عثمان نجیب
پوتین گاهی خُرد میشود یا خُردنمایی میکند؟
دادههای نادرستی در شناسنامهی سیاست ویژهی کشور ما و برخی کشورهای هممانند کشور ما اندر شده اند. یکی از این پرتابهای بیتاب آن است که گویا سیاست دوست و دشمن نه دارد و همانگونه که سیاستمدار پشت و رو نه دارد. این برچسپ تنها در کشورهایی مانند کشور ما بسیار چسپندهگی دارند یا در کشورهایی چون سومالی، سودانهای شمالی و جنوبی و بسا کشورهای آفریقایی و عربی بدون سر و صاحب. مگر سیاست در کشورهای دارای اقتدار هم تعریف دارد و هم معنا و هم دوست و هم دشمن. گاهی دوستیهای شان بیشتر از دشمنیهاست. من اینجا برای آن نیستم که به پوتین گریه کرده و از او در مقام دفاع رسانهیی باشم. چنانی که بارها گفتهام برای من و کشورم و همهی غیر اوغانان در سرزمین به اشغال داده شدهی جدا از تاجیکستان همه کشورها دشمنی کردند و پوتین این دشمنی را باربار تکرار کرد. با آن که در نخست گمانهزنیهای سیاسی همآغوشی روسیهی دوران پوتین با طالب تروریست اوغان را مرحلهی گذار و تکتیکی میپنداشتند، مگر جدیت پشتیبانی علنی و آشکارای کرملین از پابرجا ساختن تروریستان در کشور ما نشان داد که همان دور باطل اوغان دوستی روس همچنان در تداوم است. پیشینهی بد تاریخی یکچنان کار مضحک حد اقل از دورهی امیرحبیبالله کلکانی شهید و سپس دورهی ببرک کارمل فقید را در برداشته و انتظار دوستی با مردم غیر اوغان از جهان به شمول روسیهی دوران پوتین نادرست است. بگذریم و به کنشهای پوتین در سراشیبی افول و سقوط از عرش به فرش بپردازیم. هیچ شکی نیست که ترامپ به دلایل مختلف از دور اول برنده شدن خود در انتخابات پسا اوباما را مدیون انجام کارهای پیچیدهی استخباراتی و غیر قابل رویت پوتین است. آن برنامهریرزی تا آنجا بدون عیب و نقض انجام شده بود که فریاد مجلس نمایندهگان آمریکا را کشید و همه بررسیهای شان هم نهتوانستند راهی برای دریافت سرنخی از مداخلات روسیه در پیروزی ترامپ به دست آنان بدهند. با شکست آن پرسوپالها نوستالژی رسیدن آمریکا به حقیقت گردش پنجهزار درصدی نتیجهی انتخابات از هیلاری کلینتون برنده به نفع ترامپ بازنده مختومه اعلام شد و تمام. یعنی آمریکا اینجا هم ناکام ماند.
تضرع ترامپ به کیم ایل سونگ پسر در دور نخست ریاست جمهوری اش:
کنشهای ترامپ در دور نخست ریاست جمهوری اش برابریهای روسپسند داشت تا آمریکایینگری. یکی از آن کارکردها گردن نهادن ترامپ قلدر و زورگو و بیادبترین رئیس جمهور تاریخ آمریکا و جهان به کیمایلسونگ رهبر جوان، مقتدر، با اتوریته و در عینحال جابر و دیکتاتور کشندهی پدر و پدر بزرگ مانند بود. همه دیدیم که ترامپ چهگونه سرشکسته تا داخل نقطهی صفری مرزی و سپس همراه با کیم قدم به خاک کوریای شمالی گذاشت. چقدر زمان فرصت طلبید تا کیم حاضر به پذیرش وی به حضور خود در مرز دو کوریا شود. همینگونه از آغاز تا انجام دورهی نخست کارش در قصر سفید هی پوتین میگفت و هی پوتین دوست من است و بیشتر از این تملقهای رسانهیی. احتیاط ترامپ در برخورد با چین و هند را هم دیدیم و تنها پارهکردن توافقات برجام با ایران ظاهراً از قلدریهای ترامپ بود که نه تنها ره به جایی نه برد، بل سبب تقویت بیشتر خودکفایی نظامی و سیاسی و خود اندیشی ایران گردید. برعکس ما دیدیم که ترامپ برای خشنودی پوتین بارها اروپا و رهبران آن را هم در خود اروپا و هم در قصر سفید هنگام ملاقات های رسمی توهین کرده است. دور دوم انتخاب شدن ترامپ اگر ظاهراً حاصل بادروییهای بایدن در سیاستگزاریهای آمریکا بود و جهان را مچاله کرد، بخش مهم دیگر آن باز هم به یمن لطف خواهی نهخواهی روسیه و متحدانش است، ارچند نا محسوس برای حد اقل یکدورهی گذار.
اروپا کلک ششم ترامپ و بازنده در بازی اوکرایین:
ترامپ که پیوسته با غوغای احمقانهاش بیشتر هجومی صحبت میکند تا عقلانی برای گویا حل جنگ اوکرایین تا توانست زلنسکی را زیر فشار قرار داد و حتا اروپا را هم کلک ششم در مذاکرات گویا صلح اوکرایین یا چشماندازهای بعدی سرنوشت جنگ به حساب نیاورد. ترامپ اروپایی را زیر فشارهای تعرفهیی به صادرات شان در آمریکا و نادیده انگاری اروپا در دایرهی حل منازعهی اوکرایین قرار داد که اروپا به تحریک آمریکا همه هست و بود خودش را به پای زلنسکی ریخت. ترامپ در دور جدید حکومتداری اش اروپا را حتا یک ایالت آمریکا هم به حساب نیاورد و اروپا هم چندان اقدامات تلافیجویانهیی انجام نه داد.
ایلان ماسک احمق دگری که ترامپ او را رانده شده معرفی کرد:
دقیق و راست است که ترامپ آدم با اعتبار و قابل باور به گفتار خود نیست و اخطار وی به نزدیکترین شریک انتخاباتی اش را دیدیم. او ایلان ماسک را اخطار داد که تا ختم ماه آوریل پیشتر یا بعدتر قصر سفید را ترک کند. ایلان ماسکی که احمقانه و مسرانه بخشی از داراییهایش را برای پیروزی ترامپ هزینه کرد و حتا در اواخر روزانه یک میلیون دالر نقد جایزه هم به مردم میداد. با آن که خود ایلان ماسک پیش از آن برنامهی خروج خود از قصر سفید را اعلام کرده بود، مگر ترامپی که دنیا میشناسد نهگذاشت ماسک بیدود و بیبخار از قصر سفید به عنوان یک قهرمانی خارج شود که در پی مقام و کرسی نیست، ترامپ با آن کار خود ایلان ماسک را یک نوعی گوشتگندیدهی قابل دور انداختن از قصر سفید به جهانیان معرفی کرد. شاید این کار ترامپ توجه وی به مداخلات سیاسی فرامرزی کشور آمریکا توسط ایلان بوده که در انتخابات اخیر آلمان داشت. کسی که دور از کشور خود مداخله بکند در زیر ریش ترامپ که راحت نهمینشیند.
پوتین چرا گاهی خودش را خُرد میکند یا کارهایی زیر پردهی خُرد کردنها دارد؟
وقتی خبری را میشنوی یا میبینی که پوتین آن کارکشتهی نه چندان دل و دست باز اخلاقی در برخورد با همتایان خود، برخلاف عادت خودش و عرف دیپلماسی عمل کرده تعجب میکنی. وی یک نمایندهی ترامپ را برای چهار ساعت یا بیشتر تنها در حضور خود پذیرفته و با وی سرگرم گپ و گفت است. در حالی که بارها همتایان خود را منتظر ورود خود ساخته. این خُردسازی نمایشی پوتین، بزرگبرنامهسازیهای پنهانی دارد. به دید من که عمری در بخشهای اوپراتیفی و استخباراتی و سیاسی رکابدار بزرگان بودهام. این گونه رفتار پوتین با نمایندهی خاص ترامپ دو حالت رسمی و رسانهیی و خصوصی و غیر رسانهیی داشته که دومی سرنوشتسازی زیادی برای اوکرایین و تقسیم اوکرایین و احتمالاً ختم جنگ اوکرایین با پدید آمدن یک کشور معیوب جدید با جغرافیای جدید در اوکرایین بوده است. لذا پوتین که اینجا برای پذیرش یک نمایندهی خاص خودش را خم کرده و فرصت داده، پیامهای صریح مگر سری ایادی خودش یا همان ترامپ را به دست آورده که اوکرایین مال تست هر چی میخواهی بکن، من کاری با آن نه دارم چون منابع آن را دریک شکلی تصرف کرده ام. با آن که اوکرایین هم اکنون تحزیه شده و روسیه هرگز حاضر نیست تا جغرافیای به دستآورده در اوکرایین را دوباره به آن کشور برگرداند، پیام سری ترامپ برای پوتین شلیک تیر خلاص است بر شقیقهی کشوری به نام اوکرایین با جغرافیا و مرزهای پیش از جنگ. در این میان مگر بازندهی اصلی اروپاست که پسا مردم اوکرایین بیشتر به خاک تَوَرم ناشی از یک تَوَهُم بیجا مینشیند و برندهگان اصلی آمریکا و روسیه اند. بدرود