نجیب الله عظیمی
آیا صرف در فغان ستان چنین حال وجود دارد و چنان می گذرد ؟
از دو سال به اینطرف حالتی برایم دست داده ، که دلم نمی گردد ، که دست به قلم برده و چیزی به نویسم، زیرا به هر سمت و سویی که نگاه می نمایم ، به جز از قُلدری و زور گویی، جنگ و جدل قومی، تهدید به ترک اجباری انفرادی و جمعی اقوام و فرار دادن کتلوی قبیله های بومی، چیزی دیگری را نه می توان مشاهده نمود.
سیاست مداران شونیست و ناسیو نالیست جدیدن به دوران رسیده، ولی تسبیح بدست ، در پهلوی با «جهاد گران» ثروتمند و مردم فریب با خدعه و نیرنگ های گوناگون، با ریا و دروغ بافی ها به همدیگر به روزی کاری خویش آغاز نموده و آنرا با بغض و کینه، عداوت و دشمنی قومی به پایان میرسانند؟
با تاسف بزرگ که از صفا و صمیمیت های قومی، صداقت و راستی های بی ریای وطنی، دوستی و برادری های اقوام مختلف، تحمل و گذشت به همدیگر، صبر و حوصله متقابل همدیگر، همنوعی و همنوایی با یکدیگر، همفکری و همدیگر پذیری از هر قوم وقبیلهء که باشی، دیگر خبری نیست، که نیست؟
اگر به صفحات اجتماعی مراجعه می نماید، می بینید ، که یکی به جان دیگر افتاده و کسی به مقابل دیگری ایستاده و فردی عقب دیگری را گرفته و گویا که همه عقب همدیگر و خلاصه همه به جان هم افتاده اند ؟
اگر به گفتار های صوتی و تصویری و جر و بحث های فردی و یا گروه یی، میز های مدور گوش فرا دهید ، به کررات می شنوید، که تنها ( فرد صحبت کننده) حق را می گوید و بس و خلاصه آنکه صرف (شخص صحبت کننده) حق به جانب بوده و دیگری به جز از چرندیات و دروغ و درم چیزی بیشتری را نمی گوید! ؟
اگر درعقب پرده های تلویزیون نشسته و نگاه به اخبار و وقایع روز مرهء کشور می نماید، در آن از تدوام جنگ و خون ریزی یک قوم مشخص، قتل و کشتار روز افزون نیرو های نظامی و فرار انفرادی و جمعی افراد ملکی از یک قریه و قصبه و یا چند ولسوالی و یا هم سقوط قریب الوقع یک و یا چند ولسوالی به دست گروه های وحشی از قبیل طالبان را می شنوید و بس؟
در همین دستگاه های نشراتی که حال تعداد شان شاید از پنجاه هم بالا تر رفته باشند، صرف پیام و اخباری پخش می گردند، که در آن از سقوط و یا بدست افتادن یک و یا چند ولسوالی و یا چند قریه به دست گروه های هراس افگن از قبیل داعش و یا هم سایر جیره خواران همسایه های حسود افغانستان را برای مردم آن نوید می دهند؟
اگر به سراغ میز های مدور و گفتمان های تلویزیونی میروید، در آنجا هم به افراد و اشخاصی بر می خورید، که به مشکل می توانید بالای آنها نام های، چون تحلیلگر و یا هم پژوهشگر را بدهید.
چندی از آن برنامه نمی گذرد، که همین تحلیلگران و پژوهشگران با تحقیرو توهین به هم دیگر و با استفاده از سخنان بدور از انسانیت و آداب معاشرت و احترام به کرامت انسانی جانب مقابل، به جان همدیگر افتاده و بالاخره گپ و سخن شان به جنگ و جدل کشانیده شده و بالاخره با دست و یخن شدن با همدیگر به برنامهء آغاز نمودهء شان پایان خنده آور، ولی خیلی ها تلخ و ناراحت کنندهء را می بخشند؟
افغانستان در طی این چند دهه دست خوشی تحولات خیلی ها عجیب و غریب شده است، ولی با تاسف فراوان، که نه آنگونه تحولاتیکه باعث دلگرمی و خوشی و خوشحالی یک افغان روشنفکر گردد، بلکه تحولات خیلی ها تکان دهنده و رنج آور برای قشری چیز فهم و تحصیل یافتهء آن کشور گردیده است.
این تحولات را باید منحیث یک واقعیت عینی و تلخ آن کشوری جنگ زده و تباه شده دانست و با این تحولات تحمیل شده از داخل و خارج، بدون بغض و حسادت نگریست و آنرا جزی از پروسه جبری تاریخ عینی آن کشوری جنگ زده و تباه شده دانست و درک نمود.
طوریکه امروز برای همه هویدا گردیده است، کتله، وسیعی و یا جمعی بزرگی از افغان های با تعهد به ملت و مردم افغانستان، که از چند دهه به اینطرف نظر به جبر تاریخ و بدون خواست قلبی آنها مجبور به زنده گی در خارج از جغرافیای افغانستان گردانیده شده اند، هنوز هم در غم و خوشی ها و موفقیت و سربلندی افغانستان خود را شریک دانسته و می دانند.
همین کتله وسیعی از افغانهای با احساس، که امروز چه در تبعید و چه هم به شکل پناهنده و مهاجر در سر تا سر دنیا حیات بسر برده و زنده گی پر از مشکلات شانرا به پیش می برند، در شناختاندن افغانستان به ملت و مردم کشور های « دومی شان» سعی و تلاش های بی پایان روشن گرانه شانرا نموده اند.
طوریکه امروز برای جمعی بزرگی از مردم افغانستان هم روشن و برملا گردیده است، که هیچ موجود آگاه و هیچ روشن اندیش یک کشوری و آنهم یک کشوری سنتی، چون افغانستان، هیچ گاهی داوطلبانه حاضر به ترک و یا فرار داوطلبانه از کشوری خود نه گردیده و نمی گردند؟
تاریخ هم به اثبات رسانیده ، که هیچ گاهی یک از وطنپرست با تعهد به ملت و مردم خویش و هیچ یک وطن دوست به خواست شخصی و رضای فردی خویش به وطن خود پشت نه کرده ، تا زمانیکه عمدن وقصدن مجبور به ترک و فرار گردانیده نشده باشند؟
تاریخ هیچ کشوری تاکنون به ثبت نه رسانده، که یک روشنفکر با تعهد به ملت و مردمش و یا یک روشن اندیش یک کشور، داوطلبانه و یا به رضای خود از کشور فرار نه کرده و زنده گی در خارج از کشور را اختیار نه نموده و یا در پیش نه گرفته، تا زمانیکه جان و زنده گی او در خطر قرار نه گرفته باشد ؟
عبدالرحمان پژواک این وضعیت را در شناخته ترین بیت خود "مردان پار و پامیر زاد" به بسیار خوبی اینطور بیان نموده است.
هزار خم نکند مست می پرستان را
چنانکه ذرۀ خاکی وطن پرستان را
اکنون که نزدیک به چهار دهه از مهاجرت های فردی و کتلوی افغانها در سراسر جهان می گذرد، افغانها در طی این چند دهه ناگواری های بی شماری را دیده و مشاهده نموده اند، از جمله و بی وطنی، بی خانگی و بی سرزمینی، بی ریشه گی، پریشانی و سرگردانی های حقارت آمیز، دست بینی ها و دست نگری های نا امید کننده، تحقیر و توهین های عمدی و قصدی در سراسر جهان.
اینهمه درد افغانهای هموطن، چرا افغانستان نشینان مغرور امروز را نه آموختاند، که با تحمل و شکیبایی، ترحم و دلسوزی، حوصله و برده باری، عقلانت و خون سردی به همدیگر خود و به هموطن خود نگاه نموده و آنها را بیشتر از آنهمه کسانی که هنوز مجبور به ترک خانه و کاشانهء شان نشده اند، درک نموده و از ایشان پرستاری به عمل آورد؟
چرا باید به آدرس آنهمه هموطنانی که سال ها پیشتر از ما و دیگران مجبور و یا وادار به ترک کشور گردانیده شده بودند، به دیده حقارت نگاه نموده و آنها را به نام افغان های «بی ریشه» نامیده و تعنه داد؟
کجاست افغانیت و افتخاری افغانها، که شهره جهان گردیده، که (افغانها در مهمان نوازی شان مردمان بی همتا اند؟)
آیا این همه شهرت و افتخار برای افغانها و مردم آن واقعیت نه داشته و یا به دروغ و ناحق در جهان بخش گردیده است؟
آنهای که هنوز مجبور به ترک کشور گردانیده نه شده اند و هنوز طعم تلخ بی وطنی و درد بی خانه گی و بی کاشانه گی را نه کشیده اند، نمی توانند هموطن خود را که به وطن آبایی خود مجددن برگشته و یا در آینده ها برمیگردند درک نمایند؟
آیا اشتراک فعال در مسایل داخلی، درون کشوری و بیرون مرزی وطن مشترک همه افغانها ، صرف در اختیاری انحصاری آنهای قرار دارند، که گویا «جهاد» نموده اند و در این چند دههء اخیر در کشور مانده و دست به مهاجرت جبری نه زده اند؟
سوال خلق می گردد، که آیا اینهمه تباهی های چهار دهه اخیر در کشور، قتل و کشتار و خون ریزی های غم انگیز مانند «جهاد » توسط همین هموطنان ما که (ادعای ریشه داری) را می نمایند، و در وطن باقی ماندند ، سازمان دهی نه شده و براه انداخته نشده است؟
آیا اینهمه جنگ ها و برادر کشی های داخلی توسط همین برادران که (ریشه در وطن) داشته و دارند، ذریعهء همین برادر ها در داخل وطن افروخته نشده و تداوم نیافته اند؟
آیا همین برداران هموطن ما که هنوز هم دعوای میراث خواری و میراث داری وطن را در سر می پرورانند، نه آموخته اند، که ایشان به تنهایی نیز نه توانسته اند، کدام زنده گی پر از صلح و صفا و بدور از جنگ و خون ریزی و خلاصه یک زنده گی نورمال انسانی را برای هموطن خویش آماده نموده و در اختیار آنها قرار بدهند؟
آیا اینهمه تباهی ها و در به دری ها ، هیچ کس را نه آموختاند، که به آن برادر و هموطن خود، که از چندی به اینطرف در آن زنده گی نه داشته احترام به گذارند و یا آنکه همین اکنون در آن زنده ندارند، دست دوستی و برادری را دراز نمایند؟
بعضن گمان میرود، که اینهمه تباهی ها و در به دری های چهار دهه به هر یک از هموطن مان که در هر گوشهء از جهان زنده گی دارند تعلق می گیرد، همه درست نه آموختند، که دست دوستی و برادری خویش را به سویی هموطن دیگر خویش دراز نموده و با هریک از انسان هموطن خویش برخورد انسانی و شریفانه شانرا نمایند.
دست گیری دست گیری است، هر آن نوع و هر آنگونهء که باشد، تا جایی که ما مطلع بوده و آگاهی داشته ایم، همه روشنفکران صدیق و وطن پرست افغانستان، که در خارج از کشور زنده گی اجباری را اختیار نموده اند، در طی این چند دهه، با تمام توانایی و قدرت در بازیابی عظمت، صلابت و قدرت ازدست رفتهء افغانستان جد و جهد بی پایان شانرا نموده اند.
همین کتلهء وسیعی از مهاجران افغان در طی این چند دهه، با ارسال پول های هنگفت، چه به شکل کمک و یا چه غرض دستگیری اقارب و خیشاوندان بوده اند و یا هم غرض ترمیم و آبادی مجدد سرپناه ها و منازل رهایشی در سر تا سری افغانستان فرستاده اند، رول بس بزرگ و بی همتا را در عمران و آبادی مجدد و سر از نو افغانستان بازی نه نموده اند؟
اینهمه دست گیری ها وهمنوایی ها را نه باید نادیده و دست کم گرفت و تعنه آمیز به آدرس این کتله وسیعی از وطندوستان و وطنپرستان صدیق کشور پیام های پر از بغض و عداوت تلویزیونی و یا ویدیویی را فرستاد، که گویا (روشنفکران بی ریشه و بی پایه) از خارج آمده و یا می آیند و چنین وچنان می نمایند؟
این موضوع را باید جدن به اطلاع کتلهء وسیع از «جهاد گران نا آموخته گان»، ولی سر تنبه در داخل کشور رسانید که، همه آنانیکه تعهدی با ملت خود داشته و خیلی هم آگاهانه آنرا با مردم خود بسته بودند، در هر موقف و مقامی که در مهاجرت داشتند، در باز شناسایی افغانستان، تاریخ و مردم آن به جهان خارج از افغانستان سعی و تلاش جدی و انسانی شانرا نموده اند.
هر افغان در هر گوشهء از جهان که قرار دارند حق دارند، در همه موارد و همه مسایل مربوط به افغانستان و سرنوشت آینده آن کشور اشتراک نموده و نظر شانرا بدهند و حرف خود را بیان نمایند، این وطن به هیچ گروه یی اجاره داده نشده و یا به اصطلاح به گروه از« جهاد گران» هم تعلق دایمی ندارد؟
این دیگران هستند، که با سپری گردیدن اضافه از سه دهه دولتداری ناکام در کشور، با وجود عدم حضور فزیکی و سیاسی بسیاری از افغانهای صدیق و وطنپرست و وطندوست هنوز هم گناهان کبیره و ناتوانی های برملای خودی شانرا بر گردن به اصطلاح « انقلاب کننده گان و انقلاب گران» چند دهه پیش افغانستان انداخته و می اندازند؟
همانگونه که تا به امروز با دیده درایی تمام، از معاش گیر بودن خودی شان در ایام «جهاد» شان در پاکستان انکار می نمایند، و اکنون می خواهند ناکامی چند دهه دولتداری شانرا نیز به شمول فساد و سایر جرم های گروه یی و گروپی شانرا به گردن اجرا کننده گان و گرداننده گان «انقلابات» چند دهه پیش افغانستان و خصوصن به گردن کودتاه گران هفت ثور به اندازند؟
خلاصه آنکه همه آنانیکه چه در داخل کشور و چه در خارج از مرز های افغانستان امروزه زنده گی دارند و خلاصه همه ساکننان افغانستان از هر طایفه، قوم و ملیتی که در آن حیات بسر می برند و هر آنکه از آب و هوای استفاده می نماید. باید به دانند، که:
که این وطن یعنی افغانستان تعلق به همه دارد؟
چرا نمی توانیم فرا به گیریم، که به هموطن خود به دیده قدر و احترام بنگریم ؟
چرا نه می توانیم به آموزیم، که دولتداری و «جهاد» هر دو یکی نه بوده ، بلکه یکی «خدمت به ملت و مردم» بوده و دیگری «کشتار و بستار مردم» بوده و است؟
چرا نه می توانیم به بینیم، نباید گناه خود را به گردن دیگران به اندازیم و پیوسته خود را برائت داده و خالی از خطا ها و مبرا از اشتباهات سیاسی و دولتمداری قلمداد نمایم؟
هموطن عزیز!
افغانستان یک کشوری نهایت بزرگ برای بود و باش ساکننان آن بوده و به راحتی می تواند همه را در آغوش خود گرفته و زنده گی فرحت بخش را برای همه فراهم نماید، که همه با خاطر ارام، سربلندی بی همتا و غرور بی پایان در آن پناه یافته و در فضای اخوت و برادری در پهلوی همدیگر زنده گی شرافت مندانه و سربلندانه شانرا به پیش به برند!
نجیب الله عظیمی
نهم نوامبر سال 2018
جرمنی
بالا
بازگشت