احمد سعیدی
اعلان استراتیژی امریکا و نگرانی های پاکستان
پاکستانی ها نه تنها بعد از اعلان استراتیژی جدید امریکا در قبال افغانستان بلکه در روز های نخست که دونالد ترامپ در امریکا به قدرت رسیده بود وارخطا و شوکه شده بودند آنها میدانستند تلاش دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب ایالات متحده امریکا در راه ساختن استراتیژی بخاطر بیرون رفت از بحران افغانستان هرگز به نفع پاکستان نخواهد بود چنانچه براساس یکی از مضحک‌ترین شایعات که یکی از شبکه خبری پاکستانی به نام نيو نیوز بدست نشر سپرده بود که گویا دونالد ترامپ، اصلاَ از پاکستان است. حتی این شبکه خبری ، مدعی شده بود که ترامپ در یک مدرسه دینی در این کشور درس خوانده است. عکس یک پسر کوچک با موهای بلوند را نیز نشر کرده بود به باور من این دروغ شاخدار پاکستان یک رویدادی بوده که می‌توان آن را تنها یک فکاهی عنوان کرد. اما برخلاف، احساسات راجع به پیروزی غافلگیرانه ترامپ بر هیلاری کلینتون در انتخابات امریکا رویهم رفته آمیخته از ناامیدی و ترس با پاکستانی ها بود تا هنوز اظهارات ضد مسلمانان دونالد ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی از ذهن بنیاد گرایان اسلام گرای پاکستان پاک نشده است. بسیاری پاکستانی‌ها به این باور بوده و هستند که یک شخص ضد مسلمانان الزاماَ طرفدار رقیب منطقه‌ای این کشور، یعنی هندوستان خواهد بود .
این ترس زیاد هم بی‌مورد و ناموجه نیست. ناسیونالیست‌های هندو پیروزی ترامپ را جشن گرفتند از روز های نخست به قدرت رسیدن ترامپ و سفر دوستانه نریندرا مودی نخست وزیر هند به امریکا و استقبال گرم از وی این احساس را بوجود آورده بود که دونالد ترامپ، سیاستمدار میلیاردر احتمالاَ مناسبات نزدیک‌تری با هند خواهد داشت تا با مسایه‌اش پاکستان؛ کشوری که اقلیت‌های دینی در آن مورد تبعیض مضاعف قرار گرفته و افراط گرایی اسلامی در آن گسترده است. دیگر تشنج آفرین و قانون شکنی نکند تا زمانیکه رئیس جمهور امریکا دونالد ترامپ استراتیژی جدید خویش در مورد افغانستان را اعلان نکرده بود زمامداران کابل نیز نگرانی های خود را داشتند مقامات عالی رتبه افغانستان از این نگاه تشویش داشتند که آقای ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی خود گفته بود نخست به امریکا تمرکز شود، بعداً در جاهای دیگر این جملات و کلمات به نزد مقامات رهبری افغانستان چنین تعبیر شده بود که تمرکز نخست روی امریکا می‌تواند منجر به کاهش چشمگیر کمک‌های مالی و نظامی به افغانستان شود. در اوایل آنچه احساس میشد آگاهی و معلومات رئیس جمهور امریکا از افغانستان نیز بسیار کم بود. ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی خود در برخی مقایسه‌های بسیار مبالغه آمیز به افغانستان اشاره کرده؛ گفته بود که «جاهایی مثل افغانستان امن‌تر از بعضی شهرهای ایالات متحده اند.
این کمبود معلومات ترامپ در سیاست خارجی می‌توانست زمینه وخیم شدن وضعیت افغانستان و پاکستان را فراهم سازد، آن‌هم در زمانی که شورشگری و بغاوت علیه حکومت وحدت ملی در هر گوشه و کنار افغانستان به نظر می رسد با گذشت هر روز داعش
گروه طالبان در حال قدرت گرفتن است و مناطق گسترده‌ای را در افغانستان به ویژه در جاهایی که کوکنار کشت میشود، تصرف کرده اند. شرق افغانستان و ولایات شمال این کشور هم تبدیل به محل فعالیت گروه خودخوانده دولت اسلامی یعنی داعش شده است. تردیدی وجود ندارد که پس از شکست قریب الوقوع داعش در عراق، و سوریه شمار زیاد جنگجویان این گروه به افغانستان سرازیر خواهند شد. بعد از اعلان استراتیژی ضرور است تا آقای دونالد ترامپ و تیم‌اش وضعیت در افغانستان و منطقه را جدی بگیرند. اما به باور من اگر در پی گیری بخاطر تحقق این استراتیژی که تازه اعلان شده عاقلانه عاملانه و پیگیرانه تلاش صورت نگیرد و وضعیت سرسری و ساده انگارانه تلقی شود، احتمالاَ نتیجه ای وارونه خواهد داشت. به عقیده من در حالیکه استراتیژی اعلان گردیده اما راه حل بحران افغانستان با شرارت افگنی های که پاکستان دارد بزودی راه حل را نخواهد یافت
برنده اصلی دیدگاه احتمالی ساده انگارانه رهبران دولت افغانستان در مورد اردوی قدرتمند پاکستان می‌تواند منجر به بحران دیگری در افغانستان و منطقه گردد بازی را که با عجله بخاطر خنثی کردن استراتیژی اعلان شده پاکستان و به همکاری چین آغاز کرده یک نتیجه احتمالی دیگر می‌تواند گسترش قدرت نظامیان پاکستان به هزینه چین خواهد بود . و بحران دیگری در حالت آبستن ضرور است تا رئیس جمهور امریکا یکبار دیگر تاریخ را بازخوانی کند دونالد ترامپ ضرورت دارد که از تجربه و عملکرد امریکا در قبال افغانستان در دهه ۱۹۸۰ پند بگیرد. در آن زمان واشنگن از گروه های مختلف که بخاطر جهاد در پاکستان حضور داشتند در مقابله با سربازان شوروی حمایت کرد. جنرال ضیا الحق، دیکتاتور نظامی آن زمان پاکستان از وضعیت سوءاستفاده کرده و موجی از اسلامی‌سازی را ایجاد کرد. کمونیسم اتحاد جماهیر شوروی به تاریخ پیوسته دیگر نام و نشان از اندیشه های ولادیمیر الیچ لینن و مارکس وجود ندارد اما تروریسم بنام اسلام هنوز همه جهان را به خود مشغول ساخته است. در چنین وضعیتی نظامی گران پاکستان میدانند که امریکا سیاستش در قبال این کشور را تغییر داده و همکاری با همسایه رقیبش هند را سرعت خواهد بخشید. چنین تغییری بر وضع افغانستان نیز تاثیرگذار خواهد بود. بعد از اعلان استراتیژی جدید در مورد افغانستان روابط میان واشنگتن و اسلام آباد، دو متحد تاریخی در پی اتهام ایالات متحده مبنی بر تبدیل شدن پاکستان به پناهگاهی امن برای تروریستان تیره تر خواهد شد.
این اتهامات زمانی شدت یافت که دونالد ترامپ حین اعلان استراتیژی جدید در مورد افغانستان و جنوب شرق آسیا گفت آمریکا دیگر نمی‌تواند در قبال حضور گروه‌هایی مانند طالبان در پاکستان ساکت بماند.
دونالد ترامپ گفت آمریکا میلیاردها دلار در اختیار پاکستان گذاشته ولی آنها به گروه هایی که عوامل بی‌نظمی و خشونت هستند، فضای امن داده‌اند.او گفت: "پاکستان به سازمان‌هایی پناه داده که هر روز تلاش می‌کنند مردم ما را بکشند. ما به پاکستان میلیاردها دلار پرداخت کرده‌ایم ولی آن ها به تروریست هایی پناه داده‌اند که ما با آنها می‌جنگیم. این وضع باید تغییر کند و این تغییر فورا انجام خواهد شد. هیچ همکاریی نمی‌تواند در مورد کشوری که به شبه نظامیان و تروریست‌هایی که نظامیان و مقامات آمریکایی را هدف قرار می‌دهند، دوام بیاورد.به گفته آقای ترامپ زمان آن فرا رسیده که پاکستان تعهد خودش را به تمدن، نظم و صلح نشان دهد.
آقای ترامپ همچنین خواهان نقش آفرینی بیشتر هند در کمک به ایجاد امنیت در افغانستان از جمله گسترش همکاری‌های اقتصادی شد. به باور من اگر افغانستان بتواند یک دیپلوماسی فعال و تهاجمی را علیه ماجرا جویی های پاکستان آغاز نماید و کشور های منطقه و فرا منطقه را قناعت دهد که پاکستان کشوری است تروریست پرور در چنین وضعیتی نه تنها امریکا بلکه تعدادی زیادی از کشور ها پاکستان را تنها خواهد گذاشت، از وضعیت چنین معلوم میشود که نسبت به هر رئیس جمهور دیگر امریکا دونالد ترامپ موقف سخت گیرتری برای پاکستان خواهد داشت. بنظر من بعد از اعلان سیاست ترامپ برای افغانستان و جنوب آسیا هند نسبت به پاکستان با امریکا تعاملی نرم تر و شفاف تر خواهد داشت به عقیده من بخاطر به انزوا کشیدن پاکستان و معرفی آن منحیث یک کشور تروریست پرورفرصت مناسب برای افغانستان ایجاد گردیده زمامداران ما در چنین شرایطی باید بدانند موضوع اصلی جامعه‌شناسی سیاسی بررسی رابطهٔ میان دولت، قدرت سیاسی و قدرت دولتی از یکسو و جامعه و قدرت اجتماعی یا نیروهای اجتماعی از سوی دیگر بخاطر به انزوا کشیدن پاکستان و همچنین موضوع جامعه‌شناسی سیاسی افغانستان شامل توضیح جایگاه دولت در درون شبکهٔ پیچیدهٔ علایق و منافع اجتماعی و اقتصادی و روابط حاصل از همسایه ها هنری است سیاستمداران آگاه میدانند اگر مسئولین بلند پایه حکومت وحدت ملی به خصوص رئیس جمهور آقای اشرف غنی و رئیس اجرائیه آقای داکتر عبدالله در این ادعای خود صداقت دارند که پاکستان حامی تروریزم و عامل اصلی خارجی در جنگ و بی ثباتی افغانستان است، و اگر دولت و دولت مداران و شماری از اهل سیاست و جامعۀ سیاسی کشور ما به تروریست پروری پاکستان باور دارند، هیچ زمان فرصتِ بهتر از امروز در جهت اتخاذ دیپلوماسی تهاجمی علیه پاکستان و برای کشاندن پاکستان به پاسخگویی بخاطر تروریست پروری و ویرانی افغانستان فرصت بهتری بدست نخواهد آمد. هر چند که دولت افغانستان 17 سال این فرصت را از دست داد حالا که دوست دیرینه پاکستان امریکا آن کشور را حامی تروریزم گفته است، با سیاست ابهام و سکوت در برابر اسلام آباد، که مقامات افغانی اتخاذ کرده اند جفای بزرگیست به حق مردم افغانستان خواهش میکنم آرزو دارم رهبری دولت افغانستان و مقامات حکومت وحدت ملی هرچه عاجلتر باید یک دیپلوماسی تهاجمی را در برابر پاکستان که با شکایت امریکا که بخاطر تروریست پروری پاکستان آغاز گردیده نه تنها در منطقه بلکه در سازمان ملل متحد بخصوص در شورای امنیت و موضع گیری قاطعانه ای را آغاز نماید و سیاست تهاجمی علیه پاکستان را با جدیت و بلا وقفه دنبال کند. این دیپلوماسی باید با تمام توان و ظرفیت های موجود برای کشاندن پاکستان به پاسخگویی در جامعۀ بین المللی بخاطر اعمال جنایت کارانه ای آن تا پیروزی مطلق ادامه یابد.
بالا
بازگشت