احمد سعیدی
آخرین روز های حکومت وحدت ملی و فصل طالب پروری
در حالیکه زلمی خلیلزاد مشغول دور هفتم مذاکرات با طالبان است هئیت مختلط نیز روز شنبه همین هفته بخاطر مذاکرات با گروه طالبان به دوحه رفته اند گرچه آمریکایی‌ها تاهنوز امیدوار اند که بتوانند فرمولی شبیه به عقب‌نشینی از عراق را در مورد افغانستان هم عملی سازند. چنانچه سفارت آمریکا در عراق، نزدیک به 2500 نفر کارمند با عنوان دیپلمات آمریکایی دارد، اما واقعیت این است که بخش عمده‌ای از این کارمندان در واقع نیروهای امنیتی و نظامی استخباراتی امریکا هستند که در قالب دیپلمات در بغداد فعالیت می‌کنند.
بدون تردید تغییرات در استراتژی آمریکا در جنوب آسیا، به شکل مستقیم در وضعیت جنگ درازمدت افغانستان تاثیر گذاشته‌است. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا از زمانی که اداره امور ایالات متحد امریکا را در اختیار گرفت، اعتقاد داشت که بسیاری از مصارف پولی که تاکنون از سوی آمریکا برای مبارزه با تروریسم در پاکستان و افغانستان به مصرف رسیده است بخصوص مصارف مبلغ 33 میلیارد دلار که تاکنون در اختیار پاکستان قرار گرفته است، بیهوده بوده است این همه مصارف طی اضافه تر از 18 سال نه باعث توقف ورود گروه‌های مسلح از خاک پاکستان به افغانستان شده است و نه پیشرفتی در جنگ افغانستان حاصل گردیده است.
استراتژی دونالد ترامپ، زیادتر بر مبنای کاهش هزینه‌های نظامی متمرکز بوده است. بر اساس این رویکرد دولت آمریکا تصمیم گرفت تا در برابر پیش‌شرط‌هایی که گروه طالبان برای مذاکره با آمریکا قائل شده بودند، انعطاف بیشتری نشان دهد. اصلی‌ترین خواسته گروه طالبان، تعیین یک جدول زمان‌بندی برای خروج نیروهای خارجی از خاک افغانستان بوده است. زلمی خلیلزاد نماینده آمریکا در امور افغانستان، از روز های نخستین آغاز ماموریت خود با طالبان بخاطر اجرایی کردن این تصمیم عملاً دست به کار بوده است.
تاهنوز که دور هفتم مذاکرات بین آقای خلیلزاد نماینده امریکا و گروه طالبان ادامه دارد هیچ گروه یا فردی به نماینده گی از دولت افغانستان اقبال آنرا نیافته اند که با طالبان به نماینده گی از دولت افغانستان مذاکره کنند گروه طالبان حکومت وحدت ملی را یک دولت دست‌نشانده معرفی میکند و تاکید دارند که امکان گفت‌وگو و مذاکره میان طالبان و حکومت وحدت ملی در حال حاضر وجود ندارد و فقط گروه طالبان حاضر اند مستقیما با دولت آمریکا به عنوان متولی دولت افغانستان گفت‌وگو نمایند. در طول این مذاکرات به نظر می‌رسد که ایالات متحده آمریکا تا حدودی در برابر این شرط طالبان سر فرود آورده و حتی کوتاه آمده است. دست‌کم تاکنون آمریکایی‌ها پذیرفته‌اند که تا مرحله هفتم مذاکرات با طالبان، دولت مرکزی افغانستان غایب باشد و مذاکرات بدون حضور آنها مستقیما میان آمریکا و طالبان انجام شود. که چنین هم شده امیدواری هیات آمریکایی‌ها این است که در مراحل بعدی تلاش مینماییم تا زمینه مذاکرات بین دولت افغانستان و طالبان را فراهم سازیم. که تحقق این عمل تا هنوز چندان روشن بنظر نمی رسد.
گرچه آقای زلمی خلیلزاد نماینده امریکا توانسته در مذاکرات با طالبان گروه‌های غیردولتی جدیدی را به عنوان نمایندگان مردم افغانستان در مذاکرات صلح با طالبان شریک کند تا بتواند به نوعی هم گفت‌وگوهای به عقیده او بین الافغانی را فراهم سازد گرچه این گروه های قبلاً در مسکو و حالا در دوحه با طالبان نشست های داشته و خواهند داشت اما در همه این نشست ها هیچ نتیجه را با خود دربر نداشته است فقط رفته اند و باز بدون دست آورد برگشته اند از سوی دیگر اینکه این گروه ها نماینده واقعی مردم افغانستان هستند یا نیستند سوال جداگانه ای است که همه میدانند.
باور دارم حالا آمریکا آمادگی خود را برای کاهش نیرو در افغانستان پذیرفته است و به نظر می‌رسد که طالبان با شیوه دیگری یا با لباس دیگری از حضور نیرو های امریکایی با در نظرداشت پنج پایگاه دایمی در افغانستان توافق کرده اند از سوی دیگر طالبان تمام قدرت میخواهند اما ظاهراً طرح زلمی خلیلزاد این است که در نهایت طالبان را در قدرت شریک سازد. در چنین شرایطی که ایالات متحده حاضر است گروهی را که تا دیروز تروریست میخواند حالا آنها را بخش بزرگی از قدرت در افغانستان میداند سوال بر انگیز است باور ندارم تا کنون طالبان آماده این باشند که دست از انحصار قدرت بردارند. و دیگر بر نام دوباره امارت اسلامی تاکید نکنند اگر خلیلزاد بتواند طالبان را در این قضیه اقناع کند، تصور می‌کنم که طرح پیشین ایالات متحده آمریکا که توسط جنرال پترائوس وضع شده بود یکی از پیشنهاد‌های قابل مذاکره باشد. شرایط این طرح این است که طالبان سلاح را به زمین بگذارد و مناطق از خاک افغانستان در اختیار شان قرار داده شود.
نتیجه : آیا میتوان به نتیجه این مذاکرات امیدوار بود سر زمین که اضافه تر از چهل سال است که دچار جنگ های نیابتی رقابتی و داخلی است. در حال حاضر امریکا طولانی ترین جنگ خویش را در افغانستان تجربه میکند امریکایی ها میدانند و به این نتیجه رسیده اند که به لحاظ نظامی امکان پیروزی را در این جنگ ندارند. اما در چارچوب زمانی محدودتر، نسبت به یک دهه گذشته میتوان گفت که شرایط مذاکرات در افغانستان امیدهایی را برای حل و فصل مساله این کشور بطور نسبی ایجاد کرده است نه کلی، از طرف دیگر
حکومت وحدت ملی در افغانستان نیز آخرین ماه های حاکمیت خویش را پشت سر می‌گذارد، مطابق قانون این حکومت عملاً به فصل پایانی خود رسیده است. از سوی دیگر انتخابات ریاست جمهوری که قرار بود در اوایل سال جاری برگزار شود بتاریخ 6 میزان 1398 ماکول شده است.
ضعف نا توانی در کمیسیون مستقل انتخابات عدم علاقمندی کشور های خارجی به پرداخت مصارف انتخاباتی نبود امنیت ادامه مذاکرات بدون نتیجه با طالبان و ده ها مشکل دیگر گویای این حقیقت است انتخابات ریاست جمهوری بتاریخ اعلان شده برگزار نخواهد شد و هنوز پیشبینی در مورد نظام و حاکمیت آینده که چه میشود و چه خواهد شد قبل از وقت است هر احتمال دور از امکان نیست.
بالا
بازگشت