عارف عرفان
افغانستان درکام اژدها
پشت پردهٔ خط لولهٔ گاز ترکمنستان ؛؛
افغانستان اساسأ به بهانهٔ واژگون شدن
آسمانخراشهای نیویارک جبرأبه پرداخت کفارهٔ بزرگ وقطع پیکرش ملزم گردیده
است.کاخ نشینان حاضراند تا دربرابریک تاج، یک سرزمین را به حراج بگذارند.
چندی قبل دکتر غنی تاراج معادن پربهای افغانستان
را بوسیله آمریکا با دونالد ترامپ درنیویاک به امضا رسانید.
هنوز رنگ قلم این معاهده به خشکی نگرایده است که
در یک گفتمان پشت پرده ،در راستای حصول اهداف راهبردی آمریکا ودر درازنای جنگ
نیابتی ورقابتی در بازار انرژی، هنگامهٔ بخشی ازحاتم بخشی سرزمین افغانستان
برای لشکر نیابتی پاکستان یعنی طالبان وتامین سیطره پاکستان برقلمرو افغانستان
بالا گرفته وایادی پاکستان که سالها درین رویا بسر میبردند برای دست خط قبالهٔ
وطن ،باهمه بیقراری بر تپش افتیده اند.
آگاهان سیاسی باور دارند که هم در مقیاس رقابتهای جهانی ومنطقهٔ وهم در نبرد
افغانستان،آمریکا به شدت شکست خورده وجایگاه آقامنشی جهانی خود را از دست داده
است.سیطره آمریکا درجهان بطرز شتابان رو به کاهش بوده وپیوستن پاکستان در محور
چین وروسیه میدان را برای مانور های امریکا در افغانستان محدود ساخته است.حال
مقدرات سیاسی آمریکا در افغانستان کف دست پاکستان ولشکر نیابتی آن طالبان قرار
داشته وبرای بیرون شدن ازین بنبست ودرهم شکستن رقبای بازار انرژی جهانی، برای
آمریکا یک گزینه باقی مانده است وان عبارت از قمار روی سرزمین افغانستان واهدای
آن برای پاکستان.
هردو سازمان اطلاعاتی «سی آی ای» امریکا
وسازمان « آی اس آی« پاکستان این پتانسیل را داشته اند تادر پرخطر ترین لحظات
تاریخی دست به مانور بزرگ زده ودر جهت منافع مشترک راهکار های شگفت انگیزی را
تدارک جویند.
تاریخ گواه است که آمریکا وپاکستان علی الرغم
هرگونه مناسبت پرتنش سیاسی ، در خصوص افغانستان دایم در جستجوی منافع مشترک
بوده اند.
اتمسفیر سیاسی ونظامی کنونی ،مجبوریتهای راهبردی
ورقابتهای منطقهٔ آمریکا وخواست های بلند پروازانه وعظمت طلبانه پاکستان
،جغرافیای افغانستان را هدف قرار داده وبرای تسلیمدیهی بخشی از پیکر وطن تحت
بهانه بازی"صلح" ودر چارچوب خط لولهٔ نفتی ترکمنستان (تاپی )این سناریو در
جریان بوده ودیده میشود که باردیگرهمای بخت بر فراز اسلام آباد پرگشوده است.
به همین منوال در سایهٔ تداوم وشدت نزاع های
مدریت شدهٔ قومی، سکوت جامعه در خصوص انهدام ارزشهای ملی ومعاملات پشت پردهٔ
دشمنان وطن، آنروز دور نخواهد بود تا،مایان همه شاهد انتقال خط دیورند در کمر
بندکابل بوده وافغانستان را دم چشم مان بیرحمانه بیرحمانه پارچه پارچه نموده
وآنراتجزیه نمایند؛
یکی از دراماتیک ترین رخداد ها در میهن خون آلود
مان انتقال خط لولهٔ پرزرق وبرق گاز «تاپی»
است که بخشی اعظم معاملات پنهان وحراج گذاری وطن را بخود
اختصاص داده است.
با رزترین وشگفت انگیز ترین بخش پروژه خط لوله «تاپی» عبارت ازینست که ظاهرأ در
اوج تنشهای سیاسی میان امریکا وپاکستان ومخالفت متحدین پاکستان مانند چین
وروسیه، این طرح از هفت خوان رستم عبور نموده ویکباره به کرسی می نشیند.
این خود گویای اهدای هدایای بزرگ برای پاکستان
ولشکر نیابتی آن طالبان در زمین افغانستان میباشد.
رخداد های اخیرو ناهنجار افغانستان درحوزه
بیرون مرزی نیز آهنگ بزرگی را به صدا در آورده چنانچه وبگاه مشهور ومعتبر «
مونو فلمباما» اخیرأ موضوع احداث خط لوله گاز ترکمنستان -افغانستان(تاپی)
وانگیزه های ماحول آنرا تحت عنوان « خط لوله گاز افغانستان،صلح وتباهی
بیشمار»مورد تحلیل قرارداده وژرفنای این تبانی را برجسته میسازد.
این تحلیل چنین آغاز می یابد"دیر زمانیست که در افغانستان گفتمان صلح براه
افتیده است،امااین گفتمان اخیرأبطرز حیرت انگیز دچار تحول تازه گردید.مذاکرات
خصوصی میان تعداد زیادی طرف های مربوط بوقوع پیوست وبطرز ناگهانی منتج به حصول
دو نتیجهٔ ذیل گردید:
« تاپی»-برقول
صدای آمریکا مورخ
۲۴
فبروری،طالبان اعلام نمودند که از پروژه خط لولهٔ گاز
حمایت مینمایند
-مبتنی بر خبرگزاری رویترزمورخ
۲۸فبروری،رییس
جمهور غنی بدون هرگونه پیش شرطی با طالبان خواهان مذاکره شد.
هم حمایت طالبان از پروژه خط لولهٔ گاز « تاپی »
وهم آمادگی اشرف غنی برای گفتمان باهیچ پیش شرطی با طالبان، انکشافات جدید
هستند.
این تحلیل سوابق تاریخی این پروژه را یاد آوری
نموده خاطر نشان میدارد:"مذاکرات خط لوله گاز ترکمنستان،افغانستان ،پاکستان
وهند « تاپی » به خاطر انتقال گاز آسیای مرکزی به پاکستان وهند در اوایل سال
۱۹۹۰
آغاز گردید.
در حال حاضر تنها خطوط لوله روسیه ذخایر بزرگ
گاز ترکمنستان را به بازارهای صادراتی خود متصل می کند. این یکی از دلایلی است
که چرا ایالات متحده همیشه از راه اندازی این پروژه حمایت میدارد.
شرکت Unocal
مربوط به ایالات متحده آمریکا به شدت درین پروژه
درگیر بود. یکی از مشاوران آن، زلمی خلیل زاد بود که بعدأسفیر ایالات متحده در
افغانستان و سپس عراق شد.
پروژه خط لوله یک تاریخچهٔ نامنظم طولانی دارد.
این یکی از دلایل اصلی آمریکا برای سرنگونی طالبان بود. حادثهٔ سپتامبر آمریکا
بهانه ای برای حمله به افغانستان بود،لذادر اواخر سال
۲۰۰۱
روی همین منظور دولت طالبان واژگون گردید.
این نگارش بر چالش های پیشین این پروژه مکث نموده
ادامه میدهد"اما پروژهٔ(
۱۰ )میلیارد
دلاری
تاپی مدت
۱۴
سال را قبل از نخستین لوله گذاری آن دربرگرفت.
پس از آنکه دولت طالبان در افغانستان سرنگون
شد،پاکستان موقف خصومت آمیز بااین پروژه داشت ،وآن کشور بخاطر تأمین گاز از
ایران مذاکرات خویش را براه انداخت ،اما طرح پروژه لوله گاز ایران ،پاکستان
وهند(IPI) هرگز پایان نپذیرفت.آمریکا
مستدام برهند فشار صادر مینمود تا ازخریدگاز ایران اجتناب نماید. اماحالا
پاکستان برای حمایت از پروژه (TAPI)برگشته
است واین احتمالأ یکی از دلایل حمایت طالبان ازین خط لوله در ساحهٔ تحت کنترول
شان است."
نویسنده این مقاله به تعاملات پشت پرده تمرکز
جسته اظهار میدارد"اما من معتقد هستم که مسایل بزرگرتری عقب این حرکت وجود
دارد.حول سرنوشت افغانستان باید "توافقات گسترده" تری صورت گرفته باشد. طالبان
خواهان چند کرسی در کابینه خواهد بود ؟پاکستان خواهان چه سطح نفوذ در افغانستان
میباشد؟"درین نگارش آمده است "ساختمان خط لوله در ترکمنستان در سال
۲۰۱۵
آغاز به کار نمود.ساختمان آن در افغانستان امسال به تاریخ
۱۴فبروری
آغاز شد.امریکا مسئول کنترول مجموع هزینهٔ مالی این پروژه است."
این مقاله به چالشهای عمدهٔ این پروژه نظر اندازی نموده اذعان میدارد" در هیچ
تاریخی برای راه اندازی نهایی خط لوله، نباید شرط بندی کرد. پشتیبانی ایالات
متحده از خط لوله برای کاهش نفوذ روسیه و چین در آسیای مرکزی است. تجزیه و
تحلیل مارکیتهای بزرگ تر بر احتمال تباهی پروژه اشاره دارد:
کمپنی
تاپی نه تنها در رقابت مستقیم با کمپنی ایرانی » آی پی
آی » قرار دارد،بل در برابر « ال ان بی » "
گاز طبیعی مایع"یا« انرژی فردا »چون کشور های
قطر،آسترلیا ،کانادا،آمریکا وروسیه که سالانه مقدار
۳۰
بلیون متر مکعب گاز به هند صادر میدارند،قرار دارد.
امریکا در تلاش است تابا دنبال نمودن خط لولهٔ
گاز ترکمنستان, در ناحیه وسواحل که از کنترول ان دور است،تسلط پیدا نماید. بیش
از 25 سال،درست پس از آنکه طرح ابتدایی احداث پروژه پیشبینی گردید ، هنوز هم به
تُن ها پول، سالها کار وبسیار بخت نیاز است تا این پروژه به موفقیت برسد.
طرفهای زیادی وجود دارند که ممکن است بخواهند
در پروژه دخالت کنند و این منطقه را خیلی بهتر از ایالات متحده بلدند.
این مقاله در خصوص جایگاه وواکنش طالبان
اظهارمیدارد"طالبان نزدیک به نیمی از کشور را کنترل می کند. یک سری حملات علیه
دولت مرکزی در کابل، اعتماد عمومی رانسبت به دولت غنی تضعیف کرده است. فقط
امروز یک بمب انتحاری دیگر به پایتخت ضربه وارد کرد.
اعلامیه های اخیر نشان می دهد که مذاکرات صلح و
خط لولهٔ گاز به شدت متصل هستند. اگر مذاکرات شکست بخورد، پشتیبانی طالبان برای
خط لوله نیز پایان خواهد یافت. اگر خط لوله به موفقیت نرسد،لاجرم ممکن است
ایالات متحده عرصه را ترک نماید.چیزی که بسیاری مردم آرزو دارند به آن دست
یابند.
با احترامات بیکران خواننده عزیز؛
عارف عرفان
لندن/مارچ
۲۰۱۸
منابع :
Moon of alabama,
Afghanistan - A Pipeline, Peace And Many Spoilers.
March 2, 2018
بالا
بازگشت