احمد سعیدی
نگاهی بر روابط طالبان افغانی و پاکستان
رابطه دراز مدت طالبان افغانستان و پاکستان در آینده به کدام سو حرکت خواهد کرد؟
جنگ فرا گیر - آشتی، یا همین حالت !
در حال حاضر اوضاع در افغانستان و منطقه آشفته است ولی در این آشفته بازار تنها گناه طالبان افغانی و پاکستانی نیست بلکه دستان بزرگتری پشت پرده در تلاش اند تا افغانستان، پاکستان، و بخشی از ایران و کشور های آسیای میانه، چین حتی تا نزدیکی های روسیه نا امن گردد.
نا گفته نباید گذاشت که این دستان بزرگ توانایی مالی و امکانات استخباراتی زیادی دارند اما از مهره های که داخل طالبان و یا داخل پاکستان دارند به نحوی همیشه کار میگیرند.
به باور من این بازی ادامه پیدا میکند، چون طالبان افغانی نیز پریشان اند اگر در افغانستان شکست میخورند دیگر پاکستان برایشان خانه امنی نخواهد بود و پاکستان هم اگر طالبان افغانی را از دست بدهد هر گروه که در افغانستان بر سر قدرت باشد روابط آن با پاکستان خوب نخواهد بود.
در حال حاضر طالبان افغانی به چهار مشکل عمده دست پنجه نرم میکند.
۱- از طرف پاکستان به علت ملاحظات امنیتی و پیوندهای پیشین، زیر فشار قرار دارند.
۲- از طرف چین برای سرمایه گذاری، زیر فشار اند.
۳- از طرف روسیه برای اطلاعات استخباراتی فشار میبینند.
۴- از طرف آمریکا و اتحادیه اروپا در زمینه مبادلات تجاری و بین المللی.
اما پاکستانی ها بر علاوه اینکه با مشکلات اقتصادی و امنیتی دست و پنجه نرم میکنند با طالبان افغانی نیز دو مشکل عمده و اساسی دارند.
یکی پناهدادن به تیتیپی یا طالبان پاکستانی و دیگری روابط حسنه با هند است که پاکستان نمیخواهد طالبان با هند روابط تنگاتنگ داشته باشد.
در غیر آن پاکستان با موجودی بهنام طالبان نهتنها مشکل ندارد بلکه استقبال هم میکند. دولت مطلوب نظر پاکستان برای افغانستان، همین امارت اسلامی طالبان است. کافیست که طالبان به خواست پاکستان مبنی بر سرکوب تیتیپی و برهم زدن روابط تنگاتنگ هند قدری توجه به خرج دهند.
حالا پاکستان میخواهد که طالبان را با نوازش یا تهدید کنار خود نگه دارد، نه این که با ورود به میدان جنگ گرم آن را از خود براند. نگرانی اسلامآباد پناهبردن طالبان به دامن سایر کشورها بهویژه هندوستان است لذا تلاش پاکستان پرهیز از اقدامی است که منجر به قطع رابطه با طالبان شود، هند از این فرصت استفاده نکند.
مقامات پاکستان به این باور اند که تیتیپی از طریق گروه طالبان توسط هند بشمول شورشیان بلوچ حمایت میشود. لذا تلاش پاکستان قطعکردن این پیوند بهشیوه آرام است اما طالبان افغانی هم با در نظرداشت مشکلات داخلی دارد نمیتوانند یک شبه طالبان افغانی را سرکوب کنند و آنچه که پاکستان میگوید عمل کنند.
نتیجه این بازی تا هنوز در پرده ی از ابهام است.