نوشته عبدالخالق بقايی پاميرزاد ـ سويدن
یاداشت :
این یاداشت دو روز بعد از سرازیرشدن سیلاب آماده نشر بود ولی شرایطی رخ داد که من مصرووف امور عاجل و ضروری خانوادگی شدم و این باعث گردید تا نشر این نوشته به درازا بکشد.
در سوگ مصیبت دیدگان سیلاب مدهش و هستی برانداز حصه اول ولایت پنجشیر،عقابان آزاد و عیاران هندوکش
وطنم جان و تنم
تاجیکان تاج سرم
آریانای بزرگ
همدم و هم نفسم
این سیلاب که در نوع خود نظیرنداشته است در نیمه های شب فرود آمده و باعث تلفات جانی و مالی سنگین و بی سابقه گردیده است.
حضرت سعدی چه در سفته است :
بنی آدم اعضای یک دیگر اند که در آفرینش ز یک جوهر اند
چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضو ها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی غمی نشاید که نامت نهند آدمی
بنابرین من منحیث یک انسان وطن دوست و نوع پرور ، عمیقترین تسلیت و همدردی خود و خانواده ام را به آن مردم شریف ، زحمتکش و قهرمان حصه اول تقدیم میدارم. به ارواح رفته گان درود می فرستم و به مریضان و مصیبت دیدگان صبر جمیل از درگاه آفریدگار منان آرزومندم.
باید افزود که مردم وطن زیبا و مالوف ما در طول تاریخ با قهر طبیعت دست و پنجه نرم کرده اند. در بهار و تابستان و خزان سیلاب ها بر سر شان فرود امده و در زمستان های دشوار ، مورد برف کوچ های خانه برانداز قرار گرفته اند. خسارات ناشی ازاین سیلاب بطور رسمی چنین ثبت شده است :
۱ ـ منزل مسکونی ۵۰۰ باب
۲ ـ مساجد ۷ باب
۳ ـ دکان ۸۵ باب
۴ ـ وسایط نقلیه ۱۰۰ عراده
۵ ـ پروژه آبی کوچک ۱۵ پروژه
۶ ـ پل موتر رو کوچک ۴ پایه
۷ ـ بیست تن از اهالای شریف دره بشمول دو خانم و ۱۸ مرد به ابدیت پیوسته اند که روح شان شاد باد.
اقدامات حکومت :
درروز اول واقعه ، هوا پیما های حامل مهندسان و متخصصان به قلعه بلند پرواز نموده ، حوض بزرگ و خطرناک آبی را که می گویند تا حدود اندراب طول می کشد مشاهده کرده و آنرا منبع خطر و مصیبت تشخیص داده و به اهالی توضیه نموده اند تا از مسیر سیلاب خود را به فرسخ ها دور نگهدارند.
وزارت صحت عامه بدون فوت وقت ، خیمه لباس ، ادویه ، آذوقه و دیگر وسایل ضروری را بدسترس مردم قرار داده است.
اوضاع منطقه :
تا جاییکه بیاد دارم ۲۸ دره خورد و کلان در دو طرف هندوکش قرار دارند که با ابهای مست و خروشان به دریای کلان پنجشیر ملحق می شوند. همانگونه که در بالا گفته شد این دره ها همان قدریکه برای باشندگان مفید هستند ، گاهگاهی موجب تلفات وبدبختی برای مردم محل میگردد. در طول تاریخ باشندگان این محلات با چالشهای گوناگون مواجه اند. دریای پنجشیر در ماه های جوزا ، سرطان و اسد حینیکه غرش کنان مسیر خود را بسوی کوهستان می پیماید خواب را از چشم مردم می رباید و هر دو پهلوی خود را تخریب می کند. انسان ها و مواشی را به کام خود فرومی برد و راه خود را از کوهستان به پاکستان ادامه میدهد.
تا جاییکه به خاطر دارم برف کوچ بزرگ پریان که چندسال پیش صورت گرفت باعث تلفات جانی و مالی گردید و مدت های طولانی راه ها را مسدود کرد ، مسافران و رهروان و اهالی شریف و غیرتمند را به مصیبت های ناگهانی مواجه گردانید. بعد ازآن یک سیلاب دیگر از دره خینج از سمت چپ دریا واقع گردید که باشندگان خنج را بشمول مردم پاوات که به طرف راست دریا موقعیت دارند متاثر ساخت.
قریه پاوات در مسیر رودخانه ( درخنج آب) قرار دارد و چون دره قسما هموار افتاده ، اگر سیلاب ها و یا برف گوچهایی آمد باعث تلفات و چالشها گردید مگر نه به پیمانه زیاد ، یعنی تخریبات کم بود.
همچنین سیلاب مدحشی در قریه ( مرز) نه ( عمرض) در همین سالهای نزدیک از دره شابه فرود آمد و به دریای کلان پیوست و مسیر انرا مسدود کرد، خانه های دهات ، باغچه ها و زمین های زراعتی را متضرر ساخت. خوشبختانه درهمان زمان بدون فوت وقت با مرحوم حاجی مرزا غلام حسین خان نزد محترم انجنیرنظرمحمد وزیر فواید عامه رفتم و او انجنیر سلطان حسین بعدا وزیر پلان را برای سروی محلات آسیب دیده به محل اعزام کرد و ما شب را در منزل مولوی عبدالفتاح در مرز سپری کردیم و فردا در بازگشت ، یونت قوای کار به دستور وزیر موصوف بدون کدام بیروکراسی به محل اعزام شد و مشکلات مردم شریف و قهرمان مرز را برطرف گردانید.
نگارنده شاهد سیلاب های متفاوت در بازارک و سایر نقاط تا دالان سنگ نیز بوده ام. در ان زمان دره شتل نیز مربوط ولایت پنجشیر بود وبارها مردم با سیلاب ها و برف کوچها مواجه گردیده ، تلفات جانی و مالی را متحمل گردیده اند.
سرانجام دریای کلان پنجشیر با دریاهای سند و پنجاب و دیگر رودخانه های پاکستان یکجا میشود و به بحرهند فرومیریزد.
با احترامات مجدد
احاج عبدالخالق بقایی پامیرزاد ساکن الاصل قریه خینج پنجشیر
نوت : کسانیکه اشتباهات مرا تصحیح و تکمیل بفرمایند ممنونیت خود را خدمت شان قبلا اعلام میدارم و بار دیگر مراتب غمشریکی و همدردی خود را به مردم سیلاب زده ، شریف و قهرمان حصه اول پنجشیر ، آنهاییکه درهرکجای جهان از بد حادثه بسر میبرند ، احتراما پیشکش مینمایم. امیدوارم ثروتمندان به کمک سیلاب زدگان برسند و دست انها را بگیرند.
چو ایستاده ای دست افتاده گیر!
سخاوت کار عیاران و جوانمردان است!
بالا
بازگشت