بصیرهمت
روزنامه گاردین
۲۳- ماه می –۲۰۲۳
دید روزنامه گاردین در مورد ارتش پاکستان
تنش میان سیاستمدار بانفوذ پاکستان ،عمران خان ،و جنرال های پاکستان ،باعث
بحران سیاسی و فلج امور ادارات دولتی در این کشور گردیده است .بن بست موجود میان عمران خان و ارتش پاکستان ، نشانه این اصل است که نظام های سیاسی ایجاد شده توسط ارتش ذاتا از ثبات سیاسی برخوردار نمی باشند .از زمان ایجاد پاکستان تا کنون جنرال های پاکستان بیش از پیش در اداره کشور شان دخالت داشته اند و رهبران ملکی این کشور همیشه به حمایت نظامی جنرالان پاکستان وابسته بوده اند .هیچیک از سی و یک تن از نخست وزیران این کشور از لیاقت علی خان (۱۵-۸-۱۹۴۷تا۶-۱۰-۱۹۵۱)،تا عمران خان (۱۸-۸-۲۰۱۸تا۱۰-۴–۲۰۲۲) نتوانسته اند یک دوره پنجساله شان را تکمیل نمایند.و سیاستمداران ملکی پاکستان زمانی در قدرت باقی مانده می‌توانند که،انچه را که ارتش دیکته می نماید انجام دهند .
تلاش برای بدست آوردن مجدد قدرت ،برخلاف میل ارتش یک عمل خطرناک است.البته عمران خان بدون توجه به این عمل خطیر میخواهد بجلو برود ،در شرایطی که اقتصاد پاکستان در یک حالت بحرانی قرار دارد ، محاسبه خان اینست که بهترین فرصت پیروزی اش در انتخابات ،دایر شدن هرچه زود تر انتخابات است .آقای خان به اتهامات چون تروریزم و فساد مالی نیز متهم است .که بنا بر این اتهامات در اوایل ماه جاری بازداشت شد . گرچه خان این اتهامات را رد می نماید ،مگر در صورتیکه از جانب دادگاه مجرم شناخته شود،از شرکت در انتخابات محروم میگردد. سرنوشت سلف وی ،نواز شریف که با ارتش درگیر شد نیز چنین شد . بن بست ایجاد شده میان آقای خان و حزب وی ،تحریک انصاف،و جنرالان و حامیان ان ها با یک درگیری گسترده ای مبدل شد که به غارت اموال مردم بشمول حملات بر منازل جنرالان و غارت اموال ارتش در پاکستان منجر گردید و این تنش هنوز هم ادامه دارد .
گرچه دادگاه عالی پاکستان آقای خان را رها نمود و دستگیری وی رانیز غیر قانونی خواند ،بنظر می‌رسد که ، تقابل و تنش میان دو گروه سیاسی متمایز ،بخشی از قوه قضاییه و خان از یکطرف و جنرالان و حامیان آنها در طرف دیگر ادامه دارد.در صورت ادامه این تنش ،کشور به یک بحران عمیق سیاسی و اقتصادی روبرو خواهد شد.همین اکنون ملیونها پاکستانی با فقر شدید روبرو اند .حتی نزدیکترین متحد پاکستان ،چین ، علنا خواستار حل و فصل این معضله گردیده است .
ارتش پاکستان مدت های طولانی کنترول مستقیم دولت را برعهده داشت که همه آنها پایان بدی داشته است .و تلاش های متمادی ارتش برای مدیریت سیاستمداران د ردولت های ملکی پاکستان از پشت صحنه، اعتبار و حیثیت جنرالان وارتش پاکستان را خدشه دار ساخته‌است.
برخی ها چنین استدلال می نمایند که اعمال پروتریانیزم(اعمال نفوذ بیش از حد ارتش در سیاست) در پاکستان ریشه عمیق و سنتی دارد ، مگر واقعیت اینست که این سنت اعمال نفوذ ، بخصوص در زمان حاضر،نتوانسته است جز بی ثباتی ، کمک دیگری برای مردم پاکستان نموده باشد.
جنرال عمر جاوید بجوا،رییس قبلی ارتش پاکستان چندی قبل ضمن سخنرانی اش در دفتر مرکزی ارتش پاکستان در راولپندی ، آشکارا بیان نمود که ، ارتش برای مدت چندین دهه در امور سیاسی پاکستان بطور غیر قانونی مداخله نموده است ، مگر این کار دیگر ادامه نخواهد یافت .وی در ادامه صحبتش اظهار داشت که چراارتش کشور همسایه ما ،هند، مورد انتقاد مردم قرار ندارد ،علتش اینست که ارتش پاکستان در طول هفتاد سال گذشته بطور دوامدار در امور سیاسی پاکستان مداخله داشته است .مگر حالا دیگرارتش تصمیم گرفته تا در امور سیاسی کشور دیگر مداخله ننماید.
البته نظامیان در پاکستان ،در قبل، بطور گسترده ای مورد ستایش مردم بودند ،مگر تسلط و کنترول آنها بر سیاستمداران و امور دولت ، نقابی است برای یک دولت بدون اجماع ووفاق ،که نتیجه این تسلط نظامی بر دولت و سیاسیون ملکی پاکستان همانا بی ثباتی دوامدار و حتی نهادینه شدن بی ثباتی در این کشور است . پاکستان کشور دارای ۲۳۰ ملیون نفوس است وبه یک دولت فعال و قابل اعتماد مردم که در نتیجه انتخاب مردم بیرون امده باشد و بتواند کمک های لازم خارجی را برای بودجه مالی اش جلب نماید ،نیازمند است.از این لحاظ این کشور نیاز شدید به متخصصین و تکنوکرات ها دارد تا این جامعه پیچیده را رهبری نماید. پاکستان زمانی میتواند بهتر اداره شود که نیروهای مسلح ان بازوی نظامی دولت شود نه دولتی که بازوی ملکی ارتش شود.عمران خان که یگانه قهرمان کریکت در کشورش محسوب میگردد، وی نیز یک اداره چی ممتاز برای کشورش بحساب نمی اید .دیدبان حقوق بشر از تلاش های دولت خان بر کنترول رسانه ها و محدود کردن آنها خبر داده است ،مگر برنامه کاری خان ،برضد فساد و علاقمندی اش بر رفاه همگانی جامعه باعث محبوبیت وی گردیده است.
عمران خان که چند روز قبل توسط در حدود صد تن از افراد خاص شبه نظامی دستگیر گردید ،به روزنامه گاردین چنین اظهار داشت:
بدون هیچگونه تردید، ارتش در عقب دستگیری من قرار دارد،پاکستان اکنون توسط ریس ستاد ارتش اداره می‌شود، سرکوب ما توسط رییس ستاد ارتش است . عمران خان بارها بعد از سبکدوشی اش از مقام نخست وزیری ابراز نموده که برکناری اش توسط ارتش پاکستان سازماندهی شده بود و چنین ادعا نمود که دوبار قصد ترور وی را نموده اند .وی یکبار چنین اظهار داشت که :
“ارتش مافوق قانون قراردارد،آی اس ای هم مافوق قانون است.........انها می توانند افراد را دستگیر نمایند ، نابود سازند ، در دادگاه عالی نفوذ نمایند ،رسانه ها را مسدود سازند.”.در حالیکه خان زمانیکه در سال ۲۰۱۸ نخست وزیر شد چنین ادعای وجود داشت که خان نیز با مداخله و دستکاری ارتش در انتخابات به نخست وزیری رسید ،مگر خان این ادعا را رد می نماید. پایان
بالا
بازگشت