محمد عارف صخره
تنها انتخابات آزاد ممثل اراده مردم است
انتخابات واقعی عمده ترین مشخصهً دموکراسی در یک کشور است .در چنین انتخاباتی،شهروندان آرای شانرا آزادانه و فارغ از هر گونه دیکته و تحکمی ابراز مینمایند . انتخابات آزاد ، عادلانه و دموکراتیک یکی از پایه های حاکمیت مردم و درعین حال منشاً مشروعیت نظام سیاسی محسوب میشود.فقط در نتیجه چنین انتخاباتی است که پارلمان مظهر اراده مردم بوجود آمده میتواند.
حدود و ثغور مشروعیت سیستم سیاسی وابسته به آنست که تا چه حدی از اراده جمعی مردم نمایندگی میتواند. هر قدر نقش و سهم توده های مردم در شکلگیری وساختمان دولت برجسته باشد، متناسب به آن نظام سیاسی دموکراتیک تر و مردمسالارانه تر خواهد بود.
انتخابات درحقیقت اساسی ترین نمایش تحقق اراده مردم است. هیچ مقام، هیچ مرجع، هیچ کلام و هیچ احکامی نمیتواند بالاتر و والاتر از مقام برگزیدهً مردم باشد. بعبارهً دیگر مقامات و ارگانهای منتصب وغیر انتخابی به هیچصورت نمیتوانند از صلاحیت و قدرت بالاتر از مراجع انتخابی مردم برخوردار باشند. نمونه ایران در وجود " شورای نگهبان" و " ولایت فقیه " که نسبت به پارلمان ور ئیس جمهور انتخابی مردم ازقدرت و صلاحیت بیشتر برخوردار اند، پدیدهً نا هنجاری برای دموکراسی بوده میتواند. انتخاب کردن وانتخاب شدن از زمرهً حقوق اساسی مردم است که دراعلامیه جهانی حقوق بشر، و قوانین ----
اساسی بیشترین کشورها درج و به رسمیت شناخته شده است.
باگسترش فرهنگ متمدنانه پایه های تحکم و استبداد لرزان میشود ، علی البدل استبداد و یکه تازی شیوهً دموکراتیک است که انتخابات یکی از افزار موًثرآن بحساب میرود.آزادی های سیاسی اعم از آزادی مطبوعات، ازادی بیان، اجتماعات، تظاهرات، اعتصابات و آزادی احزاب سیاسی محمل ها و پیش زمینه های انتخابات آزاد و سالم میباشد.
انتخابات پارلمانی در افغانستان چیز تازه ئی نیست .آخرین انتخابات پارلمانی در زمان حکومت مرحوم داکتر نجیب الله صورت گرفته که بعداز آن تاریخ، طی بیش از یکنیم دهه اخیر مردم کدام انتخابات پارلمانی را به یاد ندارند.
اینک بعدازهفده سال وقفه ما بار دیگر در آستانه انتخابات پارلمانی و شورا های ولایتی قرار داریم . به تاریخ 27 سنبله 1384 { مطابق 18 سپتامبر 2005} در حدود دوازده میلیون هموطن ما پای صندوق های راًی میروند تا به تعداد 249 نماینده به شورای ملی و صد ها نمایندهً دیگر را برای شورا های محلی قدرت و ادارهً دولتی برای مدت 5 سال انتخاب نمایند.بهترین میکانیزم برای انتخابات سالم، دسترسی واجدین شرایط رای دهی بخصوص زنان به صندق های راًی،محافظت و مواظبت درست ازصندوق ها و شمارش دقیق آراً تحت نظر نمایندگان واقعی مردم میباشد.
اکنون که مردم برای انتخابات آمادگی می گیرند آیا شرایط لازم برای چنین انتخاباتی مساعد است. اوضاع واقعی چگونه تعریف میشود؟ درگیری قوای خارجی تحت قوماندهً ایالات متحده آمریکا در نبرد سخت و دشوار با طالبان ، القاعده و حزب اسلامی گلب الدین در مناطق همسرحد با پاکستان با شدت ادامه دارد.
_ قوای ناتو کماکان امنیت اساسی کشور را به عهده دارد .
_ مداخلات از پاکستان گستاخانه تر گردیده است.
_ فقر و گرسنگی هنوز هم زندگی میلیون ها انسان را تهدید میکند.
_ بیکاری و بی روزگاری از تناسب قابل بحث خارج شده است.
_ فساد ،رشوت و اختلاس در سراپای دولت بیداد میکند.
_ افغانستان در تولید و قاچاق مواد مخدره کما فی السابق مقام درجه اول را در جهان حفظ نموده است .
_ امنیت کشور به اعتراف مقامات دولت افغانستان، نسبت به سا لهای گذشته بدترشده است.
_جنگسا لاران و قوماندانان همچنان حکمروایان اصلی قسمت اعظم مناطق و محلات کشور میباشند.
_ زن ستیزی و پایمال شدن حقوق زنان بیشتر شده است. خانم آمنه در ولسوالی ارگوی بدخشان بسیار بدتر از دوران طالبان در روز روشن و در برابر چشمان حکومت داران چند هفته پیش به وسیله افراطیون متعصب سنگسار گردید. عفو بین الملل اخیراً از وضع زنان کشور تصویر دلخراشی ارائه داده است:
« زنان در افغانستان خرید و فروش میشوند. با وجود گذشت بیش از سه سال از سقوط طالبان سوء رفتار با زنان در افغانستان بطور گسترده همچنان ادامه دارد. زنان در افغانستان همچنان در خطر تجاوز ،ربوده شدن و ازدواجهای اجباری اند. از سوء رفتار با زنان معمولاً چشم پوشی میشود و متجاوزان به حقوق زنان با مجازات روبرو نمیشوند. تجاوز به زنان ، قتل و زندانی کردن شان بدون مجازات باقی میماند.»
_ اختطاف، قطاع الطریقی، دزدی، ترور، انفجار ،تجاوز و جنگ های محلی به امر روزمره تبدیل شده است.
آیا در چنین اوضاع و شرایطی میتوان انتطار داشت که انتخابات ،عادلانه و منصفانه بوده و پارلمان حاصله از آن، از مشروعیت واقعی ملی برخوردار باشد؟
ناظرین اوضاع افغانستان معتقدند که در چنین وضع بمشکل میتوان از یک انتخابات آزاد و عادلانه سخن گفت ، اما در عین حال مقاطعه با انتخابات هم مصلحت نخواهد بود. تحریم انتخابات در حقیقت استفاده نکردن از حد اقل امکاناتی است که برای مبارزه دموکراتیک فراهم شده است .
تحریم انتخابات نمایانگر ترک میدان مبارزه دموکراتیک و سپردن آن به نیرو ها ولایه های ضد دموکراتیک است. هوا داران دموکراسی و ترقی باید از هر امکانی جهت اشاعه اندیشه های ترقیخواهانه و عادلانه استفاده برده و پروسه ها را به منافع مردم سمت و سو بخشند. مردم باید بدانند که اصل انتخابات یک دستآورد دموکراتیک و شرکت در آن وجیبهء ملی آنها به حساب میرود.
آنانیکه ادعای مردم دوستی و عدالتخواهی مینمایند، حق ندارند تنها سیل بین حوادث باشند بلکه اثر گذاری بر پروسه ها در جهت مصالح جامعه و منافع مردم مکلفیت آنها شمرده میشود.
نباید اجازه داد که پارلمان و شورا های ولایتی افغانستان در گرو بنیاد گرایان افراطی و تفکر تعصب گرایانه طالبا نیزم قرارگیرد ، درعین حال باید هوشیار بودکه جنگسالاران و قوماندانان چسپیده به جان و مال ملت ، که قدرت و ناز و نعمت کمائی شده از حساب مخلوق خدا را، ثروت ازلی و ابدی خود میدانند به هیچ صورت حاضر به از دست دادن این همه جاه و جلال نیستند. این اجاره داران قدرت و ثروت گاه با شعار«دین اسلام»، زمانی با شعار «قوم و قبیله» و امروز با شعار « دموکراسی و مردم سالاری» در پی حفظ این آرگاه و بارگاه افتیده اند.تا دیروز با زور سرنیزه حرف میزدند و تا توانستند زدند، کشتند و برباد کردند اما امروز یکسره ویکشبه همه دموکرات شدند و تلاش میورزند با کلمات چرب و نرم و شعار های دلپذیر با کسب آرای ملت ، کماکان به آقائی و باداری خویش ادامه دهند.
اینجاست که مسوءلیت نیرو های ملی و وطندوست برجسته تر میشود. وقت آن رسیده که همه احزاب ، نهضت ها، سازمانها و شخصیت های مستقل ملی نسبت به گذشته،مسوًلانه به پروسه های سیاسی کشوربرخورد نمایند. این مسوًلیت ها برای یک انتخابات سالم از نظر من در قدم اول عبارت است از:
_ سپردن اطلاعات و معلومات لازم به مردم تا با شناخت دقیق از نیرو های سیاسی کشور از دادن راًی به افراطیون متعصب، وابستگان ترور وتریاک وجنگسالارانی که به چزء منافع آزمندانه خویش به هیچ چیز نمی اندیشند ، خودداری نمایند.
_ از مسوًلین دولتی خواسته شود تا با تطبیق ماده 83 قانون اساسی که « اعضای ولسی جرگه توسط مردم از طریق انتخابات آزاد ، عمومی، سری و مستقیم انتخاب میگردند.»، جلو هرگونه تقلب، تهدید ، ارعاب و فریب در پروسه انتخابات را بگیرند.
_ اجازه داده نشود تا کاندیدهای صادق و خدمتگذار مردم با رقابت های غیر مفید ، زمینه کامیابی عناصر ضد دموکراتیک را فراهم سازند.سعی به عمل آید تا از کاندیدای واحد و قابل قبول برای همه حمایت صورت گیرد.از هرگونه خود محوری ،ایگویسم گروپی و علاقمندی های گروهی ، سمتی، منطقوی، قومی، ایدئولوژیک و سیاسی در برابر شایسته سالاری صرفنظر به عمل آید.
نیروهای سیاسی مردم دوست و میهنپرست این مطالبات را زمانی میتوانند به تحقق برسانندکه در یک جبهه وسیع مبارزات پارلمانی، با پلاتفورم مشترک متحدشوند.چنین جبههء میتواند با شعار های آزادی، عدالت، دموکراسی و حقوق بشر راه اندازی شود. باور دارم که بیشترین نیرو های تحول طلب به این شعارها همنوا شده از آن حمایت خواهند کرد. باید توجه داشت که اشتراک سازمانها، تنظیمها و اشخاص بدنام و ضد دموکراتیک به اعتبار جبهه مذکورلطمه شدید وارد خواهد کرد.این جبهه وسیع اگر از یکطرف بیلانس مبارزات انتخاباتی را به نفع نیروهای ملی و دموکراتیک تغییرمیدهدازجانبی هم زمینه را برای تاًسیس فرکسیون با اعتبار پارلمانی مساعد خواهد ساخت که نقش موًثری در سیا ستگذاری های مثبت آینده بازی مینماید.درعین حال تاسیس چنین جبههً یک گام آغازین درجهت تشکل جبهه های ستراتیژیک و اتحادهای منسجم سیاسی خواهد بود.
در تحولات سیاسی و اجتماعی یک جامعه حرف اصلی و آخر را مردم میگویند، به شرط آنکه آگاهانه و آزادانه نیت و ارادهً شانرا ابراز نموده بتوانند . با این درک وبه آرزوی شرکت هر چه وسیعتر مردم در پروسه انتخابات، عرایض خود را در چند نکته تقدیم مینمایم:
_ با وجود همه دشواری ها و معضلات باید در انتخابات فعالانه اشتراک به عمل آید.اجازه داده نشود تا شرایط راًی دهی برای شهروندان کشور محدود گردد.
_ مطابق قانون هیچکس حق استفاده از زورو قدرت را ندارد، از تهدید و تخویف زورمندان نباید ترسید. وقتی مردم به پای صندوقهای راًی میروند به جزء خدای پاک کسی آنها را دیده نمیتواند که به چه کسی راًی میدهند.
_ لازم است هموطنان عزیز ما به شخصی که راًی میدهند او را خوب بشناسند . به کسی راًی داده شود که :سوابق نیکو داشته باشد، مال و دارائی مردم را نخو رده باشد، چور و چپاول نکرده باشد ، کسی را نکشته باشد،بنام دین اسلام از مردم باج نگرفته باشد،به ناموس کسی بی حرمتی نکرده باشد،رشوتخور و فساد پیشه نباشد ، در تولید ، قاچاق و ترافیک مواد مخدره دخیل نباشد. با تروریست ها همکار نبوده باشد، وابسته به کدام کشور خارجی نباشدو بالآخره سلاح و مهمات را برای روز مبا دای بی نظمی و بی امنیتی پنهان نکرده باشد.
_ راًی و ارادهً مردم نباید به پول و پیسه معامله شود. کسیکه با مصرف پول وکیل میشود هیچگاه مصدر خدمت به مردم نخواهد شد.همه باید متوجه باشیم کاندیدی که با پول و ثروت وکیل میشود بعداز برنده شدن ده چند پول های مصرف شده را از چاپیدن مردم و دارائی عامه دوباره بدست خواهد آورد.اگر از شخصی که پول گزاف به مصرف میرساند پرسیده شود که این همه پول ها را از کجا بدست آورده است ؟ در آنصورت به هویت واقعی او پی خواهیم برد و کسی برایش راًی نخواهد داد.
_ مردم شیفته چرب زبانی و چالاکی سوسماران ونیرنگ بازان نخواهند شد.نقاب های به رخ کشیده نباید راًی دهندگان را فریب دهد. مردم اجازه نخواهند داد ستم پیشه گان تحت نام های «مسلمان خوب بودن» ، «وطندار خوب بودن» و «از یک قوم و یک قبیله بودن» آنها را فریب دهند. بهترین مسلمان، بهترین وطندار و بهترین قوم و قبیله ما و شما کسی است که آدم شریف ، با تقوی، نیکنام و خدمتگار مردم باشد.فقط به چنین شخصیتی بایدراًی داد.آنهائیکه با اعمال زشت و قبیح بد نام شده اند لازم نیست بار دیگر مورد اعتماد قرار گیرند.« آزموده را آزمودن خطاست».
_ شایع است که در برخی نقاط کشور زور مندان با دادن قسم به مقدسات، مردم را واداربه راًی دادن به خود ، خلاف ارادهً آنها میکنند. مردم شریف ما بایدخوب متوجه باشند که هیچگونه قول و قسم فریبکاران ظالم و زور گویان ستمگستر اعتبار ندارد. هنگام راًی دادن فقط شایستگی وصداقت باید معیارقرار گیرد ،---
آنگاه خداوند{ج} خوشنود خواهد شد.
_ حکومت داران باید آرای ملت را به بازی نگیرند ، قانون اساسی و قانون انتخابات را بصورت درست تطبیق نمایند. صندوق های راًی ازآغاز راًی دهی تا شمارش آراً و اعلان نتائیج انتخابات باید تحت نظر نمایندگان واقعی مردم قرار داشته باشد.
همه ما مکلفیت داریم که معلومات لازم را به اطلاع مردم برسانیم تا آنها با آگهی کامل و درک سالم به پای صندوقهای راًی رفته و بهترین ها را انتخاب نمایند. ما به شناخت و شعور مردم باور داریم اما در شرایطیکه از امکانات لازم اطلاعاتی بی بهره اند، این روشنفکران اند که باید صدای روشنگرانه خودرا به دورترین دره ها، کوهستان ها ، قراً و قصبات به گوش مردم برسانند.
جناح مخا لف منافع مردم علاقمند شرکت آگاهانه و گسترده مردم در انتخابات نیستند ، آنها خوب میدانند که اگر مردم باهوشیاری لازم و شناخت کافی اشتراک نمایند چانس موًفقیت انها به حد اقل کاهش خواهد یافت .
انتخابات قریب الوقوع کشور محک و آزمون با اهمیت دربرابر حاکمیت موجود است. انتخابات باید بدون هرگونه تقلب و مداخله آشکار و پنهان انجام شود . هر نوع جعل و فریب بی اعتمادی های مردم را بیشتر میسازد. دولتمردان باید از حاکمیت سه سالهً خویش آموخته باشند که:
چرا علی الرغم سرازیر شدن میلیارد ها دالر کمکهای جهانی و حمایت بی حد و حصر بین المللی نتوانستندآن تعهداتی را که بعداز کنفرانس بن به خاطر تاًمین صلح ، ثبات ،امنیت و بازسازی به مردم سپرده بودند ، عملی سازند؟ دلایل روشن است:
بالای مردم اعتماد صورت نمیگیرد، صداقت در عمل دیده نمیشود، حقایق از نطر ملت پنهان ساخته میشود، بالای بنیاد گرایان بیشتر اتکاً صورت می گیرد. درتقررآنها از این ولایت به آن ولایت و از آن ولایت به این ولایت همانند دانه های شطرنج با تمام ناتوانی ها و بی کفایتی های شان ، پا فشاری میشود. اردو تحت نام دی دی آر و تصفیه مسلکی، از وجود بهترین افسران تحصیل یافته ، پاکنفس، با تقوی وخوشنام پاکسازی میشود، سیاست کادری پر از تبعیض های سیاسی، قومی و ایدئولوژیک است.
اگر مقامات دولتی برای بهبود وضع علاقمندی داشته باشند، قبل از همه صداقت در عمل تاًمین گردد، بالای همهً مردم و توانائی های فرزندان واقعی وطن صرفنظر از تعلقات گذشته سیاسی، ایدئولوژیک وقومی آنها اعتماد صورت گیرد، دولت استرتیژی دراز مدت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و فرهنگی در راستای منافع اکثریت مردم طرح و تطبیق نماید،مردم میخواهند سیاست خارجی واضح و مشخص را ببینند ،بخصوص در مورد پاکستان مردم خواستار یک سیاست شفاف و روشن اند ، علیه تروریسم ، تفنگسالاری و مواد مخدره مبارزه فاطع و بی هراس صورت گیرد، قوای مسلح نیرومند اعم از اردو، پولیس و ارگان های امنیتی ، مدافع صدیق وطن ومردم با استفاده از ذخایر عظیم افسران تحصیلکرده ، مسلکی و وطندوست سازمان داده شود.
فراموش نباید کرد که اتکاً به قوای خارجی تا ابد ممکن نیست. همین هموطنان ما خواهند بود که با الآخره از سرزمین آبائی خویش دفاع نموده ،استقلال ملی، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی وطن را با تمام فربانی پاسداری خواهند کرد.
در اینمورد تقریباً همه طرفداران عدالت و دموکراسی اتفاق نظر دارند که دوران کودتا ها و تغییر رژیمها با استعمال قوه و از راه خشونت پایان یافته است. همه مسائیل امروز و فردای کشور باید از طریق سیاسی به شیوه های اصولی، علنی و مسا لمت آمیزحل و فصل شود. بهترین و عملی ترین راه تحقق آن تاًمین حقوق شهروندی و استقرار دولت-ملت است. نیرو های ملی و دموکراتیک کشور باید متوجه باشند که چشم امید مردم در جهت ساختمان یک افغانستان نوین ، مستقل، سربلند وپرافتخار به سوی آنها دوخته شده است.
رفتن به سوی یک جبهه واحد دموکراتیک به خاطر پیروزی در انتخابات گام نخست اما مهمی در این راستا خواهد بود.
اسد 1384
نوت: نشر شده در شماره پنجم سال سوم ماهنامه مشعل
بالا
بازگشت