آيا ولايت هلمند نابودي كشت كوكنار را تجربه مي كند؟
محمد اسحاق فياض
با گرم شدن تدريجي هوا ونزديك شدن فصل بهار بار ديگر مسئله مبارزه با مواد مخدر درافغانستان مطرح شده است، مبازره اي كه تا كنون چندين سال است كه ادامه يافته و نتيجه مطلوبي را دربر نگرفته است، طرح ها وبرنامه هاي مختلفي براي نابودي پديده شوم مواد مخدر، پيشنهاد شده است و برخي از اين برنامه ها به تصويب مقامات قانوني و اجرايي كشور نيز رسيده است، اما اين طرح ها در عمل يا ناكار آمد بوده و يا به صورت كامل وبا قاطعيت به مرحله اجرا در نيامده است.
با نزديك شدن فصل بهار در سال ميلادي جديد يك بار ديگر تلاشهايي براي نابودي و يا كاهش مواد مخدر درافغانستان آغازشده است، تا از سنت چند ساله اي كه در اين كشور جريان دارد عقب نماند؛ چيزي كه دراين سال براي مبارزه با مواد مخدر جالب به نظر مي رسد اين است كه اين مبارزه از ولايت آشوب زده و هميشه نا آرام ولايت هلمند آغاز شده است. اسدالله وفا والی هلمند می گويد: اين برنامه صبح امروز (يکشنبه ۱۱ فوريه) در ولسوالی نادعلی آغاز شده و قرار است نابودی کشتزارهای خشخاش در ولسوالی مارجه نيز اجرا شود. طبق خبرگزاري باختر حدود يك صد و هفت جريب زمين در ولايت هرات همزمان با ولايت هلمند نيز از وجود كشت كوكنار يا خشخاش پاك سازي شده است، طبق گفته آغا نقین کارشناس امورفرهنگی ولایت هرات، یکصد وهفت جریب زمین دیروز درولسوالی ادرسکن ولایت هرات ازوجود بته های کوکنارپاکسازی گردیده است و در راستاي همين مبارزه25 جریب درقریه کلاته غازی ولسوالی کهسان وپانزده جریب زمین ديگر درقریه اوبه ولسوالی زنده جان هرات نیزازبته های کوکنار پاکسازی گردیده است.
اما آنچه توجه منابع خبري را به سوي خود جلب كرده و لايت هلمند است اين ولايت در واقع مركزكشت و توليد موادمخدر در افغانستان به شمار مي رود، كه بيشترين ميزان كشت و توليد مواد افيوني را دارا مي باشد، طوريكه تروريزم، طالبان و مافياي مواد مخدر، مثلث طلايي تجارت اين مواد را تشكيل مي دهد، به همين دليل اين ولايت هميشه در آشوب و نا امني فرورفته و د ست هاي مافيايي اجازه نمي دهند تامردم اين ولايت در سايه آرامش و امنيت زندگي آرام وبي درد سر داشته باشند.
اما آغازمبا رزه با مواد مخدر درسال جديد از ولايت هلمند به چه معني خواهد بود، آيا اين نشان دهنده اين است كه دولت افغانستان تصميم جدي براي مبارزه با مواد مخدر در اين سال گرفته است؟ يا اين كه سوژه تبليغاتي بيش نيست چنانچه كه در سال هاي گذشته نيز برنامه هاي مبارزه با مواد مخدربا شعار ها و تبليغات زياد آغازگرديد، اما هيچ نتيجه مطلوب و قابل قبول را در برنداشت. هر چند كه اسدالله وفاوالی هلمند، اداعا دارد كه در آغاز مبارزه با مواد مخدر دراين ولايت هيچ مقاومتی ومخالفتي از سوی مردم محل و کشاورزان محلي در برابر نابودی مزرعه های خشخاش صورت نگرفته است و ادعا دارد كه مردم و بزرگان محلي با گفتگوهايي كه با آنان صورت گرفته است قانع شده اند كه از طرح مبارزه با مواد مخدر حمايت كنند،اما سئوال اساسي اين است كه آيا اين روند در ولايت هلمند ادامه خواهند يافت و مردم محل و كشاورزان باز هم در برابر تخريب مزارع شان كه زير كشت خشخاش برده اند مخالفت نخواهند كرد؟
اگر چه كه برخي بدين باورند كه ولايت هلمند در محور نا آرامی ها و فعاليت گروه طالبان قرار دارد و دولت افغانستان ظاهرا با آغاز برنامه نابودی کشتزارهای خشخاش از اين ولايت، می خواهد "اراده جدی" خود را در راستای مبارزه با مواد مخدر نشان دهد، اما بسياري اين سئوال را مطرح مي كنند كه طرح مبارزه با مواد مخدر براي اولين باردر اين سال در ولايت هلمند اجرا مي گردد، در حالي كه اين طرح در سال هاي گذشته در ولايات ديگر افغانستان كه از آشوب ها و حملات كمترگروه طالبان نسبت به و ولايت هلمند برخوردار بودند، موفقيتي در برنداشته است چگونه مي تواند اجراي اين طرح در ولايت هلمند از موفقيت برخور دار باشد؟ بسياري بدين باورند كه عوامل تقويت و رشد موا مخدر در ولايت هلمند به مراتب بيشتر از ديگر ولايت هاست و به همين دليل آغاز اين طرح از ولسوالي نادعلي اين ولايت تعجب برخي را برانگيخته است. زيرا يكي از مهمترين عوامل رشد مواد مخدر در منطقه ناامني و آشوب در منطقه است و در سايه نا آرامي ها و شورشهاست كه مواد مخدر رشد مي كند و به همين دليل مافياي موادمخدر تمام تلاشش شان اين است تا منطقه را در ناامني و آشوب فروببرد، چنانچه كه جنرال جونز يكي از فرماندهان ارشد ناتو به اين عقيده است: من فکر می کنم مشکل شماره يک افغانستان، طغيان و شورش طالبان و القاعده نيست، بلکه مشکل اصلی، مواد مخدر است و پيوندی که اين مواد با اقتصاد افغانستان دارد. مواد مخدر جدی ترين مساله ای است که ثبات آينده افغانستان را تهديد می کند و بايد مورد بررسی جدی قرار گيرد. اما اين كه چرا تاكنون برنامه هاي مبارزه با مواد مخدر موفقيت به دنبال نداشته سئوالي است تا كنون حل نشده و شايد هر گز حل نشود.
يكي از برنامه هاي بسيار مفيدي كه براي مبارزه با موادمخدر در نظر گرفته شده بود كشت بديل و جايگزين كشت مواد مخدر بود، دولت افغانستان و جامعه جهاني وعده هاي زيادي در اين باره داده بودند اما هيچگاه عملي نگرديد، مثلا ولايات هرات، باد غيس، فراه و شايد هلمند بهترين استعداد كشت زعفران را دارا مي باشد واگر درست توليد گردد و از طرف دولت و جامعه جهاني مورد حمايت قرار گيردمي تواند همان سودي كشت خشخاش را براي كشاورزان داشته باشد، زيرا نتايج ابتدايی بررسی ها در مورد درآمد مواد مخدر نشان داده است كه كمتر از بيست درصد از درآمد مواد مخدر براي كشاورزان باقي مي ماند و بقيه سود آن در جيب مافياي مواد مخدرسرازير مي شود، بدين ترتيب برنامه كشت بديل با آن كه كشاورزان را راضي نگه مي داشت، اما مافياي موادمخدر را ورشكست مي كرد و اجازه نمي داد تا اين طرح موفقيتي بدست آورد.
در عين حال برخي از كارشناسان اميد وارند در سال جديد دولت افغانستان و جامعه جهاني مبارزه جدي تري را نسبت به سال هاي گذشته دنبال كنند، قراين نشان مي دهد كه اين نهاد ها براي انجام اين برنامه مصمم هستند، يكي از خوش بيني هاي اين كارشنا سان، تصميم دوباره دولت افغانستان براي سم پاشي مزارع خشخاش است، آنان به اين عقيده اند كه برنامه سم پاشي با تمام خطراتي كه دارد تهديد جدي براي كشاورزاني است كه تن به كشت بديل نمي دهند و كوكنار كشت مي كنند.اما با آن كه اين طرح در سال گذشته ميلادي اعلام گرديد اما تاكنون به مورد اجراگذاشته نشده است، هرچند كشت هاي كوكنار هنوز رشد لازم را نيافته تا با سم پاشي نابود گردد، اما ترس بسياري از كارشناسان اين است اين طرح بار ديگر ممكن است كنار گذاشته شود، زيرا گفته مي شود كه برخي از مقامات بلند پايه درافغانستان عضو مافياي مواد مخدر هستند و از اين تجارت سودهاي كلان مي برند و آنان با لابي گري خود اجازه نمي دهند تا اين طرح اجرا گردد. مافيايي كه در سراسر دنيا حضور دارند و مقامات بالاي قدرت را نيز در كشور هاي مختلف در دست دارند.
به هرحال در سال جديد نيز تلاش هايي در اين زمينه صورت گرفته از جمله مركز جديدي براي نابودي كشت خشخاش تشكيل گرديده است. این مرکز به همکاری ایالات متحده امریکا ،انگلستان ، قوای ناتو ، ایساف وزارت های امورداخله ، مواد مخدر و دفاع ملي ایجاد گردیده است و هدف اصلي آن تشديد مبارزه با كشت كوكنار و قاچاق موادمخدر مي باشد.اين كه اين مركز تا چه اندازه موفق خواهد شد و يا تا چه ميزان جامعه بين الملل ودولت افغانستان مبارزه جدي را دراين راستا انجام مي دهد، در آينده روشن خواهد شد، اما آنجه روشن اين است كه مبارزه با مواد مخدر زماني در افغانستان موفق خواهد شد كه زمينه هاي فعاليت مافياي موادمخدر در كشور ما محدود گردد و اين كار ميسر نيست، مگر اين كه مقامات بلند پايه دولتي كه در قاچاق مواد مخدر دست دارند معرفي گردند و با گسترش امنيت و مبارزه قاطعانه با طالبان دست هاي بيروني مافياي موادمخدر را نيز قطع كنند.
بالا
بازگشت