سخی صمیم
تدقیق و نگارشی از سخی صمیم.
حقوق بشرچه نوع حقوق راگویندـ و آیاطور مستقل الزام آور است؟
حقوق بشر
حقوق بشر به مجموعه‌ای از حقوق و آزادی‌های بنیادیی اطلاق می‌شود که به تمام افراد بدون توجه به نژاد، جنسیت، ملیت، مذهب، زبان یا هر وضعیت دیگری تعلق می‌گیرد. این حقوق به عنوان اصول و ارزش‌های اساسی برای همه انسان ها کاربرد داشته و مهیا بودن آن مفید زندگیست و هدف از آنها حفاظت از کرامت و ارزش ذاتی هر فرداست.
خصوصیاتی مربوط به حقوق بشر:
حقوق بشرجهانی است: این حقوقب ههمه افراد درسراسرجهان تعلق دارد و هیچ کسنبایدازاین حقوق محروم شود.
حقوق بشر تجزیه نمی پذیرد: حقوق بشر باید به صورت کامل رعایت شود و هیچ کدام از مشوره و رهنمایی آن نباید نقض گردد.
ارتباط محکم حقوق بشر با یکدیگر وابسته ومرتبط اند که تحقق یکی از آنها به تحقق دیگر آن التصاق پیدا می کند.
ِاِعمال و استفادهٔ ازحقوق بشرتبعیض در بین افراد را نمی پذیرد و برایشقابل تحمل نمی باشد و بایست همه از حقوق برابر برخوردار و هیچ تبعیضی بر اساس هر نوع ویژگی شخصی پذیرفتنی نیست.
حقوق بشر دارای ابعاد مختلف و انواع گوناگون است
حقوق مدنی و سیاسی: مانند حق زندگی، حق آزادی بیان، حق محاکمه عادلانه و حق شرکت درانتخابات.
حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی: مانند حق بهداشت، حق آموزش، حق کار و حق تأمین اجتماعی.
حقوق جمعی و گروهی: مانند حق تعیین سرنوشت و حق توسعه.
این حقوق در اسناد بین‌المللی مختلفی مانند اعلامیه جهانی حقوق بشر (1948) و معاهدات بین‌المللی درج و تعریف شده‌اند.
فرق حقوق بشربا حقوق فردی وحقوق شهروندان یک کشورچیست؟
مفاهیم حقوق بشر، حقوق فردی، و حقوق شهروندی هرکدام دارای ویژگی ها و ابعاد خاص خودهستند و باوجوداشتراکات، تفاوت های نیزدارند:
حقوق بشرباجهانی بودن خویش شامل حقوق و آزادی‌هایی است که به همه افراد درسراسرجهان تعلق دارد، بدون توجه به ملیت، نژاد، مذهب یاسایر ویژگی های دیگر.
اصول و ارزش‌های بنیادی: حقوق بشربرمبنای اصول و ارزش‌های اساسی مانند کرامت انسانی، برابری، و عدالت بناشده است.
اسنادبین‌المللی: این حقوق دراسناد بین‌المللی ماننداعلامیه جهانی حقوق بشر ومعاهدات بین‌المللی تعریف و مسجل است.
حقوق فردی:
حقوق شخصی یا حقوق فردیبهحقوق و آزادی‌هاییاشارهداردکهبههرفردبهعنوانیکشخصمستقل و جداگانهتعلقدارد. اینحقوقمی‌تواندشاملحقزندگی، آزادیبیان، حقمالکیت و حریمخصوصیباشد.
ولی تمرکزحقوقفردیبیشتربرحمایتازحریمخصوصی و آزادی‌هایشخصیفردتمرکزدارد.
اگرچهحقوقبشرحقوقفردیرانیزشاملمی‌شود، اماحقوقفردیمعمولاًدرمحدودهیککشور و براساسقوانینملیتعریفمی گردد.
حقوق شهروندی:
حقوقشهروندیبهحقوق و وظایفیاشارهداردکهبهافراد یک جغرافیابهعنوانشهروندانیککشورخاصتعلقدارد که آن را حقوق ملی نیز میخوانند. اینحقوقمعمولاًتوسطقانوناساسی و قوانینملیتضمینمی‌شوند.
حقوق شهر وندی وارتباط آن بادولت: حقوق شهروندی شامل حقوق و وظایفی است که بین شهروندان و دولتوجوددارد، مانند حق رای، حق شرکت درانتخابات و تعهدات مالیاتی.
تفاوت های حقوق شهروندی باحقوق بشر:حقوق شهروندی به حقوق و وظایف مرتبط باتابعیت فرد دریک کشورخاص مربوط می‌شود، درحالیکه حقوق بشربه تمامی انسان ها درسراسرجهان تعلق دارد.
مؤجزی از تذکرات بالا را می توانیم به این کوتاه جملات ارائه دهیم
حقوق بشر: جهانی بوده و شامل حال و مربوط همه انسانهاست.
حقوق فردی یا شخصی: مربوط به حقوق و آزادی های شخصی بوده و به هرفرد طور جداگانه ارتباط می گیرد.
حقوق شهروندی: مربوط به حقوق و وظایف افراد به عنوان شهروندان یک کشورخاص است.
اعلامیهٔ جهانی حقوق بشرالزام آور نیست
اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر (UDHR) که درسال 1948 توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد ومتن این اعلامیه دریک چارچوب جهانی برای حقوق بشرمعرفی گردید. که این اعلامیه به تنهایی دارای قدرت الزام‌آورقانونی نیست. به عبارت دیگر، UDHRخودش نیزبه طورمستقیم قابلاجرا نیست و کشورهای عضوسازمان ملل متحد همملزمبه رعایت آن به عنوان یک تعهد قانونین می باشند مؤجز اینکه
اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر (UDHR) به خودی خود یک سند الزام‌آور قانونی نیست. این اعلامیه به عنوان یک بیانیه از اصول و ارزش‌های جهانی حقوق بشر تصویب شده است، اما قدرت قانونی الزام‌آور ندارد. با این حال، بسیاری از اصول UDHR در معاهداتبین‌المللی و قوانین ملی کشورهای مختلف گنجانده شده‌اند که دارای قدرت قانونی الزام‌آور هستند که از همین اعلامیه الهام می گیرد
تأثیر و کاربردعملی
اسنادحقوقی الزام‌آور: بسیاری ازاصول و مقرراتUDHRدرمعاهدات ین‌المللی دیگرمانند میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR) و میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ICESCR) گنجانده شده‌اند که این معاهدات راکشورهای اعضای آن‌تصویب کرده‌اند، که بعد از این تسجیل قدرت قانونی و الزام‌آوری پیدا می کنند.
قوانین ملی: بسیاری ازکشورهااصولUDHRرادرقوانین اساسی و قوانین داخلی خود ها انعکاس داده و این حقوق رابه حقوق ملیت بدیل کرده‌اند .
نهادهای نظارتی:سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری ازاعلامیه به عنوان یک استاندارد جهانی استفاده می‌کنند ودولت‌ها رابه رعایت حقوق بشرتشویق و تحریص می نمایند.
تحدید ها ومحدودیت‌ها
باوجوداهمیت و تأثیرجهانیUDHR، اجرای آن بستگی به اراده سیاسی و تعهد کشورهای عضودارد. عدم اجرای این اصول ممکن است منجربه نقض حقوق بشرشود، اماسازمان ملل و نهادهای بین‌المللی دیگرمی‌توانندازطریق فشارهای دیپلماتیک، گزارش‌ها و مکانیزم‌های نظارتی به د ولت‌ها یادآوری کنند که به تعهدات خود پایبند باشند.
آیا حقوق بشر با کوایفیکه دارد درکشور ما رعایت شده است؟
حقوق بشر در افغانستان به دلیل شرایط سیاسی و اقتصادی ناپایدار و تهدیدات افکار و اعمال نظامی، محدود شده است. افغانستان در سال های اخیر بامشکلات مختلفی مانند تبعیض علیه زنان، اعدام های خودسرو اعمال خشونت بار مرتبط باجنسیت ها بویژه قشر زن و اقلیت های قومی مذهبی و غیره مواجه شده است.
بر همین بنیاد افغانستان در برنامه‌های حقوق بشریکه توسط سازمان های بین‌المللی اعلام شده‌اند، نمی‌تواند شرکت کند.
با حرمت سخی صمیم.
بالا
بازگشت