احمد سعیدی
صلح افغانستان قربانی رقابت های سعودی و قطر
به گفته طالبان درج نام تعدادی از همکاران شان در لست سیاه باعث آن گردید تا این گروه مجبور شوند سفر خویش را به پاکستان و ملاقات با نخست وزیر آن کشور را لغو نماید. ظاهراً چنین است اما حقیقت امر در جای دیگری نهفته است مخالفت های دیرینه قطر و عربستان سعودی باعث گردیده تا طالبانیکه در قطر بود و باش دارند بدون اجازه زمامداران قطر نتوانند بجای بروند یا با کسی ملاقات کنند بخصوص با سعودی ها مقامات قطر تشویش داشتند که سفر طالبان به پاکستان زمینه آنرا فراهم خواهد ساخت تا این گروه با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در اسلام آباد ملاقاتی داشته باشند بناً به طالبان هدایت دادند تا از سفر به اسلام آباد صرف نظر نموده ملاقات خویش با عمران خان نخست وزیر پاکستان را لغو نمایند.
به باور من ریشه اختلافات عربستان سعودی و قطر تازه نیست پیشینه این اختلافات سابقه طولانی دارد از دیر زمانی بدینسو آل سعود، قطر را به مثابه بخش جدایی‌ناپذیر اقلیم الاحساء قلمداد می‌کردند. الاحساء در سال 1913 میلادی به قلمرو حکومت سعودی اضافه شده بود، اما عربستان تحت تاثیر فشارهای انگلیسی‌ها، پس از دو سال به مرزهای قطر اعتراف کرد و از ادعای خود صرف نظر نمود.
گرچه این اعتراف بطور کلی سبب دست برداشتن عربستان از خواسته‌‌های خود به ویژه پس از کشف چاه‌های نفتی در قطر نشد و این مشکل همچنان محور اختلاف میان حکومت‌های قطر و آل سعود به ویژه با توجه به اقدام قطر در دادن اجازه اکتشاف نفت به شرکت‌های نفتی خارجی باقی ماند. این در حالی بود که انگلیسی‌ها جانب قطر را گرفتند و از موضع این کشور در برابر عربستان سعودی حمایت کردند و در طول حضورشان در منطقه خلیج فارس به آن پایبند بودند سعودی در مقابل حمایت انگلیس ها از قطر خاموشی اختیار کرده بود.
از طرف دیگر در سال 1965 میلادی، حکومت‌های قطر و عربستان توافق‌نامه‌ای را امضا کردند که بر اتخاذ تدابیری برای ترسیم مرزهای مشترک تصریح می‌کرد، اما قطر در ادامه از بخشی از مرزهای خود در اثر تقاضا و فشار انگلیس ها به نفع عربستان سعودی کوتاه آمد اما این خاتمه ماجرا نبود چنانچه.
در ماه سپتامبر 1992 میلادی، بار دیگر سایه‌های تنش و بحران بر روابط قطر و عربستان سعودی آشکار گردید و اختلافات دو طرف بر سر مرزها تشدید شد که بعداً با میانجیگری کشور مصر خاموش شد اما در بخش باور های ایدیولوژیکی سعودی قطر را متهم مینماید که از گروه اخوان المسلمین حمایت میکند، پناه دادن به قرضاوی رهبر اخوان المسلمین در قطر را که از رهبران برجسته اخوان المسلمین در مصر است دلیل حمایت دوحه از اخوان المسلمین میداند.
از سوی دیگر زمامداران قطر رهبران عربستان سعودی را با ترویج اندیشه های سلفی و وهابیت متهم مینمایند و میگویند سعودی میخواهد سلفی ها را بشمول افغانستان در کشور های اسلامی به قدرت برساند. این مخالفت ها تا جای رسیده بود که عربستان سعودی در 5 مارچ 2014 در اعتراض به حمایت قطر از «اخوان المسلمین»، سفیر خود از قطر را فراخواند. ریاض دلیل این کار را عدم پایبندی قطر به توافق ماه نوامبر 2013 مبنی بر عدم مداخله در امور داخلی کشورها عنوان کرد.
این مخالفت ها بین هر دو کشور گاهی تشدید و گاهی فروکش مینماید اما در مورد طالبان در حال حاضر قطر دست بلند تری دارد دوحه از چندی بدینسو میزبان گروه طالبان است و هرگز آنها را اجازه نمیدهد که به عربستان سعودی روابط برقرار سازد.
از سوی دیگر زمامداران سعودی در تلاش اند تا دفتر یا در سعودی یا در پاکستان از گروه طالبان که منشعب شده از گروه قطر باشند بزودی ایجاد نمایند و از این گروه به نفع کشور سعودی در سرنوشت جنگ و صلح استفاده نماید.
از طرف دیگر مقامات پاکستانی با در نظرداشت تقاضای عربستان سعودی هرگز ملا عبدالغنی برادر را اجازه نخواهند داد که به قطر برود و با طالبان که در قطر حضور دارند یکجا گردند. متاسفانه در گذشته رقابت های هند و پاکستان، روسیه و امریکا، ایران و سعودی ،مشکلات افغانستان را فراگیر و موجب ادامه جنگ های نیابتی و رقابتی در افغانستان بوده است بعد از این پروسه صلح در افغانستان قربانی رقابت های سعودی و قطر خواهد شد .
بالا
بازگشت