سراج ادیب
طالبان دشمن دیروز و دوست امروز ایران
دلایل حمایت ایران از طالبان چیست ؟ درچند روز اخیر پیشروی صریح طلبان در افغانستان موجب بروز نگرانی های شده، همانطوریکه میدانید نیرو های خارجی در رأس امریکا پس از ۲۰ سال حضور در این کشور و مصارف میلیارد ها دالر در امنیت و باز سازی ارتش افغانستان، سیاست خود را تغییر داده و بطور عجولانه به کشور های خود باز گشته اند.
امریکاییها با برگزاری چند دور مذاکراه با طالبان بلاخره به این نتیجه رسیدند که جنگ افغانستان راه حل نظامی ندارد وطبق توافقی که با طالبان انجام داده اند این کشور را ترک میکنند ولی باوجود مزاکرات صلح، طالبان تهاجمی تر شده و مناطق بیشتری را تحت تصرف خود درآوردند.
در بیست سال گذشته افغانستان پیشرفت قابل ملاحظهء در زمینه های مختلف داشته از جمله، حقوق زنان و آزادی بیان. طبق امار رسمی سازمان ملل در حال حاصر در افغانستان دختران ۴۰ در صد از دانش آموزان دورهء دبیرستان، و زنان ۲۷ در صد از نمایندگان پارلمان را تشکیل میدهند و این کشور دها وزیر ، سفیر، والی، و شهر دار زن دارند و ۲۰ در صد از کارمندان دولت افغانستان زن هستند و ارتش این کشور دها پیلوت و جنرال زن نیز دارد.
جالب است بدانید که طبق قانون اساسی زنان حق رئیس جمهور شدن را دارد و حجاب در این کشور اجباری نیست و از نظر آزادی های سیاسی و اجتماعی افغانستان در جایگاه بالاتری نسبت به همسایه گانش قرار دارد ولی اخیرآ مردم افغانستان بخصوص زنان نگران آنست که گروه جنایتکار طالبان دوباره قدرت را بدست بگیرند و تمامی این دست آورد ها را نا بود کنند.
گروه طالبان در سال 1994 میلادی ظهور کرد و دو سال بعد توانست حکومت خود با، نام« امارت اسلامی افغانستان» را تأسیس کند، در آنزمان تنها کشور های پاکستان، امارات و عربستان دولت آنها را به رسمیت شناختند اما، ایران آنها را به چشم یک تهدید می دید و در ماه اسد سال ۱۳۷۷ خورشیدی چند شهروند و دیپلومات ایرانی در مزار شریف توسط طالبان تیر باران شدند، در این زمان ایران وطالبان تا استانه جنگ پیش رفتند و این کشور تانک و تجهیزات نظامی زیادی را به مناطق مرزی ارسال کرد، طالبان هم دریچه سد رود هیرمند(1) را کاملآ بست وباعث شد هیچ آبی به سمت ایران نیاید.
اما سوال اینجاست که چرا طالبان دشمن قدیمی ایران امروز به دوست این کشور تبدیل شده است؟ وینستون لئونارد اسپنسر چرچیل (2)، نخست وزیر سابق انگلیس جملهء معروفی دارد که میگوید:« کشور ها دوستان و دشمنان دایمی ندارند، آنها فقط منافع دایمی دارند.) اخیرآ حکومت ایران حمایت خودش از طالبان راعلنی کرده ، برخی از کارشناسان و سیاستمداران این کشوربا گفتن اینکه دیگر طالبان قدیمی نیستند تلاش در تآثیر آنان در تغییر ذهنیت جامعه نسبت به آنها را دارند، این اظهار نظر ها موجب ناراحتی و نگرانی بسیاری از شهروندان افغانستان و ایران شده است، بیشتر مهاجرینی که در داخل ایران هستند واکنش تندی نسبت به این اظهار نظر ها انجام داده اند و می گویند که باعث در بدری وآواره گی ما در واقع همان طالبان هستند و اینکه هنوز جنایات و نسل کشی آنها را فراموش نکرده اند.
طالبان خواهان تغییر مذهب رسمی افغانستان به حنفی است و آنها دیگر مذاهب از جمله شیعیان را به رسمیت نمی شناسد و سابقه نسل کشی شیعیان در مزار شریف و دیگر شهر های افغانستان را دارند در حال حاضر بسیاری از جنگجویان طالبان، پاکستانی، چیچینی، عرب، و از دیگر کشور ها هستند و این گروه ایدئولوژیک هر قدر که هم ژست سیاستمندی و مدنیت بگیرند در ذات خود افراطیست و این تصور اشتباه و غلط بوده و است که فکر کنیم که اگر طالبان در افغانستان قدرت را بدست بگیرند حکومت مشابه با داعش شکل نخواهد داد، بلاخره در گذشته طالبان و داعش هم اول با شعار ( امنیت و صلح ) وارد میدان شدند ولی وقتی قدرت را در دست گرفتند، چهره واقعی خود را نشان دادند.
دلایل ارتباط جمهوری اسلامی ایران با طالبان:
مقامات امریکایی و افغان بارها اعلام کردند که ایران با طالبان ارتباط دارد و از آنها حمایت لوژستیکي و تسلیحاتی میکند، اما مقامات ایرانی همواره این ادعا را، رد و اعلام کردند که امروز حتی خود امریکا هم با طالبان نشست برگزار میکنند و ما هم این حق را به عنوان همسایه داریم تا به افراد این گروه ارتباط برقرار کنیم.
درسال گذشته هم تجمع آزادانهء طالبان در( پارک ملت تهران) همهء مردم ایران و افغانستان را شوکه کرده بود. این گروه تروریستی در حالیکه پرچم های خود را در دست داشتند برای جشن عید قربان در این پارک جمع شده بودند. اخیرأ علی اگبر رائفی‌پور یکی از شخصیت های جنجالی ایران در تیوت اعلان کرده که : « شیعیان افغانستان نباید از حکومت خود حمایت کنند و بگذارند تا طالبان کار دولت افغانستان را یک سره کند » از نظر او مردم افغانستان نباید از ناموس و فرزندان شان دفاع کند و اجازه بدهند تا مانند گذشته ، این گروه تروریستی بر تمام امور حاکم شوند و جنایت گذشته خود را تکرار کنند.
در همین زمینه رسول موسوی مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه در صفحه توئیتری خود درخصوص تحولات اخیر افغانستان، نوشت: نمی‌شود نگران آینده شیعیان افغانستان نبود. وی تصریح کرد: نگرانی به آن دلیل نیست که ایران نگاه خاصی به شیعیان افغانستان دارد، بلکه به این علت است که ایران در جستجوی یک افغانستان امن، با ثبات و صلح دوست است و این ممکن نیست جز با تضمین جایگاه و حقوق همه اقوام و مذاهب در یک سند میثاق ملی (قانون اساسی).
جالب است بدانید که به تازگی محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق ایران هم اعلام کرده که کشورش به آنها سلاح میدهد، احمدی نژاد در ویدیوی که در فضای مجازی منتشر کرد، گفته که : « چرا هزینه مورد نظر را در افغانستان به بیمارستان، جاده و مدرسه اختصاص نمی دهید» شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید که چرا ایران با طالبان همکاری میکند؟
زمان حمله امریکا و نیرو های ناتو به افغانستان، ایران حتی با آنها کمک نظامی و اطلاعاتی کرد تا طالبان سرنگون شود و پس از آن در کنفرانس ( بن ) هم حضور گسترده ای داشت، اما زمانیکه جورج بوش ایران را شرور خواند، همکاری آنها با امریکا قطع و این دو کشور رقیب هم شدند و آن زمان بود که هدف طالبان و ایران بهم نزدیک شد، برخی کارشناسان دلیل این همکاری را اینطور ارزیابی کردند که: « تهران میترسد تا امریکا از طریق خاک افغانستان به این کشور حمله نظامی کند » اگر به نقشه پایگاه نظامی امریکا در این منطقه نگاه کنیم می بینیم که ایران توسط نظامیان این کشور محاصره شده که این را تهدیدی نسبت امنیت ملی خود میدانند.
همه میدانند که پاکستان سالهاست از طالبان حمایت میکند و نتیجهء این حمایت ها بروز افراطی گرايي در خاک این کشور بوده. تحولات اخیر نشان میدهد که این کشور تا حدی در افراط گرایی فرو رفته که دولت اسلام آباد را به تکاپو وا داشته اند، در سالهای گذشته بار ها نیرو های امنیتی و مردم عادی پاکستان مورد حملهء مسلحانه و انتحاری قرار گرفتند که تلفات زیادی بر جای گذاشته است، حتی بینظیر بوتو نخست وزیر سابق این کشور هم توسط طالبان ترور شد. کارشناسان معتقد اند که: « حمایت از گروه های تند رو، و افراطی مانند طالبان بلاخره یک روزی گریبان آنها را خواهند گرفت». این روز ها به کمک کشور های منطقه، طالبان به سرعت در افغانستان پیشروی میکنند و ممکن است به زودی قدرت را در این کشور بدست بگیرند ؟ تهدید آنها به حدی است که حتی شهروندان این کشور هم اسلحه بدست شدند و اعلام آمادگی کردند تا در برابر این گروه بجنگند.
در ایران گروه های مخالفی به قدرت رسیدن طالبان هستند و برخی دیگر از آنها حمایت کردند بعنوان مثال حسام رضویی مدیرعمومی دفتر خارجی خبر نگار تسنیم وکارشناس مسایل افغانستان گفته است که : « طالبان تغییر کرده و جزء از آینده افغانستان است.» اما علی رستمی دیگر کارشناس مسایل منطقوی و افغانستان تأکید کرده که اشتباه است که تصور کنیم که « طالبان در افغانستان قدرت بگیرند و به ایران کاری نداشته باشند.»اگر دولت کنونی افغانستان توسط طالبان سقوط کند، باعث میشود سیلی بزرگی از پناهجویان افغان به سمت ایران و پاکستان و ترکیه روانه شوند. در حال حاضر ۸۰ در صد بودیجه افغانستان از طریق جامعه جهانی تأمین میشود ولی اگر طالبان حکومت تشکیل دهد هیچ کشور اروپائی و امریکائی حاضر به تأمین بودیجه حکومت طالبان نیست. ممکن است طالبان از عربستان، و بعضی از کشور های عربی درخواست کمک کنند و در مقابل مانند سابق سیاست ضد ایرانی خود را پیش بگیرند.
در حال حاضر دولت افغانستان حق آب قانونی، ایران را طبق معاهدهء۱۳۵۱ هیرمند رعایت میکند ولی اگر حکومت طالبان بقدرت برسند ممکن است مانند گذشته دریجه های سد هیرمند را کاملأ بسته کنند و مانع از ورود آب به ایران شوند، طبق امار گمرک ایران در سال ۱۳۹۹ افغانستان پنجمین شریک تجاری ایران بوده و این کشور سالانه ملیارد ها دالر کالا به افغانستان صادر میکند، در صورت هرج و مرج و از دست رفتن بازار افغانستان صد ها هزار شغل در ایران ممکن است از بین برود و صد ها کارخانه ورشکسته شوند و در طرف دیگر خروج غیر مسئولانه امریکا از افغانستان بدون اندیشیدن به تبعات و عواقب عدم تعهد واشنگتن در قبال این کشور، منجر به ایجاد جنگ داخلی میان نیروهای دولتی افغانستان و گروه طالبان در این کشور شده است ، موضوعی که ایالات متحده همواره از قبول آن طی روزهای گذشته طفره رفته و مسئولیتی در قبال این خروج غیر مسئولانه نپذیرفته است./
پیوند ها :
1 - رود هیرمند : رود آبی است روان که از به هم پیوستن آب چند چشمه در دره‌های کوهستانی به وجود آمده و جریان می‌یابد تا به دشت‌ها، دریاچه‌ها یا دریاها و اقیانوس‌ها بریزد. لذا رود هیرمند یا هلمند که از ولایت هلمند افغانستان روان شده و به دریاچهٔ هامون که دریاچه‌ای مشترک میان افغانستان و ایران است می‌ریزد. رود بزرگ هیرمند از رودهای پرآب افغانستان و آسیا به‌شمار می‌رود که سالانه میلیاردها متر مکعب آب در آن جریان می‌یابد و طول آن ۱٬۱۰۰ کیلومتر می‌باشد؛ از این رو بلند ترین رود واقع میان سند و فرات به‌شمار می‌آید. این رود از بلندی‌های کوه بابا در ۴۰ کیلومتری غرب کابل از رشته‌کوه هندوکش در افغانستان سرچشمه می‌گیرد و پس از مسافت ۱٬۱۰۰ کیلومتر وارد دریاچهٔ هامون که دریاچه‌ای مشترک میان افغانستان و ایران است میشود.
2- وینستون چرچیل (زادهٔ ۳۰نومبر ۱۸۷۴– درگذشتهٔ ۲۴ جنوری ۱۹۶۵) :سِر وینستون لئونارد اسپنسر چرچیل سیاست‌مدار، افسر ارتش و نویسندهٔ بریتانیایی بود. وی طی سالهای ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵، یعنی در طول جنگ جهانی دوم، و بار دیگر بین سالهای ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۵ نخست وزیر بریتانیا بود. جز دو سال ۱۹۲۲ تا ۱۹۲۴، چرچیل از ۱۹۰۰ تا ۱۹۶۴ نماینده پارلمان بود. به عنوان یک معتقد به لیبرالیسم اقتصادی و امپریالیست، بیشتر عمرش را در حزب محافظه‌کار عضو بود که از سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۵ رهبریش را نیز بر عهده داشت. او از سال ۱۹۰۴ تا ۱۹۲۴ عضو حزب لیبرال بود.
بالا
بازگشت