عبدالوکیل کوچی
نوروز باستان
نوروز یکی از مهمترین روزها در تاریخ کهن آریاییها محسوب میشود. نوروز سر آغاز سال نو وآغازگر رستاخیز طبیعت وروزگار نو با دید گاه نو است که از هزاران سال قبل تا بدینسو در اول هر سال بنمایش گرفته میشود . روز نوروزتجدید رابطه ی انسان با طبیعت است که جان تازه وتحرک نوین بخود میگیرد . این زیبا ترین روز طبیعت در سرزمین آریایی ها و اکثر کشورهای آسیایی همه ساله تجلیل میشود .
زمانیکه جمشید نخستین شاه آریایی سه هزار سال قبل از میلاد بروی تختی از گل وسبزه که بر فراز تپه های بلند بلخ یا بخدی مزین با بیرقهای آریا نای کبیر به استقبال نوروز نشست مردم را به کمال آزاده گی ،غرور ، عزت وسرفرازی مبارکباد گفت ونوروز را با جمع بزرگی از مردم ملبس و مزین با لباس فاخرانه ونمایشات پهلوانی ، اسپ سواری ، رقص وپایکوبی ،سروده های نوروزی ، نهالشانی ،کاشت دانه های بزری ، آبیاری صنعت و کارهای ثمر بخش دعوت ورهنمایی نمود .
نوروز نماد خوشبختی است با پاک شدن فضای زنده گی از وجود ابر های تیره وتار گرمای خورشید بهاری ،جلوه ی گلهای لاله ، شور بلبلان آبی ، پرواز کبوتران سفید در زیر تابش خورشید بهاری، وزیدن نسیم ملایم با عطرگلهای سرخ وبنفش فرحت بخش دل ودماغ انسان گردیده مژده شادی میدهد .
نوروز برای زحمتکشان نوید آزادی ونجات از سردی وسرمای رنج آور زمستان است
نوروز برای دهاقین نوید رفاه وآسایش است ، نوید کشت وکار ومصولات ومعشیت است
برای باغبانان آرایشگر شگوفه ها و برای بلبلان نوید لاله زاران است ،برای رمه ها وچوپانان نوای سبزه وباران وبرای پرنده گان جلوه صافی وسبزی آسمان است.
به باور اختر شناسان و محققان متقدم نوروز را با اعتدال شب وروز ،آغاز تابش خورشید،آغاز حرکت زمین بدورمحورخود ، واز لحاط باورهای دینی ، زمان
نشست کشتی حضرت نوح ، پیدا شدن انگشتر حضرت سلیمان ، نزول تورات حضرت موسی ، خلافت حضرت علی را به این روز نسبت داده اند .
جشن نوروز را بسیاری از کشور های دنیا با کلتور و رسوم مختلف از قبیل چارشنبه سوری ، آتشبازی ، خانه تکانی ، رفتن بمزارات ، پوشیدن لباسهای نو ، تهییه خوان هفتسین با سمنک ، سیب ، سرکه ،سنجد ، سکه ، سبزی ، سیر ، سیمیان که هرکدام معنا وبرداشتی ازخیر وبرکت ،شفا تندرستی ، فراوانی وسلامتی انسان را میرساند .
در وطن عزیز ما افغانستان بحیث یک کشور زراعتی از روز نوروز بنام روز نهالشانی تجلیل بعمل می آمد.
پس از تحول یا رویداد ثور ۱۳۵۷ خورشیدی دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان ازین رویداد تاریخی واجتماعی با حمایت وقدردانی از دهقانان وسایر زحمتکشان کشور روز نوروز را با شکوهمندی خاصی به تجلیل میگرفتند .
پس از تحولات سیاسی ششم جدی مرحله نوین آن تحت زعامت زنده یاد ببرک کارمل دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان این روز بزرگ تاریخی را بنام جشن دهقان وروز نهالشانی رسماً مسما ساخت . دولت برای تجلیل بهتر وباشکوه روز دهقان ، این روز را با نهالشانی در سرآسر کشور، نمایش محصولات وآلات زراعتی ، وتشویق مادی ومعنوی دهاقین ، راه اندازی نمایشات بزکشی ،پهلوانی ،اسپ سواری ،کشتی گیری ، برگزاری میله های عنعنوی گل سرخ ،موسیقی در کنار ارغوانزار های مالا مال کوهای سربفلک افغانستان تجلیل میگردید .
دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان با توجه به برنامه های رشد کشاورزی وجنگلات در کشوربه حمایت دهاقین با سازماندهی کمک های طبی رایگان بدهقانان وباغداران کشور ، توزیع تخمهای بزری اصلاح شده ،کود کیمیاوی رایگان ، داروهای ضد آفات زراعتی ومالداری ، حمایت از مالداران ، ترتیب وتنظیم چراگاه ها ، اعطای قرضه بدهاقین ، ایجاد بانکهای زراعتی ،کوپراتیفهای دهقانی ، احداث بندها ،نهرها وکاریز ها برای آبیاری باغات وزمینهای زراعتی ، توزیع زمین رایگان بدهاقین ومنع سود وسلم مبارزه بر ضد آفات زراعتی وبر ضد کاشت کوکنار ، تشویق دهقانان به سواد وکورسهای سواد آموزی ، آگاهی دادن دهقانان از طریق رسانه ها مجلات ، جراید ومطبوعات زراعتی ، اجرای برنامه های کلتوری رادیو وتلویزیون ،رشد وگسترش مکاتب مسلکی زراعت وآبیاری ودام پروری ، ارتقا وایجاد فاکولته های زراعت در پایتخت وولایات بزرگ کشور ، تشکیل اتحادیه ها وسندیکا های دهقانی وتدویر سیمینار های آموزشی ومعلوماتی برای دهاقین ، تشکیل وتاسیس فارمهای زراعتی مدرن ومجهز با ماشین آلات پیشرفته زراعتی ، سازماندهی سفر های کاری دید وبازدید دهقانان از کشور های خارجی برای کسب معلوات زراعتی وتبادل تجارب کاری ، تهیه وتدارک تخنیک سامان آلات کشاورزی ،باغداری وحفاظت جنگلات ، خرید اجناس ومحصولات کشاورزی توسط دولت وتشویق آن درداخل کشور ،ایجاد زمینه های صادرت و انتقال محصولات کشاورزی افغانستان به بازارهای بین المللی وووووووواز جمله دستا وردهای کاری دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان بود که تا هنوز در قلب ودماغ توده های ملیونی زحمتکشان افغانستان باقی مانده وجاودانه خواهد ماند .
پس از فروپاشی دولت ج دا موضوع تجلیل ازنوروز وحمایت ازدهاقین بتاریخ سپرده شد بادرد ودریغ تا به حدی که جان بسیاری از دهاقین قربانی جنگ چهل ساله گردیده وجان باقیمانده درخطر نابودی قرار گرفته و نوروز تاریخی نیاکان ما را زیر سوال میبرند . به امید روزی که ابر های سیه از فضا وکله های منجمد از زمین وسرهای یخزده از کمین با گرمی خورشید بهاری از میان برداشته شود ونوروز را در فضای مهر
ومحبت ،صدق وهمدلی ،پاکی وروشنی ، صلح وصفا ، اتحاد وهمبستگی وشکوهمندی خاص به تجلیل گرفت .
باعرض حرمت عبپدالوکیل کوچی
*
بر طرف چمن نسیم نوروز خوشست
بر یاد وطن مهر دل افروز خوشست
آواره غمگین که ندارد شب وروز
در غربت و عزلت شب ازین روز خوشست
*
ایام گذشته رفت نوروز آمد
روز خس خار خاشه پیروز آمد
با اینهمه اوضاع خراب گلشن
گل روز کجا دید که نوروز آمد
*
نوروز بهار آمد توفنده ومست
پای گل ودست وگردن لاله شکست
اوضاع چمن تیره وتار است هنوز
کو بلبل مستی که کند ناله بدشت
*
گویند بهار آمد خندید چمن
کوبلبل باغ جویبار و گلشن
بایک گل نمیشود بهار روشن
هر چند که پوشیده یکی سبز چون
*
شبهای دهقان روزخان در گذر است
نوروز بهار روز دهقان دگر است
گر چرخش امروز بکام داراست
پیداست که روز مستمندان دگر است
*
نوروز رسید رسم پارینه گذشت
باغ چمن سبزه و گل گشت بهشت
آنجا که بجای سبزه ماین کاشته اند
کی رفت به گلشن کی آمد از دشت
*
نوروز که با سفره هفتسین خوشست
نی با دل افسرده وغمگین خوشست
آنجا که گدایان همه صف بسته بشهر
دارنده بزنده گی ننگین خوشست
*
نوروز وطن پر از هوای من وتوست
در گوش وطن صوت وصدای من و توست
دی بهر وطن ما زنده گی میکردیم
امروز وطن چشم براه من و توست
با عرض حرمت
عبدالوکیل کوچی
بالا
بازگشت