(احمد سعیدی)
پروگرام اتومی ایران و مخالفت های ایالات متحده امریکا
مبنی بر پیامد های بعدی آن
بعد از پایان جنگ دوم جهانی که همزمان با استعمال سلاح اتومی از جانب ایالات متحده امریکا بالای شهر های هیروشیما و ناگاساکی جاپان بتاریخ (8) مارچ ماه می سال (1945) نقطه پایان گذاشته شد ، پژوهشگران و محققین ساینس و تکنالوژی قرن بیستم را قــرن اتــوم خواندند. زیرا با اختراع و ایجاد آن چهره جهان در عرصه های سیاسی و نظامی دیگرگون گردیده که در نتیجه آن کشور های مثلث که متشکل از المان ، ایتالیا و جاپان بود با شکست جبران ناپذیر از جانب کشور های اتحادی که متشکل از ایالات متحده امریکا ، انگلستان ، فرانسه و در برخی موارد اتحاد شوروی بود مواجه گردید و بساط فاشیزم هیتلری از کره خاکی جهان برای ابد رخت بر بسته و برای دایم ناپدید گردید .
اختراع اتوم و بکاربرد آن در ساخت سلاح های تهاجمی باعث آن گردید تا فاتحین جنگ دوم جهانی را به مسابقات تسلیحاتی و از جمله سلاح اتومی وادار سازند که بعد از ایالات متحده امریکا ، اتحاد شوروی سابق با آن دست یافت و بعداً کشور های انگلستان ، فرانسه و جمهوریت مردم چین یکی پی دیگر با ساخت آن مؤفق گردیدند . کشور های متذکره به حیث دارنده نیروی هستوی به حیث نیرومند ترین کشور های جهان مبدل و در شورای امنیت سازمان ملل متحد با کسب عضویت دایمی آن فایق گردیدند .
اکنون از پایان جنگ دوم جهانی بیش از (60) سال سپری می گردد ، اما با وصف اینکه نوعیت و میزان تخریب سلاح های اتومی از (8) ماه می سال 1945 باینطرف به مراتب بیشتر گردیده است ولی با تعقیب سیاست های صلح و دیتانت که از جانب جامعه جهانی با آن پیوسته تأکید بعمل آمده است ، جهان از وقوع خطرناک ترین جنگ هستوی حتی میان ایالات متحده امریکا و اتحاد شوروی سابق تا کنون فارغ بوده ولی خطرات احتمالی آن نزد هوا خواهان و طرفداران صلح در سراسر جهان برحال خود باقیست که نمی توان آنرا از نظر دور نگهداشت بلکه در جهت منع و از میان برداشتن آن همواره تلاش های وسیع و گسترده بعمل آید .
ولی طوریکه دیده می شود برخی از کشور های جهان برخلاف توقعات جامعه جهانی و ایدیال های صلح پسند آن در صدد اند تا با سلاح های کشتار جمعی و تباه کن دست یابند و جهان را در آستانه خطرات جبران ناپذیر ناشی از آن قرار دهند که برخلاف این بار کشور های جهان سوم و رو به انکشاف با ساخت چنین سلاح های مخوف و خطرناک دست زده وعدۀ دیگری در تلاش اند تا با آن دست یابند .
کشور های هند و پاکستان که از سال های متمادی بدینسو برسر مسئله کشمیر در تضاد و مناقشه قرار دارند و حتی در سال های 1948 و 1965 برای دومین بار با هم جنگیده اند در دردههً هشتاد به سلاح های اتومی دست یافتند که مسلماً برای منطقه و جهان قابل نگرانی بوده و هر لحظه خطرات جدی و غیر قابل پیشبینی شده آن در اذهان جهانیان متصور می باشند . علاوه از وقوع این رویداد خطرناک تمدن و ضد بشری برخی از کشور های دیگر نیز مانند کوریای شمالی ، لیبیا و ایران در صدد آن گردیدند تا با کسب سلاح های اتومی دست یابند اما مدتی بعد کشور لیبیا با بذل مساعی جامعه جهانی و بطور اخص با انجام تلاش های دپلوماتیکی ایالات متحده امریکا از پیشبرد برنامه هستوی خویش منصرف و آنرا متوقف ساخت ، ولی کشور های کوریای شمالی و ایران برخلاف توقعات و خواست های جامعه جهانی با ارایه دلایل متنوع از قبیل استحکام سیستم دفاعی در برابر حملات احتمالی کشور های متخاصم و یا مرفوع ساختن نیازمندی های انرژی و اهداف صلح آمیز در جهت نیل با آن تلاش می ورزند که با هیچ صورت دلایل ارائه شده برای جهانیان و ساکنان کشور های همجوار آن قابل امتناع نبوده بلکه همواره باعث نگرانی های فزاینده و خطرات احتمالیست که بالای آن با نظرداشت ابعاد گسترده آن عمیقاً اندیشید و در جهت متوقف ساختن آن از بکاربرد راه های دپلوماتیکی باید کار گرفت و پیوسته با بذل مساعی مشترک و هم آهنگ کننده کشور های با نفوذ جهان کوشید تا از پیشبرد برنامه های اتومی جلوگیری بعمل آمده و از سایه بیم ناک این کابوس هولناک منطقه و جهان را رهائی بخشند .
با به قدرت رسیدن محمود احمدی نژاد به حیث رئیس جمهور ایران اختلافات میان ایران و ایالات متحده امریکا کسب شدت نموده و ایالات متحده امریکا خواستار آن شد تا مسئله توقف برنامه هستوی ایران با شورای امنیت سازمان ملل متحد محول و تحت غور و بررسی قرار گیرند ، درحالیکه ایران چنین تجویز ایالات متحده امریکا را رد نموده و با پیشبرد برنامه هستوی خویش کماکان اصرار می ورزند و آنرا یک برنامه صلح آمیز در جهت رفع نیازمندی انرژی تلقی نموده نه کسب توانائی اتومی !
محمد البرادی رئیس سازمان بین المللی انرژی اتومی که در سال 2005 با کسب جایزه نوبل بنابر تلاش های مؤثر در جهت تحقق اهداف آن سازمان نیز نایل گردیده است اخیراً اظهار داشت که مسئله اتومی ایران باوجود اینکه با مشکلات متعدد همراه بوده ولی تلاش بخرچ خواهیم داد تا راه حل های دپلوماتیکی را برای این معضله جستجو و برآن غلبه حاصل نمایئم .
ایران علاوه از مسئله پروگرام اتومی ، در مورد تخطی از حقوق بشری از طرف سازمان ملل متحد تحت فشار قرار داشته و اخیراً بنابر پیش نویس کانادا به موجب اینکه ایران حقوق زنان را پیوسته نقض نموده و با اقلیت های مذهبی و ژورنالستان ، با تعصب و تشدد برخورد مینمایند و از سوی دیگر اپوزیسیون پارلمانی را نیز به موجب انگیزه های سیاسی تحت فشار قرار می دهند به معرض ارأ قرار داده و این قطعنامه با تائید (77) رای موافق ، (51) رای مخالف و (46) رای مستنکف مورد تائید قرار گرفت که از جانب ایران رد و غیر واقعبینانه ارزیابی گردید .
با سلسله همین اقدامات قرار است سازمان ملل متحد و بخصوص شورای امنیت آن بالای راپوریکه از طرف ایالات متحده امریکا در مورد برنامه اتومی ایران ترتیب اثر یافته است بعد از غور و بحث قطعنامۀ را در جهت توقف آن مورد تائید و تصویب قرار دهند امکان آنانیکه تعزیرات اقتصادی علیه ایران نیز تصویب شود ، اما محمدرضأ آصفی نطاق وزارت امور خارجه ایران در زمینه اظهار داشت که در چنین طرز عمل انگیزه های سیاسی نهفته است که با تحقق آن کشور های مغرض خواهان آن اند که توجه جهان و مردم ایران را از پیشرفت های که در عرصه های سیاسی و اجتماعی نصیب ایران گردیده است با همچو مسایل غیر قابل قبول معطوف دارند .
موصوف همچنان پارلمان اروپائی را تحت انتقاد قرار داده گفت که پارلمان اروپائی جرایم و تخطی هائیکه از جانب اسرائیل در برابر فلسطینی ها صورت می گیرند کتمان نموده و از آن چشم پوشی می نمایند در حالیکه مظالم اسرائیلی ها به همگان آشکار و هویدا می باشند .
پارلمان ایران طی تصویب قطعنامه که اخیراً مورد تصویب قرارداد هوشدار نمود که هرگاه موضوع برنامه هستوی ایران به شورای امنیت محول گردد ، ایران از همکاری خویش با سازمان بین المللی انرژی اتومی خود داری خواهد ورزید .
سازمان بین المللی انرژی اتومی در خصوص مسئله مدعی اند که ایران تکنالوژی غنی سازی یورانیم را از بازار سیاه بدست آورده است .
سازمان بین المللی انرژی اتومی که دارای (35) عضو می باشد طی راپور ارائه شده به سازمان ملل متحد متذکر گردیده است که ایران از همین همه حقایق و مدارک در ارتباط با ســاختن ســلاح اتومی انکــار می ورزند و آنرا عاری از واقعیت می خوانند اما محمد البرادی رئیس سازمان بین المللی انرژی اتومی با تأکید بیشتر اظهار می دارد که ایران باید با شفافیت تام با خواست های جامعه بین المللی پاسخ ارائه نموده و از طفره روی ها امتناع ورزند.
رئیس جمهور پیشین ایران محمد خاتمی در آخرین ایام اقتدار خویش با رئیس جمهور المان هرست کوهیلر و وزیر امور خارجه فریک والتر و سایر مقامات عالی رتبه طی بحث و گفتگو اظهار داشته بودند که ایران به منظور رفع نیازمندی های خویش در جهت مرفوع ساختن آن پروگرام انرژی اتومی را روی دست گرفته است و این حق مسلم ایران می باشد تا با چنین اقدامات دست زند اما وی همچنان علاوه نمود که این ایالات متحده امریکا است که به اثر فشار های وارده خویش به سازمان بین المللی انرژی اتومی آنرا وادار با چنین اقدامات نموده و برنامه اتومی ایران را شکل بین المللی داده است که هرگز باید چنین نمی شد .
از جانب دیگر کشور های انگلستان ، فرانسه و جرمنی تلاش می ورزند تا مسئله اتومی ایران را از راه مذاکرات و دیالوگ حل و فصل نمایند و در این رابطه با توافق رسیده اند تا بتاریخ (8) ماه دسامبر سال (2005) بار دیگر به بحث و گفتگو بپردازند . صدراعظم انگلستان تونی بلیر در طی یک اجلاس کمیته پارلمانی در لندن اظهار داشت که برنامه اتومی و تطبیق آن برای جهان و منطقه خطر جدی و بالقوه تلقی گردیده و با دوستان اروپائی مشترکاً تلاش خواهیم ورزید تا ایران را از ادامه آن منصرف سازیم ، وی گفت که با به قدرت رسیدن محمود احمدی نژاد رئیس جمهور کنونی ایران این مسئله با حادترین حالت خویش رسیده است و باید تلاش به خرچ داد تا این بن بست را از سر راه آن برداریم .
در اجلاسیکه بتاریخ (24) ماه نوامبر (2005) در ویانا مرکز اطریش برگزار گردید فیصله بعمل آمد تا موضوع را غرض غور و بررسی شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد التوا قرار داده و راه های مذاکره و دپلوماسی را در زمینه پیشرو قرار داده به تلاش های خویش ادامـه دهیم .
محمد البرادی در پایان اجلاس منعقده ویانا خاطر نشان ساخت که با بکار برد راه های دپلوماتیکی می توان مسئله را حل کرد و نگرانی های جهانیان را در زمینه هر چه عاجلتر مرفوع خواهیم ساخت .
به موجب اینکه یک تاجر المانی بطور غیر قانونی سامان آلات را در اختیار پاکستان به منظور ساختن بمب اتومی قرار داده است در محکمه میونیخ المان بعد از انجام تحقیقات مدت (7) سال و (3) ماه به حبس محکوم و اکنون ریا نوری تاجـــر (61) ساله المــانی در زندان به سر می برد .
رئیس اتحادیه اروپائی هاویرسولانا از مقامات ایرانی خواستار گردیده است تا مذاکرات روی مسئله برنامه اتومی را با اتحادیه اروپائی از سرگرفته و مسئله را از راه مذاکره و مفاهمه طرفین باید حل نمود .
با وصف این همه تلاش ها ایالات متحده امریکا با موقف اتخاذ شده خویش تأکید می ورزد و خواهان آن اند که با هر وسیله ممکنه باید پروگرام اتومی ایران متوقف و باجهانیان اطمینان داده شود که چنین تلاش های ایران بمنظور بدست آمـدن ســـلاح هــای اتـومی صـورت نمی گیرد ، صرف به منظور اهداف صلح آمیز از آن استفاده بعمل خواهند آورد ولی این نیز مشروط به آن است تا همه تأسیسات برنامه هستوی تحت مراقبت دایمی سازمان بین المللی انرژی اتومی باید قرار داشته باشد در غیر آن ایالات متحده امریکا حاضر است تا راه توسل به زور را در پیش گیرند .
تحلیل گران اوضاع سیاسی عقیده بر آنست که اگر ایران با خواست جامعه جهانی وقعی نگذارند و ایالات متحده امریکا نیز با تصمیم اتخاذ شده خویش اصرار ورزند . پس آشکار و واضح است که مسئله ابعاد نهایت خطر ناک و غیر قابل کنترول را در قبال خواهد داشت که در آن صورت شرق میانه با یک منطقه نا امن و تشنج بار مبدل خواهد گردید زیرا جنگ جاری در عراق اکنون وضع منطقه را بکلی بی ثبات ساخته است و در پهلوی آن اگر در ایران نیز چنین واقعات رونما گردد برای منطقه از هر حیث زیانبار بوده پس تلاش های همه جانبه باید در سطح جهانی به خرچ داده شود تا این منازعه قبل از وقوع تصادمات مسلحانه از راه صلح و مذاکره حل و فصل گردد .
با تائید از تحلیل و تجزیه آگاهان سیاسی ما نیز عقیده بر آن هستیم که مسئله برنامه اتومی ایران باید از راه مذاکره و مفاهمه میان ایالات متحده امریکا ، سازمان بین المللی انرژی اتومی و اتحادیه اروپا توأم با تفاهم سازمان ملل متحد حل گردد ، زیرا جمهوری اسلامی افغانستان در هر دو حالت آن یعنی در حالت توسل به زور و تصادمات مسلحانه با ایران و حالتیکه ایران با سلاح های اتومی و کشتار جمعی دست یابند شدیداً اثر پذیر می گردد .
در صورت تطبیق و تحقق وریانت دومی از جانب ایران ، جمهوری اسلامی افغانستان از سه طرف یعنی از سمت شرق ، جنوب و غرب محاط با سلاح های اتومی خواهند گردید ، زیرا کشور های چین و پاکستان از سابق دارای سلاح های اتومی گردیده اند و ایران اگر بعداً با آن دست رسی نماید در چنین حالت نامطمئن و نگران کننده جمهوری اسلامی افغانستان در یک موقف حساس و دشوار قرار خواهند گرفت که حتی حاکمیت ملی کشور را تحت سوال برده و با تهدیدات جدی مواجه خواهند گردید .
اما در صورت وقوع جنگ و درگیری های مسلحانه از جانب ایالات متحده امریکا علیه ایران نیز با مشکلات متعدد و حالت غیر عادی روبرو خواهند شد . لهذا چنین اوضاع و اموال به نفع جمهوری اسلامی افغانستان نبوده بناءً لازم و ضروری پنداشته می شود تا جمهوری اسلامی افغانستان به مثابه میانجی نقش ارزنده و فعال خویش را در حل قضایا از راه مذاکرات و مفاهمات پیگیر و دوامدار ایفا نموده و جامعه جهانی را نیز با این امر معتقد سازد که در حل قضایا فعالیت های دپلوماتیکی را در الویت ها قرار داده و همه تلاش های خویش را در جهت تحقق اهداف صلح جویانه در امر تأمین صلح جهانی بسیج و کار های عملی و صادقانه را در زمینه انجام دهند .
زیرا مردم جنگ زده و بلاکشیده ما به صلح نیاز داشته و کار های عمران مجدد و باز سازی کشور بدون تحکیم صلح پایدار و آسایش همگانی امکان پذیر نیست و از جانب دیگر که کشور عزیز ما از لحاظ موقعیت جیوپولتیک خویش حیثیت پل و چهار راهی اموال تجارتی را از شرق دور الی کشور های خلیج و از آسیای جنوب شرقی الی کشور های آسیای میانه را با خود اختصاص نموده است می توان در فضای صلح و آرامش تحقق یابد که نه تنها به نفع جمهوری اسلامی افغانستان بلکه به نفع کشور های شرق دور ، کشور های جنوب شرق آسیا ، کشور های آسیای مرکزی و کشور های خلیج و حتی کشور های قاره اروپـا و افریقا نیز می باشد .
بالا
بازگشت