اسماعیل فروغی
سقوط سوریه توسط بنیادگرایان تحریرشام
سقوط سوریه به دست افراطگرایان اسلامی " هیأت تحریر شام " ، مهمترین و بحث برانگیزترین حادثه ی این هفته بود . گروه بنیادگرای اسلامی " هیات تحریرشام " سوریه که شاخه ی جدا شده از پیکره ی القاعده و داعش برهبری ابومحمد جولانی است ، با یورشی برق آسا بر شهرهای حلب ، حما ، درعا ، حُمص و دمشق ، شهرها را یکی پی دیگرازتسلط دولت بشاراسد رییس جمهورسوریه ساقط کردند و درفش پیروزی را بر بلندی های شهرهای ساقط شده وعمارات مهم و مشهورآن برافراشتند .
سقوط پی درپی شهرهای سوریه بدون مقاومت ، توسط تحریرشام افراطی ، بی شباهت به سقوط و تسلیمی شهرکابل وسایرشهرهای افغانستان به طالبان این بنبادگرا ترین گروه اسلامی نبود. به همین سان موقعیت و سرنوشت ابو محمد جولانی رهبر گروه هیئت تحریرشام هم بی شباهت به موقعیت و سرنوشت برخی رهبران گروه تندروطالبان چون سراج الدین حقانی نیست . هردوشخص منحیث تحت تعقیب ترین تروریستان جهان درلیست سیاه امریکا قراردارند ، و برای نابودی یا دستگیری هردوشخص ، دولت امریکا بطور یک برابر مبلغ ده میلیون دالر جایزه تعین نموده است. اما جالب اینست که هر دوتحت تعقیب ترین تروریستان جهان ، به گونه ی مرموزی مورد حمایت امریکا هم قرار دارند . شباهت های جالبیست .
به هرحال موقعیت و خط سرنوشت این دو رهبرتندروترین گروههای اسلامی را در جایی دیگر و درمقاله ی دیگری به بررسی می گیریم . آنچه ازسقوط حلب تا دمشق گذشت ، این پرسش ها را بوجود آورده است که ، چرا و بکدام دلایل ، آتش جنگ و بلوای تروریستی اسلامی باردیگر در سوریه که باری ظهورخونین و خفت بار داعش را تجربه کرده و میلیونها کشته و زخمی و آواره داده است ، افروخته شد و یک شبه شهر بزرگ حلب و پس از آن حما ، درعا و حُمص تا دمشق را تروریستان اسلامی یکی پی دیگر تسخیرنمودند ؟ چرا قوای مسلح دولت سوریه از شهرها دفاع نکرده و میدان جنگ را به آسانی ترک گفتند ؟
ارچند دلایل وعوامل زیادی درسقوط سوریه وجود دارد ؛ اما به باور اکثر ناظران بیطرف ، عمده ترین دلیل سقوط سوریه بدست بنیادگرایان اسلامی هیأت تحریر شام ، دخالت های مستقیم و غیر مستقیم ترکیه ، امریکا و اسراییل در امورداخلی سوریه بوده است . اساساً آنان متفقاً می خواستند با بازکردن دوباره ی جبهه ی پرهزینه ی جنگ در سوریه ، روسیه و ایران را در جبهه ی خونین دیگری وارد نموده ، به این گونه پروسه ی به زانو درآوردن ایران و روسیه را قوت وسرعت بیشتر ببخشند . قطع دهلیزارتباط میان سوریه و حزب الله لبنان یکی ازعمده ترین اهداف این حملات بود که باتسخیر شهر حلب به این هدف دست یافته بودند .
وقتی تیرهای خونین امریکا و اسراییل در اوکراین ، غزه و لبنان به خاک اصابت کرد ( نه غزه تسلیم شد ، نه لبنان و نه هم روسیه در جنگ کوتاه آمد ) ؛ اینبار امریکاییان و اسراییلیان می خواستند حریفان روسی و ایرانی شان را در سوریه به دام بیندازند . البته درهمدستی با ترکیه و اوکراین . اما طوری که دیده شد روسیه و ایران اینبار وارد این جنگ پرهزینه نشدند . به این لحاظ اینکه اسراییل و امریکا اکنون باسقوط سوریه قادر به تطبیق این نیت و نقشه ی شان خواهند شد ، شک و تردیدهای فراوان وجود دارد .
باساس آماری که سازمان ملل متحد منتشر کرده است ، درسقوط سوریه ، تروریستان افراطی اسلامی ازهشتاد و پنج کشورجهان شرکت داشتند. این تروریستان رنگارنگ طی پنج سال گذشته با هزینه و مدیریت مخفیانه ی ترکیه ، اسراییل وامریکا درشهرهای ادلب و حلب برای چنین حمله ی غافلگیرانه ، تربیت و تجهیزشده بودند . درین حملات از چیچنی های روسی تا اویغورهای چینی وازداعشی های عربی تا طالبان افغانستانی ومتخصصین نئونازی اوکراینی همه دست به دست هم داده بودند تا با بازکردن زخم خونین سوریه ، روسیه و ایران را با دشواری های کمرشکنی روبرو سازند .
طوری که معلوم است با وجود حمایتهای قسمی روسیه و ایران ازدولت بشاراسد ، رژیم بشاراسد به تاریخ پیوست . با سقوط سوریه بدست افراط گرایان تحریرشام ، بی تردید ایران و روسیه یکی ازمتحدین قوی نیابتی شان را در منطقه از دست داده وبا چالش های بزرگ امنیتی درمنطقه روبرو خواهند شد . اینکه مشخصاً ایران این ناکامی و خلای بزرگ امنیتی را چگونه پرخواهد کرد ، روزها و هفته های آینده به ما نشان خواهد داد . و ما با نظارت دقیق براوضاع ، طی روزهای آینده بیشتر به آن خواهیم پرداخت .
فروغی