سید داوود مصباح

روژاوا

انقلاب غرب کردستان ( روژاوا )یا انقلاب 19ژوئیه 2012م

چکیده : { غرب کردستان :  عبارت از شمال شرق و شمال غرب سوریه را شامل می شود . در این مقاله در باره موقعیت جغرافیایی ، پیشینه ای تاریخی ، حقوق شهر وندی کردهای سوریه ، دوران بشار اسد ، تشکیل خود مدیریتی کردهای سوریه ، تشکیلات ، نیروی نظامی ، اقتصاد و در آخر تحلیلی از اوضاع کردهای سوریه ، با اختصار نگاشته شده است . }

موقعیت : منطقه با وسعت 42،59 کیلو متر مربع در غرب کردستان . منظور از کردستان در مجموع عبارت است از  ( بخش کردی ، عراق ، ایران ، ترکیه و سوریه ) کردهای سوریه در شمال شرق و شمال غرب سوریه سکونت دارند که شامل 60 درصد زمین های زراعتی سوریه را تشکیل می دهد .

مرکز : قامشلی  زبان : کردی ، سوری ، آرامی و عربی

  شهروندی : کرد ، سوری ، آشوری و عرب

 حکومت : خود مدریتی دموکراتیک غرب کردستان .

جمعیت : 4،6 میلیون به شمول آوارگان سوری  .

  مذهب : شافعی ، علوی و ایزیدی .  جهت رانندگی : راست . پیش شماره : +96 .

  پیشینه ای تاریخی : اسم « کرد » از ( کی مو روس ) یعنی « کیومرث » می آید . « گرنفون » 1 ( فیلسوف و مورخ قرن چهارم پیش از میلاد ) از این اقوام بنام « کردوک » یادکرده است .

 « شرف خان بدلیس » مورخ قرن دهم در کتاب « شرفنامه » ( تاریخ مفصل کردستان ) واژه « کرد» را به شجاعت تعبیر کرده ، می نویسد که آرش کمانگیر ، فریدون و بهرام چوبین همه « کرد » بودند . »

 2  در مجموع سرزمین های کرد نشین وکرد ها بخشی از ایران صفوی بود که درجنگ « چالدران »  ( 1512-1520م ) بخش بزرگ ، یعنی 80 درصد سرزمین کرد نشین به تصرف امپراتوری عثمانی در آمد . بعد از فروپاشی دولت عثمانی ، بعد از جنگ جهانی اول در سال 1923م با توافق انگلیس و فرانسه این سرزمین بین عراق ، ترکیه و سوریه تقسیم شد . در سال 1929م بعد از ختم جنگ فرانسه و ترکیه ، قراردادی بین ترکیه و فرانسه به امضا رسید که به موجب آن منطقه ای در مرز سه کشور ترکیه ، عراق و سوریه به « کرد ها » اختصاص یافت . منطقه « کرد » نشین سوریه به سه آستان « حسکه ( جزیر )  ، رقه و حلب » تقسیم شد .

حقوق شهروندی کرد های سوریه : از تاریخ استقلال سوریه ( عیدالجلاء ) تاریخ 17 اپریل 1946م ، روزی که آخرین سربازان فرانسوی خاک سوریه را ترک و مردم سوریه روز استقلال شان را همه ساله جشن می گیرند .

اما ، از آن زمان تا کنون خلق های کرد سوریه از حق شهر وندی در سوریه محروم بودند و بسیاری از خلق « کرد » مقیم شمال شرق و شمال غرب سوریه شناسنامه تابعیت و شهروندی سوری ، ندارند . به این مردم بچشم بیگانه دیده می شد . دولت سوریه بعد از تصویب حقوق کودک در سال 1959م در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ، در سال 1993م مفاد این مصوبه از سوی دولت سوریه پذیرفته شد که بر اساس این مصوبه کودکان « کردی » پس از تولد صاحب شناسنامه می گردند .

در دوران حکومت حافظ اسد ، رهبر حزب بعث سوریه ( حزب ناسیونالیست عربی ) که در سال 1970 در جایگاه رئیس جمهور سوریه دست یافت ، سرکوب « کرد» ها و دیگر اقلیت های این کشور به گونه ای چشم گیر افزایش یافت . در دوران بشار اسد ، پس از آغاز جنگ داخلی سوریه در اپریل 2011م دولت سوریه تنها به « کرد» های ساکن آستان حسکه فرمان شهروندی را اعطا کرد . در صورتی که دیگر « کرد » های سوریه از حق شهروندی و شناسنامه محروم بودند و تا حال شناسنامه ندارند  . در اواخر اگوست 2012م روزنامه اماراتی الاتحاد از توافق دولت سوریه با « کرد» ها ، برای تشکیل یک منطقه خود گردان در شمال سوریه خبر داد . تشکیل خود مدریتی دموکراتیک در کردستان سوریه : همزمان با آغاز جنگ داخلی در سوریه « کردها » به عنوان جبهه سوم در این جنگ حضور پیدا کردند . بزرگترین حزب « کرد ها » ( پ . ی.د ) یعنی « حزب اتحاد دموکراتیک » معتقد بود که در برابر خط دولت ملت ناسیونالیستی حامیان بشار اسد و خط اسلام سیاسی که از سوی مخالفین بشار اسد تبلیغ می شد ، باید جبهه سومی را تشکیل داد . چون در مناطق کرد نشین سوریه تا سی  حزب و نهاد سیاسی وجود دارد که مانع بزرگ در راه اقدام مشترک سیاسی و گفتمان واحد در بین « کرد» های سوریه شده بود . در نهایت آنها تصمیم گرفتند که تمام احزاب عمده در یک جبهه متحد شوند . کنفرانس احزاب سیاسی کردستان سوریه در سال 2012 در شهر اردبیل کردستان عراق برگزار شد . با اعلام « جبهه احزاب کردستان سوریه » با ترکیب از 16حزب سیاسی کردستان تشکیل شد .

  حزب های عمده در جبهه : 

* -  صالح مسلم : رهبر حزب اتحاد دموکراتیک ( سوریه ) نزدیک به « پ.ک.ک »

* - عبدالسلام احمد ، جبهه مردم غرب کردستان سوریه ، نزدیک به « پ.ک.ک »

 * - حزب دموکرات کردستان سوریه ( الپارتی ) نزدیک به « بارزانی »

* - حزب آزادی به رهبری « مصطفی جمعه »

* - فیصل یوسف رئیس شورای میهنی کردهای سوریه .

* - ابراهیم برو ، دبیر کل حزب اتحاد کرد های سوریه .

 * - هیئت عالی کرد های سوریه به رهبری سعود ملا .

* - بشار امین عضو هیئت عالی کرد های سوریه .

* -  اسماعل جمعه عضو هیئت عالی کرد های سوریه .

 اهداف اساسی :

* -  تأسس اداره خود گردان دموکراتیک در چوکات کشور سوریه .

 * -  دفاع از مردم و سرزمین های « کرد » نشین .

* -  مبارزه علیه داعش و دیگر گروه ها . از قبیل، داعش ، جبته النصر ، تیپ احفاد رسول ، تیپ النصیر ، گردان فتح الله ، به همن قسم 47 گروه دیگر .

* -  ایجاد اداره دموکراتیک سیکولار با اشتراک پیروان تمام مذاهب و ادیان .

* -  ایجاد تشکیلات نظامی مدافع خلق های « کرد» ، عرب ، ایزدی و عیسوی مناطق « کرد» نشین .

 * -  تأمین خود ارادیت دموکراتیک زنان در چوکات اداره خود گردان « کردهای » سوریه .

تشکیلات : بر اساس تقسیم بندی جغرافیایی و موقعیت کردستان سوریه با سه کانتون با مرز های غیرملی و غیر قومی به نام های کانتون جزیره ، کانتون عفرین و کانتون کوبانی تقسیم می شود . اداره هر یک از کانتون ها بر عهده یک شورای محلی ویژه موسوم به « شورای خلق کانتون » است که در سطح عمومی « شورای خلق کردستان » قرار دارد .

 در 17 مارچ 2016 مقامات « کرد » اهل سوریه به همراه نمایندگان از نیروهای ، عرب ، آشوری و ترکمن شمال سوریه که با هم علیه داعش جنگیده بودند ، در کنفرانسی در « رمیلان » در کانتون جزیره « تأسیس نظام فدرال را در شمال سوریه در مناطق تحت کنترول « نیروهای سوریه دموکراتیک » به عنوان « فدراسیون شمال سوریه » اعلام کردند .

این خبر واکنش کشورهای هم جوار سوریه ، دولت بشار اسد و امریکا را بر انگیخت . نیروی نظامی بشار اسد به حمله ای گسترده ای پرداخت که در نتیجه توسط یگانهای مدافع خلق « کرد » شکست خورد .

  نیروی نظامی : « یگان های دفاعی خلق ( ی.پ گ ) » این نیرو از خلق های « کرد » ، عرب و آشوری داوطلبانه تشکیل شده است . یگان های مدافع خلق در سال 2012م نیروهای امنیتی دولت سوریه را از « سری کانی » خارج و همچنین « عاموزا و عفرین » را تصرف کرد . از دسامبر 2012م « ی.پ.گ » شامل هشت تیپ نظامی است .     یگان های دفاعی زنان : علاوه بر « ی.پ.گ » نیروی نظامی دیگر در « روژاوا » سازماندهی شده ، که یگان های دفاعی زنان ، نام دارد و به اختصار « ی . پ . ژ » نامیده می شود . تمام نیروهای این یگان ها از زنان رزمنده تشکیل یافته و نقش ارتش مستقل زنان را ایفا می کنند . سازماندهی زنان برای دفاع از خود و نیز صیانت از حقوق زنان از مهم ترین جهت گیری های انقلاب 19 جنوری 2012 در روژاوا می باشد . یگان های نظامی این منطقه خود گردان در مقابل داعش و نیروهای دیگر تروریستی و تکفیری جنگید و تمام مناطق شمال شرق و شمال غرب سوریه را ، از وجود داعش و دیگر جنگجویان پاک سازی کرد .

اقتصاد : مناطق « کرد » نشین یعنی شمال سوریه ، منابع آبی ، زمین های زراعتی حاصل خیز و ذخایر طبیعی نفت وگاز و معادن می باشد .

 دجله ، فرات ، جغجغ ، خابور ، ساجور و عفرین از بزرگترین رودخانه ومنابع آبی شمال سوریه است . علاوه شامل ده سد بزرگ با مجموع گنجایش 300میلیون متر مکعب آب بر خوردار است .      محصولات آبزی این منطقه 55درصد کل محصولات آبزی سوریه را در بر می گیرد . سطح زیر کشت در این منطقه 18 هزار کیلومتر مربع است . میزان تولید گندم این منطقه سالانه 1،4 میلیون تن می باشد که 37 درصد کل تولید گندم در سوریه است . میزان تولید پنبه این منطقه سالانه 273 هزارتن است که 39 درصد کل تولید پنبه سوریه را شامل می شود . همچنین 15 میلیون اصله درخت زیتون در این منطقه وجود دارد ، که شامل 23 درصد درختان زیتون در سراسر سوریه است .

  تا قبل از 2012 م در آمد سالانه کردستان سوریه حدود 10 ، 8 میلیارد دالر برابر به نصف کل بودجه سوریه بود .

  در حال حاضر از چاه نفتی کردستان سوریه روزانه 250 هزار بشکه نفت تولید می شود . تا قبل از آغاز جنگ داخلی میزان تولید نفت در این منطقه از نصف کل تولید نفت سوریه بشتر بوده است .

با در نظر داشت قیمت کنونی نفت در بازار های جهان ، این منطقه می تواند سالانه  5 ، 9 میلیارد دالر از فروش نفت ، 750 میلیون دالر از فروش زیتون ، 372 میلیون دالر از فروش گندم و 230میلیون دالر از فروش پنبه درآمد داشته باشد .

  با این همه ثروت ، تا پیش ازجنگ داخلی فقیر ترین مردم سوریه را « کرد » ها تشکیل می دادند . « کرد » های سوریه سالیان دراز در زمان حکومت حافظ اسد و بشار اسد محرومیت های سخت و پر از حقارت را تجربه کرده اند . از آغاز جنگ در 2012 م این مردم شجاع و سخت کوش ، با همه امکانات کم و بدون کوچکترین کمک های داخلی و خارجی در مقابل داعش و دیگر گروه های تا به دندان مسلح با حمایت امریکا و ترکیه و اقمار بین المللی آن ، از جان مایه گذاشتند و جنگیدند . این مردم شجاع و رزمنده هم جنگیدند و هم به تشکیلاتی پرداختند که باعث استحکام ساختاری و دفاعی یگان های مدافع خلق در برابر دشمنان قسم خورده ای سلفی و تروریستی که جنگ نیابتی را در سوریه به پیش می برد ند ، گردید  . در جریان جنگ داخلی سوریه ، منطقه شمال که منبع نفتی و باغ های زیتون وجود داشت ، داعش که از طریق دولت فاشیستی اردوغان حمایت و عقبه داشت . سرکوب « کرد » ها تا سرحد نابودی کامل آنان بود از اهداف اولیه و اساسی دولت فاشیستی ترکیه بشمار می رفت . در چنین شرایط سخت که داعش از جانب ترکیه وظیفه حذف فزیکی اقوام « کرد » مقیم شمال سوریه را داشت ، شجاعت خلق« کرد» با تشکیلات آهنین و اتخاذ سیستم خود مدریتی ، دموکراتیک « شورایی » ( دموکراسی مستقیم ) نقش تعیین کننده داشت و دارد . نظام « شورایی » خلق های شمال سوریه ، بعد از 260 « کیبوتس » ( روستاهای خود گردان شورایی ) در سرزمین اسرایل ، بهترین تجربه دموکراسی مستقیم خلق ها در معاصر است . در تشکیلات خود گردان شمال سوریه ، تمام خلق ها در « شورا ها » با حقوق برابر اشتراک دارند . شورا ها ی مردم ضامن پیروزی آنان بر چنین دشمنان سوگند خورده ضد بشری محسوب می گردد . در ساختار شورایی فرد نقش اول را ندارد ، چون تصامیم در شوراهای خلق بر اساس اراده جمعی اتخاذ می گردد . در چنین تشکیلات فرد محوری جایگاهی ندارد و خرد جمعی بر فضا حاکم است . تجربه نشان داده که سیستم های مدریتی حزب ها و دولت های فرد محور ، به شدت آسیب پذیر و غیر قابل دوام است . درجهانبینی علمی به وضاحت تذکر یافته است که دولت های پارلمان تاریسم به صورت کامل بورژوازی و ضد منافع خلق ها است . این موضوع هم در آثار کارل مارکس ، انگلس وهم لنین وضاحت دارد .  بشریت مترقی برای رهایی از شر سرمایه داری امپریالیستی باید روی « دموکراسی مستقیم » تمرگز نمایند . دراین زمینه تجربه خلق های شمال سوریه درس بسیار ارزنده برای تغییر ورهایی از شر جنگ های تجاوزگرانه سرمایه داری امپریالیسی می باشد .

 خلق های « کرد » ، آشوری ، یزدی وعرب و ترکمن شمال سوریه با این تجربه ساختار سیاسی و تشکیلات یگان های مدافع خلق ، در این مدت هشت سال توانستند که اقتصاد خانوادگی خوب داشته باشند و نیازمندی های معیشتی شان را تأمین کردند و هم دردفاع از خود بصورت کامل ، متکی با خود بودند . با این دست آورد ها این مردم به عقب بر نخواهند گشت . اداره خود گردان ، گرچه از حضور نظامی امریکا در سرزمین شان آسیب فراوان دیدند و تجاوز نظامی ارتش ترکیه به شمال سوریه یکی از این آسیب ها است که با اشاره و موافقت و منافقت امریکا صورت گرفته است و این تحرکات ضد بشری به اشکال مختلف علیه سوریه وخلق های شمال ادامه خوهد یافت ، لیکن « کرد » ها و دیگر خلق های آن منطقه بخوبی در یافته اند که چگونه از حقوق بشری خود دفاع نمایند .

تجربه دفاع مستقل خلق های شمال سوریه ، نشان داد که تکیه بر نیروهای خودی توام با تشکیلات مردمی « شورایی » ( دموکراسی مستقیم ) چقدر نیرومند و شکست ناپذیر است . این چنین ساختار اجتماعی تشکیلاتی راهی است به سوی آینده و گذار از طرز نمایندگی نیابتی ( پارلمانی ) و حکومت های خود کامه دور از دست رس مردم . سیستم اداره ( شورایی ) روژاوا ، برای دولت های همسایه کردستان سوریه قابل قبول نیست . چون سیستم شورایی خود گردان چالیشی است در برابر دولت های ضد مردمی منطقه و جهان سرمایه داری . چنانچه ترامپ اظهار داشت که کردهای سوریه کمونیست است . اردوغان فاشیست هم « کرد » های شمال سوریه را مربوط به « پ.ک.ک » و تروریست خطاب می کند و تجاوز نظامی ترکیه به حریم سوریه ، برای نسل کشی و حذف فزی خلق کرد می باشد . استفاده از سلاح فسفری در شمال سوریه به همین منظور است  .  ایران و عراق هم از سیستم و نظام اجتماعی سیاسی ( شورایی ) وحشت دارد ، به هیچ صورت از عملیات نظامی علیه « کرد » ها دلخور وناراض نیست . خلق های شمال سوریه در این مدت 8 سال یک مدل کارآمد ومترقی « دموکراسی مستقیم » را تجربه کردند و نتیجه گرفتند . « کرد » های سوریه دشوارترین روزهای جنگ و دفاع مستقیلانه را آزمودند و اکنون از این تهاجم فاشیسم اردوغانی هم با موفقیت عبور می کنند و به راهی که بر گزیده اند ادامه می دهند . و این سیستم ( شورایی ) را الگویی برای جوانان و رزمندکان مترقی لبنان و عراق ،سودان و شیلی که هم اکنون در خیابانهای این کشورها در حال مبارزه و مطالبات برحق شا اند ، می باشد .

                      به آرزوی پیروزی خلق های کردستان سوریه بر فاشیسم اردوغانی !                 ----------------

 منابع : 

1 -  گرنفون ، برگردان ، مشایخی ( فرهاد) ، رضا ، انتشارات علمی ، 1396 ، تهران .

 2 – بدلیسی ، شرف الدین ، شرف نامه ( تاریخ مفصل کردستان ) ، تهران

 3 -  ویکی مدیا ، 20 اکتوبر 2019م

 4 -  محمودیان ، ارمان ، 5جدی 1392خ

 5 -  خبر گزاری کرد پرس ، ما قصد تجزیه سوریه را نداریم ، 28 سنبله 1394خ

 6 -  همان ، 1393خ ‏دوشنبه‏، 28‏ اکتبر‏ 2019                                

  ‏دوشنبه‏، 28‏ اکتبر‏ 2019