محمود منجم زاده
برلین
حسابدهی وزرا قبل از تشکیل پارلمان آینده افغانستان چه معنی دارد
تا چند روز دیگر پارلمان
افغانستان به کار خود آغاز خواهد نمود . بنابود انتخابات ریاست جمهوری وولسی
جرگه افغانستان همزمان برگزار گردد ولی بقول ناظران سیاسی آقای کرزی تمام تلاش
خود را بکار برد تا انتخابات پارلمانی را به تعویق بیاندازد. حالا بیشتر از یک
سال است که رییس جمهور وزیران کابینۀ که خود تعین کرده است و بدون اینکه
پارلمانی وجود داشته باشد تا رای اعتماد وزرا را بگیرد . اینک طوریکه مشاهده
میشود آقای کرزی پیش دستی نموده و در اثر نارضایتی های شهروندان افغانستان
گزارش دهی را به راه انداخت که بیشتر به یک نمایش شباهت دارد تا به حسابدهی .
اگر آقای کرزی قبل از تشکیل پارلمان میخواهد از فشار نمایندگان مردم یعنی
پارلمان آینده افغانستان در قبال بازخواست وزرآ بکاهد باید منتظر عمل کرد
پارلمان بود که آیا حسابدهی فرمایشی وزرای آقای کرزی را میپذیرد یا به عنوان
نمایدندگان واقعی مردم که از طرف موکلین خود وظیفه دارند به بازخواست و
حسابخواهی جدی رییس دولت و وزرا بپردازد ادامه میدهد . ناگفته نباید گذاشت
که رییس جمهور نیز از نتیجه کارکرد چهار ساله اش به عنوان مسؤل سیاست داخلی و
خارجی افغانستان باید به نمایندگان مردم حساب بدهد وبا آغاز کار پارلمان آینده
افغانستان برای همه وزرا کابینه اش بدون استثنا رای اعتماد بگیرد وعملا ثابت
کند که به پارلمان ارزش قایل است .
پارلمان آینده افغانستان حتما کمیسیون های مختلف را جهت حساب دهی تشکیل خواهد داد تا اشخاص وارد و با تجربه با معلومات در زمینه های مختلف وزرآ را به پارلمان احضار نموده وآنان را در حضور کمیسیون های با صلاحیت مورد سوال و حسابدهی قرار دهد ونتیجه آنرا از طریق رسانه ها به مردم ابلاغ نماید. این حسابخواهی نمایندگان مردم از اعضای کابینه برای شفاف بودن کمکهای جامعه جهانی به افغانستان و تحولاتی که در وزارت خانه ها در مصارف پول ها ، رفورم اداری ، مبارزه با شوت بوجود آمده است اولین امتحان نمایندگان درمقابل ملت خواهد بود .
حسابدهی و یا گزارشی که وزرا در مدت ۲۰ دققیه به مردم ارایه نموده اند اصلا کافی نیست . چون مردم عادی با عدم اطلاع کافی از جریانات میزان کمک های جامعۀ بین المللی به افغانستان ، مصارف وزارت حانه ها ، عایدات ،مصارف در ولایات ، مصارف اردوی ملی ویا پولیس ملی ونتیجۀ آن ،خصوصیات خلع سلاح و مصارف آن ، خلع سلاح نامتوازن در تمام افغانستان از یک طرف خلع سلاح در شمال وغرب کشورو از طرف دیگر مسلح ساختن مليشه های قومی در جنوب وشرق افغانستان و چگونگی مبارزه با مواد مخدر ونتجه گیری چند ساله ، نیازمندی های توسعه معارف و تحصيلات عالی و یا بودجه وزارت خانه ها درست اطلاعی ندارند ولی اطلاعات قبلی بایددر همه زمینه ها به نمایندگان مردم داده شود تا آنها حسابدهی دقیق و درست را انجام بدهند واگر حسابدهی وزیر صاحبان مورد قبول ویا کافی نبود مجددآ باید به پارلمان احظار شوند .
گرچه این روش در افغانستان تازه
گی دارد ولی این روش اکثر وزیر صاحبان را از خواب بیدار خواهد کرد و آنهارا
متوجه مسؤلیت وظایف شان خواهد ساخت . در این شکی نیست که دست آوردهای نیز در
بعضی موارد بدست آمده است که قابل تذکر است از قبیل اعمارشاهراه کابل ـ قندهار
، پروسه تعویض پول ، تشکیل اردو ملی و پولیس ملی که آن هم مشکل خود را دارد ،
تصویب قانون اساسی، پروسه انتخابات و آوردن رفورم های در بعضی از ادارات
وغیره که البته در مقابل مقدارکمکهای جامعه جهانی وکمک های تیم های باز سازی
کشور های اروپایی بسیار کم و ناچیز است. پاسخ دهی در مقابل ده ها ملیارد دالر
که به مصرف رسیده ولی وضعیت سرک های کابل باعث خجالت مردم افغانستان در مقابل
جامعۀ جهانی و بخصوص کشور های کمک کننده است. آیاآقای کرزی و اعضای کابینه که
مهمانان را از میدان هوای کابل به هوتل شان یا به کدام جای دیگر همراهی میکنند
ازکثافات و سرکهای شهر کابل خجالت نمی کشند یا شیشه موتر حامل مهمانان انقدر
سیاه است که کسی بیرون را دیده نمی تواند.
آیا چطور شده که با مصرف نه چندان زیاد اکثر سرکهای شهرهرات اسقالت شده ،
کثافات خیلی کمتر شده است ولی چرا این کارها در کابل صورت نمیگیرد که ملیارد ها
دالر در آن سرازیر شده است . آیا پس از تقریبا چهار سال سقوط طالبان و حکومت
آقای کرزی وضعیت پایتخت افغانستان باید این طور باشد . مشکلات آب ، برق ،
کثافات شهرکه بوی تعفن آن مردم را آزار میدهد ، هزار ها گدا ، زن ،مرد ، پیر
وجوان در سرک های کابل دیده میشوندکه دیدن این وضعیت روح و روان مردم ما را رنج
میدهد. آیا آقای کرزی تاحال دست نوازش به سروصورت اطفال یتیم در سرک های کابل
که مشغول گدایی هستند کشیده است ، یا گذر آقای کرزی به نواحی فقیر نشین کابل
افتاده است. شاید عدم امنیت به آقای کرزی اجازه نوازش کردن یتیمان وبیوه زنان
را در سرک های کابل ندهد. آیا تعدادی از این قشر محروم را به قصر خود فرا
خوانده است تا از وضعیت شان مطلع شود و به فکر یتیم خانه ها یا طعام خانه برای
آنان باشد. اگر حسابدهی کلی صورت گیرد وظیفه رییس جمهور نیزاز احوال مردم با
خبر بودن است . عدم امکان کار در ولایات همجوار کابل و عدم امکانات کار و
زراعت در ولسوالی های اطراف کابل آنان را مجبور به سرازیر شدن به کابل نموده
است واگر این کار ادامه یابد زندگی درکابل به مشکلات جدی مواجع خواهد شد و
کنترول آن از دست خواهد رفت، امنیت داخلی شهر به خطر خواهد افتاد و پایتخت
افغانستان دستخوش حوادثی خواهد شد که پسشبینی آن بسیار ناگوار خواهد بود . دولت
باید درپروسه حسابدهی بفکر اصلاحات اساسی در افغانستان بخصوص شهر کابل باشد .
نبودن یک طرح درست ترافیکی برای شهر کابل و نبودن علامات ترافیکی کافی باعث
آن شده که مردم ساعت هارا برای رسیدن به محل کار ویا خانه خود زجر ببینند وخدا
نکند اگر روزی وزیری یا مهمان مهمی وارد شهرکابل شود اوضاع ترافیکی مرکز شهر
مختل خواهد شد. درست است که مردم تا اندازی در امور ترافیک بیتفاوت هستند ولی
شهر کابل مستلزم یک طرح اساسی ترافیکی است که به این مشکلات پایان دهد یا حد
اقل آنرا کاهش دهد. اگر تمام وزارت خانه ها وظایف خود را خوب انجام دهند
مشکلاتی که به آن اشاره شد حتما کاهش خواهد یافت . یکی از مسایل مهم حسابدهی
وزرا رشوت ، اختلاس ، بی قانونی ، سرگردان ساختن مردم و یا از همه مهم تر عدم
کفایت ولیاقت بعضی از وزرا و کارمندان وزارت خانه هاست که به این کار باید
پایان داده شود. اکر حسابدهی باشد باید اقلا تعدادی از رشوت خواران به سویه
های بلند یا متوسط به پای میز محاکمه کشانده شوند تا مردم بدانند که در این
مملکت قانون مجازات وبازخواست نیز وجود دارد وگرنه رشوت اختلاس زور گوئی و
قانون شکنی به عنوان یک اصل در جامعه ما برای همیشه پایدار وجز فرهنگ جامعه
قرار خواهد گرفت و کم کم به یک پدیده عادی بدل خواهد گردید .
۲۰
دقیقه وقت برای حسابدهی وزرا که در چند روز گذشته بنام گذارشدهی یاد شد و
بعضی ها آن را نمایشنامه میخوانند چیز دیگری نیست . مگر آنکه مردم را بازی
دادن ویا کار جدی حسابدهی که در آینده از طرف پارلمان و نمایندگان مردم
افغانستان آغاز خواهد گردید به تعویق انداختن است . کارشناسان امور سیاسی در
کابل به این عقیده اند که رییس دولت توسط این حسابدهی پیشدستی نموده تا جلو
حسابدهی اساسی را که نمایندگان مردم در پارلمان خواهد نمود مدتی به این دلیل به
تعویق بیاندازدکه گویا حسابدهی انجام شده است . معین وزارت معارف اعلان میکند
که به ۱۵۰
هزار معلم و هزاران مکتب نیاز است و در جای دیگری میگوید ملیون ها دالر به
مصرف چاپ کتاب برای مکاتب افغانستان شده وی اعتراف میکند که این کتاب ها به
وزارت معارف ومکاتب افغانستان نرسیده است. پس این کتاب ها به کجارفته است.
اعتراف کردن به چنین عملی میتوان میزان خیانت را در این وزارت دانست آن هم از
طرف وزارتی که مسؤلیت پروگرام چاپ کتاب را دارد. پس باید مجرم پیدا شود چون حرف
از چندین ملیون دالر است. اگر این جریان پیگیری نشود و ا ختلاس کنندگان مورد
مجازات قرار نگیرند آیا جرئت رشوت خوری و قانون شکنی تقویت پیدا نمیکند؟ هرکس
فکر میکند این مملکت صاحب ندارد هچکس مسؤل خیانت وحسابدهی خود نیست و هر کس
هرچه دلش میخواهد میکند . اگر حسابدهی وزرا درست و شفاف باشد این خیانت ها
بروز نمی کند و از آن جلوگیری بعمل می آید من از حسابدهی که از رسانه ها شنیده
و یا خوانده ام و مرتب از انترنت تعقیب نموده ام خیلی اساسی و شفاف نبوده است
روی همین منظور سوالات خود را در مورد حسابدهی ادامه میدهم .
آقای داکتر امین فرهنگ وزیر اقتصاد افغانستان در گزارشی جمعیت افغانستان را
۲۳
ملیون و ششصدهزار نفر اعلان میکند ولی در رابطه به جمعیت هچ آماری دقیقی به دست
نیست در صورتیکه بیش از ۵۰
تا
۷۰
فیصد شهروندان افغانستان که بیشتر شان را زنان تشکیل میدهد تذکره نفوس ندارند
این آمار از کجا به دست آمده است ؟ یکی از انتقادات جدی که متوجه دولت
افغانستان است که چرا دراین مدت چهارسال سرشماری صورت نگرفته است در صورتیکه
ملیون ها دالر مصرف کارت شرکت در انتخابات ریاست جمهوری در سال
۲۰۰۴
میلادی و انتخابات پارلمانی در سال
۲۰۰۵
میلادی شده است. بدون آمار دقیق شهروندان افغانستان خصوصا زنان و اطفال نمی
توان میزان نیازمندی های مکاتب ، شفاخانه ها ، کودکستان هاوغیره نیازمندیهای
مردم را سنجش کرد. مهارنمودن تروریسم ،کنترول قاچاق اسلحه و مواد مخدر وسایر
واقعات جنایی بدون داشتن کارت هویت یا تذکره نفوس غیرممکن یا بسیار مشکل است
چون هر فرد در شرایط فعلی میتواند هر نامی رابر خود بگذارد و محل سکونت خودرا
هر جا که دلش میخواهد بگوید. حتی اگر یک فرد خارجی ازکشور های همسایه باشد
میتواند بگوید افغان است ومهم تر از همه غیر افغانها نیز میتوانند در انتخابات
افغانستان شرکت کنند همان طور که به عقیده کارشناسان افغان خارجی ها در
انتخابات ریاست خمهوری سال گذشته شرکت کرده بودند. حسابدهی اساسی این است که
وزارت داخله ، وزارت دفاع و امنیت ملی که مسؤلیت امنیت افغانستان را به عهده
داردند به مردم ما و کشور های کمک کننده بگویند که چرا امنیت در پایتخت وسایر
ولایت تامین نیست و روزانه ده ها نفر از نیروهای ارتش ملی وپولیس ملی و مردم
بیگناه و کارمندان موسسات داخلی وخارجی بدست طالبان وعمال بیگانه کشته میشوند و
روزی نیست که به طرف کابل و سایر ولایات راکت پرتاب نشود. آیا این سه نهاد
نامبرده با مصارف زیادی که دارند در مقابل حکومت ، پارلمان و مردم چه حسابدهی
دارند؟ رها ساختن صدها طالب از زندانهای افغانستان ، دعوت کردن سران طالبان به
مهمان خانه های کابل و ولایات تلاش های رییس ستره محکمه آقای هادی شنواری در
تفاهم با طالبان تلاش های آقای زلمی خلیل زاد سفیر وقت ایالات متحد امریکا در
کابل برای آشتی ملی با طالبان وسایر تلاش ها و ملاقات های که مرتب با سران
طالبان آشکار وپنهان برای تفاهم صورت گرفته یا میگیرد آیا وضعیت امنیت را در
افغانستان خصوصا در جنوب وشرق افغانستان بهتر شده است؟ معلوم نیست مشاوران آقای
کرزی در این زمینه چه افرادی هستند که حال دست آوردی نداشته اند و به همین
قناعت میکنند که چند طالب ظاهرا به دولت پیوسته است . در این شکی نیست که
تفاهم برای امنیت در افغانستان خواست تمام مردم ماست ولی دست آورد آقای کرزی
در این راستا و درمدت این چهار سال چه بوده است؟ نرمش وعقب نشینی آقای کرزی به
عنوان رییس جمهور منتخب مردم افغانستان در مقابل مداخلات رژیم نظامی پاکستان و
سازمان امنیت آن کشور ای اس ای چه مفهومی دارد مداخله گران پاکستان تفاهم وحسن
نیت افغانسنان و سران این کشور در برابر پاکستان مبنی بر ضعف دولت افغانستان
تلقی میکنند و به آن هچ علاقه ای نشان نمیدهند . آیا زمان آن نرسیده است که
سران دولت افغانستان به سیاست های گذشته خود تجدید نظر نمایند و راه های اساسی
را برای امنیت در افغانستان جستجوی کنند ؟
از طرف دیگر عدم پیشرف در امور باسازی ، عدم سرمایه گذاری ، عدم تولید کار برای
شهروندان افغانستان ، بهترنشدن وضعیت اقتصادی مردم عدم جلوگیری از فساد اداری
عدم اجرای قانون، عدم حسابدهی شفاف در مصرف پول های کمک به افغانستان وغیره
مردم را به دولت بی اعتماد ساخته و زمینه رشد مخالفان دولت را افزاش میدهد واگر
وضعیت به همین منوال ادامه يابد مخالفان دولت افغانستان تقویت خواهند شد و مردم
از آینده ناامید وبه گروهای ناراضی خواهند پیوست . مبارزه اساسی علیه مخالفان
دولت افغانستان بهتر شدن وضعیت اقتصای مردم پیشرقت در امور بازسازی فراهم
ساختن آب وبرق به ولایات و ولسوالی ها، ساختن جاده هاکه ولسوالی ها را به
ولایات وصل کند و فراهم نمودن زمینه کار برای مردم و رسیده گی به مشکلات هزاران
معلم و استاد که در سراسر افغانستان با معاش کم زندگی فقیرانه خود را ادامه
میدهند میباشد .
بقول وزیر اقتصاد افغانستان آقای امین فرهنگ
۴۰
تا ۴۵
فیصد از کمک های جامعه جهانی ذریعه ملل متحد در اختیار انجو ها قراردارد و
آنها خود را از دولت بالا تر میدانند و حاضر به حسابدهی به دولت نیستند .
اگر دولت واقعا توان حسابگیری نیمی از کمک های جامعه جهانی را که سازمانهای
غیر دولتی انجو هادر اختیار دارند را ندارد و پول های کمک شده به افغانستان را
حیف ومیل میکنند، پارلمان آینده و نمایندگان مردم افغانستان به این خویشخوری
ها وغارت های ملی پایان خواهند داد. در غیر این صورت مسؤلیت این تاراج ها به
عهده دولت افغانستان خواهد بود .
بالا
بازگشت