اثرات منفی جنگ برعلم ودانش درافغانستان

نوشته: رویا منگل صنف 11 لیسه عالی رابعه بلخی

چرا افغانستان در آتش جنگ میسوزد؟ آ یا جنگ با علم کدام ارتباطی دارد؟ اگردر افغانستان صلح تامین میبود آیا سر نوشت ما نسبت به امروز متغیر بود؟ افغانستان کشوری است که گواه خون ریزی های زیادی بوده  و نزدیک به چهار دهه است که در اتش جنگ میسوزد. درطی چهار دهه جنگ در کشور میلیون ها انسان کشته ،زخمی و مهاجر شدند. میلیون ها کودک و نوجوانان از علم محروم و بی سر نوشت ماندند. تمام دارایی های مان با خاک یکسان شده و اقتصاد ملی کشور از بین رفت. بیشتر مکاتب مهندم و پوهنتون ها از بین رفتند، نه تنها اطفال بلکه بسیاری از جوانانی که مکتب را به پایه اتمام رسانیده بودند ، نتوانستند به پوهنتون راه یابند و ادامه تحصیل نمایند ، این همه بد بختی ها نتیجه مداخله کشور های بیرونی و استفاده از بی علمی است .

اگر ما با خود فکر کنیم که جنگ از کجا سر چشمه میگیرد و چگونه مردم را به هلاکت و بدبختی می رساند عوامل را درک خواهم کرد در کتابی خواندم که عالمی میگفت :  مفکوره جنگ از ذهن خود انسان به وجودمی آید و به اندازه ی انکشاف  پیدا می کند که به سرحد نابودی انسان میرسد . یعنی اگر انسان مفکوره جنگ را در ذهن خود پرورش بدهند ،جنگ اصلآ به وجود نمی اید و این مفکوره صرف در ذهن اشخاص رشد می کند که با استفاده از یک مقدار افراد به چنین عمل مبادرت می ورزو منافع خودرا بدست آورد وحفظ نمایدجنگ است  و صرف با قتل و خونریزی میتوان مشکلات را از بین برد. پس درک می کنیم که اینها برای بقا و منافع شان از افراد که درک سالم ندارد استفاده نماید و دیگران را تباه می سازند. اگر در گزشت به عوض این همه جنگ که برای بدست آوردن تاج و تخت (قدرت)صورت گرفته ، بالای علم و دانش که زندگی مردم را به ویرانه تبدیل کند و فرصت علم را از آنان بگیرد. چقدر دقیق گفته اند که : یک سیب به زمین افتاده و قوه ی جازبه کشف شد اما میلیون ها جسد افتاد ولی جهان تا هنوز معنی  انسانیت را درگ نکردهه است  تمام اینها از نبود علم  و دانش است. بعضی اوقات در ذهن مان خطور میکند که اگر به جای این همه جنگ در افغانستان صلح حاکم میبود شاید افغانستانی که از بزرگترین کشور های تجارتی جهان و زادگاه دانشمندان و نابغه ها میبود. شاید یکی از کشور هایی میبود که همه ارزوی زندگی در آنرا داشتند. شاید یکی از ممالکی میبود که علم و دانش در انجا حرف اول را میزد. بسیاری ها فکر می کنند که اگر جنگ نمیبود شاید این تحول به میان نمی آمد و افغانستان یکنواخت مانند گذشته در حرکت میبود، اما به باور من تحول بدون علم ممکن نیست،  اگر صلح  امنیت باشد اما علم نباشد کشور بسوی ترقی گام نخواهد گذاشت. چنانچه اگر کلید نباشد دروازه بازنخواهد شدبدون علم چگونه میتوانیم که راه پیشرفت و ترقی را باز کنیم ؟ بدون شک امکان ندارد. بناء نباید فراموش کرد که هر گز برای انجام کار نیک  دیر نیست، نیاز علم در کشور بسیار مهم بوده و باعث پیشرفت وتعالی یک کشور میگردد حتا اگر تمام مردم به علم دسترسی پیدا نکند باز هم تعداد که درست و دقیق آموخته اند بدون شک به ترقی کشور موثر واقع خواهند شد و باورمندیم دراین صورت افغانستان به یک کشور دارای اقتصاد خوب گام خواهد گذاشت و با داشتن جوانان علمدوست و دانا افغانستان باز هم به زادگاه دانشمندان مبدل خواهد گشت. دانشمندانی خواهیم داشت که دنیاحسرت داشتن انان را خواهد خورد. چیزهایی را خواهیم ساخت که تا هنوز به ذهن کسی خطور نکرده باشد،  کارهای را انجام خواهیم داد که همه دنیا به داشتن کشوری همچو افغانستان افتخار خواهند کرد. من مطمئنم که دشمنان ما بگذارند جوانان واطفال ما درس بخوانند و علوم مختلف را فرا گیرند بدون شک به موفقیت های نایل خواهیم آمد و افغانستان در ردیف کشور های پیشرفته قرار خواهند گرفت.

با احترام