بصیرهمت
مسابقه سلاح هسته ای در آسیا
چین ، هند ،پاکستان دریک مسابقه تسلیحات هسته ای
برگردان از :“مجله مسایل بین‌المللی”
در تابستان ۲۰۲۱ ،جهان متوجه شد که چین در حال گسترش ذخایر هستوی خویش است .تصاویر ماهواره ای نشان می‌دهد که پکن تاکنون به تعداد ۳۰۰ راکت بالیستک جدید تولید نموده است .پنتاگون اکنون پیشبینی می نماید که ذخایر تسلیحات هسته ای چین که طی چندین سال گذشته در حد ثابتی ، چند صد ،میرسید،می‌تواند تا سال ۲۰۳۵به ۱۵۰۰ کلاهک هستوی برسد .و این تغیر بیانگر آنست که پکن تصمیم گرفته است که در ردیف دو قدرت بزرگ هستوی جهان ،ایالات متحده و روسیه ،قرارگیرد .
چین و پاکستان ،روابط دوستی طولانی و نزدیکی دارند وهردو کشور از دیدگاه های متفاوت هند را رقیب خود میدانند و هند خود را در میان این دوکشون چون ساندویچی میبیند.مگر از زمان تبدیل شدن هند و پاکستان به دو قدرت هستوی ،علیرغم سابقه جنگ و درگیری و مناقشات وقفه ای میان هند و دو کشور رقیبش ، چین و پاکستان،تاکنون از در گیری یک جنگ تمام عیار جلوگیری شده است .و هرسه کشور خود را درگیر یک مسابقه تسلیحاتی هستوی نمی بینند.بلکه از این سلاح های هستوی عمدتا بعنوان ابزار سیاسی استفاده نموده اند، نه ابزاری برای جنگ و درگیری نظامی.هرسه کشور تاکنون موضع هسته ای “حد اقل بازدارنده “ را اتخاذ نموده اند.با رعایت این ستراتژی هرسه رقیب آسیایی از در حال اماده باش قراردادن بخش قابل توجهی از زرادخانه هستوی شان خودداری نموده اند و در عوض سلاح های هستوی شانرا در تاسیسات زیرزمینی عمیق و یا در مکان های مخفی ذخیره و حفظ نموده اند .مگر در عین زمان ،هرسه رقیب در حال گسترش چشمگیر ذخایر هستوی خویش اند .در حالیکه چین نیرومندترین زرادخانه هستوی را در اختیار دارد ،پس از آن پاکستان و بعدا هند قرار دارد.
در این مسابقه هسته ای ،یک عدم تقارن یا ناموزونی نیز در اهداف ستراتژیک هر سه کشور دیده می‌شود .نیروهای امنیتی پاکستان وسواس همیشگی از هند دارند،در حالیکه تمرکز توجه هند بر چین است و حمایت پکن از پروگرام هستوی پاکستان که این حمایت شامل تهیه نقشه و دیاگرام و سایر لوازم تخنیکی میگردد، موقعیت هند را در ارتباط با پاکستان پیچیده تر ساخته است . رهبران نظامی پاکستان بدنبال این هستند تا در صورت وقوع جنگ با هند بتوانند نه ازیک بخشی از قلمرو پاکستان ،بلکه بتوانند تا با یک نیروی “بازدارنده تمام عیار” از سراسر قلمرو پاکستان دفاع نمایند .
سه عامل عمده وجود دارد که پاکستان را به موضعگیری تهاجمی تر تشویق می نماید :
اول: پاکستان می داند که نیروهای مسلحانه این کشور در مقایسه با نیروهای نظامی هند ضعیف اند و در صورت وقوع جنگ الترناتیف دیگری جز بکار گیری نیروهای هستوی اش ندارد .
دوم: با توجه به اینکه سرزمین هند بمراتب بزرگ‌تر از پاکستان است ، اسلام آباد به این باور است که باید بتواند ضربات تخریب کننده بیشترو پیشگیرانه ای را در برابر حملات نیروهای هندی وارد نماید و این امر مستلزم آنست که پاکستان زرادخانه بزرگ‌تر هسته ای داشته باشد تا بتواند خسارات جدی بر نفوس ،مراکز اقتصادی و نظامی هند وارد نماید .
سوم:پاکستان به این باورمند است که ،نیروهای هستوی این کشور مانع از انجام اقدامات گسترده نظامی هند علیه پاکستان در پاسخ به حمایت مداوم اسلام آباد از حملات شبه نظامیان در منطقه مورد مناقشه کشمیر شوند .
برای “بازدارندگی طیف کامل “ قلمرو پاکستان از حملات احتمالی هند ،در صورت وقوع جنگ، پاکستان نیازمند گسترش قابل ملاحظه زرادخانه هستوی خویش است و برای بازدارندگی نیروهای هند از ورود به خاک پاکستان ،این کشور به تعداد زیادی سلاح هستوی از جمله “سلاح های هسته ای تکتیکی”،(سلاح هسته ای تاکتیکی کلاهک های کوچک هستوی با سیستم های مدرن حمل و نقل اند که برای حملات محدود در میدان جنگ طراحی شده و دارای قدرت کمتری در مقایسه با سلاح های هستوی ستراتژیک اند و برای تخریب اهداف دشمن در یک منطقه خاص بدون تخریب گسترده و بدون ریزش مواد رادیو اکتیف در نظرگرفته شده اند.م) نیازمند است ،سلاح های که پاکستان در حال حاضر فاقد آن است .
پاکستان که ،برای نخستین بار در سال ۱۹۹۸ سلاح هستوی اش راازمایش نمود، اکنون،با داشتن ۱۶۵کلاهک هستوی در ردیف هشتمین کشور دارای سلاح هستوی در جهان قرار دارد . و بطور سریع و فزاینده ای تسلیحات هستوی اش را توسعه می دهد. و پیشبینی میگردد که پاکستان الی سال ۲۰۲۵با داشتن ۲۲۰تا۲۵۰ کلاهک هستوی در ردیف پنجمین کشور دارای ذخیره سلاح هستوی قرار خواهد گرفت .
اما در مورد چین باید گفت که :
این کشور در حال گسترش پروگرام هستوی خویش است و درصدد ارتقا قابلیت پرتاب تلافی جویانه سلاح هستوی سریعتر از هر زمان دیگری است .واین امر مستلزم آنست که پکن بخشی از نیروهای خویشرا در حال آماده باش بیشتر نگه دارد. یقینا،کشور چین زمانیکه چند صد سلاح هستوی داشت ،مورد نگرانی شدید هند نبود .مگر زمانیکه پکن ذخایر سلاح هستوی اش را با رقم بیشتر از یکهزار کلاهک هستوی ازدیاد بخشد ، و در حال آماده باش نگه دارد ،در انزمان فضای ستراتژیک در منطقه کاملا تغیر خواهد نمود.و هند در اینصورت با همسایه روبرو میگردد که می‌تواند حمله ای در مقیاس بزرگ با هشدار قبلی و یا بدون هشدار انجام دهد .
قابلیت ایستادگی دفاعی هند(هند تا حال دارای ۱۶۰ کلاهک هستوی است ) در برابر حملات هستوی ویا قابلیت حمله و ضربات خردکننده نیروهای هند در پاسخ به این حملات ،وابستگی به چگونگی امنیت انبار های هسته ای زیرزمینی هند دارد.چین در حال حاضر امکان تخریب این انبار های زیر زمینی هستوی هند را ندارد. مگر می‌تواند این حالت زمانی تغیر نماید که رقم کلاهک های هستوی چین از هزار بالا برود ،بخصوص زمانیکه چین دقت سلاح های خویش ازجمله سیستم هشداردهنده هستوی اش را ارتقا دهد ، طوریکه زنگ خطر را در دهلی نو بصدا در آورد ، درانصورت چینایی ها می‌توانند زراد خانه هستوی هند را فلج نمایند .
یقینا ،هند با چالش های زیادی روبرو خواهد شد و تهدید حمله پیشگیرانه چین ممکن است هند را مجبور کند تا یک سیستم هشدار دهنده اولیه موثر را ایجاد نماید تا بتواند آسیب پذیری زرادخانه هستوی اش را با انتقال سلاح های خود به بحر، کمتر سازد .با این حال ،هند در حال ایجاد زیردریایی بالیستک هستوی است و هنوز راه درازی برای ایجاد یک نیروی بازدارنده هستوی قابل اعتماد در بحر را دارد.
هند ،چگونه می‌تواند به تحریکات هسته ای چین و پاکستان پاسخ دهد ،یقینا هند نیز بدون گزینه نیست،مگر توام با مشکلات زیاد خواهد بود.هند باید در این مسابقه هسته ای ،مانند چین زرادخانه هستوی اش را توسعه دهد .مگر برخی تحلیلگران به این نظر اند که هند شاید به پالیسی بازدارندگی خویش ادامه دهد و بر توانایی اش در جهت وارد نمودن آسیب های شدید بر شهر های مهم کشور های رقیب ،تکیه نماید.درینصورت هند باید زرادخانه کلاهک های هستوی اش را بر ای وارد نمودن خسارات بزرگ افزایش دهد .البته همچنان که هند تعداد کلاهک های هسته‌ای اش را افزایش دهد،مطمینا پاکستان نیز همین ستراتژی تقویت و ازدیاد کلاهک های هستوی اش را دنبال خواهد نمود.پایان
بالا
بازگشت