محمد الله وطندوست
مسئله آب درافغانستان
سخنان تحریک آمیز هفته قبل حسن روحانی رییس جمهور ایران در مورد بند های سلما،کمال خان و کجکی مسئله آب را در محراق توجه حلقات و گروه های گوناگون قرار داد. درشبکه های اجتماعی نیز این موضوع بازتاب وسیع داشت و سمیناری نیز در کابل برگزار گردید.
معلوم است که مسئله آب نه تنها در افغانستان بلکه در بسیاری از کشور های جهان مسئله مهم و حیاتی بوده ، بین کشور ها ومناطق مختلف گیتی این موضوع جنجال های معینی را بوجود آورده است. افغانستان نیز با وجود داشتن منابع فراوان آب های روی زمین و زیر زمینی جنجال های معینی در میان مردم ودر خاج از سرحدات داشته است. دهاقین و زمین داران در استفاده از آب مشکلات داشته اند .ملاکان و زمین داران به استحقاق ناچیز آب دهقانان کم زمین ظالمانه دستبرد زده باعث دعوا ها و کشت و خون های فراوانی در جامعه دهقانی شده اند.
جالب است که با وجود ضرورت شدید کشور به آب ، همسایگان طماع ما ایران و پاکستان بیشترین استفاده را از آب های افغانستان می برند و در آینده نیز می خواهند این استفاده بی رویه وغیر معقول ادامه یابد.
طبعیست که دوام جنگ در کشور ،نا آرامی و عدم رشد زراعت و صنعت نیز با این مسئله رابطه تنگاتنگ دارد.
اینکه این هسایگان بالای نیرو های افراطی سرمایه گذاری نموده سال های طولانی تنظیم ها و رهبران به اصطلاح اسلامی را در اختیار داشتند و در تخریب موسسات عام المنفعه به شمول بندهای برق ،آنان را تشویق و ترغیب می نمودند،با مسئله آب رابطه مستقیم داشته است. از این نگاه دیده می شود که دوام جنگ و نا امنی در کشور برای همسایگان سود آور و مفید بوده ،عقب مانی و عدم رشد افغانستان ترقی و پیشرفت آنان را تضمین می نماید. تعداد رزو افزون مزد بگیران و اجیران کشور های همسایه و فعالیت دوام دار ستون پنجم در داخل نظام نیز بر علاوه عوامل دیگر به عامل آب نیز رابطه مستقیم دارد.
طبق توضیحاتی که پوهاند لطف الله صافی در سمینار کابل در مورد آب ارائه داشت ،افغانستان سالانه 57 ملیارد متر مکعب آب روی زمین و 18 ملیارد متر مکعب آب زیر زمینی دارد .از مجموع هفتادو پنج ملیارد متر مکعب آبی که افغانستان دارا است صرف از بیست ملیارد متر مکعب [17 ملیارد متر مکعب روی زمین و 3ملیارد مترمکعب از آب زیر زمین ] قادر است استفاده نماید . متباقی چهل ملیارد متر مکعب آب ها ی روی زمین افغانستان عمدتا به کشور های پاکستان و ایران سرازیر می شود و مورد بهره برداری آنان قرار می گیرد.
قابل ذکر است که مقدار قابل ملاحظه آب های افغانستان به ازبکستان و ترکمنستان نیز سرازیر می گردد. دریای آمو بیدون کمترین استفاده ،با تخریب هر ساله سواحل جانب افغانستان ، فیض خود را نثار همسایه های شمالی ما می نماید.
طوریک در سمینار کابل آگاهان توضیح داشتند،ایران طبق معاهده سال 1351 خورشیدی در زمان صدارت مرحوم موسی شفیق 22 مترمکعب آب فی ثانیه را مستحق بوده 4متر مکعب آب فی ثانیه نیز بمنظور تثبیت حسن نیت دولت افغانستان به ایران بخشیده شده است که مجموعا 26 متر مکعب فی ثانیه می تواند مورد استفاده ایران قرار داشته باشد اما فعلا 255 متر مکعب فی ثانیه یعنی ده برابر بیشتر از معاهده عقد شده ،آب نصیب ایران می گردد.
پاکستان بیدون معاهده و مقاوله یی از آب سرشار دریا های افغانستان که مسلما بیشتر از سی ملیارد متر مکعب در سال است ،مستفید می شود.
چون آب یکی از عناصر ارزشمند در زنده گی انسان ، عامل عمده حفظ محیط زیست و شرط بقای حیات در کره زمین است،لهذا از اهمیت بزرگی برخوردار بوده در ایجادتمدن ها وتشکل ملت ها نیز نقش مهمی ایفا نموده است. درکشور ما نیز اگر منابع آب های روی زمین و زیر زمینی به شکل معقول مدیریت شود و با ایجاد بند های اساسی در زراعت و صنعت ازاین ماده حیاتی استفاده درست صورت گیرد ، یقینا در مدت زمان کوتاهی وضع کشور دگرگون می گردد و فقر جانکاه مردم به رفاه وغنا مبدل می شود.
برای رسیدن به این مامول به دولت مسوول و جوابده و مردمی آگاه نیاز است تا این سرمایه عظیم ملی را در پهلوی داشته های دیگر مورد استفاده معقول قرار داده به کشور های همسایه طبق پروتوکول ها و قرار دادها آب مازاد ضرورت را در برابر قیمت مناسب و معمول بین المللی به فروش برساند.
طبعیست که حکومت های مزدور ودستنگر بیگانگان ،قادر به حل چنین موضوعات حیاتی نبوده صرف با استفاده از هیاهو و تبلیغات به تشدید مخاصمت ها می پردازند و ذهنیت ها را تخریب می نمایند.
همین اکنون کاربران حکومتی در صفحات مجازی ،مخالفین خود را به طرفداری این یا آن کشورهمسایه متهم نموده ،اختلافات ملی را دامن می زنند ومی کوشند از اینموضوع برای بقاو دوام حاکمیت شان سود ببرند.
نیرو های آگاه و مسوول بایست این فرصت را از آنان سلب نموده ،با توضیح حقایق ،ذهنیت مردم را در زمینه روشن سازند و در بسیج مردم در استفاده از این سرمایه حیات بخش تلاش ورزند.
بالا
بازگشت