احمد سعیدی
نواز شریف یا عمران خان
تردیدی وجود ندارد که عمران خان کرکت باز دیروز و رهبر تحریک انصاف امروز یکی از مهره های مورد اعتماد اردوی پاکستان بوده و است اگر در انتخابات پارلمانی پاکستان عمران خان به قدرت برسد، وضعیت اختلافات با آمریکا که روی مشکل افغانستان به وجود آمده همچنان ادامه خواهد داشت اما اگر حزب مسلم لیگ نواز شریف اکثریت پارلمان را از آن خود سازد مجددا می‌بایست شاهد اختلاف میان دولت و اردوی پاکستان در ارتباط با سطح مناسبات با آمریکا و افغانستان خواهیم بود. حزب مسلم لیگ نواز شریف اختلافات جدی با اردوی پاکستان دارند دوسیه ترتیب شده برای نواز شریف و دخترش مریم نواز از جمله دست پخت های ارتش پاکستان شما میدانید انتخابات پارلمانی مجلس پاکستان 25 ماه جون 2018 در سراسر این کشور برگزار میشود. این انتخابات از این جهت که نمایندگان برگزیده، به مدت 5 سال نخست وزیر را از بین پارلمان انتخاب میکنند در سرنوشت پاکستان از اهمیت به سزای برخوردار است علاوه بر این، آینده وضعیت داخلی و سیاست خارجی دولت اسلام‌آباد به ویژه در حوزه مناسبات با ایالات متحده آمریکا، یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی است که بحث‌های زیادی پیرامون آن مطرح شده است. به باور من در این انتخابات در حالیکه رهبر مسلم لیگ شاخه نواز از اشتراک در انتخابات محروم گردیده با آن هم حزب مسلم لیگ نواز شریف و تحریک انصاف عمران خان نسبت به احزاب دیگر از چانس پیروزی بهتری برخوردار اند گفته می شود که حزب مردم پاکستان به رهبری بلاول بوتو پسر آصف زرداری در ردیف سوم قرار خواهد گرفت رقابت اصلی بین حزب مسلم لیگ (نواز) ML-N P به رهبری نواز شریف و شهباز شریف، تحریک انصاف (PTI) به رهبری عمران خان و مردم ( PPP) به رهبری بلاول بوتو زرداری است. با توجه به شرایطی که برای حزب مسلم لیگ و نواز شریف به وجود آمده در حال حاضر، پیش‌بینی‌ها بر این اساس است که آراء این حزب در حال کاهش است.
به هر صورت هر یک از احزاب سه‌گانه‌ای که بیشترین شانس را برای پیروزی در انتخابات مجلس نمایندگان پاکستان دارند، بر حوزه‌ای خاص از مسائل تاکید دارند. حزب تحریک انصاف، با توجه به مسائی که برای نواز شریف به وجود آمده، کانون تمرکز شعارهای خود را بر مبارزه با فساد قرار داده است. در واقع، عمران خان تا کنون سابقه منفی نداشته و در مسائل مالی تا کنون سابقه منفی ندارند؛ در نتیجه شعار خود را بر «دولت پاک» متمرکز کرده است.
اما کانون تمرکز حزب مسلم لیگ به رهبری نواز شریف، حراست از آرای مردم قرار داده است. در سوی دیگر، حزب مردم بیشتر بر بحث «دموکراسی» تمرکز دارد. در حقیقت، حزب مردم به دلیل اینکه «بلاول بوتو زرداری» رهبر آن متهم به فساد مالی است، نمی‌تواند بر دولت پاک و مبارزه با فساد اقتصادی تمرکز کند؛ بنابراین، مهم‌ترین گفتمان مورد تاکید این جریان، بحث نهادینه کردن دموکراسی می‌باشد. با این وجود، بیشترین رقابت گفتمانی و تبلیغاتی همچنان مابین دو حزب مسلم لیگ و تحریک انصاف است و باید دید در چند روز آینده افکار عمومی کشور پاکستان که به شدت از رسانه‌های شنیداری و تصویری تاثیر می‌پذیرند؛ بیشتر به سمت کدام یک از این جریان‌ها سوق پیدا می‌کند. از سوی دیگر اگر حزب مسلم لیگ به رهبری نواز شریف به پیروزی برسد، می‌توان تداوم وضعیت موجود را پیش‌بینی کرد. واقعیت آن است که تا کنون، نواز شریف سه بار به عنوان نخست‌وزیر کشور پاکستان انتخاب شده و هر سه بار، توسط ارتش از قدرت کنار گذاشته شده و در حالت حداقلی، همواره این موضوع مطرح بوده که شریف، قصد داشته قدرت ارتش را بکاهد و اداره امور را در دست بگیرد. لذا اگر حزب مسلم لیگ بتواند در مقام حزب اول به قدرت برسد؛ در صورت همکاری و سازش با ارتش بر سر خطوط قرمز تعیین شده، احتمالا وضعیت موجود با اندکی تغییرات پیش خواهد رفت. در سوی دیگر، در صورت پیروزی حزب تحریک انصاف، به رهبری عمران خان به طور حتم تغییراتی ایجاد خواهد شد؛ زیرا این فرضیه نیز مطرح است که ارتش از عمران خان حمایت می‌کند و قصد دارد او به عنوان نخست‌وزیر اداره امور را در دست بگیرد. بنابراین، در صورت پیروزی این حزب شاهد تغییراتی در سطح داخلی پاکستان خواهیم بود که مهم‌ترین آن‌ها تحریم سیاسی و اعمال فشار بر حزب مسلم لیگ خواهد بود. همچنان عمده مسائل موجود در حوزه سیاست خارجی پاکستان را می‌توان در حوزه روابط با آمریکا، عربستان و افغانستان ارزیابی کرد. در صورت پیروزی عمران خان به دلیل هماهنگی حزب او به ارتش، سیاست‌های موردنظر نظامیان پیش خواهد رفت. مقاومت در برابر فشارهای آمریکا و کاهش روند سریع نزدیک به عربستان نمودهایی هستند که اجرایی خواهند شد از طرف دیگر.اختلافات آمریکا با پاکستان در دو محور افغانستان و مبارزه با گروههای تروریستی است. در این میان توجه به این مساله ضروری است که هر دولتی زمام امور را در پاکستان در دست داشته باشد، در صورت هماهنگی و همراهی با ارتش در قدرت باقی می‌ماند اما در صورت ضدیت با ارتش بدون استثناء از قدرت کنار گذاشته میشود. اکنون با توجه به اینکه پرونده افغانستان و نوع مواجه با گروههای تروریستی در اختیار ارتش است که دو حوزه اصلی اختلاف اسلام آباد با واشنگتن هستند، اگر عمران خان به قدرت برسد، وضعیت اختلافات با آمریکا همچنان ادامه پیدا خواهد کرد اما در صورت پیروزی حزب مسلم لیگ، مجددا می‌بایست شاهد اختلاف میان دولت و ارتش در ارتباط با سطح مناسبات با آمریکا باشیم. مسلم لیگ اختلافات جدی با ارتش دارد و نظامیان افغانستان را حیات خلوت خود می‌دانند و از حضور در این منطقه کوتاه نمی‌آیند.
بالا
بازگشت