آيا اوضاع نا بسمان کشور بهبود خواهد يافت؟
) راد مرد(
در حالى كه نيروهاى ناتو فرماندهى عمليات امنيتى در افغانستان را بر عهده گرفتند و حملات طالبان نيز روندى فزاينده به خود گرفته است، سخنگوى اين گروه اعلام كرد كه طالبان حملات انتحارى بيشترى را در د ستور كار خود قرار داده است. وى به مردم هشدار داد كه از نيروهاى خارجى در افغانستان دورى كنند. به گزارش خبرگزارى ها قارى محمد يوسف در تماس با رسانه ها گفت: از مردم مى خواهيم در كنار نيروهاى خارجى و امنيتى حركت نكنند، زيرا طالبان تصميم به انجام حملات انتحارى بيشترى گرفته است. امسال ۴۴ حمله انتحارى از سوى گروه طالبان و شبكه القاعده در افغانستان صورت گرفت كه در اغلب موارد عامل حمله هاى انتحارى كشته شدند. به نظر مى رسد كه طالبان به اين نتيجه رسيده است كه تاثير عمليات انتحارى عليه نيروى نظامى خارجى در افغانستان بيشتر از انواع ديگر عمليات ها است.
طالبان پس از شكست سنگين سال ۲۰۰۱ بوسيله نيروهاى خارجى به رهبرى آمريكا به مناطق قبايلى پاكستان فرار كردند. آنها پس از سازماندهى مجدد اقدام به انجام عمليات پراكنده عليه نيروهاى خارجى كردند، اما اين نوع عمليات ها كمتر با موفقيت قرين بود. با افزايش حملات طالبان طى دو سال گذشته، آمريكا نيز طرح هاى جديدى را براى خنثى كردن اين حملات در دستور كار قرارداد كه عمليات هاى « شيركوهستان» و « يورش كوهستان» از جمله آنها بودند. گفته مى شود كه ۸۰۰ تن از نيروهاى طالبان طى اين دو عمليات كشته شده اند، برخى منابع هم تعداد تلفات اين گروه را ۱۶۰۰ نفر اعلام كردند.
از شمار افراد طالبان آمارد قيقى در د ست نيست، اما ملا دادالله از رهبران اين گروه پيشتر شمار اعضاى گروه مذكور را ۱۲ هزار نفر اعلام كرده بود. اين در حالى است كه فرماندهان نظاميان غربى شمار افراد اين گروه شورشى مخالف دولت افغانستان را كمتر از يك هزار تن افراد سازماندهى شده اعلام كرده اند. در هر حال به نظر مى رسد كه نحوه مبارزه گروه طالبان و هم پيمانان شان در افغانستان در حال ورود به مرحله جديدى است. اين تغيير تاكتيك احتمالاً مى تواند با توجه به موقعيت كنونى براى گروه مذ كور يك برگ برنده محسوب شود. با وجودى كه قرار است ناتو نيروهايش را در افغانستان افزايش داده و تعداد آنها را از ۹۷۰۰ تن كنونى به ۱۶ هزار تن برساند، با اين حال تعداد نيروهاى آمريكايى كه قرار است از افغانستان خارج شوند، بسيار بيشتر از اين ميزان است. براساس برخى از گزارش ها اين يك كاهش نيروى ۲۱ هزار نفرى است و قرار است با ورود نيروهاى تازه نفس ناتو، آمريكايى ها نيز به تدريج از افغانستان خارج شوند. اگر چه عمليات هاى نظامى اخير از سوى آمريكايى ها تا حد زيادى زمينه سازى براى اين عقب نشينى بزرگ قلمداد مى شود، اما حملات چند روز گذ شته طالبان حكايت از اين دارند كه چنين عمليات هايى نيز با وجود برجاى گذاشتن تلفات سنگين از طالبان، به اهداف خود د ست نيافته اند.
حملات انتحارى به يك عامل عمده در خشونت هاى فزاينده فعلى در افغانستان تبديل شده و نمايانگر آن است كه دشمنان مردم براى بازگشت به صحنه داخلى كشور آماده مى شود. طبق آمار، فقط تا اين مقطع از سال جارى ميلادى، ۴۴ حمله تروريستى انتحارى در افغانستان انجام شده كه اين از مجموع حملات اينچنينى در كل تاريخ كشور بيشتر است. به رغم تاريخ سراسر اضطراب و كشمكش هاى درونى ۳ دهه اخير افغانستان، نخستين حمله انتحارى ثبت شده در كشور به ۹ سپتمبر ۲۰۰۱ - تنها دو روز پيش از تهاجمات تروريستى ۱۱ سپتمبر در آمريكا بازمى گردد. در آن حمله، دو عضو القاعده كه به هيئت خبرنگاران رسانه درآمده بودند خودشان را منفجر كردند و احمد شاه مسعود قوماندان اتحاد شمال را به قتل رساندند.
دومين حمله تروريستى انتحارى در افغانستان در سال ۲۰۰۲ اتفاق افتاد و در پى آن دو حمله د يگر در سال ،۲۰۰۳ شش حمله در سال ۲۰۰۴ و ۲۱ حمله ديگر در سال ۲۰۰۵ به وقوع پيوست. كاربرد فزاينده تروريسم انتحارى در افغانستان به افزايش مجموع تعداد حملات شورشيان نسبت داده شده است. طبق اعلام موسسه تحقيقاتى " رند کارپوريشن " درباره وقوع رويدادهاى تروريستى در افغانستان، كل تعداد حملات شورشيان و تلفات ناشى از اين حملات از سال ۲۰۰۲ به اين سو چهار برابر شده است. خشونت به ويژه در ولايت هاى جنوبى هم مرز با پاكستان، خصوصاً قندهار و هلمند، شديد بوده است.
درحالی که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، فرماندهی قوای ایتلاف بین المللی مبارزه با تروریزم را برعهده گرفته، تام کونیکس نماینده سرمنشی ملل متحد درافغانستان موضوع راه حل نظامی برای مشکل افغانستان با شورشیان را ناممکن دانسته است. وی که درپایان دومین جلسه کمیته نظارت وانسجام متشکل ازهیأت های بلند مرتبه دولتی و بین المللی سخن می گفت؛ با اشاره به ریشه ها وعلل ناامنی، ازضعف اداره دولت وناتوانی قوای امنیتی درکشوربه حیث فکتورهای اصلی بی ثباتی وناامنی نام برد. تام کونیکس گفت که مشکلات پیچیده افغانستان تنها ازطریق نظامی قابل حل نیست ولازم است که کوشش ها واقداماتی برای باز کردن باب گفتگوها و مذاکره سیاسی با شورشیان نیز صورت گیرد.
نماینده سرمنشی ملل متحد درافغانستان که یک دیپلمات با تجربه بین المللی وازاتباع کشورآلمان است، دراین سخنان، درک عمیق خود از جامعه افغانستان وپیچیده گی ها و زمینه های گوناگون بروزناآرامی و علل وعوامل وریشه های آن را به نمایش گذاشته ونشان داده است که جامعه بین المللی چنان که برخی ازرسانه ها وتحلیل گران مسایل افغانستان ابراز کرده اند، چندان ناآگاه ازاوضاع افغانستان نیستند، اما پرسشی که وجود دارد این است که دولت افغانستان، چه امکانات و زمینه هایی برای باز کردن باب گفت وگو با مخالفان مسلح خود دارد؟ واقعیت این است که مخالفان دولت، گروه یکپارچه وسازمان یافته ای نیستند که ازیک رهبری وفرماندهی واحد وبا صلاحیت برخوردارباشند ویا بتوانند با استقلال تصمیم بگیرند.
گفته میشود عناصروافرادی که تحت عنوان طالبان به اعمال هراس افگنانه درکشور دست می زنند، در واقع افرادی هستند که توسط سازمان استخباراتی برخی ازکشورهای همسایه شستشوی مغزی شده وفلسفه مخالفتشان با دولت افغانستان، نفی مشروعیت مبتنی براراده ملی ومشارکت جمعی مردم برای تعیین سرنوشت خویش واخلال درروند حاکمیت قانون واستقرارثبات درکشوراست، باورها براین است که اینان اصلاً با موجودیت دولت کنونی وبرنامه ها وستراتیژی آن مخالفند وتحت هیچ شرایطی قادربه د ست کشیدن ازاین موقف خود نیستند. عده یی به این باوراندکه با چنین افراد وحلقات جزاز زبان زور ولوله تفنگ نمی توان سخن گفت، اما درسیاست، بازکردن باب گفتگو با دشمن، خود یک نوع مبارزه است، که ازلحاظ روانی وفکری اورا تحت فشار می گذارد وقوت طرفی را می رساند که ابتکارعمل را بدست داشته باشد.
درپهلوی آن، گروهها وافرادی هستند که به خاطرحق کشی، بی عدالتی، فساد، خویش خوری و زورگویی ها و نابرابری های آشکاردر جامعه، به جان آمده به نحوی با گروه های مسلح ضد نظام، هم صدا و هم نوا شده اند. درمورد این افراد وگروههای سرخورده وناامید که هر روزهمکاری شان با نهادهای امنیتی ونظامی، ضعیف وکمرنگ می شود واقدامات مخالفان نظام درنظرشان تا حدودی مشروعیت می یابد، دولت باید اقدام جدی کند وبا برقراری تماس منظم وارتباط سازنده بکوشد به خواسته ها ومطالبات آنها پاسخ مثبت دهد: اداره قوی ومؤثر و نیروهای امنیتی توانمند نه تنها ازحق کشی وبی عدالتی جلوگیری می کنند، بلکه زمینه های پیدایش امید به آینده بهتررا درچشم انداز زنده گی مردم نیزایجاد می کنند. گسترش روزافزون ناامیدی ها ونارضایتی ها درمیان مردم زمینه مناسبی برای دشمنان مسلح فراهم می کند، پس تلاش های دولت خواهد توانست تا عوامل نارضایتی درجامعه را شناسایی وبا ناامیدی ها مقابله کند واجازه ندهد که مخالفان ازهر وسیله وابزاری برای پیشبرد اهداف و مقاصد خویش استفاده کنند.
در همين حال « فرانسيس وندرل» نماينده اتحاديه اروپا در افغانستان اعلام كرد كه جامعه جهانى از زمان سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ ميلادى تاكنون در اين كشور مرتكب اشتباه شده است. وى در كابل به خبرنگاران گفت: متاسفانه در گذشته نيروهاى خارجى به اندازه كافى در افغانستان حضور نداشتند و نيروهاى امنيتى افغانستان نيز به اندازه كافى تقويت نشده اند. وى با اشاره به اينكه اكنون جامعه جهانى بايد اشتباهات گذشته را جبران كند، گفت: نبايد فراموش كرد كه افغانستان از يك مرحله بسيار حساس مى گذرد، مرحله اى كه به دليل ۲۳ سال جنگ تمام ساختارهاى امنيتى، سياسى و اقتصادى آن نابود شد. نماينده اتحاديه اروپا در افغانستان در عين حال تاكيد كرد: اروپا براى مدت زمان طولانى در كنار مردم و دولت افغانستان باقى خواهد ماند و قرار است تعداد نيروهاى ناتو به ۱۸ هزار نفر برسد.
وى در ادامه گفت: آمريكا و اروپا براى ايجاد امنيت و بازسازى افغانستان تلاش خواهند كرد و از حكومت حامد كرزى نيز حمايت مى كنند. وى درباره گزارش هاى مبنى بر اختلاف جامعه جهانى با كرزى گفت: اختلاف نظرهايى بر روند انتخاب تعدادى از فرماندهان پوليس وجود داشت ولى جامعه اروپا اكنون بر روند فعاليت فرماندهان پوليس نظارت دارد. وى به با بيان اينكه تعدادى از شورشيان از مرزهاى پاكستان وارد اين كشور مى شوند، گفت: سخنان چند روز قبل پرويز مشرف نشانه هاى خوبى از همكارى اين كشور با افغانستان است، بايد منتظر ماند و ديد.
همچنان نماينده خاص اتحاديه اروپا ، پذيرفت که جامعه جهانى درانتخاب جنگسالاران به حيث متحد ين خود دراين کشور، مرتکب اشتباه شده اند. فرانسس ويندرل نماينده خاص اتحاديه اروپا گفت که اين کار در اوايل بد ليل کمبود نيروهاى امنيتى خارجى و داخلى صورت گرفته بود . قرارمعلومات موصوف ، دراوايل تعداد نيروهاى حافظ صلح بين المللى درافغانستان به پنج هزار تن مى رسيد که اين يک کمبودى نيروهاى امنيتى را نشان مى داد. نامبرده به جواب يک سوال گفت : مى بينيم که نظر به سابق قوت جنگسالاران کم شده است ، اما ما متاسف هستيم که چرا اين کار درسالهاى ٢٠٠٢ صورت نگرفت . ولى وى، ازکسى بنام جنگسالار نام نه گرفت .
ويندرل علاوه نمو د : نميخواهم زيادتر به گذشته برگرديم . به گفته وى ، افغانستان درحال گذار ازيک سلسله مشکلات است و نارامى هاى موجود قابل تعجب نيست . وى عدم امنيت بهتر، فساد درادارات ، مشکلات خود حکومت و بازسازى ناکافى را از مشکلات موجود پيش روى دولت و مردم خواند . اما وى افزود : بايد فهميده شود که بازسازى يک جامعه کاملاً تخريب شده کار آسان نيست ، ولى با آنهم کارهاى انجام شده است . موصوف همچنان ، درمورد توسعه ناتو به جنوب افغانستان توضيحات داده ، افزود: ناتودرجنوب افغانستان به خاطرى ناکام نمى شود که خواست مردم افغانستان بى امنيتى نمى باشد وديگراينکه جامعه جهانى تازمانى درکنارآنها باقى مى ماند که مردم به آنها نياز دارند. وى همچنان به نماينده گى ازاتحاديه اروپا بر تداوم همکارى باحکومت فعلى افغانستان تاء کيد کرد . قراراظهارات موصوف اتحاديه اروپا وجامعه جهانى بر اداره حامدکرزى بى باور نيست و از آن هميشه حمايت خواهد کرد . موصوف در پيامش به ملت افغان گفت : بايد مردم افغانستان ما يوس نباشند، اگر بيشتر مايوس شويم در آن صورت ما کمتر کارهاى را انجام داده مى توانيم .
بلي ! باتائيد سخنان نماينده اتحاديه اروپا بايد گفت که پديده هاي منفي داخل شهرها جدا از ساير نا امني ها ، جامعه را تهد يد مي کند. کودک ربايي، سرقت هاي مسلحانه، دزدي هاي شبانه خانه گي، باج گيري بوسيله فرماندهان و تفنگداران محلي، انتقام گيري هاي شخصي از جمله موارد عمده اي است که در اغلب ولايات، شاهد آن هستيم يکي از مسوولين امنيتي در شمال کشور اعلام نمود 130 کودک تا به حال ازمنطقه شما ل، ظرف دو ماه گذ شته در اين منطقه از چنگا ل قاچاقچيان نجات يافتند اين در حالي است که مسوولين امنيتي کشور آمار دقيقي از ميزان جرايم ارتکاب يافته در دست ندارند. ودر کنار آن فساد اداري و کمبود نيروهاي مسلکي درداخل ادارات دولتي شرايطي را فراهم مي آورد هکه جنايتکاران و اوباشان ، پس از دستگيري با پرداخت رشوت ميتوانند به طرق گوناگون خود را از چنگال قانون برهانند. کارمندان امنيتي که وظيفه خطير و مهمي بر دوش دارند از ابتدايي ترين امکانات و تجربيات بي بهره اند. حدود يک سال پيش، کشور عربستان اعلام نمود تعدادي از کودکان بي سرپرست افغان را که در اين کشور بدون مجوز قانوني زند گي مي کنند اخراج مي کند اما اين اعلام تکان دهنده که اين سوال را به وجود مي آورد، اين کودکان را چه افرادي به عربستان منتقل کرده اند؟
مسوولين امنيتي کشور را کوچکترين تکاني نداد و به فکر فرو نبرد تا عمق قضيه را دريابند. سرقتهاي مسلحانه با لباس مبدل توسط دزدان در شهرهاي مختلف و به خصوص پايتخت که در مورد اخير آن دزدان حتي ابتدا راهبندان نمودند سپس به سرقت مسلحانه مبادرت ورزيدند نيز جاي سوال هاي فراوان داشت. دزدي هاي گسترده شبانه در پايتخت و ولايات نيز امنيت اجتماعي خانواده ها را با تهديد جدي مواجه کرده است. به دليل فقر امکانات اغلب نا امني هاي اجتماعي در ولايات، پوشش رسانه اي داده نمي شود وشايد خيلي از رسانه هاي داخلي به دليل زير سوال نرفتن و تهديد نشدن به وسيله مقامهاي امنيتي و ديگران حاضر به انجام چنين ريسکي نيستند. از اينرو کمتر شاهد جلوه اينگونه نا امني ها در سطح رسانه ها هستيم .آمار و ارقام نيز وجود ندارد تا بتوانيم با مراجعه به آن، ميزان جرايم ارتکاب يافته ودر صد آن را در کشور تشخيص دهيم. وظيفه اصلي تامين امنيت در جامعه به عهده نيروهاي امنيتي و محاکم کشور است که ضعيف عمل نمودن اين دو نهاد در شرايط کنوني افزايش نا امني هاي اجتماعي را به نحوه چشمگير رقم زده است.
علنا مشاهده مي شود که منابع ملي ما توسط دزدان و سود جويان به تاراج مي رود ، ميراث فرهنگي ما که هويت ملي ما را به جهانيان معرفي مي کند از دل خاک بيرون کشيده شده يا از موز يم ها به غارت مي روند و پس از انتقال به کشورهاي همسايه سر از موز يم هاي شخصي جنرالا ن پاکستاني يا د يگر کلکسيونرها در مي آورد . ذخاير و معادن ما که براي دولتمردان نا مکشوف باقي مانده اند گاهي اوقات به وسيله دزدان و غارتگران شناسايي مي شوند و آنان اين منابع ارزشمند را استخراج نموده ود ر با زارهاي خارج از کشور، به فروش مي رسانند. کشور ومردم افغانستان با توجه به اين که اقتصاد ضعيفي دارند اندک بضاعت مالي ما چه در خانه و چه سرمايه هاي ملي اينگونه به غارت وتاراج مي رود. جدا از اينکه بدامني ها باعث نگراني شديد مردم و علاقمندي مجدد به مهاجرت مي شود از کشور مانيز يک صفحه تاريک به جهانيان نمايش داده مي شود.
هرگاه به مسوولين امنيتي و قضايي کشور مراجعه نماييد و از آنها علت را جويا شويد فقط به توجيه وتبرئه خود اکتفا مي کنند يا مي گويند: توانمندي ما در همين حداست، پس اگر شرايط اينگونه است چه کسي متعهد مي شود که امنيت اجتماعي را درافغانستان تامين کند؟ اگر نا امني هاي اجتماعي به همين منوال ادامه داشته باشد سرمايه گذاران داخلي و خارجي که با آوردن سرمايه شان چرخهاي صنعتي و اقتصادي کشور را به حرکت در مي آورند جرات آوردن سرمايه شان را با اين شرايط بد امني به افغانستان پيدا نمي کنند چنانچه تا اکنون تهديد هاي امنيتي مانع اين کار در سطح وسيع شده است واين بدان معناست که نا امني اجتماعي آرام آرام اغلب ارکان زندگي عادي وروز مره مردم را فلج مي کند ونقش دولت به عنوان تامين کننده اصلي امنيت کشور کاملا زير سوال مي رود. استفاده ازمنابع خبري وتحليلي .
بالا
بازگشت