علی رستمی
!ایاویروس کرونا خواهد توانست نظم نوین جهانی بوجوداورد
لینن میگفت:"دهه هایی هست که هیچ اتفاقی رخ نمی دهد ، وهفته هایی هست که به اندازه یی چند دهه پرحادثه اند".
شواهد تاریخی وجود دارد که جامعه بشری درگذشته تاریخی همه گی از طاعون سیاه تا الحال به شیوه های مختلفی مبتلا شده که به سیاستهای دولتها شکلی جدید داده ویا ازبین برده است. همچنان باعث تقویه فرهنگها و تبعیض قومی (نژادی)واقتصادی درجهان شده است. درکشورها وجوامع که شیوع یافته است انجارا متحول ساخته که در حریم خصوصی ، اثارهنری ، روشنفکران ومحیطهای طبیعی ومصنوعی تاثیر گذاشته است. طوریکه فرانک اسنودن ا ستاد باز نشسته یی تاریخ وتاریخپزشکی دانشگاه ییل درکتاب" همه گیرها و جامعه از طاعون تازمان حال" خویش تحریر داشته است:" بیماری های همه گیر ازان دست وقایع اتفاقی نیستند که بی هیچ دلیلی وبدون اعلام خطر قبلی جوامع را مبتلا کنند. برعکس ، هرجامعه یی ضعفها واستعداد های ابتلای حاض خودرا به وجود می اورد. برای مطالعه ان ها باید به بررسی ساختار جامعه ، سطح معیشت، واولویت های سیاسی ان پرداخت".
طوریکه انتشار مرض کرونا درووهان چین دراخیر سال2019 انتشار یافت . دولت چین یک سلسله قیودات ودساتیر امنیتی جدیدی را برای جلوگیری ازشیوع پیشتر ان درمیان مردم انجام داد تا بتواند تا شیوع انرا مهار سازد . برضد این اقدامهای چین از جانب کشورهای غربی عکس العمل منفی نشان داده شد وتوجه جدی مبذول نه گردید. تا اینکه دامنگیر خودشان شد . بعداز گسترش این خبر به تمام جهان یکبار واکنشی علیه این بیمار بوجود امد که موجب سقوط ارز واقتصاد درسطح جهانی گرد
دید. جهان مدرن بعداز جنگ دوم جهانی باشیوع سیروس کرونا درمحرز خطر بزرگی قرارگرفته که نیم جهان را تهدید میکنند !، دولتهای مختلفی جهان به سهم خود برای جلوگیری وگسترش ان درکشورهای خویش تدابیرهای را به سطح ملی اعلام داشته اند وبرای شرایط بدتر ان اماده گی میکرند.. دراین زمینه سازمان بهداشت جهانی تدابیر را برای جلوگیری رشد شیوع ان اعلام د اشتند. این امر نمایانگر درک مردم جهان که همه گی درمقابل این مرض مدهش تباه کن در خطر قرار دارند، یک نوعاحسا س اخلاقی درمیان جهانیان بوجود امد واین وقایع همه را تحت تاثیر قرارداده که ازخود وبیگانه یعنی قوم ومذهب وطن نمی شناسد وهمه گیر است .همه چیز درحال ریختن وچپه شدن ودگرگون شدن میباشد. نظم اقتصادی وزندگی عاد یمردم برهم خورده همه دریک حالت اضطراری قرار گرفته اند .کشورها تدابیر جدی اتخاذ کرده وسیاسمدارن وافراد عادی خویشرا از کشورهای خارجی دوباره به کشورشان امر بازگشت داده تا از شیو ع این امرض درامن قرار گیرند.
این امراض مانند: سل ،طاعون انفلانزای مرغی ،ملاریا وایدز بسیار خطرناک در روند تاریخ برای کشورهای بوده که به تاریخ شکل داده اند. طورنمونه: شیوع طاعون دراروپا سوالهای زیادی را درابطه خدا وانسان پدید اورد. با وجود خدایی حکیم، علیم ، وعالم مطلق چگونه چنین واقعه یی می تواند رخ دهد؟ درپهلوی ان تاثیر منفی دراقتصاد گذاشت . طوریکه "طاعون خیارکی" در 1894و و1347میلادی در سراسری جهان بوقوع پیوست محل ورود ان شهر کافا درشبه جزیره کریمه بودولشکر تحت محاصره یی مغول ان را باخود اورده بودند.نیمی ار جمعیت اروپار را کشت وتاثیر بزرگی وشگرفی در پیروزی انقلابی صنعتی وعلیه نظام برده داری و سرِف داری داشت. اینها همه زمینه ساز جنگهای بعدی درجهان بودند. چنانچه فرانک اسنودن مینویسد:" بیماریها به شیوه یی اتفاقی ونامنظم جوامعه را مبتلا نمی کند. ان ها وقایعی منظم اند زیرا میکروبها به شکلی گزینشی انتشار وتوسعه پیدا می کنندودرموقعیت های بوم شناختی مناسبی که به دست انسانها ایجاد شده اند پراکنده می شوند. این موقعیت های بوم شناختی نشان دهنده یی کیستی ما هستند، برای مثال، نشان می دهند که ایا درعصر انقلاب صنعتی به درستی اتفاقی که برای کارگران وفقرا روی داد وضعیت اسیب پذیرترین اقشار اهمیتی داشته یا خیر."
جهان همیشه بعداز هرمرحله هفت وهشت سال رکودهای محتلفی اقتصادی را پشت سرگذاشته است . این پدیده را مارکس دانشمند بزرگ المان انرا بحران سرمایداری دراثر بزرگ وماندگار مشهورخود "کاپیتال" توضیح وتشریح نموده که سرمایداری در محور بحران قررار دارد ختم یک بحران اغاز بحرانی دیگر ی میباشد. بناعن جوامع سرمایداری انرا رکود میگویند.چنانکه " ایان برمر" کارشناس سیاسی دولت امریکا درمورد بحران جهانی کرونا ورکود ژیو پلتیک میگوید": رکودها سنتی است، رکود ها ی اقتصادی نه تنها برآمار وارقام اقتصادی بلکه براحساس مصرف کننده مبتنی هستندو حرف زدن از رکود مردم را نگران می کند واحتمال وقوع رکود را افزایش می دهد. اما رکود انواع دیگری هم دارد، رکودهای که به اندازه یی کافی از آن حرف نمی زنیم قواعد این رکودها متفاوت است." برعلاوه رکود اقتصادی وی از رکود ژیو پلیتیک نام می برد که ان به ندرت رخ میدهد که تعریف تخصصی درموردش وجود نه دارد. زیرا معلول ان در زمان معین با تفاوتها وچالشهای خاصی رخ میدهد . وی از چالش امروز جهان که ضرورت به یک رهبری جهانی بعداز فروپاشی امریکا درزمان ترامپ میباشد دارد، اومیگوید": تا به حالی جانشین آن حتی در گروه 20 تخمین نه شده است. ما دردنیای گروه صفر به سر می بریم. که رکود ژیو پلتیک معلول آن است.در رکود ژیوپولیتک فروپاشی سیاست جهانی نه تنها به رفع مخاطرات جهانی کمک نمی کند بلکه به انها دامن میزند."
سیاستهای ریگانی وتاچری یعنی نیولیبرالیزم با رویکردهای تشنج بار الی انتخاب ترامپ درجهان حاکم بود ؛با رویکار امدن ترامپ ازهم پاشید وکارامدی خودرا ازدست داد . بالخصوص سیاستهای یکه تازی امریکا بعداز فروپاشی شوروی نظم جهانی کامل تغییر کرده که در ظاهر به نفع غرب بود. اما بعد با شکستهای پی درپی سیاسی به اثر اقدامهای نظامی درجهان ازجمله در عراق لیبی ، وسوریه واروپایی شرقی وافغانستان جهان با پیدایش دولت اسلامی شام وعراق بنام " داعش" جهانراد اخل بحران بزرگی تشنجات منطقوی ساخت . بعداز ختم جنگ سرد جنگ گرم درپوشش جنگهای داخلی با نیابت کشورهای منطقوی عملآ به نفع ابرقدرتها اغاز شد که تا به حال جریان دارد. بعداز ریاست جمهوری ترامپ امریکا به سوی سیاستهای پوپولیستی وناسیونالیستی زیر نام " اول امریکا " درجهان سیاستگذاری نمود.این روحیه درسایر کشورهای جهان در اروپای غربی وشرقی نیز سرایت کرد که درسیاسستهای مهاجرتی مرزهای خودرا بسته ومهاجران را سرکوب کردند. هرکدام از پذیرش مهاجران درکشور خود جلوگیری مینمایند، علیه جلوگیری گسترش شیوع کرونا تدابیر خاصی ملی اتخاذ کرده اند. کشورها یکی پس از دیگری به دامن ناسونالیسم پناه برده اند. خروج انگلستان از اتحادیه اروپا خود نمایانگر عدم هماهنگی وبراسا س اقدامهای مشترک براساس تعهدهای جمعی درجهان است. این خود بحران ورکود ژیوپلتیکی را درجهان نشان میدهد. چنانچه درسال 2007 ترسایی چالشهای بین المللی بعداز شیوع"تب برفکی انفلونزا مرغی" اغاز شد ونخستین ورشکستگی بانکی بحرانی مالی بوجود امد وجهان با آن دست وپنجه نرم نمود. عوامل متذکره باعث ازبین رفتن ساختار نظام بین المللی که هدف انها کمک به اداره سیاست دنیا وایجاد هماهنگی جهانی بود،شد. ظهور روسیه وچین به حیث رقیبهای جدی جهانی غرب در راس امریکا وضع را دراینده بعداز مهار شدن مرض کرونا به سوی نظم جدید جهانی سوق خواهد داد. چین طرح«راه ابریشم جدید» را با بلند پروازنه ترین برنامه بین المللی تاریخ شروع کرده ودرپی ایجاد شبکه یی گسترده یی از پروژه های زیر ساختاری به منطور تآ مین کالا ها واجناس مورد نیاز خودمیباشد، درعین حال گره زدن اینده سیاسی واقتصادی این کشور برای رشد مستمر مستقل ان تعین کننده است. دراین مورد چین احتمال دارد هوای رهبری جهان را که ناشی از بی اعتنایی امریکا مبنی بر کناره گیری از رهبری دنیا وخروج انگلستان از اتحادیه اروپا میباشد در سر خواهد داشت. همچان برپایی جلسه گروه 20 که گذشته بر اساس همکاری جهانی استواربود درجلسه اخیر مبنی بر ملی گرایی پوپولیستی برشعارهای« اول امریکا» ، «اول چین»،«اولهند» و«اول روسیه» بوده است . خود تفرقه بزرگی چهانی را اشکار مینماید. به گفته گوردون براون سابق نخست وزیر انگلستان ": ایده یی هرکسی باید به فکر خود باشد برای جهان عملی نیست زیرا سلامتی هریک ازمان ناچار به سلامتی همه یی مابستگی دارد."
ایابازهم جهان به سوی نظم جدید مشترک سیاسی خواهد رفت ویاخیر؟تاریخ پاسخگو خواهدبود! .
به گفته کانت: تاریخ انسان یک پل است بین طبیعت انسان وازادی انسان!.
رستمی 22 مارچ 2020 کشور المان
بالا
بازگشت