نذیر احمد صوفی زاده
پاکستان یا کشوری ایجاد کننده منازعه درمنطقه
پاکستان وکشوری همسایه آن افغانستان:
پاکستان ازجمله کشورهایست که بعد ازتولد شدن دردنیای کشورهای مستقل وتمرین حروف الفبای استقلال که حدود نیم قرن میشود به مثابه یک کشور منازعه طلب ویاهم ایجاد کننده منازعه درمنطقه عرض اندام نموده است، پاکستان درین کارخود درقبال کشور عزیز ما افغانستان نقش اول نمره را بازی کرده و میکند، برعلاوه ای افغانستان با همسایه های دیگر خود یعنی هند وبنگله دیش نیز از زمان ایجاد خویش درمنازعه چه که چندین بار به جنگ مبادرت ورزیده است. سال 2005 سالی بوده که روابط کشور های هند وپاکستان این دوکشورهم سرحد با برگزارکردن مذاکرات روبه بهبود نسبی گذاشته، کشور هند مدعی است که درباره ای به نتیجه رسیدن مذاکرات صادقانه عمل میکند درحالیکه پاکستان کما فی السابق با حمایت ازگروه های تندرو به خراب کاری خویش ادامه میدهد. اکنون هردوکشور با برگزار کردن مذاکرات بین یکدیگر دست به عادی سازی روابط خویش میزنند. یکی ازموضوعات که بین دوکشور مطرح شده است درجریان گذاشتن یکدیگر حین دست زدن به آزمایشهای هسته ای میباشد که هر دو کشوراین را یگانه راه اعتماد بین هم میدانند درحالیکه ممکن ازطرف هر یک یا اجرا نشود ویا هم به دلایل رد شود.
پاکستان از بدو تاسیس اش با کشورما افغانستان یعنی همسایه دیگرش ازدریچه خصومت پیش رفته ومعمولآ ازطریق سازمان ISI دست به تخریبات کشور ما زده وبا حمایت از حلقات مشخص درجریان جهاد وبعدآ حمایت علنی ازگروه طالبان خواسته حکوماتی درافغانستان روی کار بیایند تا باشد پلان های شوم اش عملی شود.
چیزیکه قابل ذکر است اینست دولت های پاکستان همیشه با رژیم های نظامی با ستراتیژی دولت استعماری بریتانیا که از آن کشور به میراث برده است درجهان پاه به عرصه وجود گذاشت اند، این کشوراززمان ایجاد درردیف دولت های مستقل دنیا با کشورما افغانستان چه درخفا وچه درآشکارا درمخالفت ودشمنی بوده است، گاهی با ایجاد اشخاص تحت نفوذ خویش ویرانی های گوناگون به افغانستان وارد کرده که مثال زنده آن حمایت ازگلبدین حکمتیار وجنبش طالبان بوده است، البته تمام این بدبختی های کشورما زاده ای مداخلات سری یا آشکارا بوده که معمولآ ازطرف سازمان اطلاعاتی آن کشور ISI رهبری میشده که حتی تاکنون ادامه دارد.
بلاخره با گذشت زمان وفشارجامعه جهانی بخصوص امریکا، پاکستان را وادار به درک این موضوع کردند که باحمایت از گروه های تندرو علیه این ویا آن کشور همسایه نمی تواند سودی به نفع خود بدست آورد، به همین دلیل پاکستان درپی بهبود روابط با کشور های همسایه خویش برآمده است، مثلآ شامل شدن پاکستان درکمیته سه گانه که شامل کشورهای افغانستان، پاکستان و امریکاه میباشد که بخاطر مبارزه با تروریزم بین المللی ایجاد شده خود درکی از این موضوع است، اما باوجود عضویت آن کشور به کمیته متذکره ودایر کردن چندین دور مذاکرات بین هم وهمچنان ادامه مذاکرات بین این سه کشور، هنوز هم سازمان اطلاعاتی پاکستان ISI دست به تجهیز گروه های مسلح مخالف دولت افغانستان میزند که دستگیری تعدادی ازپاکستانی ها درنبرد های جنوب افغانستان ازیکسو وشواهد یکه ازحملات انتحاریکه ذریعه پاکستانی ها صورت گرفته ازسوی دیگربیان کننده مداخلات پاکستان برعلیه کشور ما میباشد، درینصورت دریک نقطه میتوان گفت که پاکستان هنوزهم دریچه خصومت خویش را برضد کشور ما نبسته بلکه درخفا باعث تقویت گروه های مخالف دولت افغانستان میشود.
پاکستان وهمسایه دیگرآن هندوستان:
اگرهمسایه های دیگر پاکستان را مورد ارزیابی قرار دهیم می بینیم که کشورهای هند وپاکستان از سال 1947 درست بعد از بدست آوردن اسقلال خویش از بریتانیا سه بار باهم درگیرجنگ شده اند، درطی این مدت بارها میان این دوقدرت هسته ای منطقه روابط بخاطر ایجاد صلح برقرار گردیده که گاهی ادامه پیدا نکرده ویا گاهی هم بعد از مدتی توسط یک طرف یا هردوطرف به شکست مواجه شده است، با ختم اولین جنگ بین این دوکشورهمسایه توافقی مبنی به آتش بس صورت گرفت که این آتش بس خط مرزی دومنطقه کشمیر پاکستان وکشمیر تحت اداره هند را ازهمدیگر جدا ساخت، به همین ترتیب درسال 1949 قرارگذاشته شد که مسله ای مرزی هردوکشور به آرای عمومی مردم گذاشته شود اما بدبختانه که بیش از نیم قرن از چنین تصمیمی میگذرد و تا هنوز چنین کاری صورت نگرفته است.
هردوکشور هند وپاکستان درسال 1965 دچار جنگ دیگری شدند که این جنگ پایان منازعه طلبی پاکستان نبود. بعد ازحرکت مسلمانان مخالف هند درکشمیر درسال 1989 هند، کشور پاکستان را به حمایت ازین حرکت متهم ساخت این اتهام وقتی به اوج خود رسید که درماه دسمبر سال 2001 حمله به پارلمان هند صورت گرفت که دراثر آن حدود 14 نفر به هلاکت رسیدند، هند این حمله رابه تندروهای کشمیری نسبت داد که ازحمایت پاکستان برخوردار هستند، بعد از این حادثه بحران دوکشور همسایه تشدید شده وروابط شان به سردی گرایید.
ولی با دایر کردن دور جدید مذاکراتی پاکستان و هند درسال جاری میلادی (2005) میان مانموهان سنگ صدراعظم هند وپرویز مشرف رییس جمهور پاکستان که در دهلی پایتخت هند برگذار گردید طرفین در پای بیانیه مشترکی امضا کردند که هردوکشوربرای حل مناقشه کشمیر، افزایش مبادلات تجاری وتقویت ارتباطات ترابری موافقت کردند، درحالیکه پرویز مشرف با استفاده ازین فرصت به دست آمده برای ایجاد صلح میان هردو کشور سخن میگفت، خواستدار حل مسله ای کشمیر گردید ولی خاطر نشان ساخت که خط مرزی فعلی به هیچ وجه قابل قبول نیست. پس سوال درینجاست که آیا این خود منازعه طلبی نیست؟ زیرا وقتی ازتوافق مذاکرات حرف زده میشود ودرچندین بخش موافقت صورت میگیرد ولی مسله ای خط مرزی باید حل نگردد، به این اساس با جرات میتوان گفت که پاکستان نمی خواهد تا مناسبات خویش را با کشور های همسایه خویش بهبود بخشد، کشور پاکستان همیشه دریچه منازعه طلبی خویش را باز نگهداشته و به تعهدات خویش درقبال ختم منازعه با کشور های همسایه هیچگاهی وفادار نبوده است. سفر پرویز مشرف رییس جمهور پاکستان اولین سفر یک مقام عالی رتبه پاکستان ازسال 2001 بدینسو به کشورهند درست بعد از شکست مذاکرات صلح بین این دو کشور بوده است، درنتیجه این مذاکرات اولین بارظرف تقریبآ 60 سال یک موتر ازناحیه کشمیری هند عازم کشمیر پاکستان، وازکشمیر پاکستان عازم کشمیر هند شدند که موجب خورسندی مردمان دوطرف خط مرزی شد، نقطه ای مهم که درین مذاکرات مطرح شد ایجاد یک شورای تجاری از بین هر دو کشوربود که به نفع هردوکشور تلقی میگردد.
نقطه جالب وقابل تذکر اینست که خود پرویز مشرف رییس جمهور پاکستان نیز یک هندی بوده که بعد ازتقسیم هند بریتانیوی به سه کشور، هند، پاکستان وبنگله دیش درهند به دنیا آمده بود وبعد از تقسیم کشورهای فوق الذکر بافامیل خویش وارد پاکستان شده اند، البته درسفریکه مادر پرویز مشرف به هند داشت خواهان گواهی نامه ولادت فرزند اش (پرویز مشرف) شده بود موصوف (پرویز مشرف) درسال 1942 دریکی اززایشگاه های هند به دنیا آمده است.
اززمانیکه درگیری درکشمیر تحت کنترول هند درسال 1989 شروع شد تعداد افرادیکه با نیروی های هندی می جنگیدند افزایش پیدا کرده است نظر به آمار یکه ارتش هند ارایه میدارد حدود 125000 یکصدو بیست وپنج هزار نیروی نظامی وشبه نظامی در کشمیر ونواحی اطراف آن مستقر اند، احزاب اصلی این جنبش های عبارتند از، حزب المجاهدین، لشکر طیبه وحرکت المجاهدین که مقر اصلی شان در پاکستان قراردارد، دولت پاکستان مدعی است که ازین احزاب فقط حمایت سیاسی، دیپلوماتیک ومعنوی میکند درحالیکه هند ادعا دارد این احزاب سلاح از کشور پاکستان بدست میاوردند.
پاکستان وهمسایه دیگرآن بنگله دیش:
بعد از ارزیابی دوهمسایه پاکستان ( افغانستان وهندوستان) کشورهمسایه دیگر پاکستان را مورد ارزیابی قرار میدهیم که پاکستان با آن کشورنیز درمنازعه بوده، به تعقیت نبرد های آن کشوربا هند، جنگ دیگری درسال 1971 بخاطر استقلال پاکستان شرقی که بعداز جدایی ازکشور پاکستان (پاکستان غربی) نام جدیدی به آن کشور گذاشتند یعنی به نام بنگله دیش نیز صورت گرفت که درین جنگ هند به طرف داری پاکستان شرقی (بنگله دیش) شتافت و نیم از ارتش پاکستان ونیروی های هوایی آن کشور را ازمیان برداشت بلاخره کشوربنگله دیش درسال 1972 به استقلال خود رسید .
کشورپاکستان که ازهند بریتانیوی مشتق شده است زاده ای آزادی خواهی شخصیت های مختلف مانند مهاتماگاندی، علامه محمد اقبال لاهوری، موتی لال نهرو، مولانا ابوالکلام حضرت سید احمد وچندین شخصیت دیگربوده است که این حقیقت را هیچ کس بشمول پاکستانی ها انکارکرده نمی تواند، این مبارزات آزادی خواهی واستقلال طلبانه در پایان قرن 19 شروع گردید که توسط موهانداس گاندی و جواهرلعل نهرو رهبری میشد.
تقریبآ تمام کارشناسان مسایل سیاسی منطقه به این نظر اند که حمایت کشور پاکستان از این ویا آن حلقات درین ویا آن کشور به نفع آینده پاکستان نبوده، بلکه با قطع حمایت ازگروپ های تندرو وافراطی درکشور های همسایه خود وبا ایجاد مناسبات دوستانه وبرادرانه با همسایه های خویش دامن منازعه را ازمنطقه برداشته وبا انکشاف تجارت بین همسایه خود بساط بد بختی را برای همیشه از دامن این کشورها بردارد.
نذیراحمد صوفی زاده
کابل افغانستان
26 قوس 1384
17 دسمبر 2005
بالا
بازگشت