احمد سعیدی
آینده وداع امریکا با برجام
برجام واژه ای سیاسی است، که در جریان مذاکرات هسته ای بین جمهوری سلامی ایران و 5 به علاوه ی1 ساخته شد!
این واژه گرفته شده از فرجام است که معادلِ انگلیسی آن JCPOA سرواژه: Joint Comprehensive Plan Of Action میباشد اما با گذشت اضافه تر از دو سال که از امضای این قرار داد میگذرد به تازه گی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا در جریان سخنرانی که ۱۱ دقیقه طول کشید، اعلام کرد که کشورش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی خارج می‌شود و تحریم‌هایی که در چهارچوب این توافق لغو شده بودند را بار دیگر علیه جمهوری اسلامی ایران به اجرا می‌گذارد.
او همچنین افزود که آمریکا قصد دارد علاوه بر این تحریم‌ها، مجازاتهای اقتصادی سنگینی را علیه ایران وضع کند و چنانچه شرکت های بین‌المللی این تحریم‌ها را نقض کنند با تنبیهات سخت آمریکا مواجه خواهند شد. در این سخنرانی دونالد ترامپ ایران را حامی تروریسم بین‌الملل و بی‌ثبات کنندۀ منطقۀ خاورمیانه توصیف کرد و افزود که برجام نتوانسته است از آمریکا در قبال جنون سلاح هسته‌ای ایران حمایت کند. در چنین وضعیتی آگاهان سیاسی به این باوراند که امریکا برای جلوگیری از قدرت‌مند شدن جمهوری اسلامی ایران از برجام خارج گردیده با وضع تعذیرات اقتصادی میخواهد برای ایران مشکلات زیادی را ایجاد نماید .
به عقیده من، در طرح و عملکرد خروج ایالات متحده از برجام دو بحث جدی مطرح است.
اول - این‌که دونالد ترامپ در آغاز کمپاین انتخاباتی خود قرار داد برجام را به عنوان بدترین توافق امریکا یاد کرده بود بدین وسیله میخواهد یکبار دیگر بازی و زور آزمایی های دیگری را در منطقه به آزمایش بگیرد .
دوم – هدف دیگری امریکا جلوگیری از برنامه موشکی ایران است که در توافق برجام گنجانیده نشده بود. به باور من جمهوری اسلامی ایران در هم‌سویی و اتفاق نظر با اتحادیه اروپا و متحدان‌اش در برجام باقی خواهد ماند تا به اعضای این توافق‌نامه نشان دهد که برنامه‌های هسته‌ای‌ش را متوقف کرده است از طرف دیگر برجام توافق دوجانبه نیست بلکه یک توافق چندین جانبه بوده که طرف‌های دیگر بخصوص جرمنی فرانسه انگلیس برجام تا هنوز در این توافق پابرجا و از آن حمایت میکنند. بعد از خروج امریکا از برجام ایران میتواند ایالات متحده امریکا بخصوص دونالد ترامپ را به خلاف ورزی از یک توافق‌نامه بین‌المللی متهم نماید دور از امکان نیست که این موضوع در شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد بحث قرار نگیرد بدون تردید با وضع تحریم‌های جدید از طرف امریکا بر ایران فشارهای اقتصادی یکبار دیگر بر ایران آغاز خواهد شد و دولت آقای حسن روحانی زیر فشارهای شدید مخالفان خویش در داخل ایران قرار خواهد گرفت شاید در کوتاه مدت مردم ایران نفرت و انزجار خود را علیه امریکا نشان دهند و از آقای روحانی و دولتش حمایت کنند اما در دراز مدت فشار بالای حکومت روحانی به اوج خود خواهد رسید باور دارم ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی تنش ها بین امریکا و ایران تاثیرات ناگواری را در قلمروهای مشترک مانند افغانستان و بعضی از کشور های دیگر خواهد داشت به باور من پیامدهای خطرناک سیاسی و امنیتی این موضوع بیشتر از پیامدهای اقتصادی آن در این کشورها خواهد بود.
از آن‌جایی که امریکا در مبارزه با تروریسم در افغانستان نقش کلیدی دارد، از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران نیز در همسایگی با افغانستان با در نظرداشت نفوذ که در داخل افغانستان دارد این خود در دراز مدت مشکل زا خواهد شد متاسفانه ازدیاد تنش‌ها میان امریکا و ایران، افغانستان را نیز زیان‌مند خواهد کرد و خسارات این مقابله در میدان‌های افغانستان خود را نشان خواهد داد.
از سوی دیگر اگر حرکت به سمتی سوق پیدا کند که جمهوری اسلامی ایران در تبانی با روسیه پاکستان چین تلاش نماید تا برنامه‌های سیاسی و امنیتی امریکا را در قلمرو افغانستان به چالش بکشاند قبل از آنکه ایالات متحده امریکا متضرر شود متضرر اصلی افغانستان خواهد بود.
از نگاه حقوق بین المللی تا زمانی‌که دیگر طرف‌های برجام باقی باشند خروج امریکا نمی‌تواند سبب وضع تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران گردد.
نتیجه :
به عقیده من این آغاز یک بحران فراگیر دیگر منطقه است بزودی این تضاد ها و چالش ها را پایانی نیست باور دارم این چالش تنها تابلوی هسته ای دارد و آمریکا این چالش را بهانه ای برای تحریم ها می داند، چرا که تحریم کارامدترین ابزار برای آمریکا شمرده می شود و ایران نیز باید آماده مقابله باشد.
بالا
بازگشت