تحلیل نتایج برگزاری انتخابات مجلس در تاجیکستان
بر اساس گزارش کمیسیون مرکزی برگزار کننده انتخابات ۲۲۹ ناظر بین المللی برای نظارت بر این انتخابات در مراکز رای گیری حضور داشتند و ۲۰۳ خبرنگار داخلی و خارجی نیز مراحل رای گیری در ۴۱ حوزه انتخابیه را در سراسر تاجیکستان تحت پوشش قرار دادند. با این حال ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا که در گذشته در این انتخابات برای نظارت دعوت می شدند، اینبار اعلام کردند ویزای آنها برای آمدن به تاجیکستان صادر نشده است. به نظر می رسد به دلیل آنکه در انتخابات دوره قبل که در سال ۲۰۲۰ برگزار شد ، این سازمان اعلام کرده بود «رقابت در انتخابات نبود و بیشتر حزب حاکم دموکراتیک خلق و متحدانش کرسی ها را بین خود تقسیم کردند» موجب شده که دیگر از آنها دعوت نشود.
به گفته رئیس کمیسیون برگزار کننده انتخابات از میان پنج میلیون و ۵۲۲ هزار واجد شرایط رای دادن در این انتخابات حدود ۶۰ درصد به پای صندوق‌های رای رفتند، نتایج نهایی انتخابات نیز ظرف دو هفته آینده اعلام می‌شود.
در بازنگری قانون اساسی تاجیکستان که در همه پرسی عمومی سال ۱۹۹۹ میلادی به تایید و تصویب مردم رسید، برای قوه مقنّنه این کشور دو مجلس پیش بینی شد . مجلس نمایندگان با ۶۳ کرسی و مجلس ملی با ۳۴ کرسی در نظر گرفته شد. در این قانون برای اتخاذ تصمیمات مهم و حیاتی کشور، نشست مشترک اعضای دو مجلس پیش بینی شده است. مجلس نمایندگان مقام عالی و قانونگذار و وضع کننده قانون در جمهوری تاجیکستان محسوب می شود. اعضای مجلس نمایندگان توسط رای مخفی مردم و برای مدت پنج سال انتخاب می‌شوند. سن اعضای مجلس نباید کمتر از ۲۵ سال باشد.
انتخابات مجلس نمایندگان تاجیکستان بر اساس نظام اکثریتی و نسبی برگزار می‌شود، در این دوره ۲۲۰ نامزد از سوی احزاب دموکراتیک خلق (حزب حاکم) ، حزب کمونیست، حزب دمکرات، حزب اصلاحات اقتصادی، حزب کشاورزان و حزب سوسیالیست برای کسب ۶۳ کرسی معرفی شدند. در این میان برای انتخاب نمایندگان ۲۲ کرسی که بر اساس رای مستقیم مردم انتخاب می شوند، احزاب شش گانه در مجموع ۶۸ نامزد را معرفی کردند. یعنی برای هر کرسی حدود سه نامزد رقابت کردند. همچنین برای ۴۱ کرسی دیگر که بر اساس نسبت آراء کسب شده از سوی احزاب ، انتخاب خواهند شد، ۱۵۲ نفر نامزد شدند، یعنی حدود سه نفر برای هر کرسی نامزد معرفی شده بود.
برگزاری انتخابات و تائید صلاحیت احزاب و اشخاص برای نامزدی شرکت در انتخابات بر عهده کمیسیون مرکزی انتخابات تاجیکستان است . اعضای این کمیسیون به پیشنهاد رئیس جمهور جهت اخذ رای اعتماد به مجلس معرفی می شوند. آنها معمولا از میان حقوق دانان و اشخاص معتمد رئیس جمهور معرفی می شوند که مسئولیت مهم برگزاری و نظارت بر حسن اجرای انتخابات را بر عهده دارند. همین موضوع در هفت دوره ای که تاکنون برای انتخابات مجلس از زمان استقلال این کشور برگزار شده است مورد انتقاد مخالفان دولت تاجیکستان بوده است. آنها معتقدند ترکیب کمیسیون انتخابات از افراد نزدیک به رئیس جمهور است و در عمل احزاب مخالف امکانی برای رد شدن از فیلتر کمیسیون انتخاباتی جهت مشارکت در انتخابات را پیدا نمی کنند. علاوه بر این از آنجا که بخشی از هزینه های برگزاری انتخابات را باید احزاب برای معرفی نامزدهای انتخاباتی خود بپردازند، بیشتر تنها حزب حاکم دموکراتیک خلق می تواند هزینه کامل برای معرفی کاندیداهای مورد نظر خود را به کمیسیون انتخابات بپردازد و دیگر احزاب که نزدیک حکومت هم هستند، ناچار می شوند برای صرفه جویی در هزینه های خود، کاندیدای کمتری معرفی کنند.
بر طبق روال شش دوره انتخابات قبلی پیش بینی نتایج انتخابات روز یکشنبه در تاجیکستان دشوار نبود و همانطور که انتظار می رفت حزب حاکم دموکراتیک خلق با به دست آوردن حدود ۵۲ درصد آراء اکثریت کرسی ها در این انتخابات برنده قطعی اعلام شد. اما رقابت بین احزاب متحد آقای رحمان بر سر تعداد اندک کرسی های باقی مانده است که باید تا دو هفته دیگر منتظر باشیم و ببینیم آیا بازهم حزب کشاورزی می تواند با به دست آوردن شش کرسی در مجلس فعلی موقعیت خود را به عنوان دومین حزب تاجیکستان در مجلس تثبیت کند، یا آنکه صحنه را به حزب رقیب خود یعنی حزب اصلاحات اقتصادی واگذار می کند که در مجلس فعلی پنج کرسی دارد . به نظر نمی رسد سه حزب دیگر یعنی احزاب کمونیست با دو کرسی و حزب دموکرات و سوسیالیست هر کدام با یک کرسی در مجلس فعلی توانسته باشند موقعیت بهتری را برای کسب کرسی های بیشتر در مجلس نمایندگان به دست آورده باشند.
در مجموع می توان گفت مجلس در ساختار سیاسی امروز تاجیکستان جایگاه تعیین کننده ای ندارد و همه چیز در دست آقای رحمان است که از سال ۱۳۷۱ تاکنون زمام امور در این کشور ده میلیون نفری در آسیای مرکزی را به طور کامل در اختیار دارد. رحمان از هم اکنون زمینه سازی کرده است تا پسرش رستم پس از او به جانشینی اش برسد؛ در واقع برای رسیدن به چنین هدفی برگزاری انتخابات مدیریت شده در مجلس نمایندگان این کشور انجام شد.
لینک کوتاه : https://www.iras.ir/?p=12013
بالا
بازگشت