علی شاه صبّار
"ن. ن." هم درگذشت
بلی، یکی از بزرگترین طنز نویس شعری کشور ما در زبان فارسی هم، نمیدانم به عمر چند سالگی، دنیای فانی را لبیک گفت، خداوند پاک بر روی حبیب خود مغفرتش فرماید.
دوست خیلی عزیز و همشهری خوبم آقای نجیب دهزاد، روز گذشته در صفحۀ فسبک خود، از مرگ مرحوم نصیر احمد نشاط، همۀ دوستان و یاران را مطلع ساخت.
نصیر احمد نشاط برادر بزرگتر مرحوم استاد محب بارش است، که پنداشته میشود کانون این خانواده در پنجشیر مرکز فرهنگ، با تمام شاخه آن است. محب بارش هم، شاعر توانمند و استاد ادبیات فارسی در دانشکدۀ ادبیات دانشگاه کابل بود و در حین ثمردهی دنیای فانی را لبیک گفت.
نصیر نشاط، زمانی در دره های پنجشیر در امر پاسداری از شهر و شهروندان، شب و روز در خدمت مردمش بود، تا روزی که پایش به کابل کشیده شد، و نمیدانم به کدام بهانه ای، در این شهر با هم معرفی شدیم.
من در سالهای 60 خورشیدی، در یکی از پرتیراژترین مجله های ماهانۀ کشور بحیث معاون و سکرتر مسؤول این مجله کار میکردم و وقتی از آقای نشاط، که در چهره اش آثاری از نشاط و شادابی به چشم نمیخورد، در دفتر خود پذیرایی کردیم، در مشوره با مدیر مسؤول مجله، مرحوم عزیز رویش، شاعر توانمند کشور، به این نتیجه رسیدیم تا آقای نشاط را در این مجله با خود داشته باشیم، و نشاط هم پذییرفت، تا اینکه سالهای سال با هم بودیم و در این مجله کار میکردیم.
به نظر من، اگر شعرای طنزنگار، مرا ملامت نسازند، نصیر نشاط یکی از بهترین شاعران طنز نویس در کشور، البته در زبان فارسی بشمار میرود. نصیر که با مرحوم جلال نورانی طنز نویس برجستۀ کشور در نثر و ترجمۀ طنز، از نزدیک آشنایی داشت و شاید هم این مراوده از برکت "طنز" بوده باشد، با هم دوست خیلی صمیمی بودند.
اگر غلط نکرده باشم، آقای نورانی، زمانی مدیر مسؤول روزنامۀ پرتیراژ دولتی در کشور، "انیس" بود، و در بسی از شماره های این روزنامه، طنزهای شعری نصیر نشاط به چاپ میرسید. اکثر اشعار طنزی نشاط، وارد بر امور سیاسی، اقتصادی و سایر بخشهای کارهای دولتی زمان دکتر نجیب الله، رئیس جمهور کشور بود. نشاط تمام نقاط منفی در درون دولت را به شعر طنزی میبست، و هیچ کنجی از نقاط منفی در دولت باقی نمانده بود، که از گزند قلم طنزی نشاط به دور مانده باشد.
اشعار طنزی نصیر، خیلی بکر، پرمحتوا، شیرین، موزون، مقفا و دارای سایر خصوصیات شعری بود، و بهمین خاطر هم هست که خواننده های فراوانی داشت. حتی گفته میشد که شخص مرحوم دکتر نجیب الله بطور مکرر اشعار انتقادی "ن. ن." را میخواند و از آن لذت میبرد، ولی یگان بار این طنزها آنقدر زنند بر دولت بود، که حتی تحمل دکتر نجیب را هم به سررسانیده بود.
از قول خود آقای نشاط که برایم قصه میکرد؛ روزی مرحوم دکتر نجیب، مرحوم جلال نورانی رئیس روزنامۀ انیس را به دفتر خود خواسته، و پرسیده که این "ن. ن." دیگر کی هست که تمام روز اشعارش را در روزنامۀ انیس به چاپ میرسانی؟ و بعد حتماً آقای نورانی در مقابل رئیس جمهور جوابی نمیتوانسته که داشته باشد، و فقط معذرت خواسته تا از نشر طنزهای نشاط جلوگیری کند. بگفتۀ نشاط، حتی دکتر نجیب به آقای نورانی گفته بود، که این روزنامه روزنامۀ دولتی است و یا از دشمنان دولت افغانستان، تو معاش از دولت میگیری و برای دشمنان مطالب چاپ میکنی. از این میتوان آزادی مطبوعات در زمان دکتر نجیب را هم حدس زد.
در کل با خصوصیت خانوادگی مرحوم نشاط چندان آشنایی ندارم و فقط پیش از آنکه نشاط را بشناسم با آقای محب بارش در داشنگاه کابل محشور و انیس بودم، در حالی که وی استاد و من شاگرد بودم، ولی بنابر ملحوظات سیاسی میتوانستیم با هم رفیق باشیم و یگان باری با هم درد دل نماییم. بعداً که پایم به دنیای ژورنالیزم کشانیده شد، با برادر بزرگ محب بارش، آقای نصیر نشاط آشنایی پیدا نمودیم و تا دیر سالها با هم کار کردیم.
نشاط، در کوههای دهمزنگ در بلندای آن کلبه ای را برای خود و خانواده اش ساخت و با آرامش خاطر در آن میزیست. اولادهایش را خوب پرورش داد، تا حتی که به تحصیلات عالی دست یافتند. ولی هنوز هم نمیدانم، نشاط دارای چند فرزند است؟ اما این را روزی از زبان خودش در یک ملاقات کوتاه سرپایی در مکروریان دوم شنیدم که گفت؛ یکی از پسرانش به کمال رسیده و در کدام نهادی به کار مشغول است، که از درآمد خوبی برخودار میباشد. نشاط گفت که این پسرش با دوشیزه خانم تحصیل یافته ای از بیرون کشور، از یکی از کشورهای اسلامی ازدواج نموده و اکنون در شهر کابل زندگی مینمایند، و آقای نصیر اکنون با اعضای خانواده اش با این پسر خود در مکروریان زندگی میکند.
و بعد این آخرین ملاقاتم بود، که با نصیر خوب خود داشتم، تا اینکه خبر جانگداز مرگش را از طریق طنز نویس توانمند کشورم آقای نجیب دهزاد دریافتم و آگاه شدم. آقای دهزاد گفت، که مرحوم نشاط در اثر مریضیی که متوجه وجودش شده بود، به پاکستان برده شد، که در آنجا به رحمت ایزدی پیوست.
نصیر نشاط! یادت گرامی، روحت شاد، جایت در جنت، مغفرت خداوندی شامل حالت، صبر جمیل برای تمام اعضای خانواده، دوستان و اخلاصمندانت، الحکم الله!
علی شاه صبّار
کابل، افغانستان
29/8/2019 میلادی برابر با 7/6/1398 خورشیدی