بصیر کامجو
بیاد استاد فقید اکادمیسین عبدالاحمد جاوید
شادروان دکتر جاوید یکی از ستاره گان نورانی آسمان فرهنگ معاصر وطن عزیز ما افغانستان میباشد . او در دانشگاه تهران دردو رشته ادبیات و حقوق تحصیلات عالی خویش رابه پایان رسانیده بود. درسال های سیزده صدو (40 و41 ) تاریخ فرهنگی کشور ما استاد « جاوید » فقید در میان روشنفکران واهل معارف از بالاآوازگی و شهرت خیلی زیادی برخورداربودند . در همه مجامع علمی وتحقیقی معارف و تحصیلات عالی ، حرفی از کارکرد های ادبی و فرهنگی وی سر زبان ها بود ، ارزش شناختی رویکردهای فکری اش فضای ذهنی جامعه علمی سراسر کشور رامحیط ساخته بود. وی در آن زمان درتمام کشور تنها کسی بود که درجۀ دکترای ادبیات فارسی دری داشت .
حاکمیت وقت از فعالیت های علمی این شخصیت متفکر وعینی گرا سخت می هراسید . نفوذ روزافزون وی در عرصه غنامندی ادبیات نوین ، تلاش های تحقیقی او مبنی بر رشد وتکامل فرهنگ ناب بومی کشورمان( آریانای قدیم ، خراسان کبیر ، افغانستان امروزی ) ، آهسته آهسته جایگاه خود را دراذهان توده های ملیونی عمیقتر ، غنی تر ، وسیعترورساتر میساخت.
واقعگرایی بینش او ، راهبردی بود برگزینش توسعه فرهنگی و فرهنگ توسعه ، با حفظ کنش عقلانی هدفمند درراستای مشاوره ، الگوسازی گفت وگو وسازگاری جمعی فراگیر.
دغدغۀ اصلی اندیشه های بکر او درهمسویی مردمگرایی به رشد فرهنگ ، ادب وتاریخ افغانستان نوین اختصاص داشت. سخنان او مغز بود ؛ نماد ریشه ای داشت ؛ مقطعی نبود؛ درسمت رویندگی هویت فرهنگی اصیل سیر میکرد. بجاست ادعا کنیم که استاد جاوید فقید علمبردار مدنیت دیرینۀ فرهیختگانی همچون : حکیم ناصرخسرو ، مولاناجلاالدین بلخی ، حکیم سنایی غزنوی ، ابوریحان ، ابوعلی سینا ودیگررهروان راه ادب ، فرهنگ وتاریخ کشور ما بوده واست.
دکتر جاوید سیاست نمیکرد ، انسانیت میکرد. انسانهاراصفت نمیکرد بلکه به اصالت ونجابت انسان شدنش احترام میگذاشت . از فرهنگ انسانگرایی فرامرزی صحبت میکرد .از اینرو کارکرد های علمی وتحقیقی اش درراه رویش فرهنگ تاریخی کشورما نمود ماندگاری دارد. همه رویکرد های فکری و ویژگی های اخلاقی وی از نوع صحت فکر و نیت نیک اش منشاء گرفته بود وازپایه ومایۀ دانش وشناخت علمی جامعتر برخوردار بود .
چنانجه درپیشگفتار کتاب « اوستا » خویش ، مقام ارجمندی شیوه انساندوستی تحقیقی خود را ، در ایمان داشتی به هویت خودی وجلب توجه نسل دگر اندیش ، بسوی بالندگی فرهنگ ومعارف نوین چنین به بیان گرفته اند:
« توقع نگارنده از پژوهشگران جوان وپرتوان اینسکه با نقد وبرسی عالمانه ، ارائه اسناد مؤید ، مکمل و مغایرآن این مهم را بسر وثمر رسانند ودرشناساندن وهویت ملی ما عنایت جمیل مبذول دارند » . روحش شاد وراهش روینده باد .
با عرض حرمت
بصیر کامجو 24 /09/2005
basirkomjo@yahoo.de