استاد صباح
حرکت سريع قطارچپ گرایی به سوی آمريکايي لاتين
شما میتوانید تصور کنید اگرجریان چپ درجهان نبود، چه اتفاقی میافتاد؟
یا اگر مقاومت دربرابر قدرت وجود نداشت، چه اتفاقی میافتاد؟
آیا تلاش صاحبان قدرت و ثروت برای بسط و گسترش سیطره و سلطه، غایت ومحدودیتی برای خود میشناخت؟
قدرتگیری جریانهای چپ درآمریکایی لاتین این بارمتفاوت ازگذشته است وبه جای تمایلات ایدئولوژیک، این مسائل اقتصادی و معیشتی است که حرف اول را درچرخش مردم به سمت جریان چپ میزند. مکزیک، شیلی، هندوراس، بولیوی و آرژانتین به راست پشت کردهاند وکلمبیا درجون گذشته نخستین رئیسجمهور چپ خود را انتخاب کرد. ونزوئلا نیزاز زمان حاکمیت چاوز وجانشینش مادورو تحت حاکمیت چپها بوده است.
سياسيون آگاه؛ اقبال رأیدهندگان لاتین به احزاب سیایی چپ را ناشی ازمشکلات اقتصادی و نابرابري هاي اجتماعي میداند . رأیدهندگان احساس میکنند که با تشدید فقرونابرابری، توسط جریانهای راستگرا که طی حدود یک دهه قدرت را درمنطقه دردست داشتهاند، نادیده گرفته شده و حتی تحقیرشدهاند.
بسیاری برزیل را به لحاظ موقعیت، چین آمریکای لاتین میدانند؛ هم به لحاظ مساحت بهعنوان بزرگترین و هم با جمعیت بیش از ۲۰۰میلیون نفری بهعنوان پرجمعیتترین کشورآمریکای لاتین و مهمتر از اینها، اقتصاد در حال توسعه برزیل توانسته در چند دهه گذشته درقامت قدرتی نوظهور درمیدان بازیهای بینالمللی نمایان شود. از همین روست که اکنون با پیروزی لولا داسیلوا و روی کارآمدن چپگرایان در این کشور همه نگاهها به آمریکای لاتین است و گویی برزیل با انتخابات اخیرخود توانسته حلقههای زنجیره قدرتگیری جریان چپ را درآمریکای لاتین تکمیل کند.
البته لولا، رئیسجمهور جدید برزیل از بسیاری جهات دیگر نیز تاریخساز شده است. روزنامه اسپانیایی الپایس درباره تاریخسازی لولا در انتخابات اخیر برزیل مینویسد که تاکنون هیچیک از نامزدهای ریاستجمهوری این کشور نتوانستهاند به این میزان (حدود ۶۱میلیون رأی) بهدست آورند.
همچنین تاکنون هیچ نامزد انتخاباتی برزیل اینقدر اختلافش با رقیب، ناچیز (کمتر از ۲درصد) نبوده است. این اختلاف بسیار جزئی آرا در انتخابات ریاستجمهوری این کشور بیش از هرچیز نشاندهنده دو دستگی جامعه برزیل است که میان گروههای سیاسی چپ و راست قرار گرفته است.لولا ۷۷ساله اکنون مسنترین رئیسجمهور تاریخ برزیل است. او که رهبری حزب کارگر برزیل را در دست دارد، از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ نیز رئیسجمهور برزیل بود.
با این پیروزی، اکنون برای نخستین بار در تاریخ، ۵ اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین شامل برزیل، مکزیک، آرژانتین، کلمبیا و شیلی توسط چپها اداره میشوند. گویی جهت «دماغه هورن» در جنوبیترین نقطه جغرافیایی این قاره در شیلی، از راست به چپ کج شده است.لولا البته مسیر آسانی را پیش روی خود ندارد. هنوز محافظهکاران در مجلس نمایندگان و سنای برزیل قدرت اکثریت را در دست دارند و براساس گزارش الپایس، بیش از ۳۳میلیون برزیلی ازگرسنگی و ناامنی غذایی رنج میبرند. ازطرف دیگر اقتصاد راکد این کشوربه افزایش بیکاری، کاهش دستمزدها و تورم خزنده منجرشده است. همچنین وضعیت جنگلهای آمازون و زیرساختهای بهداشتی برزیل مناسب نیست ولولا به ناگزیر باید برای حل این چالشها راهحلی بیابد.