامت ها ، نبود ظرفيت قابل اعتماد اداري حاكميت، افراط وتفريط هاي موقتي و فاقد ستراتيژيك ، عدم اتخاذ مشي روشن درسياست خارجي وچندگانگي برخورد باطالبان در مسأله صلح وجنگ باعث گرديده است تاافغانستان درعرصه جهاني از اعتماد برگشت نا پذير برخوردار نگردد. عدم شناخت عزايم پاكستان در قبال افغانستان و تكيه بر عوامفريبي ها وخود فريبي هاي آن كشور ،افغانستان را ازلحاظ تصميم گيري هاي داخلي وخارجي به چالش مواجه مي سازد. به نظر ميرسد به هر اندازه يي كه ثبات داخلي ويك جهتي سياسي در جهت امنيت و موثريت نظام سياسي و اداري افغانستان تقويت گردد، به همان اندازه اعتماد غرب و نيرو هاي ائتلاف برتوانمندي هاي داخلي افزايش مييابد.
موضع غرب:
ائتلاف بين‌المللي ضد تروريزم در افغانستان عمدتاً از ايالات متحده متأثر است . اين امر به نوبه خود پاكستان را كه از متحدان سابق وحاليه امريكا است در پله سنگين ترنسبت به افغانستان قرار ميدهد. تاكنون اطلاعات ومعلومات دست اول غرب وامريكا با درنظرداشت حسن سابقه در جنگ هاي ضد اتحاد شوروي از پاكستان آماده مي شد. فقط دراين اواخر غرب ،امريكا و تعدادي از متحدان برموضعگيري هاي پاكستان با شك وترديد مينگرند. اين امر باعث مي شودتا متحدان امريكا بر مسايل مبارزه مشترك با ترويزم به آهستگي تجديد نظر كنندويا حداقل علت هاي بي نتيجه بودن اين همه عمليات رادرعدم صداقت رفتاري پاكستان جستجو نمايند. همين بدگماني هاي ابتدايي غرب و امريكا پاكستان را دچار تلاش هاي هستريك نموده است . آن كشور درتلاش جبران وتلافي ناديده گرفتن آن در محاسبات آينده دست وپاميزند. با اقدام ميخواهند نقش قيم افغانستان را- همان نقشي كه درگذشته داشت كماكان بخود اختصاص دهد. مقامهاي پاكستان درنتيجه اين تلاش كوشش ميكنند به غرب تفهيم نمايند كه در مسايل افغانستان اقدامهاي دست بالا و مخصوص بخودرادارد. با آنكه هنوزهم پاكستان درمحاسبه غرب وبخصوص امريكا از متحدان قوی به شمار ميرود اما دير يا زود نيرنگ ها وتوطئه ها، دورويي ها وپاليسي خدعه و فريب نمايان وآشكار ميگردد. جهان وائتلاف ضد تروريزم قادرمیشود به عوض اطلاعات غرض آلود، معلومات واطلاعات دست اول را خودبدست آوردوبا وارد آوردن فشار سياسي، ديپلوماتيك پاكستان ر ا به برخورد متمدنانه ودر خوروادار سازد.درغيرآن پاگذاشتن در دو كشتي زماني كه استقامت ها از هم جدا ميگردند، جز زيان مدحش سود ديگري ندارد.
بالا
بازگشت