محمد بشیر بغلا نی وتذ کر د وستا نه ء ! نثار ا حمد بهین
بقلم : خیر ا ندیش
ما ههای قبل مقا له ای ازمحترم محمد بشیر بغلا نی( وزیر عدلیه سابق افغانستان) د ر سا یت های ا نتر نتی زیر عنوا ن (دربارهء ا یجا د دولت ، عملکرد های سلا طین و...) به نشر رسیده بود که بدون شک همه علا قه مندا ن سیا ست و اهل قلما نرا خوا نده ا ند. و د ر این روز ها در سایت ( تول ا فغا ن ) مطلبی ( یک تذکر د و ستا نه! به بشیر بغلا نی ) خوا ند م که زیا دهم تعجب بر ا نگیز نبود. چون ا ین دهل وکرنا ا هنگ تازه ندا رد وا ز نیم قرن بد ینسو سخت به گو ش های ا هل قلم و سیاست ا شنا ا ست. وجا لب ا ینکه نتنها بوسیلهء افرا د وا شخا ص معین ، بلکه حتا توسط مقا ما ت بلند پا یه د و لتی وزعما ی کشور هم ، گاه گاهی زمزمه میشد و میشود! با ا ین حا ل، ا ین زمزمه های گو ش خرا ش را نبا ید هم نا د یده گرفت وا ن را نا شنیده گذ شت . ا ین بیت چه مصدا ق دارد که میگو ید:
ماه ا گر جلوه گری کرد، تو ابرو بنما ی می توا ن د ا د به شمشیر، جوا ب شمشیر !
پیش ا ز وارد بحث شد ن ، لا زم میدا نم در مورد شخصیت اقای بغلا نی مطا لبی بنویسم . بنده ایشا ن ا ز سا ل 1344 به اینسو می شنا سم که هنوز جوا ن بود و در هما ن بها ر جوا نی ، کتا ب میخوا ند واهل قلم وسیا ست بود. بغلا نی، تحصیلا ت عا لی ندا رد . اما د ر سایه تر بیت ودا نش زنده یا د محمد طا هر بد خشی رشد کرد ودر فرا گیری دا نش سیا سی ، جا معه شنا سی وحقوق فرد شا یسته یی گرد ید . د ر ا نتخا با ت دوره سیزد هم شوارا ی ملی 1348 ، کا ند ید مرد م مرکز بغلان بود.
ولی با د سا یس وتو طیه های گونا گون مقا ما ت د و لتی نظام شا هی ومتنفذ ین محلی روبرو شد. صندوق های را یش را دزد ید ند وهنوز که مصونیت پا ر لما نی ا ش منتفی نشده بود، بوسیله وا لی وقت ( سلطا ن عزیز زکریا ) در چوک بغلا ن لت وکوب گرد ید وبه ز ندا ن روا نه شد. پسا نها بغلا نی به یکی ا ز فعا لا ن وکا در های بر جسته پیرو خط شا دروا ن بد خشی تبدیل شد ودر سنگر خا را یین دفاع از حقوق مرد م افغا نستا ن ، راه مبارزهء خستگی نا پذیر وپر ا ز مخا طره را د ر پیش گرفت ود ر تما م فراز وفرود های زنده گی و مبارزا ت، یا ر نزد یک وهمرزم وهمزنجیر دوره های زندا ن ا ن مرد بزرگ تاریخ معا صر کشور ما بود.
دردورا ن حا کمیت شاد روا ن کا ر مل وبعد هم سیا ست مصا لحه ء ملی زنده یا د داکتر نجیب ا لله که بغلا نی وزیر عد لیه ولوی حا رنوا ل بود ، ا ن یک پست خیرا تی وتصا دفی ویا اعما ل شده از خا رج نبود ، بلکه نتیجهء مذا کرا ت طولا نی دولت های وقت با مخا لفان سیا سی ، احزا ب وسا ز مانها بود که سازما ن ( سا زا ) هم بنا بر نفوذ سیا سی و نظا می که د ربر خی ولا یا ت داشت، شا مل ا ین پرو سه گرد ید . ونتنها بغلا نی ، بلکه اقای محبوب ا لله کو شا نی رییس ا ن سا ز ما ن بحیث معا ون صدا رت واقای محمد ا سحا ق کا وه از کا در های بر جسته سا زا بحیث وزیر معا دن وصنا یع شا مل کا بینه دولت شدند.
با ا ین یاد اوری کوتا ه از گذشته اقا ی بشیر بغلا نی ، متا سفانه فراوا ن افرا د و شخصیت های متعصب وتما میت گرا هستند که با تعصب و کینه توزی ، عنا صر ملی ورو شنفکرا ن وطن پرست را مورد ا تها م قرا ر دا ده وا زدشمنی ا شکا ر وپنها ن، د ست بر نمی دارند. وقتی تذکر ا ت اقای بهین را بخوا نی ، میبینی که بجای تذکر دوستا نه ! چقد ر وا ژه ها ی ا ها نت ا میز را نثا ر کرده و د ر عین حا ل اصول نگا رش ا ن سرا پا نا قص وپر ا ز غلطی ها ی ا نشا یی و فصا حت کلا می ا ست . ومیبینیم که حتا چنین ا د مها یی هم بخود حق مید هند در باره شخصیت ها ی مبا رز ووطن پرست قلم فرسا یی کنند و نصیحت گرهم با شند!! به ا ین جمله ها تو جه بفر ما یید: « با پیروی ا ز سنتها ی کهنه چون قوم گرا یی ، زبان گرا یی ، ونژاد پر ستی رفته رفته خود به ا نسا نها یی تبد یل شده ا ند که علی ا لرغم تظا هر به رو شنفکری ، تر قی خواهی ومرد م د و ستی ، نا خود ا گاه وشا ید هم عمدی د ست به ا نجا م ا عما لی می زنند که به بد نا می و بی حیثیتی !! خود شا ن تما م میشود» ویا ا ین جمله ء ا تها م ا میز : « .. . ویا هم بیگا نه پر ستا ن ا ند که میخوا هند حق و لینعمت خود را اد ا کرده با شند! » و د ر جا ی د یگر هم ا ین جملا ت گنگ وبی مفهو م و چرند را میخوا نیم : « شنا ختن وبا ز یا فتن هو یت وا قعی وشخصیت اصیل او لین وفوری تر ین مسا له یی ا ست که با ا ن موا جهیم . ا نرا صرف میتوا ن به ا سا نی ا ز میا ن فر هنگ زنده وسنتهای متر قی وسا زنده بیرون کشید ودر روا بط سا لمی مرد می وا نسا نی با ا ن د ست یا فت ..»
به گذشته ها ی تلخ تا ریخ کشور ما ن بر نمی گر د یم که سخن به درا زا میکشد . وفقط همین یک دهه ء ا خیر را در نظر بگیریم که بنیا د گرا یا ن مذ هبی ، با پشتیبا نی گروههای ترو ریستی سا ز ما ن ا لقا عده و ملیشه های پا کستا نی و عر بی بر ویرا نه ها ی کشور وقلبها ی خون چکا ن مرد م مظلوم حکو مت می را ند ند وبعد هم که پس ا ز کنفرا نس ( بن ) د و لتها یمو قت وا نتقا لی و جمهوری اسلامی روی کارشده اند، می بینیم که ا مریکا یی ها با بها نه ء مبا رزه با ترو ریزم وموا د مخد ر ( که افغا نستا ن را د ر اشغال خود دراورده اند، طرح سا ختن پا یگاههای دا یمی نظا می در ا فغا نستا ن را پیش کشیده ا ند که بزودی ا یجا د خوا هند کرد، و سفیر ا نکشور( زلمی خلیل زا د ) کل ا ختیا ر افغا نستا ن وفعا ل ما یشاء ا ست! خوب ا قا ی بهین ! حا لا شما بفر ما یید وبگو یید که بیگا نه پر ست و د ست نشانده کی ها ا ند و حق ولینعمتا ن خود را کی ها ادا میکنند؟! به یقین که نه پشتونها ی غیور ونی تا جیکها ، از بک ها و هزا ره ها ودیگر اقوا م ازا دی د و ست، بلکه هما ن سرا ن قبایل که د ر عین حا ل حکمروا یا ن وقت هم بو د ند ، معا هده ها ی ننگین را با متجا وزین خا رجی ا مضا کرده و استعما ر گرا نرا برای بقا ی حکومت خود د عوت نمود ه ا ند . ومرد م عا د ی ا ین اقوا م ا ز مرگ خود خبر دا رند وا ز ا ن وطنفروشی ، نه! رو ح علا مه ا قبا ل شا د که مرز میا ن وطن د و ستی ووطن فرو شی را چه خوب تعیین کرده ا ست :
خدا ا ن ملتی را سروری د ا د که تقد یرش به د ست خویش ، بنو شت
به ا ن ملت، سرو کا ری ندا رد که د هقا نش برا ی د یگرا ن کشت !
سا لها ست میخوا نیم که در باره ء بر خی مسا یل مبرم ملی ، ا ز جمله « خط د یورند » ، « نظا م فد را لی » و «نا قلین » تا کنون صد ها مقا له ورسا له بو سیله ء طیف های مختلف رو شنفکرا ن کشور ما در دا خل وخا رج در مجله ها وروز نا مه وسا یت های ا نتر نتی چا پ ونشر میشوند ، هیچ عکس العملی ا ین چنین خصما نه ونا مردا نه نشا ن دا ده نمیشود ا ما با نو شته بغلا نی یکباره ا حسا سا ت برخی تحریک شده وبر چسپ های قرار دا دی وکهنه و کلیشه یی را می زنند . مبارزهء حق طلبی ا ز فا شیزم قبیله ، پشتون ستیزی تلقی میگردد ، بقول صبا ح الدین کشککی وسمسورافغا ن ( ستم ملی) حزب نژا د طلب و ضد پشتونها معر فی میشود. تا جا یی که بنده ا طلا ع دا رم د ر هیچ یک ا ز ا سنا د سا ز ما نی خویش نه زند ه یا د بد خشی و نی رهروا ن خط سیا سی ا و ا ز سا ز ما ن خود به نا م ( ستم ملی ) نا م نبرده ا ند. وصرف در مرام خود ا ز حل د موکرا تیک وعا دلا نه ء مسا له ملی ، سخن گفته ا ند. که ا ین مو ضوع د ر مشی سیا سی تما م ا حزا ب وسا زما نها ی ملی د مو کرا تیک د یگر هم مطرح شده ا ست.
ا قای بهین، بغلا نی را به د فا ع ا ز نظا م « فد را لی » ودا من زد ن به مسا له « نا قلین » که گویا ( قصه صد سا ل پیش)ا ست ، ملزم کرده ا ست. حا ل ا نکه بغلا نی د ر همین نو شته ء خود اورده ا ست که هد فش روا یت ا ز تا ریخ ، متوجه کدام قوم وگروه خا ص نیست ، بلکه اربا با ن سیا ست سا ز ومحا فل حا کمه ئ زما نه ها ست . که محا فل حا کمه ا ز جمله نا د رخا ن را بهین هم جنا یتکا ر وا د مکش خوا نده است. بحث فدرا لیزم، بحث خیلی ها دراز دا من ا ست . ا ینکه فدرا لی شد ن کشور ما بنفع مرد م ا فغا نستا ن هست ویا نه ؛ با ید طی یک ریفرا ند م عمومی وتصمیم پا ر لما ن ملی کشور حل شود؛ هرچند که روشنفکرا ن پشتون وسرا ن قبا یل ، هیچ نو عی ا ز نظا م فد را لی را بنفع خود نمی بینند . وبا همین د لیل ا ست کها ز نظا م فدرا لی وفدرا لی طلبا ن نفرت دا رند و مد عیا ن ا ن را تجزیه طلب میخوا نند.
مسا له ء « نا قلین » ، به هد ف تحقق هر سیا ستی که بود، زخمی هست نا سور و ا ستخوا نسوز که با ید در راه حل ا نیک ا قدا م ملی وعملی صورت گیرد وبه جنگ های قومی و محلی خا تمه دا ده شود. زیرا د ر د ورا ن حا کمیت مجا هد ا ن ماد ید یم که در ولا یا ت شما لی وشما لشرقی ا فغا نستا ن میا ن مرد م بو می ونا قلین، بر مسا له زمین و غصب ملکیت ها یشا ن د ر سا لها ی گذ شته ، جنگ ها ی خو نین وفا جعه با ری رخدا د که د رنتیجهء ا ین جنگها ، نه ا ن خوا نین وسرا ن قبیله ؛ بلکه د هقا نا ن بیچا ره پشتون بیشتر ا سیب پذ یر شد ه به سر حدا ت میا ن ا فغا نستا ن و پا کستا ن وغیره منا طق سرحدی اوا ره گردید ند. وبعد که طا لبا ن منا طق شما ل شرق ا ز جمله خا ن ابا د ونهر ین واندرا ب وبغلا ن ومزا روغیره محلا ت را تصرف نمو دند اقوام غیر پشتون را ا ز محل سکو نت شا ن بیجا کرده به پا کستا ن وایرا ن کو چ دا د ند که بیجا شد گا ن هنوز هم روز ها ی سخت و د شوا ر را سپری میکنند.
ا گر به خا طر جنا ب عا لی با شد، دو لت اقا ی کرزی چند بار ا ز جنرا ل د و ستم وعطا محمد و داود ودیگر مقا ما ت محلی ولا یات شما لی و شما لشرقی خوا ست اجا زه بد هند مرد ما ن بیجا شده ، به خانه های خود بر گرد ند.ا لبته تنها این راه حل نیست وبا ید را ه حلهای ملی و منطقی وعملی سنجیده شود. زیرا هنوز هم بسیا ر ی ا ز مرد م محلا ت و فرماندها ن محلی تیر و کما ن خود را پنها ن کرده ودر کمین نشسته ا ند که زمین واملا ک بد ست ا مده ء شا ن با ز پس گرفته نشود. بنا بر ا ین ،ا ین قضیه ا ی نیست که یکصد سا ل قبل بوده وحا لا خیر و خیریت ا ست . دو سیه ء ا ین فا جعه هنوز بسته وحفظ نشده ا ست.
انتقا د شده که بشیر بغلا نی امیر حبیب ا لله کلکا نی را ا ز قول ا ستا د خلیلی « عیا ر » خوا نده ا ست. خوب ، چه عیبی دارد ا گر حبیب الله در کنا ر چند عیب خود که انهم محصول محیط وسیستم وقت بوده ( ا ز جمله بیسوا د بود ن ، رهزن بود ن ، دزد و ا د مکش بود ن ) ؛ صفت های( مردا نگی ، نا مو س دا ری ، دلا وری ،صدا قت وعیا ری ) هم دا شته که بسیا ر مورخا ن ا نرا تا یید کرده ا ند . با همین صفا ت نیک او که متا سفا نه د یگر حاکما ن کشور ما ندا شتند ، ا ورا « عیا ر » خوا نده ا ست. برعکس، حکمروا یا ن فریب کا ر، عهد شکن ،مستبد ، وطنفروش ، مع مله گر وبی کفا یت فرا وا ن د ا شته ا یم که طی چند صد سا ل ا خیر، سبب بد بختی ، عقب ما نی و خا نه جنگی و نفا ق ملی شده وا فغا نستا ن به تبا هی سوق دا ده ا ند. با ا ین صفا ت زشت ونا مطلو ب هم ، بسیا ری ا ز ا نا ن ، با ا لقا ب ا فتخا ر ا میز ی چون « با با » و « قهرما ن » و « فا تح » بالای ملت ، قبولا نده شده ا ند . وشا عرا ن در بار ی وکا سه لیس هم می سرو د ند :
ذا ت ظا هر شا ه ا لهی زنده با د! با تما م خا ندا ن ، پا ینده با د !
وقتی حق دا شته با شیم محمد نا در خا ن را با همه ا ستبدا د خو نین ورو شنفکر کشی ها یش « غا زی » بگو ییم که فقط با کشتن رو شنفکرا ن ود گر ا ند یشا ن « غا زی » شده ! حق ندا ریم ا میر حبیب ا لله ، ا ن سا ده مرد سقاء زا ده ء دها تی را که پا یش به اورنگ خسروی هم رسید، « عیا ر» بگو ییم ؟ و عیا ر را جنا ب بهین با ا ستفا ده ا ز فرهنگ عمید هما ن صفا ت ومعنا ها ی دزد و رهزن وقطا ع الطریق ا ن را فهم کرده ا ست ؛ نه جوانمردی ، دلا وری وضد ا ستبدا د بود نش را !! ا گر دزدی وقطا ع ا لطریقی که یک عمل شخصی ا ست ، نسبت به وطن فرو شی وخیا نت ملی گناه بزرگ با شد، در ا ن صورت ا ین همه غا رت وچپا ول ما ل ودارا یی دو لت وملت ومیرا ث های فر هنگی وتا ریخی کشور که تو سط مجا هد ین وطا لبا ن صورت گرفت وملیا رد ها دالر کمک ها ی خا رجی که به ملت فقیر و جنگ زده داده شد بود، به با نک ها ی خا رجی ا نتقا ل وقصر ها و« انجو » ها سا خته شده وبقیه حیف ومیل گر د یده و کا ر گزارا ن ا ن هنوز هم پا یه های ا صلی حکو مت قای کرزی را تشکیل مید هند، تکلیف ا نها چیست و وقایع نگا را ن د و لتی وتا ریخ نو یسا ن چه نا می به ا نها خواهد گذاشت؟
ا گر دزدی وا د مکشی بچهء سقا ء به روا یت صبا ح الدین کشککی و سمسور خا ن را شنید یم وخوا ند یم ، از روا یا ت ونو شته ها ی د یگرا ن هم بشنو یم وبخوا نیم که چی گفته ا ند . ( الیو روا ) در کتا ب ( ا فغا نستا ن ، اسلا م ونو گرا یی سیاسی ) می نو یسد: « مرد م شما لی ، همیشه با سلسله ئ سلطنتی مخا لف بود ه ا ست . البته نه باین معنی که خا ندا ن سلطنتی ، پشتو ن ها بود ه ا ند. بلکه به ا ین سبب که سلطنت ، به قبا یل تعلق دا شته ا ست. به همین د لیل ، جنبش بچه ء سقاء یک جنبش خورده ما لکین وعلما یی ا ست که ا سلا م سیا سی را میخوا سته ا ند. ...» ودر باره ء باز پس گرفتن قد رت از بچه ء سقا ء می نو یسد: « با ز پس گیری قد رت کا بل ا ز د ست بچه ء سقاء د ر اکتو بر 1929 با جها د صورت نگرفت ، بلکه میتوا ن ا ن را با ز پس گیری قدرت سیا سی تو سط کنفدرا سیو ن پشتون دا نست. که درا نی ها در را س ا ن بود ند . محمد نا در خا ن بخا طر مشرو عیت بخشید ن حکو مت خود ، به تشکیل جر گه ء قبا یل د ست زد ؛ نه با انجمن وشورا ی علما ء . د ر شکست بچهء سقا ء ، دو عنصر نقش برازنده د ا شت : عکس العمل قبا یل واتحا د خا نوا ده ء مجد د ی با ا شرا ف . ا ز نظر قبا یل ، وجود یک تا جیک بر تخت سلطنت ، نوعی غصب ما لکیت بشما ر می ا مد...»
ا گر ما حقا یق تا ریخی را صرف ا ز روا یا ت وقلم تا ریخ نو یسا ن در بار ی ومعا ش خورشا ها ن ، سلا طین وامیرا ن جستجو کنیم ، وانرا صد در صد محقق بدا نیم ، فکر میکنم کا ر صوا بی نکرده وبه حقیقت ، د ست نیافته ایم. ببینید، « اخوند دریوزه» ملا ی رو حا نی در کتاب « مخزن الا سلا م » خود، تعا لیم با یزید ا نصا ری و جنبش روشا_ نیا ن را که نقش تر قی خوا ها نه در رشد سرا سری جا معه ء ا فغا نی با زی میکرد، ( علم درو غ ) خوا ند . واستا د عبد الحی حبیبی اثا ر منظوم با یزید بخصوص ربا عیا تش را که سر شا ر ا ز رو حیه سلحشوری وازا د ی خوا هی بود ، در ا ثر خو یش ( سبک ها در زبا ن پشتو ) نو شت: « ا ین ربا عیا ت ، برای پر و پا گند تعیین گرد یده . بنا بران ارزش ا د بی ومنظومی ا ن کو چک ا ست »
حکو مت پنجسا له ء طا لبا ن بیخی افتا بی سا خت که چگونه سیا ست های قوم ستیزی ، فا شیستی و محل گرا یی و تصفیه سا زی ها بیشتر ا ز هر وقت د یگر متبا رز گرد ید . وچطور عنا صر کژ ا ند یش با ا ستفا ده ا ز چنا ن نظا م قرون وسطی ای نیا ت پلید و احسا سا ضد ملی خود را پنها ن کنند . وبر خی ها که در ارکا ن د و لت امروزی هم هستند، کو شید ند ا ن سیستم و نظا م تا ریک و عقب گرا را در ا نظا ر جا معه ء جها نی عا دلا نه !! وقا نو نی جلوه بد هند وبه ا ن، مهر مشرو عیت بزنند. وحا لا هم تلا شها جر یا ن دا رد که بگونه د یگر ، در ابقا ء ا نها کاری کرده شود.
گر ا فا ق می دا شت ، چشم تمیز نمیشد رهین بیا ن هیچ چیز !
چند مو ضوع د یگر هم به الزا میت اقا ی بغلا نی افزوده شده : یکی اینکه بر ها ن الدین ربا نی را « جناب » خطا ب کرده ودیگران را نه! یعنی به او احترا م صورت گرفته وبد یگرا ن بیحر متی روا دا شته شده و د یگر ا ینکه بغلا نی که از کا در رهبری « سا زا » است، درچند جلسه « نهضت میهنی » هم سخنرا ن بوده . من فکر میکنم « نهضت میهنی » کدا م حزب ویا سا ز ما ن ار تجا عی نیست که عضویت ویا سخنرا ن بود ن د ر ا ن ، گناه شمرده شود. اعضای نهضت میهنی ، شاخه یی ا ز ا عضای وکا در های سا بقه دار حزب دمو کرا تیک خلق افغا نستا ن است که 14 سا ل در کشور در حا کمیت بو د ند وهر کدا م سا بقه طولا نی مبا رزه ء طولا نی را دا رند. وبغلا نی هم مد تی د ر این حا کمیت بحیث وزیر عد لیه بود . ود یگر ا ینکه بر ها ن ا لدین ربا نی را جنا ب خطا ب کرده ، هم کا ر بد ی نکرده . اصلا چرا ما اینقدرکژ ا ند یش با شیم که حتی به این مسا یل عا دی ، مسا له را به تعصب بکشا نیم . ربا نی ، با جنا ب گفتن ها ، جنا ب هم نمی شود ، ا گر شخصیت عا لی نبا شد.
سخن ا خر ا ینکه : بر خی رو شنفکرا ن ما نگرا ن ا ند که چرا عده ای ا ز رو شنفکرا ن ما نند بغلا نی و... نا مهای خرا سا نی ، افغا نستا نی و غیره را زمزمه میکنند. همه میدا نند که د ر گذشته ها سلا طین وشا هان وحاکمان بخصوص در کشور های ا سلا می خودرا به قوم وملیت وقبیله وغیره متعلق نمی دا نستند. سلطا ن ویا پا د شاه وامیر ، نما ینده ء خدا ور عیت هم« ا مت اسلا می » بود. سا ما نیا ن ، سلجو قیا ن وغزنویا ن مغل ها غوریا ن وحتا هوتکی ها ، نگفتند که سلا طین و شا ها ن تا جیک وتر ک ومغل و پشتون و غیره می با شند. احمد خا ن ابدا لی که بقد رت رسید، قلمرو دو لت خود را ا فغا نستا ن نا م گذ ا شت. مشکل مرد م ا فغا نستا ن در تغییر نا مدا د ن سر زمین خود نیست ، مشکل ا ینست که این ا سم با افتخا را ت گذشته واقوا م وملیت ها ی این سر زمین هیچ وجه مشترک ندا رد وهو یت ملی وتا ریخی همه مرد م ا ین سر زمین را منعکس نمی کند. ا ز سوی د یگر، د ست اویز وسند یشده برای ملی گرا یا ن افرا طيون . وقتی شهروند ی به سر زمینی متعلق بود ، منسوب به هما ن سر زمین میشود. ا ز ا فغا نستا ن که بود ، ا فغا نستا نی میشودا ز ا یرا ن ، ایرا نی ، پا کستا ن _ پا کستا نی . لذا هر کس که ا ز ا فغا نستا ن است حق دارد خود را « ا فغا نستا نی » بگو ید .
بسیا ر روا یا ت تا ریخی و ا دبی وجود دارد که احمد شاه خود را ا میر ملک خرا سا ن میگفته وشا عرا نی هم که د ر وصفا و شعر گفته ا ند ، ا و را ا میر ملک خرا سا ن خطا ب کرده ا ند. تا صد سا ل پس ا ز ا حمد شا ه با با هم ا ین سر زمین رابنا م خرا سا ن می شنا ختند . د ر مهر ا میر محمد ا فضل خا ن حک شده بود :« ا میر ملک خرا سا ن محمد افضل شد »
اکنون ما د ر ا ین کشور که پشتون ها وتا جیک ها وازبکها وهزا ره ها ودهها قوم وملیت دیگرا ز صد ها سا ل به اینسو زندهگی می نما ییم ،یک ا صل مشترک دا ریم وا ن، نظا م سیا سی ؛ یعنی قد رت دو لتی ا ست. که ا ن شا مل قلمرو، مردم و حا کمیت د و لتی میشود. لذا حکمروا یا رییس د و لت با ید متعلق به همه ء مرد م و ا قوا م وملیت ها باشد وارا د ه همه با شند گا ن ا ن سر زمین وقلمرو را تمثیل کند و مشا رکت ملی همه را تضمین نما ید. ا گر دو لت به قوم وملیت خا ص تعلق گرفت ومنا فع ملیت یا قوم معینی را تا مین کرد ، ا ینجا ست که ا هنگ ازا د ی خوا هی وعدا لت طلبی بلند می شود. ود ر همین مر حله ا ست که کا ر گزا را ن دو لت تک قو می و مستبد و خود کا مه ، عدا لت خوا هی ودیگر ا ند یشی ر ا تجزیه طلبی ، سکتا ریستی وخیا نت ملی عنوا ن میکنند وبه سر کوب خو نین ازا د اند یشا ن می پردازند. وحا لا که با چنین نا مگذا ری ها کشور به قبا له ء قد رت مندا ن د ر ا مده و هو یت ملی خود را بر د یگرا ن تحمیل کرده ا ند، به هیچکس هم حق نمیدهند از هو یت ملی خود نا م بگیرند وبگو یند که مثلا ما ازبک ویا تا جک ویا هزاره هستیم . این مرد می که هزار سا ل پیش ملتهای بزرگی بو د ند ودو لت ها ی مقتد ری چون سا ما نی وغز نوی وسلجوقی وشیبا نی را در افغا نستا ن واسیا ی میا نه وهند وهمین حوزه ء تمد نی تشکیل دا ده بو دند ، ا ز حق طبیعی وهویت ملی شا ن محروم سا خته میشوند. بد لیل ا ینکه ما را ملل متحد وجا معه ئ جها نی ا مروز به همین نا م می شنا سند!! ما که هر نا می را به سر زمین خود بگذا ریم ، ملل متحد وجا معه ء جها نی ما را به هما ن نا م می شنا سند . مرد م ما با جا معه جها نی مشکل ندارند مشکل ما ، مشکل دا خلی ا ست. چنا نکه د ر بسیا ر کشور ها ا ین نا مگذا ری تجربه شده ، ولی مشکل ما را ندا شته ا ند.
ا مروز که به بر کت تلا ش ها ی امر یکا یی ها نسیم دمو کرا سی امریکا یی در کشور ما به وزید ن اغا ز کرده ود یموکرا سی قو می را هم رنگ وروی بهتر دا ده ! ا ن را الگو یی برای خا ور میا نه و عرا ق می دا نند. وا غا ی کرزی هم چندی قبل به مرد م عرا ق تو صیه کرد که د ر انتخا با ت پا ر لما نی و تطبیق د مو کرا سی ، ا ز دمو کرا سی ایکه د ر ا نتخا با ت ریا ست جمهور ی ا فغا نستا ن صورت گرفت ، ا لگو بگیر ند!!
ا ما ملت مبا رز و ازا د ی خوا ه عرا ق پس ا ز تشکیل پا ر لما ن جد ید ( جلا ل طا لبا نی ) رهبر کرد ها ی عرا ق را بحیث رییس دو لت مو قت عرا ق تعیین کر د ند . و ا ین ، د ر س بزرگی با ید باشد برا ی پا ر لما ن ا ینده و رهبرا ن ا فغا نستا ن !! وا ما با همین نو ع د مو کرا سی ای که د ر ا فغا نستا ن شکل میگیرد ، ا مریکا مرد م ا فغا نستا ن را ( پشه پر حا ی ) نگهدا شته وبرا ی را ضی نگهدا شتن و ا متیا ز د ا د ن به سرا ن قبا یل ورو شنفکرا ن تما میت خوا ه و متعصب ، بخا طر جلو گیر ی ا ز بغا وت ها و حرکا ت مسلحا نه ، بد یگرا ن تو صیه میکند و حتی فشا ر وارد مینما ید که ما دا م العمر، ( عمر د ی د یر شه پا چا !! ) بگو یند و فقط فرما نبر د ا ر با شند .
__________________________________________ ( با درود ها ) ا پریل 2005
بالا
بازگشت