داکتر یارمحمد حیدرزاده
شناخت شاخص های محیط زیستی ولایت لوگر باستانی
لوگر از جمله
ولایات مرکزی در زون « 6 » در سمت جنوب کابل واقع است ، حدود اربعه آن از شرق
با ولایات ننگر هار و پکتیا و از غرب باولایت میدان وردک و از شمال با ولایت
کابل واز جنوب با ولایت پکتیکا در ارتباط است. مساحت این ولایت 4500 کیلو متر
مربع بوده و مرکز آن شهر پل علم که از کابل 87 کیلومتر فاصل دارد.
شناخت شاخص های محیط زیستی طبیعی ولایت لوگر :
ولایت لوگر به دوطرف
دریا ی لوگر به شکل وادی افتاده است و ارتفاع سفید کو ه ، سیاه کوه و سلسله خشک
به دو طرف این وادی سرسبز لوگر قرار دارد . تنها کوه خشک عاری از جگل است و
دیگر کوه های لوگر جنگل پراکنده دارد.
سرچشمه دریا لوگر از دامنه بلندی جانب جنوب خوات
وردک سرچشمه می گیرد و پس از آبیاری اطراف و نواحی لوگر در بنی حصار کابل ،
علاقه جات شیوکی را آب داده و از پل بگرامی گذشته به دریا کابل وصل می شود.
در ولایت لوگر سه بند آب وجود دارد که به نام های خروار ، آب تک و آب کرو مبی یا د می شود و اعمار آن باعث آبیاری برخی بیشتر زمین های زراعتی خواهد شد.
لوگر دارای ۴۲۰۰۰هکتار زمین آبی –000 14 هکتار للمی میباشد و توسط 154 کانال و نهر – 122 چشمه کاریز و 91حلقه چاه آبیاری میباشد . منابع طبیعی معدن مس عینک لوگر که دومی معدن درسطح جهان می باشد که اهمیت فراوانی در توسعه ورشد اقتصاد کشورما دارد ومی تواند نیازمندی اقتصادی کشور ما را تا حدی حل نماید.
شناخت شاخص های محیط زیستی اجتماعی ولایت لوگر:
لوگر یکی از مراکز
عمده مدنیت های کابل شاهان کوشانی مقارن تاجیکان به شمار می رود که نام لوگر از
کلمه لوگهر« دورگر » گرفته شده ست . این محل در قیم بنام سجاوند هم یاد می
گردید . معبد سکاوند یکی ازمعبد های بزرگ بودایی کابل شاهان « نریمان جد بزرگ
رستم زال » دراین منطقه موقعیت داشت تاریخ پر بار سرزمین لو گر باستان عمو ماَ
جز تاریخ ولایت کابل می باشد.
سجاوند یا سکاوند « ستیغ » کو هی نامده نزدیک
بسیستان و مغرب آن سجاوند است , سکاوند شهر بر دامنه کوه در برکی برک لوگر
موقیت دارد و یکی از شهر های تاریخ باستانی کشور ما است.
سجاوند باستانی« لوگر» به ادامه جابجایی سرزمین
گریز باستان ما توسط کوچی های اجناد عنعنوی به کمک انگلیس در سال 1930 محیط
اجتماعی لوگر باستان ما درطی این سالها ناهنجاری های اجتماعی را پشت سر داشته و
هنوز هم دارد و چرا گاه های لوگر باستان ازطرف دولت های قبیله ای به کوچی های
اجناد عنعنوی اختصاد داده شد واهسته آهسته آنها را در جغرافیا لوگر ساکن ساختند
وطبیعت زیبا ولایت لوگر باستان را با سیاست های تفوق طلبانه قبیلوی شان وضع
محیط زیست را خیلی بحرانی و واراضی سبزآن دست خوش ناملایمات انسانی شده استت.
ولایت لوگر یکی ازولایات کشاورزی «زراعت وچاروا
داری » میباشد که 80 در صد اقتصاد مردم آن متکی با محصولات کشاورزی میباشد ،
اما به دلیل کمبود آب دراین ولایت آنان نمی توانند هرسال به گونه لازم محصولات
با کفیت بدست بی آورند.
در این ولایت مجموعاَ 259 باب مکتب وجود دارد که از جمع آن 67 باب لیسه 73 باب متوسط و متباقی آن مکاتب ابتدایه میباشد.
لوگر یکی ازولایات زراعتی از گذشته بوده و دارای ۴۲۰۰۰هکتار زمین آبی –000 14 هکتار للمی میباشد وبیشتر اقتصاد مردم آن را زراعت تشکیل میدهد. زراعت و باغات این ولایت توسط 154 کانال و نهر – 122 چشمه کاریز و 91حلقه چاه آبیاری میباشد.
شناخت شاخص های محیط
زیستی مصنوعی ولایت لوگر:
درولایت لوگر دولت های گذشته یگانه بندآب گردان
محمد آغمه ولایت بنام بند سرخاب ساخته بودند ، که اعمار این بند سبب رفع کمبود
آب دهیاقین در بخش زراعت و باغداری شده بود.
در ولایت لوگر زمینه های زیاد وجود دارد که
براساس ساخت بند های آب گردان و رساندن آب توسط کانالهای علاوه بر اینکه سا حه
وسیع دشت ها را تحت پوشش آبیاری آورد ونیز سبب رفع کمبود آب در بخش زراعت در
این ولایت خواهد شد.
منابع طبیعی معدن مس عینک لوگر که دومی معدن
درسطح جهان می باشد که اهمیت فراوانی در توسعه ورشد اقتصاد کشورما دارد ومی
تواند نیازمندی اقتصادی کشور ما را تا حدی حل نماید.
هموطنان این رساله
اندیشه مسلکی من در مورد آینده انکشاف ولایت سباستانی لوگر است اگر قابل نقد
است نقد کننید به نظریات تک تک شما آگاهان قلم بدست برای رفع پیشگیر رویدادهای
طبیعی این ولایت حادث خیز طبیعی خواهشمندم در پای این مضمون تبصره سومند کنید
تا یک طرح جامع برای مدیریت سیلاب ها آن و آینده انکشاف ولایت باستانی لوگر که
حکومت توجه لازم به دست گیرد داشته باشیم و قایا قبل از وقع این سرزمین زیبا
جلوگیر تام تما نماید.
داکتر یارمحمد « حیدر زاده »
داکتر علوم در بخش محیط زیست سویدن
منابع :
1- اتلس افغانستان اداره و کار تو گرافی جیو کارت
پولید 1978 کابل
2- شاسنامه افانستان بصیر احمد دولت آبادی 1371
کابل 3- یاداشت های تحقیقاتی دوره داکتری من سالهای 1991 4- کهزاد در مور کابل
شاهان کوشانی از سالنامه کابل
۱۳۲۳
5- رازقی ُ معبد باستانی سجاوند لوگر ُ روزنامه
انیس کابل
بالا
بازگشت