مهرالدین مشید
رابطهء افغانستان با جهان و سفر مشاور امنیت ملی افغانستان به اروپا و امریکا
حکومت افغانستان مصمم است تا برای شکستن بن بست کنونی جنگ افغانستان تلاش های همه جانبه را در سطح داخل و خارج از کشور در سطح کشور های منطقه، کشور های اسلامی، کشور های اروپایی یعنی کشور های پشتیبانان مالی و سیاسی افغانستان، کشور های آسایی و سازمان جهانی چون سازمان ملل، سازمان تجارت جهانی و بانک جهانی به راه افگنده است که در بر گیرندهء پنج حلقه سیاست خارجی افغانستان است. حکومت افغانستان روابط خارجی خود با کشور های جهان را بربنیاد پنج حلقه سیاست خارجی خود عیار کرده و آن را در تمامی عرصه های سیاسی، نظامی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی و آموزشی نصب العین یا الگوی رهنومدی خود قرار داده است و سعی می کند تا با فراری و حفظ مناسبات نیک با کشور های همسایه و برقراری روابط مسالمت آمیز با تمامی کشور های جهان روابط خود را چه از لحاظ روابط بین الدول و بین المللی هر روز استحکام بیشتر ببخشد تا با استفاده از فرصت های سیاست خارجی زمینه را برای تامین امنیت، رشد و توسعهء اقتصادی و ساختار های زیربنایی و تسریع روند بازسازی افغانستان فراهم کند. افغانستان بحیث یک کشور آزاد و مستقل حق خود می داند تا با تمامی کشور های جهان بربنیاد حفظ منافع متقابل و ارجحیت دادن به منافع ملی و اقتدار ملی رابطه برقرار کند و از این برقراری روابط نه تنها برضد هیچ کشوری استفاده نمی کند؛ بلکه به هیچ کشوری اجازه نمی دهد که با استفاده از این گونه روابط، افغانستان را به تختهء خیز و سکوی پرش سیاسی، بهره برداری های نظامی، اقتصادی و جنگ نیابتی بدل کند. از این رو حکومت افغانستان تلاش می کند تا باوجود دشواری هایی دست پاگیر مبارزه با تروریزم و اقتصادی با اتخاذ تصامیم منطقی و معقول، سیاست فعال خارجی خود را حفظ کند.
هرچند دستگاهء دیپلوماسی افغانستان هنوز نتوانسته بحیث یک دستگاهء فعال در سطح داخل و خارج عمل کند برعکس در بیشتر موارد بار این مسء ولیت را اداره های و بویژه شورای امنیت به پیش ببرد؛ اما حکومت اراده دارد تا به هر طور ممکن به خطوط ترسیم شدهء سیاست خارجی خود برسد. حکومت با توجه به شرایط کنونی کشور و قرار داشتن آن در صف نخستین مبارزه با تروریزم، تمامی سعی خود را به خرج می دهد تا از پنج حلقه سیاست خارجی خود به نفع صلح و ثبات در کشور استفاده کند. هدف از تلاش ها برای برگزاری نشست های مثل پروسهء کابل و نشست آیندهء ازبکستان برقراری صلح در کشور می باسد. چنانکه رئیس جمهور کشور در نشست پروسهء کابل انعطاف ترین طرح صلح را به مخالفان مسلح پیشنهاد کرد که هرگز بهانه یی برای مخالفان باقی نمانده تا به بهانهء آن از ابراز آماده گی گفت و گو ها اجتناب کنند. با تاسف که پس از اعلام این طرح نه تنها پاکستان بحیث یگانه کشور حامی تروریزم طرح صلح را تایید نکرده است؛ بلکه طالبان نیز هنوز پاسخ نداده اند؛ اما برعکس طالبان طرح عوام فریبانه را برای صلح پیشنهاد کرده اند و از تمامی شهروندان افغانستان خواسته اند که رح و مشوره های شان را پیرامون تامین صلح به دفتر قطر بسپارند که این واکنش طالبان در واقع نوع انتقام جویی از امریکا است که واشنگتن گفت و گو با طالبان را رد کرد و از طالبان خواست تا با حکومت افغانستان مشوره کنند؛ اما طالبان برعکس دست به انتقامجویی سیاسی زده و برای رهایی از بار ملامتی جهانیان به خدعه روی آورده اند. از آنجا که حکومت افغانستان با وعده خلافی ها و عهد شکنی های پاکستان و خدعهء طالبان و عدم تمایل آنان به صلح آگاهی پیشینه داشت، از این رو پس از اعلام طرح صلح دیپلوماسی گسترده را به راه انداخته تا فشار های جهانی بر پاکستان افزایش بیابد. چنانکه اتمر مشاور امنیت ملی افغانستان در سفر اروپایی اش وارد آلمان شد با مقام های آلمانی دیدار کرد که محور این گفت و گو ها مبارزه با تروریزم و ارایهء طرح جدید کابل برای صلح با طالبان بود. مقام‌های آلمانی در این گفت و گوها تأکید کردند که با دولت افغانستان به گونۀ مشترک در برابر هراس‌افگنی مبارزه می‌کنند و در بخش‌های امنیتی سیاسی و اقتصادی نیز همکاری‌های شان را با کشور، گُسترش خواهند داد. همچنان جان هيکر، مشاور امنیت ملی آلمان از حضور فعال نيروهاى این کشور در مأموريت حمايت قاطع ناتو، ابراز تشکرى کرد و همکارى این کشور را در افزایش ظرفيت و آموزش پولیس افغان، مهم خواند. هدف از این دیدار در کنار ترغیب آلمان برای همکاری های بیشتر برای مبارزه با تروریزم، افزایش فشار بر پاکستان بود؛ زیرا آلمان از جمله دولت های نیرومند اوپایی و عضو ناتو است که پس از امریکا بیشترین سرباز را در افغانستان داشت و حالا هم سرباز بیشتری دارد. آقای اتمر باتوجه به نقش آلمان در افغانستان و هم اثرگذاری اش در تصمیم گیری های ناتو و سایر کشور های اروپایی،ممکن وی از آلمان درخواست کرده باشد که کشور های اروپایی را وادار به افزایش فشار بر پاکستان کند. آقای اتمر پیش از این در آستانۀ نشست "پروسۀ کابل" بامحمد بن سلمان آل سعود، ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد. ولیعهد محمد بن سلمان، پشتیبانی کاملش را از روند گفت وگوهای صلح افغانستان اعلام کرد. او، تأکید کرد که برای رسیدن به صلح مهم است که تمامی طرف ها از این روند پشتیبانی کنند. هدف از این دیدار های آقای اتمر به میان آمدن یک اجماع جهانی و منطقه یی را در کار برای پایان دادن به خشونت ها و به فرجام رسیدن نبردها در کشورمی باشد. آقای اتمر پس از آلمان و گفت گو ها با مقام های این کشور روانه امریکا شد. وی در گفت و گو با مقام های امریکایی اوضاع افغانستان را تشریح کرد و از موجودیت گروه های تروریستی لشکر طیبه، سپاهء صحابه، لشکر جنگوی، حرکت اسلامی ترکستان شرقی و حزب اسلامی ازبکستان در کنار شبکهء حقانی و طالبان خبر داد و افزود که طالبان به جنگ شدت داده اند و هنوز پاسخی به طرح جدید صلح کابل نداده اند. وی در ضمن گفت که پاکستان کشور حامی تروریزم نیز صلح افغانستان را تایید نکرده است. وی اجماع منطقه یی را برای مبارزه با تروریزم شکست خورده خواند و گفت که شماری کشور های منطقه مانند پاکستان با عنوان کردن تروریست خوب و بد از سرکوب تروریستان خودداری می کند. این در حالی است که بربنیاد اعتراف تروریست های بازداشت شده، ایران و روسیه طالبان را حمایت مالی تجهیزاتی می کنند. از این گفته های آقای اتمر فهمیده می شود که ایران، روسیه، پاکستان و چین از صف اجماع مبارزه با تروریزم بیرون شده اند. وی در این سفر تلاش کرد تا از طریق فشار بر پاکستان به نحوی این اجماع را تقویت بکند؛ اما هنوز امریکا در عمل فشار خورد کننده بر اسلام آباد وارد نکرده است و برعکس عزل و نصب مقام های جدید در واشنگتن حکایت دیگری دارد. گفته می شود که مشاور جدید امریکا طرفدار افزایش فشار بر امریکا نیست و می گوید که افزایش فشاربر پاکستان سبب افتادن سلاح اتومی این کشور بدست گروه های تروریستی می شود. از این گفتهء وی معلوم می شود بازی های مبارزه با تروریزم چون دو روی سکه متفاوت اند و سیاست های پیدا و پنهان دو گونه می باشد که حتا چراغ به طرف اسلام آباد در حال سبز شدن است. چنانکه یک مقام امریکایی گفت که پاکستان مبارزه باتروریزم کار هایی را آغاز کرده است. در حالی که آقای اتمر در امریکا گفت که در سیاست تروریست پروری پاکستان تغییری رونما نشده است. هدف از این سفر های آقای اتمبر به کشور های اروپایی و امریکا، ایجاد اجماع جهانی برای مبارزه با تروریزم و افزایش فشار بر پاکستان است؛ اما دستگاه های سیاسی افغانستان دراین سفر ها نباید صلح را قربانی بازی های قدرت های منطقه و جهان بسازند و از سویی هم نباید فرصت بدهند تا تلاش های کشور های خارجی زیر نام صلح جنگ به تشدید جنگ نیابتی میان ایران و عربستان سعودی یا پاکستان و هند بیانجامد. حال که کابل از سیاست های دو پهلو و فریب آلود پاکستان به جان رسییده است. مقام های افغانستان رویکرد تازه را برای مهار تروریزم به راه افگنده اند تا پیش از هر اقدامی فشار ها بر پاکستان افزایش یابد و صلح افغانستان راۀ کوتاه تری را به غیر از اسلام آباد بپیماید. این زمانی ممکن است که با بمباران سنگین لانه های تروریستی در خاک پاکستان، پوزۀ این کشور به زمین کوبیده شود و بر افسانۀ سیاسی پاکستان مبنی بر تروریست خوب و بد برای همیش پایان داده شود. از سویی هم امریکا هرگونه دلهره در مورد آیندۀ پاکستان را بحیث یک کشور دارندۀ سلاح اتومی از دل بیرون کند؛ زیرا این گونه نگرانی ها زادۀ لابی های پاکستان در کاخ سفید است تا بدین وسیله امریکا را از رویکرد قاطعانه و فیصله کن برضد پاکستان برحذر بدارند. آگاهان سیاسی بدین باور اند که تنها قاطعیت عمل امریکا برضد لانه های تروریستی در پاکستان و وضع تحریم های سیاسی واقتصادی بر نظامیان سیاسیون این کشور می تواند به افسانۀ تروریزم پایان و مسیر جنگ با تروریزم را تغییر بدهد تا زمانی که دلهره گی های امریکا در این زمینه رفع نشود، تروریزم نه تنها نابود نمی شود که توسعه و گسترش هم می یابد. هرگاه امریکا می خواهد بساط تروریزم در جهان را برچیند، باید لبۀ تیز مبارزه با هراس افگنان را برضد پاکستان تیز تر کند. این تلاش های حکومت افغانستان هم زمانی نتیجه خواهد داد که کشور های اروپایی و امریکا قبول کنند که یگانه راه برای مهار تروریزم نابودی لانه های تروریستی در خاک پاکستان است. یاهو
بالا
بازگشت