عبدالمجید رحیم
شب ادراری (ENURESIS) در کودکان و راه حل ها
نویسنده: رنحًورمل دوکتور عبدالمجید رحیم، ترینر متخصص داخله اطفال شفاخانه اتاترک
تعریف: ENURESIS کلیمه یونانی بوده معنی ناتوانی متکرر در کنترول دفع ادرار را می دهید.
با توجه به یکی از مشکلات دیرینه که نزد تعدادی کثیری از کودکان وجود دارد و سبب تشویش والدین میشود، خواستیم بخشی از معلومات علمی و تحقیقی در این خصوص را با هموطنان عزیز شریک نمائیم.
تخلیه مثانه در جای نا مناسب در یک طفل بالاتر از سن پنج سال در ماه دو مرتبه Enuresis گفته می شود. شب ادراری باید از عدم اقتدار ادرار که در آن ادرار استمراری متقاطع و یا قطره ای میباشد تفکیک شود. در Enuresis (شب ادراری) بستر معمولاّ تر بوده و,در عدم اقتدار تخلیه مثانه غیر نورمال صورت میگیرد. شب ادرای معمولاّ وظیفوی بوده. عدم اقتدار استمراری و در اثنای روز معمول و آفت عضوی محسوب میگیردد. اضافه تر از 85% اطفال کنترول مثانه را در اثنا روز و شب در سن پنج سالگی حاصل نموده در 15% باقی مانده اقتدار ادرار تقریباّ 15% درهرسال حاصل میگردد تا سن یازده سالگی دو مرتبه Enuresis (شب ادراری) نزد اطفال مذکر نسبت به مونث زیاد تر بوده بعداّ وقوعات مساوی ویا خفیفاّ نزد دختران زیادتر میباشد.
در نوجوانی 1-0.5% اطفال شب ادراری دارند. هرگاه طفل هیچگاهی خشک نباشد بنام شب ادراری ابتدای وبعداز یک دوره اقلاّ شش ماه خشک بودن در شب بستر خود را تر کند بنام Secondary enuresis یا شب ادراری ثانوی یاد میگردد در صورت که شب ادراری همراه با اعراض قسمت سفلی طرق پولی در شب نباشد بنام شب ادراری یک عرضی یاد شده ایجاب ارزیابی بشتر را ندارد.
اسباب شب ادراری:
تاخر رشد در احتمال زیاد دراسباب شب ادراری ذیدخل بوده که با افزایش سن بهبود میآبد. اضطراب در سنین 2-5 سالگی سبب شب ادراری شناخته شده اوقات برای کنترول شبانه مثانه با خطر شب ادراری همرا است.
ADH یک ریتم 24 ساعته داشته حداعظمی افراز آن در ساعت های 4-8 صبح صورت گرفته از بین رفتن ریتم 24 ساعته آن ویا عکس العمل خراب کلیه ها در مقابل این هرمون باعث شب ادراری میگردد.
شب ادراری ثانوی ممکن است از سبب پرشانی و ترضیضات بوجودآید انتانات طرق بولی قبضیت های شدید از سبب پر بودن معقد فشار بالای مثانه آورده سبب شب ادراری شده می تواند. سایر اسباب مانند دیابت مزه دار ویا بی مزه وغیره. از اسباب شب ادراری شناخته شده اند.
در تداوی اطفال مصاب شب ادراری انگیزه و رهنمای والدین اهمیت داشته توصیه ها عمومی در نظر گرفته می شود و تداوی فعال قبل از سن شش سالگی توصیه نمی گردد نوشابه های کافین دار مانند چای قهوه و دیگر مواد از طرف شب توصیه نگردیده و40% مایعات از طرف صبح 40% از طرف بعد از چاشت و20% از سر شب توصیه می گردد در نخست تداوی غیر فارمک کولژی حاوی تداوی انگیزه وی و استفاده الارم توصیه شده و تداوی انگیزه وی در 25% اطفال مصاب به شب ادراری به تنهای موفق بوده است. طفل تشویق میگردد تا از طرف شب خود را قبل از خواب با رفتن به تشناب بمنظور جلوگیری از ترکردن بستر عادت دهد تا از ترکردن لباس ها و رخت خواب جلوگیری شود.
خشک بودن شب نزد طفل باید با کلمات ملایم و تحسین از طرف والدین تشویق شود. طفل برای عادت تغییر رفتار معای و مثانی تشویق شود.
Alarm therapy
استفاده دستگاه برای دانستن احساس پرشدن مثانه صورت میگیرد با توسع مثانه وایجاد ادرار تدریجی دستگاه آلارم دار که دارنده آخذه های تماسی با زیر پرهنی ویا شیت بستر طفل و یک الارم در گردن ویا در پهلوی طفل است با آغاز تر شدن بستر در اثر تماس آخذه ها به صدا در آمده سبب بیدار شدن طفل و تخلیه ادرار در تشناب گردیده دوباره به آلارم تماس داده می شود. بهترین سن استفاده از آلارم سن هفت سالگی بوده که دو بر سه اطفال موفقیت داشته و تولید انگیزه و آلارم تراپی در% 60 -70 اطفال مفید است.
تداوی فارمکولوژی:
باوجود استفاده از دستگاه برای دانستن احساس پر شدن مثانه وعادت دادن تخلیه مثانه به صورت منظم و تداوی قبضیت در شب ادراری نتیجه ندهد تداوی دوای در نظر گرفته می شود تا از شب ادراری جلوگیری گردد. Imipramine با تغییر در میکانیزم انگیزه خواب موثر بوده به مقدار 2,5 1- ملی گرام فی کیلو گرام وزن در روز توصیه می گردد. مگر بعد از قطع این دوا عود مرض زیاد بلند بوده ارتمیای قلبی عوارض جدی آن شناخته شده دوا های انتی کلینرژیک بدون نهی تقلص مثانه موثر بوده در اطفال که علاوه از شب ادراری دارای عدم اقتدار مثانه از طرف روز نیز اند مفید میباشد.عبارت اند از : Oxybutinin. Tolterodine Propiverine که در هنگام خواب به اطفال بالا تر از شش سال توصیه میگردد Desmopressin سبب کاهش حجم ادرار شده.از طریق دهن یا انشقاقی توصیه میگردد.
معلومات در خصوص فواید شیر مادر
1- تماما مواد مغذی که برای نمو و انکشاف یک طفل ضرورت است را دارا بوده و به ساده گی هضم و جذب میگردد.
2- دارای غلظت بلند لکتوز (6-7 گرام فی دیسی لیتر ) بوده و گلکتوز ضروری به galactose cerebrosides را تشکیل میدهد لکتوز دز جذب کلسیم کمک کرده و سبب افزایش نمو لکتو بسیل های معایی میگردد.
3- شیر مادر در مقایسه با شیر حیوانات ترکیب پروتین کم داشته و زیادترین پروتنی شیر مادر به شکل لکت البومین و 60 فیصد لکت گلوبولین که به سهولت جذب امعای طفل میگردد امینو اسید های تورین و سیستین در انتقال و نوسان سیاله های حجرات عصبی ضروری است در شیر مادر موجود بوده در حالیکه شیر گاو و شیر پودری فاقد آنها میباشد .
4- شیر مادر غنی از مجموع اسید های شحمی غیر مشبوع که برای (myelination ) سیستمم عصبی ضروری است میباشد شیر مادر نیز دارای اسید های شحمی Omega3 و omega6 که برای تشکل prostaglandin اهمیت داشته ضرورت اساسی برای هورمون استرویید محسوب میشود میباشد .
5- مقدار ویتامین ها و منرال ها که در شیر مادر وجود دارند در شش ماه اول حیات ضرورت طفل را مرفوع میسازند .
6- 88 فیصد شیر مادر را آب تشکیل داده بدین ترتیب در ابتدا چند ماه اول حیات اطفال که با شیر مادر تغذی میگردند حتی در تابستان آب اضافی ضرورت ندارند .
7- شیر مادر دارای فکتور های معافیتی مانند, lysosme , Bifidia IgA , macrophage , lymphocytes , lactoferin و انترفیرون میباشد اظفال که با شیر مادر تغذی میگردند به انتانات کمتر مواجه میگردند چنانچه تحقیقات نشان داده آن عده اطفال که با شیر مادر تغذی میگردند 14 مرتبه کمتر از سبب اسهالات و 4 مرتبه کمتر از سبب آفات طرق تنفسی میمیرند.
8- شیر مادر دارای تعداد فکتور های نمو انزایم ها و هورمون ها است فکتور های نمویی که در شیر مادر است سبب پحنه شدن حجرات امعا شده سبب کاهش الرژی در مراحل اخیر حیات میگردد و انزایم های موجوده در شیر مادر هضمیت شحم شیر را افزایش میدهد.
9- اطفال که با شیر مادر تغذی میگردند خطر الرژی , انتانات گوش و دندان ها , امراض دیابت , امراض قلبی و لمفوماها در مراحل اخیر حیات شان کمتر است.
10- اطفال که با شیر مادر تغذی میگردند ارتباطات عاطفی با مادر شان بهتر است , مطالعات نشان داده است که این اطفال دارای IQ بلند نسبت به اطفال که با شیر پودری ویا دیگر شیر ها تغذی میگردند میباشد .
11- آغاز تغذی با شیر مادر بزودی بعد از تولد از خونریزی بعد از ولادت در نزد مادر جلوگیری میکند دادن شیر به طفل از عادت ماهوار جلوگیری کرده بدین تریتب از حاملگی جلوگیری مینماید .
12- شیر مادر یک منبع مسون و مطمین برای طفل است.
13- خطر کانسر ثدیه و رحم در نزد مادران که اطفال خود را با شیر خود تغذی مینمایند کمتر میباشد .
14- امکان وزن گیری در نزد مادران که اطفال شان را با شیر خود تغذی مینمایند کم تر میباشد.