احمد سعیدی
افتتاح بند سلما امید بهتری برای فردا
بند سلما سدی است بر روی دریای هریرود که در بین منطقه دره تخت و ولسوالی چشت شریف، ولایت هرات قرار دارد این بند بزرگ روز شنبه مورخ 15 جوزا 1395 توسط رئیس جمهور افغانستان آقای اشرف غنی و نریندی مودی صدر اعظم هند افتتاح و به بهره برداری سپرده شد نه تنها افتتاح این پروژه بزرگ اقتصادی باعث خوشنودی مردم ولایت باستانی هرات گردیده بلکه باعث مسرت همه کسانی است که برای آینده درخشان افغانستان تلاش میکنند آب‌گیری ذخیره اصلی بند سلما در این ولایت، در نیمه سال ۱۳۹۴ آغاز شده بود. ذخیره اصلی بند سلما با ۲۰ کیلومتر طول و ۳ کیلومتر عرض، ظرفیت ۶۴۰ میلیون متر معکب آب را دارد. که در حال حاضر تقریباً بعد از سپری شدن ده ماه این ذخیره تکمیل گردید. بند سلما پس از پایان آب‌گیری، علاوه بر تأمین آب مورد نیاز برای بیشتر از ۷۵ هزار هکتار زمین کشاورزی، در ولسوالی های چشت شریف ، اوبه ، پشتون زرغون ، گذره ، و شهر هرات ظرفیت تولید سالانه ۴۲ مگاوات برق را نیز دارد .
بند سلما بزرگترین پروژه کمک بلاعوض کشور هندوستان برای بازسازی افغانستان است که با ارزش اضافه تر از ۳۰۰ میلیون دلار به پایه اکمال رسیده کار احداث بند سلما در زمان محمد داوود خان، نخستین رئیس جمهوری افغانستان در سال ۱۹۷۶ به کمک کشور هند آغاز به کار نمود اما حوادث خونین و جنگ های داخلی نگذاشت تا این پروژه بزرگ ملی به وقت و زمانش به بهره برداری سپرده شود. این پروژه بزرگ ملی که در زمان حکومت سردار محمد داوود خان اولین رئیس جمهور افغانستان طرح ریزی شد و کار مقدماتی آن در همان زمان آغاز و اعمار آن تا بیست و پنج درصد تکمیل گردیده بود با حوادث که قبلاً از آن یاد آوری گردید تقریباً کار این پروژه بعد از توقف سه دهه پس از سقوط طالبان، دولت افغانستان اعمار بند سلما را نخستین برنامه بزرگ سازندگی اش عنوان کرد و در ۲۵ حوت سال ۱۳۸۶سنگ تهداب آن گذاشته شد.[۶] این سد در ۱۷۰ کیلومتری شمال شرق هرات و درمسیر دریای هریرود در ولسوالی چشت ولایت هرات احداث گردیده این پروژه بر علاوه که زمین های زیادی را آب یاری مینماید با تولید ۴۲ مگاوات برق میتواند بطور نسبی نیازمندی های مردم هرات و ولایات همجوار آن را از نور روشنی بهره مند سازد. اضافه تر از ۲۰۰ هزار جریب زمین از مسیر هریرود تا مرز ایران در منطقه دهنه ذوالفقار را نیز آبیاری خواهد کرد . این بند بزرگ اگر نا امنی ها در افغانستان نمی بود میتوانست چند سال قبل به بهره برداری سپرده شود اما نبود امنیت متاسفانه چند سال تکمیل شدن این پروژه را به کندی مواجه ساخت. افراد مسلح غیر مسئول بارها بر کارگران و مهندسان که مشغول کار بودند در بند سلما حمله کردند و در مواردی حتی چندین محافظ امنیتی آنان را کشتند . جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان که در حال حاضر عمده ترین از جمله مصرف‌کننده گان آب دریای هریرود هستند، در اوایل فکر میشد شاید با احداث این سد شاید این دو کشور مخالفت داشته باشند ولی دولت افغانستان در همان زمان بار بار اعلام کرده است که نسبت به این نگرانی ها بی توجه نیست شیوه کار و آب رسانی طوری خواهد بود که هیچ کشور و هیچ نهادی با اعمار این بند متضرر نخواهد شد .
کشور هند که یکی بزرگترین کشورهای کمک کننده بعد از امریکا به افغانستان بشمار می‌آید. کار اعمار این بند را با هزینه بیش از هشتاد میلیون دالر آمریکائی از کمک‌های بلاعوضش به افغانستان پیشبینی کرده بود ، اما بعدها مشخص شد که اعمار بند سلما بودجه بیشتری می‌طلبد و دولت هند بازهم تعهد کرد که همه هزینه احتمالی ان را پرداخت خواهد کرد. که چنین شد هر چند کار اعمار این بند سی سال قبل نیز به یک شرکت هندی سپرده شده بود، اما در آن زمان پول اعمار آن توسط دولت افغانستان پرداخت میشد. زمانی ( راکش سود) سفیر وقت هندوستان در افغانستان گفته بود. ((از آنجاییکه سلسله چشتیه از اینجا (ولسوالی چشت شریف) به هندوستان رفته، بنا بر این میان مردم چشت و مردم هند سابقه طولانی وجود دارد وبه همین سبب دولت ما تصمیم گرفت که این بند را به هر قیمتی که شود اعمار نماید. این بند درمسیر دریای هریرود قرار دارد. دریای هریرود از دامنه‌های کوه بابا در مناطق مرکزی افغانستان سرچشمه می‌گیرد و فاصله طولانی را در داخل ولایت غور طی نموده و با عبور از شهر فیروز کوه مرکز ولایت غور وارد ولایت هرات می‌شود. این دریای خروشان به طول ۱۱۲۴ کیلومتر فاصله را طی نموده و از جمله دریا های بزرگ افغانستان به حساب می آید. این بند بر علاوه اینکه مصارف بزرگ مالی را برداشته خسارات جانی را تا به ثمر رسیدن نیز همراه داشته است چنانچه از آغاز بکار احداث این بند، بارها حملات مسلحانه موجب هراس کارکنان و مهندسان این سد شده است تا اواخر سال ۱۳۸۹ بیست تن از کارکنان و محافظان امنیتی آنان توسط افراد مسلح ناشناس به قتل رسیده‌اند اینگونه حملات با هدف ایجاد هراس و جلوگیری از تکمیل عملیات ساخت این سد صورت گرفته است. خوشبختانه این پروژه ملی در حال حاضر به ثمر رسیده اما بعضی ها به این عقیده اند که پاکستان نمی‌تواند بزرگترین دستاورد ملی افغانستان را در حالی تحمل کند که هند هم ان را ساخته است و هم هزینه اش را پرداخت کرده است . شاید اگر پاکستان بتواند در دراز مدت جهت تخریب این بند کار های ماجرا جویانه ای و تخریب کارانه ای را توسط مزدوران خویش سازمان دهد اما باور دارم نیرو های امنیتی افغانستان این پروژه را که خیلی برای مردم افغانستان حیاتی است مانند مردمک چشم حفاظت و نگهداری خواهند نمود .
بالا
بازگشت