بد نام ساختن دموکراسی
انتخابات پارلمانی در افغانستان
نوشتهء سونالی کولهادکر و جم اينگالس *
ترجمهء عظيم بابک از متن انگليسی مقالهء
گمان ميرود که ايالات متحده "دموکراسی های" جديد را در افغانستان وعراق ايجاد کرد.اما اين تلاشها دموکراسی را بدنام ميکند.مسلما درهر دو کشوراجزا وعناصردموکراسی نماينده دار ( کارمندان عاليرتبه منتخب ، قانون اساسی) وجود دارد.اما هردو کشور تاهنوز درگير فقر وتنگدستی مشقت بار،جنگهای عصيانگری ونيروهای شبه نظامی مترصد در سنگراند که اين نکته تمرين دموکراسی را غير عملی و پر مخاطره ميسازد.هر دو کشور بوسيله تعداد زياد قوتهای خارجی اشغال گرديده است که اهالی آنهارا در جريان جستجوی "تروريستها" ترور ميکنند.دول هردو مملکت در مورد اکثر مسايل در برابر سفرای امريکا مقيم کشور های شان پاسخگو اند.در درون چنين محيط خشونت،قهر واجبار، افغانها تا هنوز در جريان يک سلسله تمرينات "دموکراتيک " که بوسيلهء ايالات متحده تحميل ميگردد،تحت فشار قرار دارند.اولين انتخابات پارلمانی افغانستان در چهار دههء اخير بروز يکشنبه تاريخ 18 سپتمبر صورت ميگيرد.حتی باوجود انکه اکثر افغانها اميدوارند که انتخابات آنها را قادر خواهد ساخت تا به رنجهای شان پايان بخشند ، بيم آن ميرود که انتخابات در عمل مانند هر اقدام ونهاد ديگر تحميلی امريکا غير دموکراتيک خواهد بود.
اکثر جنگ سالاران که درگذشته واکنون از حمايت ايالات متحده برخوردار ندتا هنوز بر بخش اعظم از قلمرو کشور تسلط دارند ونقش بزرگی را در انتخابات ايفا خواهند کرد. انجمن تحقيقات حقوق بشر و وکلای مدافع(HRRAC)در بررسی های خود دريافت که اکثر افغانها ازآن بيم دارند که "قوماندانها" ازين انتخابات برای تحکيم قدرت خود استفاده خواهند کرد.[1] بر اساس قانون انتخابات هرفرديکه قوتهای نظامی خصوصی را هدايت ميکند،حق کانديد شدن را ندارد.کميسيون بررسی شکايات انتخابات در ماه جولای فهرست اسامی 208 کانديد را که باگروه های نظامی غير قانونی در ارتباط بودند،ترتيب داد.
قبل از انتخابات فقط 45کانديد های کمتر شناخته شده از حق نامزدی در انتخابات محروم شدند.در ضمن جنگ سالارانی چون عبدالرسول سياف که پيشينهء جنايي او با ارايهء اسناد بوسيلهء نهاد های مانندديده بان حقوق بشربه اثبات رسيذه است،آشکارا خود را برای اخذ کرسی در پارلمان نامزد کردند. وبه همينسان افرادبلند پايه طالبان مانند ملا خاکسار معاون سابق وزير داخله در زمره نامزد ها اند.
رييس جمهور حامد کرزی که از حمايت ايالات متحده برخوردار است،از حق فرماندهان برای نامزدی به عضويت پارلمان بخاطر "مصالحهء ملی" دفاع کرد.اين يکی از آخرين امتياز در سلسلهء اعطای امتيارات کرزی به جنگ سالاران است.در ماه اکتبر سال گذشته هنگام مبارزات انتخاباتی برای احراز مقام رياست جمهوری او طرح نمايشی جنگسالار ستيزی را پيش کشيد وگفت که "نيروهای شخصی مليشابزرگترين خطر برای کشور اند."او برای تاييد اين بيانش دو جنگ سالار را از کابينهء خود سبکدوش واسماعيل خان را از مقامش به حيث والی هرات برکنار کرد.کرزی او را به حيث وزير انرژی تعين کردو نامزد رياست جمهوری عبدالرشيد دوستم را درمقام لوی درستيز اردوی افغانستان توظيف کرد.زلمی خليلزاد سفير ايالات متحده در افغانستان (اکنون سفير در عراق) بااظهارخود که"تصميم در مورد اعطای نقش به...افراد قدرتمند منطق يي سياست معقول است." به اين تصميم کرزی مهر صحه گذاشت.
افزون برين دولت کرزی
تعهد نموده تا به افراد جنگی طالبان در بربرابر تعقيب قانونی شان بخاطر جنايات
جنگی آنها مصونيت اعطا کند.درين برنامه که بموافقت ايالات متحده طرح گرديده است
حتی به ملا عمر رهبر بدنام طالبان چنين مصونيت مشروط بر اينکه او به غلطی خود
اعتراف کند،تضمين گرديده است.[2]
گذشته ازين سرکوب بوسيله جنگ سالاران افتاده در سنگر،پيشبرد تشدد ازجانب
"بقايای" طالبان ،القاعده وساير تنظيمهای افغانی وهمچنان سرباران امريکايي
افغانها را در امر کسب حقوق دموکراتيک شان با دشواری مواجه ميسازد.تنها در سال
جاری بيش از هزار فرد از جمله اهالی ملکی در افغانستان کشته شده است.از ماه
جنوری 2005 تاکنون 65 سرباز امريکايي کشته شده است.اين سال پرخون ترين سال برای
ارتش امريکا بود.
گروه های ضد دولتی در پاسخ به قوتهای امريکايي وبين المللی روحانيون معتدل، کارمندان دولت ،کارکنان موسسات خيريهء خارجی وافراد شامل در انتخابات آينده را مورد هدف قرار داده اند.شهروندانيکه اوراق رای دهی را انتقال ميدادند کشته شدند،کارکنان تنظيم انتخابات مورد حمله قرارگرفتند،نامزد ها بويژه زنان به مرگ تهديد گرديدند.در مجموع 6 نامزد و4 کارکن انتخابات به قتل رسيدند.
اگرچه اکثر اقدامات خشونت آميز ،تلاش برای در هم گسيختن انتخابات است،نظاميان ايالات متحده افزايش مهيج تلفات راتاحدی مرتبط به تحريک تشدد بوسيله خودشان ميپندارند.بنابر گزارش مجلهء Stars and Stripes " موج اخير جنگها راميتوان زيادتر به خصوصيت تهاجمی امريکايي ها مربوط ساخت تا به عمل القاعده."قوای امريکايي دست به يک سلسله عمليات در مناطقی زد که حايز اهميت حد اقل وغير ضروری بود.آنها خواستند بدينگونه حملات بالای خود را تحريک و "تروريستها" را دستگير کنند.جنرال جيمز چمپيون گفت:"به نظر من مابه دستپاچگی در اکثر عمليات مبادرت ورزيده ايم.اگر ما در منطقه حضور نميداشتيم حمله کننده ها گلولهء نخست را شليک نميکردند."[3]
حضور قوای امريکايي چيزيست که دموکراسی واقعی را در افغانستان محو خواهد کرد ويا عمر آنرا کوتاه ميسازد.در ماه جولای اضافه از 1000 مظاهر کننده در خارج از محوطهء قرارگای اساسی امريکا در بگرام خواستار ختم تخريب استبدادی خانه ها،به زندان افگندن ها و برخورد باوقار در برابر افغانها گرديدند.اين يکی از بزرگترين اعتراضات از جملهء موج تظاهرات سراسری ضد امريکايي پس از تظاهرات ماه می که منجر به قتل 16 نفر گرديد، بود.رييس جمهور کرزی هنگام بازديدش به ايالات متحده در ماه می سال 2005خواستار کنترول بيشتر بر سربازان امريکايي از جانب افغانها،تسليمدهی زندانيان افغان و پايان بخشيدن به تلاشی خانه هابدون مجوز دولتی گرديد.تمام اين تقاضا ها رد گرديد.جورج بوش رييس جمهور ايالات متحده به کرزی گفت:"بدون شک قطعات ما از قوماندانهای امريکايي اطاعت ميکنند.
"در گزارش اخير پروژهء عدلی افغانستان که اقامتگای آن در کابل است،از"بد رفتاری هولناک"قوای امريکايي تذکر رفته است."بسياری ازين بدرفتاريها ی همگون بوسيلهء همتا های آنها در رژيمهای ماقبل صورت گرفته است.اينها دربرگيرندهء شيوه های بيرحمانه و خشن شکنجه که گاهی موجب مرگ ميگردند.استفاده از امکانات وتسهيلات برای بازداشتهای محرم وتسهيلات در شکنجه دادن وتوقيفهای پنهانی که مفهوم ناپديدشدن افراد را افاده ميکند،ميباشند."درين گزارش که به انتخابات پارلمانی اختصاص يافته، آمده است:"قوای ايالات متحده اميد به استقرار نهاد های باثبات وپاسخگو در افغانستان را به مخاطره انداخته است.آنها امنيت مردم افغانستان را برهم ميزنند...،طرح معافيت از مجازات را تقويت ميکنند که اين خود موجب تخريب قانونيت در روند سياسی ميگردد."[4]
بر پايهء تحليل اوضاع اخير،بسياری تحليل گران مدعی اند که انتخابات 18 سپتمبر منتج به تغيرات ناچيز ميگردد.5800 نامزد برای اخذ کرسی های ولسی جرگه وشورا های ولايات مبارزه ميکنند.قوانينی که بوسيله کرزی وبه موافقت ايالات متحده نافذ گرديده است به احزاب سياسی اجازهء مبارزات انتخاباتی را ميدهد، اما تعلقات حزبی نامزذها در اوراق انتخابات درج نگرديده است.
به بيان ديگر 5800 فرد مستقل کانديد وکالت گرديده اند.
يو انا ناثن از گروه بحران جهانی پيشگويي ميکند که شورا "يک عنصر ضعيف و شکسته و احتمالا حتی فلج خواهد بود.
"بارنت روبين از دانشگای نيو يارک ميگويدکه انتخابات دگرگونيهای جدی را ببار نخواهد آورد."تا زمانيکه افغانستان اقتصاد فعال ومشروع ونهاد های بنيادی ندارد، پارلمان به معنای واقعی آن چيز ديگری نميتواندانجام دهد ،به جز اينکه بمثابه يک نوع نهاد دست نشانده بگونهء نمايشي از نظريات عامه نمایندگی کند."
بنظر ميرسد که تقريبا نيمی از اهالی افغانستان برای انتخابات ثبت نام کرده و منتظر تغيرات با اهميت ازين رويداد است.انتخابات ميتواند بزرگترين رويداد دموکراتيک در افغانستان از زمان شگفتن سازمانهای زنان،محصلان و چپ در دهه های 60 و70 باشد.حقيقتا درافغانستان امکان کسب سهمگيری در قدرت سياسی برای نيروی اکثريتيکه هواخوای جامعهء مدنی ومخالف بنيادگرايي اند، خيلی محدود است. مطابق قانون اساسی جديد 68 کرسی در پارلمان برای زنان اختصاص داده شده است که اين خود حداقل موجوديت ديدگای مخالف پدر سالاری را در شورا تضمين ميکند. [5]
در سفر اخير خود به افغانستان ما با نورانی سر دبير هفته نامه چاپ کابل روزگاران مصاحبه کرديم.او به شرح 3 گروهی که در انتخابات پارلمانی حضور خواهند داشت ،پرداخت:
"اول ،کرزی و تکنوکراتهای او.گروه ديگر(جنگ سالار ها) متعلق به قانونی،دوستم ومحقق است.گروه سوم روشنفکران ميباشند که از سياست کرزی وجنگ سالار ها ناراض اند."او شاکی بود که گروه سوم از حمايت جامعهء جهانی برخوردار نيست.
علاوه برين، آنها توان اقتصادی ندارند وازجانب جنگ سالار ها تهديد ميگردند.
ما با نامزد های مستقل ملالی جويا وقاسمی که در لويه جرگهء سال 2003 نماينده های ولايت فراه بودند، نيز ملاقات کرديم.به علت انتقادشان از جنگ سالاران ،حيات هردوی آنهامواجه با خطر است.قاسمی گفت که او بار ها از جانب دولت،نيروهای امنيتی وپوليس تهديد شده است.
درين قسمت مقاله نکاتی عمده بيانيهء ملالی جويا در لویه جرگه 2003 اقتباس شده است که متن کامل آنرا در اکثر سايتهای افغانی ميتوان مطالعه کرد.
واشنگتن مشتاق آنست تا سهم خود را در پيشرفت افغانستان به سمت" دموکراسی" برجسته جلوه دهد.اما اجرای عمليات ايالات متحده زير نام دموکراسی روند استقرار دموکراسی واقعی را مضمحل ميسازد.اکنون که ديگر مدتهاست کرزی وامريکا اميدداشتن يک دولت فارغ از بنياد گرايي را ازبين برده اند،اکثر افغانهای عادی انتخابات پارلمانی را چانس نهايي برای کسب اختيار بر حيات خود ميپندارند.اما بسياری فعالين جامعه درک کرده اند که مبارزهء آنها برای عدالت، با انتخابات به پايان نميرسد.
Notes:
[1] "Afghan Voters Worry 'Guns and Money' Will Affect Election,"
Noticias.info, September 13, 2005,
http://www.noticias.info/asp/aspComunicados.asp?nid=97919&src=0,
[2] Paul McGeough, "Old ways linger beneath a veil of votes," Sydney Morning Herald, Australia, September 10, 2005, http://www.smh.com.au/news/world/old-ways-linger-beneath-a-veil-of-votes/2005/09/09/1125772696425.html?oneclick=true
[3] Kent Harris, "Vicenza-based Troops in Afghanistan Aggressively Taking Fight to the Enemy," Stars and Stripes, June 28, 2005, http://www.estripes.com/article.asp?section=104&article=29198&archive=true
[4] The Afghanistan Justice Project, "Casting
Shadows: War Crimes and Crimes Against Humanity, 1978-2001," July 2005, http://afghanistanjusticeproject.org/warcrimesandcrimesagainsthumanity19782001.pdf
[5] "Facts and figures about Afghanistan's elections," Reuters, September 12, 2005, http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/ISL203426.htm
[6] Paul Watson, "Delegate Denounces Afghan Warlords," Los Angeles Times, December 23, 2003; See also "Text of Remarks by Malalai Joya, Sayyaf, and Mojadidi," Loya Jirga Meeting, Kabul, Afghanistan, December 17, 2003, http://www.malalaijoya.com
اين مقاله باخط پشتو تحرير گرديده است.برای نصب آن به اينجا کليک کنيد.
*سونالی کولهادکر و جم اينگالس مولفان کتابی در بارهء سياست امريکا در افغانستان اند که در بهار سال 2006 از طرف موسسهء Seven Stories Press انتشار مييابد.
بالا
بازگشت