اکادمیسین دستگیر پنجشیری
هرجرقه ء نوکه خیزد از سنگرما
هر نظم کهن که ریزد ازخاور ما
ما را به جهان صلح نزد یک کند
دیوان وددان گریزد از کشور ما
" فروغ هستی "
پیشینه ء روابط افغانستان با پاکستان
بخش د وم
درجریان کشمکشهای خونین شیخ مجیب لرحمان برای تعیین حق سرنوشت ملت آزادی دوست بنگال جدایی واستقلال سیاسی "بتگله دیش "وتجزیهء پاکستان بازهم برای ملل ومردمان بلوچستان وپشتونخوا این امکان مهیا شد تابه پشتیبانی بیدریغ مردم دولت افغانستان ودیگر نیروهای آزادی دوست منطقه وجهان از حق خود ارادیت خویش در سطح ملی وبین المللی دفاع مشروع کنند وجنبش ملی ورهایی بخش قومی خودرا به پیروزی رسانند ولی حکومتهای دهه اخیر سلطنت محمد ظاهر شاه درین مرحله ء بحرانی پاکستان بازهم بپا س خوشی خاطر محافل کهنه کار انگلیس وا مریکا از پهلوی این رویداد وامکان مساعد با چشمان بسته عبور کردند وبه اصطلاح مردم از عقب خنجر نزد ند وبه این پندار واهی ومردمفریبانه بود ه ا ند که : مسأله خود ارادیت مردم پشتون وبلوچ ،راه حل خودرا بدون مبارزه ء فعال و صلح آمیز سیاسی به خودی خود ، یافته میتواند .
خلاصه حکومتهای "دهه ء قانون اساسی " ( 1343 خورشیدی ) محمد ظاهر شاه، به استثنای موسی شفیق صدر اعظم ، از چهار چوب ما نورهای سیاسی تبلیغاتی بیانات رادیو یی و مصاحبه های تشریفاتی ودر نهایت از حدود بخششهای نقدی تحایف وپناه دادن رهبران سیاسی وتجلیل روزنهم سنبله " جشن پشتونستان " وانجام حرکات موزون وشور آ فرین سرودست وپا ، غوغاها وغریوها و د هل و سرنای تبلیغاتی ، گامی فراتر بسوی آزادی خود مختاری ورشد آگاهی قبایل عقب نگهداشته و تحت ستم هردوی خط استعماری نهاده نتوانستند
ولی بطور کلی عدم الحا ق به دسته بندیهای سیاسی ونظامی ، تایید اساسهای کنفرانس باندونگ واعلامیه ء بلگراد ،دفاع ازجنبشهای آزادی بخش ملل ومردمان آسیا وافریقا پشتیبانی خشک وخالی از مطالبات مردم پشتونخوا وبلوچستان ، حل مسالمت آمیز مسأ له پشتونستان تقویت روابط دوستانه با کشورهای همسایه وممالک اسلامی ،احترام به منشور ملل متحد ، جلب همکاریهای سازمان ملل متحد پشتیبانی لفظی از ارز شهای اعلامیه جهانی حقوق بشر همه وهمه گوهر ومضمون اساسی سیاست خارجی حکومتهای دهه ء دمکراسی ودههء اخیر سلطنت محمد ظاهر شاه بود است (10)
اگرچه موسی شفیق آخرین صدراعظم دهه ء آخر سلطنت محمدظاهرشاه با امیر عباس هویدا صدر اعظم دولت شهنشاهی ایران در13ماه مارچ 1973م قرادادی را در زمینه ء استفاده از آب دریای هیلمند درشهر کابل امضاء کرد وبا آهنگ بسیار پرشتابی در 22 و 30می این قرارداد در ولسی جرگه و ومجلس سنا تایید گردید (11) وبرای بهبود روابط افغا نستان باکشور ایران گام بسیار جسورانه نهاد ولی این اقدام جسورانه موسی شفیق صدراعظم بواکنش جدی ومخالفت همه نیروهای ملی ودموکراتیک ازجمله به واکنش جدی محمد هاشم میوند وال رهبر حزب دموکرات مترقی حزب دموکراتیک خلق وافغان ملت روبرو شد وعلیه امضای این قرارداد نابرابر ، وحدت عمل نیروهای دموکراتیک چپ وملی گرایان تأمین گردید .درتظاهرات خیابانی ودر مطبوعات وشبنامه ها خشم وخروش اعتراض آمیز میهنپرستان ازجمله هیجانات انقلابی حلقه های مخفی بازتاب یافت وسرنگونی نظام سلطنتی برای نخستین بار درنشرات زیر زمینی حلقه نو بنیاد "گروه کار " سه ماه پیش از سقوط سلطنت در دانشگاه کابل پخش شد متن این شبنامه ء تاریخی را من خود درزندان قلعه کرنیل نوشته ، به تخلص مستعار " مرغاب" در دستر س امان الله استوار سر حلقه ء گروه کار قرار داده .ومیخی را از زندان استبدا د سلطنتی در تابوت نظام شاهی کوبیده بودم .
شایسته گفتن است که موسی شفیق صدراعظم برای حل مسالمت آمیز مسأ له پشتونستان با حکومت پاکستان اراده ء هیأت حاکمه ء افغانستان را در یک کنفرانس مطبوعاتی یک روز پیش از امضای قرارداد آب هیلمند پیشگویی کرد ولی هنوز مذاکرات درباره ء توافقنا مه ء شناسایی خط دیورند وخود ارادیت پشتونخوا آغاز نیافته بود که درنیمه های شب مهتابی وسپید 25 / 26 سرطان 1352 خورشیدی برابربه ( 17جولای 1973 ) ناقوس مرگ سلطنت وحکومت موسی شفیق توسط سردار محمد داوء ود بصدا درآمد وتاریخ درست 180 درجه علیه سیاست انعطاف پذیر وغالبا سازشکارانه ء موسی شفیق چرخش تند کرد
سردار محمد داود صدراعظم ورییس دولت بیروکراتیک نظامی افغانستان نیز با درک اوضاع واحوال نوین سیاسی درون دولت وتناسب قوای بین المللی ومنطقه از مواضع دوران صدارت خود به پسرفت ناگهانی وسازش کارانه آغاز نهاد در 20ماه اگست 1976به دعوت ذوالفقار علی بوتو صدراعظم پاکستان به آن کشور مسافرت کرد ودر 11ماه اکتبر 1977 م محمد ضیا ء الحق به کابل دعوت شد هردو طرف به این تفاهم رسیده بودند که مسایل خط دیورند وحقوق مردم پشتونخوا از طریق مذاکره ولی بدون توجه بخواست عادلانه ءحق خود ارادیت مردم پشتونخوا وبلوچستان حل وماستمالی شود
این گرایش سازشکارانه ء سردارمحمد داوءود بواکنش نامساعدرهبران عوامی ملی مواجه گردید اجمل ختک در جشن پشتونستان حضور ومجال سخنرانی نیافت ودر مراسم 9 سنبله خلاف تعامل سالهای گذشته اشتراک مستقیم وفعال نه توا نست با فهم این واقعیتهای تاریخی ومغایر نوشته ء ا. هارون موءلف کتاب " داوءود خان د ک.جی.بی په لومه کی " شناخت رهبران نشنل عوامی پا رتی ودیگر احزاب ملی دموکراتیک ولاییک پشتونخوا وبلوچستان از رهبران دولتها ی نظامیگر احزاب وشخصیتهای بانفوذ و از اهداف ستراتیژیک غا یی ومنطقه یی اداره نظامی پاکستان ، به مراتب ژرفتر ،دقیقتروصحیح تر بوده است . نیروهای ملی ودموکراتیک پشتونخوا وبلوچستان در روشنی همیگونه شناخت ژرف خود ،هیچگاه از امیران تنظیمهای تند رو کندرو افغانستان بسود ادارهء نظامی پاکستان پشتیبانی نکردند تنها دردوران تجاوز مثلث جنبش واپسگرا ی طالبان القاعده و ملیشه های پاکستان در افغانستان جناب سناتور اجمل ختک بگونه ء شاه مخلوع ، خلف انتظار مردم افغانستان اشتباه بزرگ سیاسی کرد واین تجاوز وحشیانه رادرگفتگو ی رادیویی با بی.بی.سی به بسود صلح وثبات افغانستان دانست ولی نواز شریف به ابتدایی ترین خواست عادلانه ء ا و که شناخت نام تاریخی " پشتونخوا " بود پاسخ مثبت نه گفت. واین معامله سیاسی باکودتای نظامی جنرال مشرف پنبه شد ونواز شریف زندانی وبی نقش گردید وخواست شاغلی سناتور اجمل ختک تا هنوز از قوه به فعل نیامد
باید دانست که شاه ایران نیز در سال4 197 م ودوران سیطره وتمرکز فردی سردار داوءود تلاش موذیانه ونافرجامی نمود تا کابل درچنبر اقتصادی وامنیتی جهان غرب شامل شود واین چنبر کشورهای افغانستان ایران پاکستان هند ودولتهای عربی خاورمیانه وخلیج را دربر گیرد واز تهران اداره شود همانگونه که موءلفان " کتاب پشت پرده شوروی ... " نوشته اند این پالیسی شاه ایران را بحیث جزء همکاری گستردهء اقتصادی ونظامی واشنگتن –تهران در عملیات پوشیدهء مخفی خود درجنوب شرق آسیا " تشویق وتایید نمود " (12)
همچنان پس از قیام مسلحانه ء 26سرطان 1352 وسقوط سلطنت (1973 م) به این نیرنگها شبکه های جاسوسی عربستان سعودی پاکستان ودیگر کشورهای منطقه در افغانستان گسترش یافت " ساواک ایران شاهنشاهی و سیا باهم همکاری میکرده و گهگاه فعالیتهای خودرا با دستیاری گروپهای مخفی بنیادگرا به پیش میبرده اند
تصادفی نبود که سردار محمد داوءود رییس جمهور افغانستان باری در 25 اپریل 1977 م به ایران رفت ودر آنجا با رضاشاه ملاقات کرد ودولت ایران درین ملاقات اعتبار مبلغ دوملیون دالر را بخاط پروژه ءراه اهن افغانستان وسایر پروژه وعده داد (12). درین هنگام ،ساواک ایران با بنیادگرایان پاکستان اخوان لمسلمین مصر ورابطه عا لم اسلامی عربستان سعودی نیز ارتباط وپیوند تنگا تنگ داشته اند . بنابرین سردار محمد داوءود بادرک توازن وتناسب جدید قوای سیاسی منطقه بزیر فشارهای گونه گون نظامی سیاسی داخلی وخارجی درمسأله خیلی حساس ملی نظیر استفاده از آب دریای هیلمند درمقابل ایران ودر زمینه ء حق خود ارادیت خلق پشتونخوا وبلوچستان در برابر نظامیگران پاکستان زانو زد وبعقب نشینی داوطلبانه ومرگباری تن درداد سردارمحمد دا وءود بویژه زیر فشار نظامی سیاسی دولت نظامی پاکستان وتنظیمهای نوبنیاد جمعیت اسلامی وحزب اسلامی از مواضع قبلی خود زبونانه چرخش تند کرد وراه سازش و سیاست ضد ملی را درپیش گرفت واین بار خلاف های وهوی تبلیغاتی دوران صدارت خود چنین اظهار کرد؛ که : " افغانستان بعدازین برای ناراضیان پشتون وبلوچ که درمقابل رژیم ذوالفقار علی بوتو مبارزه میکنند یک جای ایمن وپناه گاهی نیست .. " . این موضعگیری وپسرفت ناگهانی سرداردا وءود موجبات آزرده گی نیروهای ملی ودموکراتیک افغاستان پشتونخوا وبلوچستا ن را فراهم ساخت
سردار محمد داوءود به مقیا س ملی نیز بگونه ء دوران فرو پاشی شاه امان لله در سراشیب پسرفت وقهقرا قرارگرفت همه زینه ها و افزارهای خوشباور نظامی را که غا فلانه اورا به اوج قدرت وبه مقامات ریاست دولت و حکومت رسانیده بودند درجولای 1974 بی نقش واز کمیته ء مرکزی و دیگر مقامات بلند پایه ء حکومت وقوای مسلح سبکدوش کرد و نزدیک به سی تن هوادارن عبد الحمید محتاط از جمله محمداکبر مقصودی رییس ارکان قو ای هوایی ودگروال توره خان رییس ارکان فرقه 15 قندهار را درمنازل شان نظربند ساخت . چندی پس پاچا گل وفادار وزیر امورسرحدات ودر سال 1975 فیض محمد وزیر امورداخله به اتهام ارتباط به فرکسیونهای خلق وپرچم ازوظایف دولتی برکنار وبه سفارتهای لیبیا واندونزیا تعیین شدند به دکتر حسن شرق ،نزدیکترین دستیار ودوست وفادار خود نیز باورخودرا ازدست داد واورا به سفارت جاپان فرستاد به این ترتیب نزدیک به 250تن از افسران تحصیلکرده ء شوروی عملا بی نقش وپایه های نظامی وسیاسی دولت سردار محمد داوءود در اردوی منظم جمهوری سست شد وبه لرزه درآمد سردار محمد داوءود به مقصد کاهش درجه ء وابسته گی اردوی افغانستان به اتحاد شوروی ودیگر کشورهای سوسیا لستی افسران اردورا به هند ،مصر ترکیه وخالخال به امریکا فرستاد وبه این تدبیر زمینه ء نفوذ ورخنه گری اقمار سرمایه سالاری جهانی را در اردو ودولت بیروکراتیک نظامی اشرافی خود فراهم آورد (13) این سردارمغرور درنتیجه ء اینهمه تلاشهای دیوانه وار وناکام سیاسی در نیمه راه نیل به آرزوهای نیم خام وناپخته ء "داعیه پشتونستان " هرچند بر رهبری حزب دموکراتیک خلق مغایر اصول دموکراسی وارزشهای اعلامیهء حقوق بشر حمله کرد و ما را خلاف نوشته ء محترم دکتر کار وان درسایت آریایی ، نه یکهفته، بل از شام سه شنبه 5 ثور تا پس از ظهر هفتم ثور 1357 درست دوشب وروز در توقیف ولایت کابل وزیر مراقبت شدید با دستان بسته در زنجیر نگهداشتند ولی زیربار اشتباهات تاریخی خود در نتیجه ء قیام مسلحانه ء ملی سازمان نظامی ح.د.خ .ا واژگون شد. سرداد ولی ازقدرت سیاسی وغرور ناسالم خا ندانی وخیل وتبار بیدادگر خود تا آخرین لحظه ء زنده گی بصورت داوطلبانه دست نکشید مقاومت مسلحانه کرد فرزندان وخانوادهء خودرا قربان جنون جاهجویی فردی خود ساخت با همه سرسختی بسوی زوال وراه خطا ی انور سادات ضیاءلحق رضاه شاه بدون پشیمانی و ترس از قضاوت عادلانه ء تاریخ گام نهاد و سرانجام آب به مرداب بنیادگرایان واپسگرایان واد اره ء نظامی پاکستان ریخت و .بگونه ء همه شاهان وامیران خودپرست ومستبد دوران سلطه ء استعمار ، پشت بر داعیه های بی حاصل تبلیغاتی خود کرد
نتیجه : شاه مخلوع محمدظاهرخان ، حکومتهای بسته بخاندان سلطنت بویژه سردار محمد داوءود صدراعظم ،حکومتهای دهه ء دموکراسی وقانو ن اسا سی محمد ظاهر شاه به استثنای موسی شفیق صدراعظم ، از چهار چوب مانورهای سیاسی تبلیغاتی ، بیانات راد یویی نشر پروگرام رادیویی پشتونستان مصاحبهای تشریفاتی ودرنهایت از حدود بخششها ،معاشهای مستمری تقدیم تحایف ، پناه دادن رهبران سیاسی پشتونخوا بلوچستان وتجلیل تشریفاتی نهم سنبله روز " جشن پشتونستان " انجام حرکات موزون وشور آفرین سرودست وپا وبلند کردن های وهوی وغریو های تبلیغاتی هنر مندان قبایلی، گامی فراتر بسوی رشد اقتصادی –اجتماعی فرهنگی ، تغییر مناسبات بسیار پوسیده و عقب نگهداشته شده قبیله سالاری ودر راه روشن آزادی خودمختاری وآگاهی سیاسی قبایل مستعد به تکامل هردوسوی خط استعماری دیورند برداشته نتوانستند
دولتهای هردو سوی مرز استعماری دیورند درین برش تاریخ واجد گوهر مشترک اجتماعی وسیاسی بوده، بدرجات کم وبیش متفاوتی با استعمار بریتانیا ی کبیر پیوند سنتی و تنگا تنگ داشته اند
این دولتهای ضدملی ومستبد از قبا یل هردوی سوی نوار مر ز استعماری دیورند بسود سرکوب جنبشها ی ملی ودموکراتیک پشتونخوا بلوچستان بنگله دیش کشمیر واقلیتهای ملی ومذهبی افغانستان وهند وستان مستقل وبیطرف بهره برداری سیاسی وسوداگرانه میکرده اند این قبایل مستعد به هر گونه آموزش وپرورش نظامی سیاسی وفرهنگی ،هنوز جدا از تحولات اقتصادی اجتماعی فرهنگی وزنده گی مد نی ،درمدرسه های دیوبندی مغز شویی ودر زنجیر پوسیدهء مناسبات وذهنیت قبیله یی زندانی ومیخکوب میگردند وبا هزاران دریغ بنامهای قبایل آزاد "علاقه ء غیر " سرکش ،یاغستان "اصلاح ناپذیر " دشمن آموزش وپرورش معاصر وفرهنگ پیشرو ،خود کش بیگانه پرور ولشکر القاعده طالب جند الله لشکرطیبه و . نامها ی گمراه کننده دیگر ، ستایش نکوهش آلود وترورستی میشوند و لی درعمل بگونه ء افزارهای بی شعور تاریخ فروزینه ها وهیزم کشان جنگهای وحشیانه ، در هردوسوی مرز استعماری دیورند بویژ ه د ر افغانستان کشمیر هند واحتمالا درعراق مورد بهر ه برداری قرارمیگرند
سردار محمد داوءود رییس جمهور وصدراعظم نیز درآخرین سالهای تمرکز خونین خود ، شور بختانه پشت بر جنبش ریشه دار عدم انسلاک پالیسی سنتی رشد مستقل ملی ، اصول همزیستی مسالمت آمیز همکاری ودوستی باملل ومردمان صلحدوست جهان کرد و بگونه ء شاه امان لله ،درسراشیب پسرفت و حرکت قهقرا یی افتاد ودرنتیجه ء تلاشهای دیوانه وار وناکام سیاسی چپگردهای پیاپی ، بحران اعتما د ، گرایش به تمرکز خونین وسرکوب ترقیخواهان ،درنیمه راه آرزوها وخیا لات خام وناپخته ء "داعیه ء پشتونستان " زیر بار اشتباهات سیاسی خود واژگون گردید وباهمه خجلت وشرمساری تاریخی در راه ناروشن ومرگبار جنرال ضیاء الحق انور ساد ا ت ، ذوالفقار علی بوتو و رضاشاه سلاطین و اما رات عربی خاورمیانه گامها ی بلند نهاد
امید که طالبان تمرکز قدرت ازین افراط کاران مستبد تاریخ درسهای آموزنده و عبرت بگیرند وبا خود آرادیت قبایل وگروههای قومی د وسوی مرز دیورند وبا دم شیران خشماگین جنگلهای انبوه میهن ما در آینده بازیهای سیاسی دیوانه وار نکنند و دربرابر حق حا کمیت وا راده ء آزاد عادلانه ء توده ها ی مردم افغانستان وپاکستان بدون چون وچرا وبفرما ن آمرانه ء تاریخ گردن نهند
باعرض حرمت
پایان بخش دوم پیشینه ء روابط افغانستان وپاکستان
اکادمیسین دستگیر پنجشیری
ایالت واشنگتن - امریکا
12 دسامبر 2006 میلادی
بالا
بازگشت