سید احمد شاه دو لتی
سؤاستفاده ازنام حقوق بشربرای تعجیز مخا لفین سیا سی
وقتی درسال1977میلادی سازمان حمایت ازحقوق بشربنام امنیستی انترنشنل یاسازمان عفوبین ا لملل درنتیجه ً فعا لیت صادقانه در دفاع معقول ازحقوق زندا نیان سیاسی وانتقاد مؤثرمتكی به برهان قاطع بر عملكرد دولت هاجائزه صلح نوبل رابدست آوردكه مبالغ هنگفت وقابل توجهی را دربرداشت بازارتشكیل وتشكل سازمانهای دفاع ازحقوق بشربصورت ( ان . جی. او ) درسراسرجهان گرم شد. چنانچه تنها درایالات متحدهً امریكادوصد ان. جی. او. یا سازمان غیردولتی بنامهای گوناگون ایجادگردیدكه بصورت كل دفاع ازحقوق بشردرمحوراهداف انسانی وهومانیستی آنهاقرارداشت وتلاش برای نایل شدن به جائزهً صلح نوبل وبدست آ وردن پول هنگفت ازجملهً آرزووآرمانهای نفسانی آنهابودكه بمثابه رگ وریشه هادرقاعدهً این اهداف انسانی پیوندزده شده بود. باگذشت زمان رویش ود وِش ریشه های مخوف راسیونالیزم وخود محوری درنهاد بعضی ازگرداننده گان این سازمانهای دفاع ازحقوق بشر باعث كژرویهای آنان گردید وایشان به امیددست یافتن به آرمان نهفته درنهادشان كه رسیدن به خرمن پول لایزال واستفاده ازآن بودآنهاراازاهداف عالی ا نسانی كه درروزنخست دربرنامه عمل سازمان دفاع ازحقوق بشرمنسوب بخودمنعكس نموده باحلف وفاداری به این آرمان مقدس هومانیستی مصمم برتلاش ورزی برای عملی كردن آن بود نددورساخت وواداشت حركات ، سكنات ، رایزنی وگزارشات خودرا طبق خطوط پینك وابروی زورمندان كه مظهرمشی سیاسی واراده سلطه گری آنهابردیگران است وفق بدهند. دراین چند سال اخیرهرعمل غیرانسانی وضد بشری آنهاراباخاموشی زیرپرده تائیدقراردادندوبرای جلب توجه لطف آمیززبردستان بسوی خودگده های كاغذرابنام گزارش ازنقض حقوق بشرسیاه كردندوتلاش ورزیدند دست وپای عده ئی را باتاروزنجیراتهامات بربندندوبر پیشانی آنهاتاپه های سیاه سیاسی رابنام ناقض حقوق بشربكوبند تا ازاین طریق به اهداف نفسانی خویش دست یابند درحالیكه وظیفه انسانی وهومانیستی كارمندان سازمانهای مدافع حقوق بشرطبق برنامه كاری آنهاارایه گزارشهای بیطرفانه ازعملكرداشخاص وافراد سركش ازقوانین هومانیستی بین المللی ا ست نه موضع گیری های سیاسی علیه این وآن ۰ كوفی حنان سرمنشی ملل متحد درپنجاونهمین اجلاس كمیسیون نظارت بر حقوق بشردرهفته ا خیرماه اپریل سال 2005 درژینؤگفت : كمیسیون حقوق بشرتاحدی پسیف گردیده ازنفوذآن كاسته شده است. منظوراواحتمالا عدم ارایه گزارش ازسوی فعالین درعرصه حقوق بشردرمورد قربانیان ناشی ازحملات هوائی نظامیان امر یكا درعراق وافغانستان بود .
انتقا د كوفی حنان دراجلاس كمیسیون نظارت برحقوق بشرنه تنهابراعضای این اجلاس بود، بلكه برسازمانهای حقوق بشرجهانی دركشورهائیكه بصورت ان جی او فعا لیت مینمایندواز آنچه درعراق وافغانستان میگذرد، گزارشهائی لازمی راازعملكردنظامیان امریكا ارایه نكرده بودند، نیزبود. زیرا كه این سازمانهای فعال درعرصه نظارت برحقوق بشراگرموضع گیریهای سیاسی را كنارگذا شته طبق معیارهای ذ كرشده دربرنامه های كاری شان بصورت بیطرفانه عمل كنند ودرگزارش خودآنچه می نویسند ، آ ئینه وار یعنی بدرا بد۰ بد تررا بدتر منعكس بسا زند میتوا ند منبع ومؤخذ خوبی برای حقیقت یابی به ارگانهای مربوط ملل متحد درباره نقض حقوق بشر وشناخت فاعلین حقیقی آ ن گردد۰
دوكتورلارهیجی ازفعالان حقوق بشردرفرانسه میگوید: اكثریت كمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد كسانی هستند كه دركشورهای خودشان حقوق بشرمراعات نشده به كرات نقض میشود. اومیگوید امریكایكی ازنقض كننده گان حقوق بشرونقض كننده منشور ملل متحد است. چناچه بدون اخذ مجوزازشورای امنیت ملل متحد درسال1998به casavo وصربستان (یوگوسلاویا)حمله كرد ود رسال 2003 به عراق حمله وآ نرا اشغال نمود۰ اگراین گفته فعال حقوق بشر زیرذ ره بین تجزیه وانا لیز قرارداده شود روشن میگردد۰اشخاصیكه خود ازجمله ناقضین حقوق بشربوده ویامتهم به نقض حقوق بشروجنایات جنگی باشند نمیتوانند بعنوان مدافع حقوق بشر درعرصه هومانیزم فعالیت نمایند. زیرا ا ین تیپ افراد كه برای رسیدن به اهداف سیاسی سترا تیژیك خودحقوق بشررا خرمن خرمن زیرپاكرده اند۰هرگونه شعار آنها درمورد حفاظت ازحقوق بشرجزفریب ا ذ هان عامه وپرده انداختن بالای جرم وجنایت شان چیزدیگری نمیتواند تلقی گردد۰
سازمان حقوق بشرطالبان بریاست عبدا لرحمن هوتك كه به اجازه دولت افغانستان فعال شده ودركابل دفتر رسمی دارد، ازهمین قماش است ۰
دوكتورسعیدمحمودی استاد حقوق بین الد ول در دانشگاه ستاكهلم پایتخت سویدن میگوید: قطعنامه ها وگزا رشهای سازمانهای حقوق بشر دركشورهای مختلف ازلحاظ حقوقی مرعی الاجرا نیست. چه اینگونه قطعنامه هاوگزارشات نشان دهنده نظرسیاسی كشورهای عضو كمیسیون حقوق بشردرملل متحدویا سازمانهای حقوق بشرا ست كه بصورت ( ان . جی . او ) فعا لیت مینما یند ۰صدورقطعنامه هاوا رایه گزارشات ازطرف آنها صرفاً جنبه اخلا قی وباز دارنده گی دارد وهوشداردهنده است ۰
اما آنچه قابل مكث است اینست كه سازمان حقوق بشرطالبا ن وهومان رایت واچ تلاش میكنند آنچه آنها میگویند هرچه سریعتر عملی گردد ۰توجه كنیدبه جنایت طالبان : بتاریخ بیست وسه دسامبر1998ویلیام ریب خبرنگاربی بی سی گفت : درگزارش سازمان ملل متحد كه ازقول شش نفرشاهدان عینی پس ازا شغال مزار شریف توسط طالبان تهیه شده است گفته شده یكهزاروپنجصد نفر توسط طالبان درمزارشریف وشبرغان كشته شده اندكه اكثرآنهااوزبیك ها وهزاره ها بوده اند كه هشتصدنفردرمزارشریف كشته شده وعده ئی ازهزاره ها دراسار ت طالبان درآمده اند۰۰۰۰۰۰ ظاهرطنین مدیربخش افغانستان وآسیای میانه در رادیوبی بی سی بتاریخ 6 جنور ی1999 ضمن تبصره درباره قتل وترور شخصیت های افغانستان درقلمرو پاكستان گفت : سازمان عفو بین الملل امنیستی انترنشنل ازقتل وترورافغانها در پاكستان ابرازنگرانی كرده است ۰به دنبال قتل نظر محمدوزیردفاع پیشین وعضوگروه صلح درماه جولای 1998 هاشم پكتیانی ژورنالیست ونطاق تلویزیون افغانستان دراوایل ماه نوامبر همانسال درپشاور ترورشد. همچنان دگروال لطیف وجنرا ل شیرین آغا بعلت فعا لیت های سیاسی جهت حل بحران افغانستان درماه نوامبر درپاكستان بقتل رسید ۰۰۰۰۰۰۰۰ درهمان سالها ازطریق رسانه ها اطلاع داده شده بودكه رژیم طالبان باجلب همكاری مقامات پاكستان حدودپنجهزارنفررادرپشاور وسایرشهرهای پاكستان كه افغانهادران بقسم پناهنده ومهاجر زنده گی مینمایند ، توظیف كرده است تامخا لفین طالبانرا طرف پیگردقراربدهند. ا ینگونه تلاشها مطابق به پروگرام آی . اس .آی شبكه جاسوسی پاكستان بودكه دگروال یوسف معاون این شبكه درنوشته هایش به وضاحت گفته است پلان مادروقت جهاد افغانستان نه تنها تخریب كابل وسایرشهرهای افغانستان وقتل وترورروسهاوكمونستهای افغان بود، بلكه فرا ری ساختن این كمونستها نیزبود۰۰۰۰۰
مطالب فوق شمه یی از جنایات طالبان است كه درطول مدت زمامداری خود درافغانستان وپاكستان انجام داده اند ۰سازمانهائیكه خود رامدافع حقوق بشرقلمداد نموده افغانستان را زیر پوشش گزارشهای خودقراداده اند. كاملا ٌ پرده ازجنایات طالبان نبرداشته اند . بخصوص كمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان ، هم صدابادولت وكابینه پریزیدنت كرزی به میزبانی وپذیرائی ازطالبان درا رگانهای دولتی دست به سینه ایستاده اند. اما وقتی سخن ازنقض حقوق بشرو جرایم جنگی به میان آید، چشم ودهان همه بسوی نورد ایلیانسی درافغانستان باز میگردد واگرسخنی هم لازم آیدكه درباره عملكردهای جنایتبارطالبان ازدهان وزبان كسی فرو ریزد آنقدر جملات قالب شدهٌ انتزاعی غیركانكریت وگمراه كننده ارایه میگردد كه حتی به نفع طالبان انجا میده راه ورودآنهارابه پست های قانون گذاری ، اجرا ئی وقضائی مساعد میگر داند۰حمایت ازجنایتكاران اگر جنایت است، حامیان طالبان درشمارآ نها اند ۰ بعضیها میگویندطالبان باتمام جنایاتیكه انجام دادندوانجام میدهند اكنون درنتیجه تاثیرات اتنیكی ونیفوتیزم كه بالای افراد دارای خصلت قبیله گرائی بیشتر وارد می آید به جگرگوشه های دولت كرزی تبدیل شده است۰ مواد خام آمیخته بادروغ پردازیها به سازمان حقوق بشر خارج ازافغانستان تهیه میكنند بخصوص علیه آنهائیكه به حمایت امریكائیهابرضدطالبان جنگیدند، بناءٌ گزارشهای سازمانهای حقوق بشرراكه چه ازطرف افراد طالبان وچه ازطرف افراد دیگر باموضع گیری های خاص علیه این وآن تهیه گردیده باشد، نمیتوان آن را دوراز اغراض تلقی نمود۰
بایدگفت اگر طالبان ورژیم او خوب بود، چرا قوای ائتلاف برهبری امریكابه افغانستان حمله كرد وبا بمباردهای مهیب وتخریب آبادیها وكشتارمردم كه در جنوب كشورهنوزادامه دارد، رژیم طالبان را به كمك نوردایلیانسی سرنگون ونابودكرد وبیست زندان درداخل افغا نستان برای حبس جنگجویان طالبان وهوا داران آنهاایجادنمودوزندان گوانتانامورادركوبابنام طالبان وتروریستان القائده افتتاح كرد ؟؟
اینها مسائلی ا ست قابل توجه سازمانهای حقوق بشروازجمله هومان رایت واچ كه تلاش داردافغانستان رازیرپوشش گزارش خود گرفته وقتاٌ فوقتاٌ درباره افرادیكه خوشش نمی آید، چیزی بنام گزارش نوشته و منتشرسازد ۰آنچه قابل یاد دهانی است اینست كه گزارشگران سازمانهای حقوق بشرنباید جنایات طالبان وحامیان آنهارا درپرده ابهام بگذارند وبا اغماض ازآن بگذرند ویاگزارشات خودرامانندگزارش 133صفحه ئی هومان رایت واچ بارنگ وبوی سیاسی بیالا یند۰ درگزارش هومان رایت واچ كه نام عده ئی از سران تنظیمهای جهادی وقوماندانهای نو ردایلیانسی حریف سیاسی طالبان بحیث مجرمان جنایت جنگی تذكاریافته واین موضوع به طبع بعضی ازكارمندان افغان تباررادیو بی بی سی خوشگوار افتاده تاحال چندین بار به وقفه هاازطریق این رسانه جمعی كه افغانستان راباشانزده دستگاه برودكاستینگ رادیو اف ام زیرپوشش خبری خودگرفته است، انتشارداده به اصطلا ح باشن وفرط برای برجسته ساختن محكومیت آ نها اززبان گزارشگرهومان رایت واچ تبصره هائی نموده وگاهی ازمخالفین ائتلاف شمال مثل طالبان وهوادارانش مناظره های رادیو ئی را سازماندهی كرده برای صحه گذاردن وموجه جلوه دادن محكومیت آنهائیكه بدشان می آید، دست وپازده اند كه دروا قع همین تلاش های غیرعا قلانه آنها نیز باعث شده است رنگ سیاسی گزارش هومان رایت واچ جلی ترگردد وآنرا ازدیدگاه ریالیستان ازاعتبار ساقط ویا آلوده به اغراض سیاسی متجلی سازد. چنانچه دریك مناظره رادیویی بتاریخ 12جولای 2005حتی صدیق پتمن یكی ازكادرهای حزب افغان ملت كه فعلا معین وزارت معارف افغانستان است وهمیشه درتبلیغات بی بی سی برضدائتلا ف شمال ممد واقع میگردید نیزنتوانست ازسیاسی بودن گزارش هومان رایت واچ اغماض نمایدو گفت :( دهومان رایت واچ گزار ش څه ناڅه سیا سی شویده) این گفته اوبه اداره كننده مناظره رادیوبی بی سی درسرویس پشتوغیرمنتظره بود. زیرا هروقت ازافغان ملتی هاسخنان فراوان درمخالفت باقوماندان هاوسران تنظیمهای ائتلاف شمال را شنیده بود۰
فكرمیشودافراد مؤظف به جمع آوری فاكتهادرسازمان هومان رایت واچ درافغانستان درحصارگروه طالبان دركابل وهواداران علاقمندبه قبیله گرائی طالبان درداخل وخارج افغانستان قرارگرفته است كه نسبت دخیل بودن اراده غرض آلود ایشان گزارشات هومان رایت واچ ازمسیراصلی اش خارج گردیده است ویاشاید هومان رایت واچ پالیسی دفاع از پشتون های مخالف طالبانرا كه امریكا درآغازحمله به طالبان بقسم تاكتیكی درپیش گرفته بودرهانكرده دودسته به آن چسپیده ا ست وروش مستقل جدا ازسیاست دولت را كه لازمه یك سازمان مدافع حقوق بشراست، درپیش نگرفته است ، چنانچه درگزارشهایش معمولا آنچه كه ازرسانه ها شنیده میشود ازاصطلاحات به شدت كریه شده سیاسی نظامی كه دولت ویا رسانه هااززبان دولت بیان میكنند، مثل جنگ سالار، جنایتكاروامثالهم استعمال مینماید وهمان پالیسی دوایداندرول دولت هاراكه برای تحكیم پایه های قدرت بكارمی برد ، بكار میگیردوبه دامن زدن به اختلافات قومی می پر دازد وخود مرتكب نقض
احكام مواد مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشرمیگردد ونقش دولت را بازی میكند وگاهی پای خودرا ازگلیم خویش فرا ترخزانیده خارج ازصلاحیتش به رئیس جمهورافغانستان دساتیر صادرمیكند وحكم مینمایدكه محكمه جنایت كاران جنگی را تشكیل وجنایت كاران رامحاكمه نمایدوخلاف پرنسیپ های حقوقی ومحاكماتی ازشخصیت های نظامی وجهادی ائتلاف شمال كه درهمكاری باامریكائیها گلیم رژیم طالبان رابرچیدند، نام می بردوقبل ازحقیقت یابی خودرابجای مسؤل یك دادگاه باصلاحیت قرارداده آنهارامتهم به جرایم جنگی میسازد درحالیكه هومان رایت واچ ممكن است ازنكات آتی الذكر آگاهی داشته باشد متاسفانه به آن توجه نكرده است:
اول : هنوزدرافغانستان هیچكس ازطرف محكمه باصلاحیت ملی وبین المللی بعنوان مجرمان جنایات جنگی شناخته واعلام نگردیده است. بناءٌ باذكر نام اشخاص آنهارا جنایتكار جنگی قلمداد كردن مغایرمحتوای اعلا میه جهانی حقوق بشراست كه هتك حرمت را منع میكند۰
دوم : رئیس جهوریك كشورصلاحیت ایجادمحكمه رسیده گی به جرایم جنگی را ندارد واصولا ٌ زیرفرما ن ساز مان حقوق بشرهم نیست تا دستورات اوراعملی نما ید
۰سوم : تصمیم گیری برای ایجادمحكمه رسیده گی به جرایم جنگی طبق احكام منشورملل متحد مربوط به سازمان ملل متحد است كه بادوثلث آرا ی موافق آن ساز مان ،صلاحیت محكمه رسیده گی به جرایم جنگی رسمیت پیدامكند كه این موضوع درفقره ٌ دوم ماده یک صد وهشت منشورملل متحد به وضاحت بازتاب یافته است.
چهارم : سازمانهای حقوق بشر دركشورهای دنیاصلاحیت فرماندهی برای ایجاد محكمه رسیده گی به جرایم جنگی وصدوردستورودیكتات بر رهبران كشورهاراندارندونمیتوانندبه كسی دستوروامرونهی صادر نمایند.
پنجم : كمیسیون نظارت برحقوق بشرملل متحد صلاحیت دارد پیشنهاد رسیده گی به جرایم جنگی را به دارالانشاء مؤسسه ملل متحد ارایه نموده وازاین طریق درمجمع عمومی آن سازمان پیشنهاد نماید. آنهم بشرطیكه توسط كمیسیون حقیقت یاب بعدازمطالعات وتحقیقات لازم باجمع آوری شواهد كافی درمورد مجرمیت ا شخاص وا فراد ، مجرم شناخته شدن شان حتمیت وقطعیت یافته باشد ۰
دریك دیباچه ومناظره رادیوئی كه ازطرف بی بی سی به تاریخ21 جولای2004بمنظوربررسی اوضاع افغانستان ترتیب گردیده ، حبیب اله رفیع ازاكادمی علوم كابل دوكتور مهدی سفیر درزمان حاكمیت رئیس جمهورربانی ، دوكتورا سپنتااستاد حقوق وعلوم سیاسی دردانشگاه آلمان شركت داشتند. دوكتوراسپنتاكه فعلا بحیث مشاورحقوقی رئیس جمهور كرزی دركابل كارمینماید دریك واكنش درمقابل رفیع دررابطه به طالبان اظهارداشت : تفكرطالبانی درذات خودیك تفكرجنایتكارا نه ا ست. همان قسم كه ناسیو نالیزم دركشورهای اروپائی جرم تلقی میشود ، مقایسه طالبان باقوماندان های وفادار به دولت وزیر فشارقراردادن آنها راه درستی نیست ، تجربه شده كه دولت قوماندانی راعلیه قوماندان دیگر تقویه كرده واین سبب بروز نا امنی وبی اعتمادی به دولت كرزی شده است ۰ما دیدیم كه همیشه جنگ سالاران غیرپشتون باهم به جنگ واداشته شده اند ۰به عقیده من ایجادبحران ومنطقوی كردن جنگ هیچگاه به نفع دولت مركزی نیست كه متاًسفانه ازطرف روشنفكران اقوام ونخبگان سیاسی سازمان داده میشود.
اكنون دوكتوراسپنتاراهم درقسمت طالبان وا فشاكردن جنایات آنهاخاموش كرده اند ویابه اصطلاح دركان نمك رفت ونمك شد، صدق كرده است ویا ممكن است سخنان اودر باره طالبان وتاكید برای كنارگذاشتن آنهاازارگانهای معتبردولتی مشوره های حقوقی وسیاسی دراین باره به رئیس جمهور، به مثابه آب درغربال كردن وچكش زدن به آهن سردخواهدبود۰ عده یی ازرهبران طالبان كه به حمایت دولت افغانستان درحال تبدیل شدن به اژدها ی قبل ازهجوم امریكا به افغانستان ا ست وسازمان دفاعی آنها باكمیت قابل ملاحظه دركابل وخارج بنام دفاع ازحقوق بشرفعالیت مینماید به پنهان كاری جنایات آفتابی خویش درتلاش است گفته میشودسازمانهای حقوق بشركه دركابل نماینده دارند، مطالب گزارش خو درا شناخته یاناشناخته به همكاری هوادران طالبان تهیه میكنند اگر این شایعات درست باشد لازم است بخاطرحفظ اعتبارسازمان شان به شیوه برخوردباقضایا وجمع آوری فاكتهاومطالب گزارشی تجدید نظر نمایند ۰درقانون نظامی امریكابنام مسؤلیت فرماندهی گفته شده كه مقامات بلند رتبه دربرابراعمال زیرد ستان شان مسؤل اند. اگرسازمان هومان رایت واچ باتكیه به این بند قانو ن نظامی امریكا سران تنظیمهای جهادی وقوماندان های ائتلاف شما ل را مسؤل جرم ومرتكب جنایات جنگی قلمداد نموده باشد ،نیزبه دلایل ذیل قابل توجیه نیست :
نخست اینكه جنگجویان ضد طالبان نوردایلیانسی درآن زمان تابع مقررات نظامی امریكانبوند وهنوزهم نیستند ومقررات خاص خودرادارند. ثانیا ٌ اینكه قوماندان های ارشد نورد ایلیانسی( ائتلاف شمال) درجریان جنگ باطالبان هركدام طی كنفرانسهای خبری بابیش از۳۰۰خبرنگارداخلی وخارجی كه درشمال افغانستان بودند به كرات اظهارداشته اندكه خلاف نورماتیف هاومقررا ت ملی وبین ا لمللی ومغایرمعیارهای حقوق بشر امری به زیردستان صادرنكرده اند وهرعمل جرمی كه ا زافرادزیرفرمان شان سرزده باشد،مطابق حكم اعلامیه جهانی حقوق بشرخود شان حق دفاع ازخودرادارند. ادمیرال قوای بحری امریكا البرت تیچر كه بد رفتاری بازندانیان زیرفرمان آ نكشوررا رسما ٌ بررسی كرده بود، درماه مارچ 2005 میلادی گزارش داد كه بدرفتاری بازندانیان ازطرف محافظین آن نتیجه ازبین رفتن نظم ودسپلین درقطعات نظامی بوده است . پنتاگون مسؤل نیست ۰
ا شاعه این مطلب درگزارش رسمی یك مقام بلند رتبه نظامی ایالات متحده امریكا نشان میدهدكه درجریان جنگ گاهی بی نظمی وبی دسپلینی بین قطعات نظامی ممكن است روی بدهد. مثلا ممكن است فرمانده یا معاون او یاهردونسبت كشته شدن ، زخمی شدن، اسیر شدن ویاتسلیم شدن ازخط محاربه خارج گردد ویا نسبت قطع ارتباط مخابره وسایرامكانات تماس بین سربازان محارب ومركز فرماندهی به وجود آمده بی نظمی وبی دسپلینی دراموروعملكردهارخ بدهد كه دراین صورت هرشخص ازعملكرد خویش مسؤل است بنابه همین سبب است كه دراعلامیه جهانی حقوق بشر، كتاب مقدس مسیحیان ومسلمانان تاكید شده است كه هیچكس به جرم شخص دیگرمحاكمه ومجازات نشود۰ والسلام