میر عبدالواحد سادات
" مبارزان " نستوه ازادى مطبوعات
سوم ماه مى بر اساس پيشنهاد سال ( ١٩٩١ م ) يونسكو در مورد " ارتقاى ازادى مطبوعات در دنيا " ، از طرف مجمع عمومى سازمان ملل متحد ، در سال ( ١٩٩٣ م ) بمثابه روز جهانى ازادى مطبوعات تصويب و اعلام گرديد .
قدامت مطبوعات در افغانستان تا بيشتر از يكصدو چهل سال و به شمس النهاربحيث اولين اخبار ميرسد ، که در نخستین مطبعه سنگی کشور به اهتمام مرحوم میرزاعبدالعلی خان ، بچاپ رسيد . این اخبارنقطه عطف تلاش امیرشیرعلیخان درتطبیق ریفورمها بخاطر دولت سازی و تغیرات اجتماعی بود و نشر ان در فهرست پیشنهادی سید جمال الدین افغان به امیر موصوف نیز وجود داشت .
از آن زمان تا کنون سیر و تطور مطبوعات با فراز و فرود های جدی همراه بوده است ، ریفورم های امیر حبیب اله ، زمینه نشر اولين و دومین اخبار ( سراج الاخبار ) را بوجود آورد و جنبش مشروطیت اول و دوم و تلاشهای محمود طرزی که بحیث پدر ژونالیزم شناخته میشود ؛ صفحه یی با اهمیت در گشودن دروازه های مطبوعات مدرن در کشور میباشد .
در دهه دیموکراسی شاهی بیشترین اخبار غیر دولتی و آزاد فعال بود و تعداد آنرا تا ( ۳۴ ) قید نموده اند و زیادترین اخبار دولتی بعد از نهضت امانی در سالهای حاکمیت ح د خ ا ( حزب وطن ) وجود داشت ، البته آزادی مطبوعات در تمام این چهارده دهه با مد و جذر های جدی و متفاوت همراه بوده است .
اکنون در افغانستان ( ۸۶ ) تلویزیون ؛ ( ۲۲۲ ) رادیو و ( ۱۴۶ ) اخبار و مجله بنشر میرسد و جایگاه ( ۱۲۰ ) را در جهان بحساب مطبوعات و آزادی آن احراز مینماید ، و چندين مليون افغان در داخل و خارج افغانستان در فیسبوک فعال ميباشند .
واضع است که تغیرات کمی چشمگیر است ، اما باید دید و متوجه باشیم که « رکن » چهارم قدرت ( مطبوعات و رسانه ها ) از لحاظ کیفی در کدام سطح قرار دارد ؟
طرح این سوال حایز اهمیت جدی است که :
مجموع نشرات به محور منافع افغانستا ن عمل مینمایند ؟
موثریت این نشرات در مسایل اساسی صلح ؛ ثبات و گذار به بازسازی و رفتن بشاهراه ترقی از چه قرار است ؟
آیا در راه وصل کردن میرویم و یا در مسیر فصل کردن تیشه میزنیم ؟
و در یک سخن ، در جدل تاریخی علم و جهل جایگاه ما در کجا است ؟
البته بررسی این سوالات ایجاب نقد و ارزیابی دقیق و مسلکی را مینماید .
در یادهانی ازین روز روان خبر نگاران و مبارزان آزادی مطبوعات که جام شهادت نوشیده اند و قافله سالار ان رهبر مشروطيت اول و مؤسس سراج الاخبار ( دور اول به محررى مولوى عبدالروف قندهارى ) ، شهيد مولانا محمد سرور واصف قندهارى است ، شاد میخواهیم . مولانا واصف همان راد مرد بزرگ و ازاديخواه سترگ بود كه در پاى چوچه اعدام به اخلاف خود اين توصيه را نوشت :
ترك مال و ترك جان و ترك سر
در ره مشروطه اول منزل است
منحیث حسن ختام بسيار خوب خواهد بود تا با ذكر خير يكى از سابقه داران اهل مطبوعات و مبارز استوار و پيگير ازادى مطبوعات كه خوشبختانه در قيد حيات ميباشد ، اين ياداشت را پايان دهيم :
اين شخصيت ارجمند ملى و حقوقدان سابقه دار جناب عبدالحميد " مبارز " ، نويسنده اثار فراوان ميباشد كه با مشروطيت سوم افغانستان حشر ونشر داشته و درسال ( ١٩٥٧ م ) مدير مسوول روزنامه انيس و در رژيم هاى مختلف عهده دار وظايف مهم بوده است .و در استانه نود سالگى در راس ژورناليستان كشور ، مدافع ازادى مطبوعات ميباشد ، كه ضمن اداى حرمت ، سلامتى و طول عمر شانرا ارزو ببريم .
با حرمت