اسدالله عزیزی
با کیم جونگ-اون، جوان ترش‌رو و دارای زراد خانه‌ی هستوی آشنا شوید
نویسنده: چوی سنگ-هون (Choe Sang-hun)، سیول، کوریای جنوبی
نشر شده در: نیویارک تایمز
https://www.nytimes.com/2017/08/10/world/asia/kim-jong-un-north-korea-nuclear.html
مترجم: اسدالله عزیزی
در چین، مردی که هشدار استفاده از موشک را بالای ایالات متحده امریکا به زبان می‌آورد اکثراً به اسم «چاقِ بد اخلاق» مورد تمسخر قرار میگیرد. در ایالات متحده امریکا، اخیراً یک سناتور وی را با ذکر عبارت «این پسر چاقِ دیوانه» یاد کرد و باری رییس جمهور ترامپ وی را «دیوانه و روانی» خواند، اما کسیکه همیشه مورد تمسخر قرار گرفته است، کیم جونگ-اون سی و سه ساله رهبر کوریای شمالی میباشد که خیلی دست کم گرفته شده است.
آقای کیم جوانترین پسر از میان سه پسر خانواده، با جلب اعتماد پدرش کیم جونگ-ایل از سایر برادرانش پیشی گرفته و جانشین پدر شد. زمانیکه او در سن بیست و هفت سالگی قدرت را بدست گرفت بیشتر تحلیلگران وی را رییس پوشالی و بی تجربه خواندند؛ بعضی ها پیشبینی نمودند که او هرگز دوام نخواهد آورد، اما بعد از گذشت شش سال، این دید وجود دارد که وی قدرت را با اقتدار در دست دارد.
حالا، برخلاف همه صحبت ها، آقای کیم در شرف سوق دادن ملت منزوی و فقیرش به یکی از محدود ملت هایی در جهان است که توانایی تهدید ایالات متحده را با موشک های هستوی داشته باشد – او نه تنها با اداره‌ی ترمپ، بلکه با قوانین بین المللی و متحدین سنتی کوریای شمالی در بیجینگ رقابت دارد.
بعضی ها اصرار دارند که رییس جمهور ترامپ با او از در مذاکره پیش برود اما واضح نیست که آیا آقای کیم علاقمند مذاکره خواهد بود؟ و یا در بدل متوقف ساختن یا ترک برنامه هستوی کشورش چی خواهد خواست. او ساختن زراد خانه هستوی را مهمترین اولویت کشورش ساخته و استدلال میکند که این یگانه راهی است که با استفاده از آن امنیت کوریای شمالی تضمین و در پرتو آن پیشرفت اقتصادی را به کشورش هدیه میدهد.
مانند بیشتر جزییات زندگی اش، انگیزه نهایی وی نیز مشخص نیست. آقای کیم از زمان بدست گرفتن قدرت تا کنون، به خارج سفری نداشته و نیز میزبان ملاقات رهبران سایر ملت ها نبوده است. فقط یکتعداد محدود اتباع خارجی اجازه ملاقات با وی را دریافت نموده اند که در میان آنها ستاره قبلی بسکتبال دنیس رودمن (Dennis Rodman)، یک سر آشپز جاپانی و معاونین رییس جمهوری کیوبا و چین بوده اند.
از خلال معلومات کمی که در مورد آقای کیم وجود دارد، بیرحمی و یک‌مقدار انعطاف پذیری ایده‌ئولوژیک، خصوصیاتی هستند که میشود به آن متصف اش ساخت.
مقامات استخباراتی کوریای جنوبی میگویند که آقای کیم تعداد زیادی از مقامات ارشد را به شمول کاکایش که شخصی مکار و دلال قدرت بود و بصفت مربی اش نیز شناخته میشد، اعدام نموده است. همچنان گمان میرود که وی حکم اعدام برادر ناتنی اش را صادر نموده بود، شخصی که در میدان هوایی بین المللی کوالا لامپور مالیزیا در ماه فبروری توسط زهر VX (یکی از کشنده ترین گاز های عصبی) مسموم گردید.
با این‌حال آقای کیم بخاطر غیر متمرکز ساختن قدرت اقتصادی و طرح رشد متعادل و بدست آوردن اعتماد عامه که در زمان اقتدار پدرکلانش وجود داشت اما در دوران پدرش (که بیشتر بعنوان دوره قحطی در خاطر ها زنده است) از دست رفته بود، مورد احترام قرار دارد.
«زیرک، عمل‌گرا، قاطع» خصوصیاتی است که توسط آندری لنکوف (Andrei Lankov) متخصص کوریای شمالی در دانشگاه کوکمین (Kookmin) سیول به آقای کیم نسبت داده شده است اما همچنان «بوالهوس، ترش‌رو و شخصی که آماده است به سادگی کسی را بکشد».
یگانه چیزی که آقای کیم در مورد آن متردد نیست، برنامه هستوی کشورش میباشد. پدرش از احتمال متوقف ساختن این برنامه در بدل ضمانت امنیتی و کمک های اقتصادی صحبت نموده بود و حتی با اداره‌ی کلنتن به توافق نسبی دست یافته بود، هرچند بعداً کوریای شمالی آنرا نقض نمود ولی آقای کیم نظر سلطه جویانه تری درین مورد دارد.
سه آزمایش از پنج آزمایش هستوی کوریای شمالی تحت نظر او انجام شده است و نشانه هایی وجود دارد که کشورش آمادگی آزمایش های دیگری را نیز میگیرد. همچنان کوریای شمالی تحت اداره آقای کیم، حدود هشتاد آزمایش موشکی انجام داده است که دو برابر تمام آزمایش هایی هست که در زمان اقتدار پدر و پدرکلانش صورت گرفته بود.
ملت کوریای شمالی با دو آزمایش موشکی اخیر در ۴ جولای و ۲۸ جولای دستاورد عمده یی را شاهد بودند. به نظر تحلیل گران، آزمایش های انجام شده موشک های بالستیک قاره پیما توانایی هدف قراردادن آلاسکا و در آزمایش اخیر خاک ایالات متحده امریکا را دارد.
رسانه دولتی کوریای شمالی حضور آقای کیم را در هر دو آزمایش نشان داده که دریشی سنتی کوریایی در تن داشته، عساکر در اطرافش ایستاده و تبسم بر لب دارد.
جانشین مرموز
آقای کیم اولین بار در سپتامبر ۲۰۱۰ در رسانه دولتی کوریای شمالی ظاهر شد، کمی بیشتر از یک سال از زمانی که بعنوان رهبر، جانشین پدرش گردید. گزارش ها حاکی از آنست که وی بعنوان جنرال چهار ستاره منصوب گردیده و حزب حاکم کارگر وی را نایب رییس کمیسیون مرکزی نظامی انتخاب نمودند.
تا آن زمان مشخص نشده بود که آیا وی جانشین پدرش خواهد شد یا نه. دنیای بیرون حتی تصویری از دوران نو جوانی وی را ندیده است.
آقای کیم بزرگ، که زمام امور کوریای شمالی را تا سال ۱۹۹۴ در دست داشت، تا زمان مرگش در اواخر ۲۰۱۱، سه خانم و حد اقل ۶ فرزند داشت. خانم اولش در سال ۱۹۷۱ پسری به دنیا آورد ولی مورد بی توجهی قرار گرفته و در تبعید در ماسکو وفات نمود. خانم دومش دو دختر به‌دنیا آورد. خانم سومش کو یانگ-هوی (Ko Yong-hui) رقاصه و خواننده کوریایی متولد در جاپان، دو پسر و یک دختر داشت.
با وجود مرگ مادرش، پسر بزرگ، کیم جونگ-نم (Kim Jong-nam) تا سال ۲۰۰۱ تا زمانیکه به جرم استفاده از پاسپورت جعلی جهت سفر به سرزمین رویایی توکیو دستگیر شد، به‌صفت وارث بلا فصلِ پدرش شناخته میشد. سپس او به میکاو (Macau) تبعید شده و تا زمان مرگش در مالیزیا در ماه فبروری گهگاه با چهره انتقادی رژیم کوریای شمالی ظاهر میشد.
پسر دوم کیم جونگ-ایل، کیم جونگ-کول (Kim Jong-chol) در سال ۲۰۱۵ حین تماشای کنسرت ایریک کلپتون (Eric Clapton)، در لندن دیده شد ولی در مورد او معلومات بسیار کم وجود دارد و هنوز واضح نشده است که چرا او جانشین پدرش انتخاب نگردید. یکی از سر نخ ها در ین مورد کینجی فوجیموتو (Kenji Fujimoto) سر آشپز قبلی فامیل کیم است که بعد از فرار از کوریای شمالی در سال ۲۰۰۱، سرگذشت خودش را در سال ۲۰۰۳ به نشر رسانید و در آن ذکر کرده است که کیم بزرگ در مورد این پسرش فکر میکرد که بسیار ٬زن نما٬ هست.
نظر به گفته های آقای فوجیموتو که از جمله محدود کسانی بود که میتوانست پیشبینی کند که کیم جونگ-اون به قدرت دست خواهد یافت، کیم جونگ-ایل پسر سومش کیم جونگ-اون را خیلی ستایش نموده و خصوصیات حکومتداری خودش و دیگر خواص رهبری را در وجود او از زمانی که طفل بوده میدیده است.
به‌گونه‌ی مثال بعد از یک رقابت بسکتبال، کیم جونگ-کول میدان بازی را زود ترک مینمود ولی کیم جونگ-اون آنجا باقی مانده و هم تیمی هایش را برای تحلیل بازی دور هم جمع مینمود، آقای فوجیموتو همچنان نوشته است که چگونه کیم جونگ-اون بعضاً بعد از باخت در بازی شطرنج، دانه ها را به سمت برادرش پرتاب مینمود.
نظر به گفته عمه اش کو یونگ-سوک (Ko Yong-suk) که کوریای شمالی را در سال ۱۹۹۸ به قصد به ایالات متحده ترک نمود، در هشتمین سالروز تولدش، کیم جونگ-اون یونیفورم جنرالی را به‌صفت تحفه دریافت نمود و از آن زمان به بعد، جنرالان به وی تعظیم مینمودند.
به اساس گفته های کوه یو-هوان (Koh Yu-hwan) متخصص مطالعات کوریای شمالی در دانشگاه دانگ گوک (Dongguk) در سیول او کارایی قدرت را در سنین ابتدایی میدانست.
رسانه های دولتی کوریای شمالی دوران کودکی آقای کیم را افسانوی گزارش داده، وی را تیر انداز ماهر و یک نابغه در میان نوابغ معرفی نموده است که عاشق راندن موتر های تیز رفتار میباشد. گفته میشود در شانزده سالگی تحقیقی را در مورد رهبری پدرکلانش در جریان جنگ کوریا نیز به رشته تحریر در آورده است.
گمان میرود آقای کیم از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ در مکاتب عامهء سویزرلند تحت نام پسر یکی از دیپلومات های کوریای شمالی تحصیل نموده است. تدریس در این صنوف به زبان جرمنی صورت میگرفت و آقای کیم کوشش یاد گیری این زبان را مینمود. ویدیویی که در آن زمان ثبت شده است وی را در صنف موسیقی در حالیکه از نگهداشتن تمبورین (Tambourine) در دستش بسیار ناراحت است، نشان میدهد.
یک همصنفی وی به نام جواو میکایلو (Joao Micaelo) در سال ۲۰۱۱ به یک روزنامه بریتانیایی گفت که: ما شاگردان خیلی تنبل صنف نبودیم ولی در عین زمان از جمله لایق ترین شاگردان نیز محسوب نمیشدیم.
آقای میکایلو و سایرین گفته اند که آقای کیم جوانی آرام، عاشق فلم های جیمز باند و بازی بسکتبال بود ولی چون بوت های قیمتی و وسایل برقی قیمتی به شمول پلی استیشن سونی داشت و از خدمات آشپز، درایور و معلم شخصی بهره مند بود، دارای مقام برجسته تر از ما بود.
یکی از همصنفانش، مارکو امهوف (Marco Imhof) در مصاحبه‌ی که در سال ۲۰۱۰ به نشر رسید حکایت میکند که چگونه وی یکی از خدمه ها را بخاطر آوردن ماکارونی سرد، مورد سرزنش قرار داد. او میگوید: از این برخورد او متعجب شده بود چون او بشکل عادی آنطور نبود.
شواهدی وجود دارد که سپری نمودن دوران جوانی آقای کیم در اروپا و سایر کشور ها، بالایش تأثیر گذار بوده است. آقای فوجیموتو در سرگذشت خود از گفتگو هایش با آقای کیمِ جوان یاد میکند که در آن رهبر آینده از کمبود برق در خانه اظهار ناامیدی نموده و از فروشگاه های بزرگ در کشور های دیگر شگفت زده بوده است.
آقای فوجیموتو نوشته است که در گفتگویی که با آقای کیم داشته او گفته که جاپان با وجودیکه مغلوب امریکا گردید ولی جاپانی ها کشور شانرا دوباره ساختند، فروشگاه ها مملو از اجناس هست ولی کشور ما چطور؟ سپس آقای کیم پیشنهاد میکند که کوریای شمالی باید از پالیسی های اقتصاد بازار چین بیاموزد.
این محاسبات بعضی از تحلیل گران را امیدوار نگهداشته است.
آقای پیک هک-سون (Paik Hak-soon) متخصص کوریای شمالی در انستیتیوت سیجونگ (Sejong) که یک اتاق فکر در خارج از سیول میباشد، در مورد رهبری آقای کیم به یکی از روزنامه ها در ماه فبروری گفت: وقتی موقع مناسب فرا رسد، انتظار میرود آقای کیم جونگ-اون پالیسی هایی را روی دست بگیرد که وضع تحریم ها را در کشورش ساده تر ساخته و موارد خوب را از غرب بپذیرد.
حکمروایی وحشت
نخستین بار مقامات کوریای جنوبی، حکمروایی در کوریای شمالی را حکمروایی وحشت یاد کردند.
بعد از بازگشت به پیونگ یانگ پایتخت کوریای شمالی، آقای کیم از دانشگاه نظامی کیم ایل-سونگ در سال ۲۰۰۶ فارغ گردیده و خیلی زود به رهبری نظامی نایل گردید. اخیراً فیلم تبلیغاتی دولتی وی را بعد از فراغت، در حال بازرسی از واحد های نظامی نشان میدهد. در یک صحنه وی در حال خوشامد گویی پدرش از یک سفر خارجی میباشد که مانند همتا، در حال تکان دادن دست وی میباشد.
بعد از درگذشت پدرش و به قدرت رسیدن آقای کیم، گمان میرفت او در حفظ قدرت محتاطانه برخورد کرده است. او که تحصیلاتش را فقط پنج سال قبل به تمام رسانیده بود و توسط رهبر های مجرب نظامی و مقامات عالی‌رتبه حزب همراهی میشد. در بیرون از کوریای جنوبی، اکثراً فکر میکردند او فقط یک رهبر نمایشی بوده و قدرت واقعی در دستان جنگ سونگ-تایک (Jang Song-thaek) کاکا و نماینده اش میباشد.
به اساس گفته های مقامات استخباراتی کوریای جنوبی، آقای جنگ برادرزاده اش را در تصفیه سیستماتیک دولت از عناصر مخالف، جابجایی اکثر جنرال های قدرتمند و بیروکرات ها کمک کرده است.
اما بعد از دو سال از حکومتش آقای کیم، در مخالفت با کاکایش قرار گرفته و ترتیبی چید تا کاکایش توسط افسرانی نظامی در جریان جلسه عالی حزب کمونیست و در حالیکه صد ها نماینده حزب مشاهده مینمودند، دستگیر گردد. آقای جنگ سپس به اتهام کف زدن بدون خلوص نیت در زمانیکه آقای کیم داخل مجلس گردیده بود و دسیسه سازی برای سرنگون ساختن آقای کیم، اعدام گردید.
مقامات استخباراتی کوریای جنوبی میگویند: سپس پاک کاری نظام از کسانیکه به آقای جنگ وفادار بودند ادامه یافته و بسیاری بعد از آنکه شاهدانی از طبقه ممتاز حاکم شهادت می‌دادند، با استفاده از ماشیندار طیاره اعدام گردیدند.
چیونگ سیونگ-چنگ (Cheong Seong-chang) یک متخصص خانواده کیم در انستیتیوت سیجونگ میگوید که یکتعداد زیاد از مقامات بلند پایه کوریای شمالی که موفق به فرار شده اند برایش گفته اند که آقای جنگ حدود ۲۰ طفل داشت و آقای کیم تمامی شانرا به قتل رسانیده است.
گفته میشود پس از بدست گرفتن قدرت، آقای کیم بصورت مجموعی بیشتر از ۱۴۰ مقام بلند پایه حکومتش را اعدام نموده است.
دانیال ای. پنکستون (Daniel A. Pinkston) پروفیسور ارتباطات بین المللی در دانشگاه تروی (Troy) میگوید: او بسیار زود و ظالمانه حرکت کرد، در ادامه میگوید: من فکر میکنم اکثر مردم از این جوان انتظار نداشتند که به این اندازه در تحکیم پایه های دکتاتوری اش ماهر باشد.
تحلیلگران میگویند: در مقایسه با پدرش که ارتش را در جلو نگاه میداشت، بسیار کم جلسات رسمی حزب را برگزار میکرد و تصامیم خود را بشکل پنهان در جلسات نیمه شبی با دوستانش اتخاذ میکرد، آقای کیم اسباب عظمت حزب کارگر را احیا نموده و از آن بصفت وسیله‌ی برای حکومتداری استفاده میکند. بعضی ها میگویند او یک‌مقدار قابلیت پیش بینی پذیری را در قوانینش اضافه نموده است.
اما آقای کیم، تا کنون روش پدرش در شرح زندگی اولیاء و مقدسین را در رسانه های دولتی ترک نکرده است و رسانه رسمی کوریای شمالی وی را بصفت قدرتمند ترین شخص به تصویر میکشد، حتی دومین مقام حزب و معاون ارتش هوانگ پیونگ-سو (Hwang Pyong-so) در تصاویر اخیر در حال تعظیم به وی دیده میشود.
آقای رودمن (Rodman)، بازیکن حرفه‌ای قبلی بسکتبال داستان سفرش به پیونگ یانگ و رفتن به استادیومی که در آن یکصدو پنجاه هزار تن حضور داشتند را در سال ۲۰۱۳ بیان میکند. وی اجازه ملاقات با آقای کیم را دریافت نموده بود و شرح میدهد: «مردم برای نیم ساعت پیوسته کف میزدند». او میگوید در قسمت غربی استادیوم «برای این مرد گریه میکردند.»
بر خلاف شیوه پدرش، آقای کیم در تلاش است تا از خود چهره دوستانه و مورد علاقه مردم بسازد. او در حال در آغوش گرفتن سربازان، ملاقات با کارگران در منازل شان و تکان دادن گهواره اطفال در پرورشگاه ها نشان داده میشود. او همچنان در بعضی موارد توسط خانم شیک پوشش ری سول-جو (Ri Sol-ju) همراهی میشود که شکستاندن محرمیت‌ی است که در ازدواج های پدرش حفظ شده بود.
آقای رودمن حتی اجازه یافت تا دختر کوچک آقای کیم را در آغوش بگیرد و برای اولین بار به جهانیان ثابت شد که او طفل دارد. (مقامات کوریای جنوبی گمان دارند که سال گذشته طفل دوم خانم ری نیز به دنیا آمده است و پسر میباشد.)
تحلیل گران میگویند آقای کیم تلاش دارد خلای نبود پدرکلانش کیم ایل-سونگ را پر کند که از زمان تأسیس کوریای شمالی الی ۱۹۹۴ رهبری این کشور را به‌عهده داشت و تا هنوز به‌عنوان چهره‌ی خدا گونه شناخته میشود. او شیوه های آهسته راه رفتن، لبخند درخشان، مو های کوتاه و حتی طریقه در دست گرفتن سگرت را مانند پدرکلانش آموخته و بعضی ها میگویند آقای کیم حتی وزن خودش را بیشتر نموده است تا آیینه‌ی از پدرکلان کوتاه و چهارشانه اش باشد.
بیک یو-مین (Baek Yu-min) یک پناهنده دیگر از کوریای شمالی میگوید: زمانیکه باشنده های کوریای شمالی بار اول او را دیدند، فکر کردیم کیم ایل-سونگ دوباره تجلی نموده است.
پیشرفت موازی
در زمان اقتدار کیم ایل-سونگ، اقتصاد کوریای شمالی بزرگتر از اقتصاد کوریای جنوبی بود. امروزه عاید سرانه در کوریای شمالی کمتر از پنج فیصد آنچه که در کوریای جنوبی هست، میباشد. این تفاوت شاید بزرگترین تهدید را متوجه درست بودن پالیسی های کیم جونگ-اون بسازد.
جواب آقای کیم، تعقیب نمودن پالیسی «Byungjin» یا پیشرفت موازی است که به ادامه پیشرفت همزمان تسلیحات هستوی و پیشرفت اقتصادی تأکید میکند. آقای کیم ادعا میکند که فقط نیروی خوفناک هستوی میتواند امنیت کوریای شمالی را به حدی تضمین کند که بالای رشد اقتصادی توجه صورت بگیرد.
آقای کیم دسترسی به غذا و مال التجاره را از طریق اجازه به فعالیت بیشتر در مارکیت، ازدیاد بخشیده است. او همچنان برنامه توسعه پیونگ یانگ را به راه انداخته هست که در آن برای شهروندان وفادار اجازه اسکان داده میشود. با وجود دهه ها تحریم و انزوای بین المللی، اقتصاد کوریای شمالی اخیراً بشکل حیرت انگیزی نشانه های حیاتش را به رخ جهانیان کشیده است.
اما وضعیت در خارج از پایتخت شکل پریشان کننده‌ی داشته و برای پیشرفت بیشتر به پایان تحریم هایی که توانایی کوریای شمالی در تجارت با جهان را محدود ساخته است، نیاز احساس میشود و این به معنی گذشتن از برنامه هستوی خواهد بود.
هر چند آقای کیم به مشکلات از زاویه‌ی دیگری نگاه میکند، بیشتر از ۳۰ هزار شهروند کوریای شمالی از قحطی ۱۹۹۰ به اینسو ازین کشور فرار نموده اند. این شهروندان فراری میگویند که او مجبور است کشورش را منزوی نگاه دارد زیرا از بلعیده شدن کشورش توسط کوریای جنوبی هراس دارد و این دقیقاً جایی هست که موضوع زراد خانه های هستوی از آن آغاز میگردد.
حکومت وی ادعا میکند که به بازو های هستوی برای محافظتش از واژگونی، نیازمند است. رسانه دولتی کوریای شمالی میگوید کشور هایی که ساخت تسلیحات کشتار جمعی را متوقف نمودند به سرگذشتی مانند سرگذشت معمر القذافی و صدام حسین روبرو میگردند.
کوریای شمالی همچنان گفته است که امیدوار است با استفاده از بازو های هستوی خویش جامعه جهانی به‌شمول ایالات متحده امریکا را وادار سازد تا تحت شرایط خودش، کوریای شمالی را بصفت عضو کامل جامعه بین المللی بشناسند. همان سان که واشنگتن، چین را پس از دست یابی به قدرت هستوی، شناخته هست.
آقای کوه پروفیسور دانشگاه دانگ گوک میگوید: کیم جونگ-اون آمده است تا برای دهه ها حکمروایی کند. در ادامه میگوید: علاوتاً او یقین دارد که دنیا گزینه‌ی دیگری بجز از قبول نمودن کشورش به عنوان یکی از قدرت های هستوی جهان ندارد.
تحلیلگران میگویند با توجه به اینکه چقدر به پروگرام مطروحه اش نزدیک است، این برای آقای کیم مشکل خواهد بود که در مقابل فشار های خارجی از برنامه هستوی اش صرف نظر کند.
رسانه دولتی کوریا ادعا میکند که کوریا در برخورد با ایالات متحده از شهامت نظامی برخوردار است. یک فیلم تبلیغاتی اخیراً گزارش داده است که آقای کیم زمانیکه حدود ۲۵ سال سن داشت پدرش را ترغیب نموده بود تا اجازه شلیک آزمایشی راکت دور برد را در ۲۰۰۹ صادر کند. او استدلال نموده بود که اگر امریکایی ها مداخله نمایند، کوریای شمالی باید وارد جنگ شود.
بالا
بازگشت