داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذ
پیوسته به گذشته در مسایل اقتصای
اعمارپروژه شاهراه گردن دیواردهلیز مهم ترانسپورتی کشور
قرارداد ساختمان قسمت دوم شاهراه گردن دیوار(گردن دیوال ) که مناطق شرقی را باغرب کشوروصل میکند ویکی ازمهم ترین پروژه های ترانسپورتی درتاریخ کشورمحسوب میگردد چند روز قبل دروزارت فواید عامه ویک شرکت سرک سازی افغان به حضورمعاون دوم ریاست جمهوری آقای دانش وآقای محمود بلیغ ٫وزیر فواید عامه با نمایندگان پینج ولایت که این شهراه ازمسیرآن عبورمیکند به امضاه رسید .
این شاهراه بطور کل ۷۰۵کیلومترطول دارد در صورتی که شاهراه گردن دیواربه اتمام برسد فاصله ولایت هرات به کابل را ۴۰۰کیلومتر کوتاترنسبت به شهراه هرات قندهار کابل خواهد ساخت قسمت دوم شاهراه گردن دیوارکه تقریبا ۶۰کیلومترطول دارد درحدود پینج ملیارد افغانی بوجه برای ساختمان آن درنظرگرفته شده است وازجانب غرب کشورازولایت هرات نیز کارآن شروع خواهد شد. کارعملی شاهراه گردن دیواردروقت حکومت آقای کرزی شروع وبعد به علت نا معلومی متوقف گردید٫ حصه اول این شاهراه بطول چهل کیلومترآغازگردید و مسئولین وزارت فواید عامه اظهارنمود که ساختمان حصه اول این شاهراه ۶۵فیصد پیش رفته است.
پروژه شاهراه گردن دیواربرای نخستین باردرسال ۱۳۴۲پشنهاد گردید وبرای تمویل این پروژه با کشورآلمان موافقه نیزصورت گرفت ولی بازهم نظربه دلایل نامعلومی این پروژه مهم اقتصادی ازنظرافتاد ودرسال ۱۳۴۸برای اولین باردرسفرتاریخی که ظاهر شاه به ولایات مرکزی افغانستان داشت یکی ازآرزوهای دیرینه مردم مناطق مرکزی اعمار یک سرک برای رسیدن به ولایات مرکزی بود همه متفقا ازظاهر شاه با کمال عجز تقاضاکردند که به مقامات مربوط امر صادر نمایند که سرک گردن دیواررا اعمار ومردم این مناطق را که دریک محدوده جغرافیایی صعب العبورمحاصره وازشهرها وقصبات ولایات دیگرمنزوی ساخته نجات داده شوند . بازهم ساخت این شاهراه در جریان کاپین انتخاباتی ریاست جمهوری که یکی ازخواسته های ساکنان اصلی ولایات مرکزی افغانستان بود آقای داکتراشرف غنی وداکترعبدالله وعده سپرده بودند که اگر به قدرت سیاسی نایل شدند خواسته های ساکنان مناطق مرکزی را برآورده خواهد ساخت .
یک راپورمکمل که اعماراین شاهراه چه اثرات اجتمائی واقتصادی را برای منطقه دربرخواهد داشت از جانب وزارت فواید عامه ویا کدام مقامات مسئول دیگر تا حال نشر نشده ولی دراین نوشته سعی میشود که در مورد تاثیرات اجتماعی واقتصادی این شاهراه تا جايی که امکان آن میسراست به خوانندگان محترم بیشترتوضیحات داده شود .
شاهراه گردن دیوارازمسیرمیدان شهر٫ کوتل اونی وبهسود واقع درولایت وردک عبور واز نزدیکی دیکندی٫ ناور٫پنجاب وشهرستان ولایت بامیان گذشته بجانب دولتیار ٫الند که درشمال ارزگان است بطرف چخچران ولایت غورادا مه واز کوتل سرخون به جانب غرب بطرف چشت شریف واوبی که مربوط ولایت هرات است ادامه خواهد داشت . مزید برآن در نزدیک مسیر شاهراه گردن دیوار صدها قریه وقصباتی دیگری وجود دارند که به این شاهراه وصل میشوند.
تحولات اجتماعی ورشداقتصادی پروژه شاهراه گردن دیوار:
تاثیرات اجتماعی :
اکمال این شهراه قصبات زیادی را که بکلی ازشهرهای دیگر منزوی مانده اند وصل میکند که یک تاثیربزرگ اجتماعی وفرهنگی را برای پینج ولایت کشوربه بارخواهد آورد واهالی دهات وقصبات را که درمسیر ویا نزدیک به مسیر شاهراه گردن دیوارقراردارند و ساکنین این ولایات که اکثرباشندگان آن زیرخط فقرزندگی دارند به مارکیت ها ٫مراکز صحی وموسسات تعلیمی وخدمات ترانسپورتی که سالهای متمادی از این خدمات محروم بودند وصل خواهد نمود . واز همه مهمتر به رسانه های اجتماعی مانند رادیو ٫ تلویزیون و تیلفون که برای روشنگری وتوسعه رشد فکری ساکنان این قصبات کمک بزرگی میکند ومزید برآن جوانان واطفال را آماده به فرا گرفتن درس وتعلیم خواهد نمود.
تاثیرات اقتصادی پروژه شاهراه گردن دیوار:
این شاهراه که یک دهلیز ترانسپورتی ومواصلاتی که بخش بزرگ شرق کشوررا به غرب وصل میسازد طوری که فوقا تذکررفت ۴۰۰ کیلومتر فاصله بین هرات وکابل را کوتا تر میسازد که کوتاهی این شا هراه چندین مزید اقتصادی را در برخواهد داشت نخست وقت سفررا خیلی کوتا واز استهلاک مزید وسایل ترانسپورتی جلوگیری واز نگاه اقتصادی ازمصارف اضافی بنزین لاری های بزرگ باربری به مقدارچند صد لیتر درهرسفرمیکاهد اگر این کاهش دریک سال محاسبه شود شاید بدون مبالغه از مصرف بنزین به مقدارها صدها ملیون لیتر بنزین کاسته میشود که یک صرفه مهم درتورید بنزین ببار خواهد آورد ٫از لحاظ ایجاد قوه کار٬رشد اقتصادی وتامین منافع ملی نتنها برای مناطق مرکزی بلکه برای اقتصاد ملی کشور بطورکل یک پروژه مهم وحیاتی بشمارمیرود . درمسیر شاهراه گردن دیوارمعدن بزرگ حاجی گک که تاحال نسبت نبود مواصلات کارآن خیلی بطی بیش میرود دوباره احیا شده ونتنها دورترازمسیرگردن دیوارمعدن ذغال سنگ تاله وبرفک بامیان٫دره صوف موقعیت دارد ٫تعامل اقتصادی برآن است که همیش ذغال که مواد سبک ترازسنگ آهن است برای تولید به دستگاه کوره های ذوب آهن انتقال داده میشود که با عث ایجاد کار وعاید برای مردم محل میشود وقوه خرید مردم منطقه را بلند ساخته واقتصادی منطقوی را رشد خواهد بخشید ومعدن حاجیگک به مقدار ۱۸ ملیارد تن آهن دارد ویکی ازبزرگترین معدن آهن درجهان محسوب میشودمعدن مس وطلاه زرکشان درولایت غزنی که همجوارولایت بامیان است واگراین معدن به تولید آغاز کند به تعدادهزارها کارگرمحلی درتولید آهن استخدام خواهد شد .
ساختمان شاهراه گردن دیوار بالای معدن مس که شاید یکی از بزرگترین معدن مس بعداز کشور چلی در جهان است وگشایش شاهراه گردن دیوار تاثیرمستقیم وغیر مستقیم برای معدن مس خواهد داشت ودر مسیر این شاه هراه یک تعداد زیاد معادن مانند ذغال سنگ٫ مس ٫اروانیوم ٫نمک ٫کرومیت طلاه ٫سلفر٫ باریت معادن سنگ مرمر ومعدن سیماب در ولایت غور٫فلورامیت درارزگان وسایر معادن که تاحال کشف ناشده باقی ماند بتدریج تولید وتوسعه خواهد نمود درافغانستان ۴۰۰نوع منیرال وسنگ های معدنی تثبیت شده که قسمت زیاد این ذخایردرمسیر ویانزدیک به مسیرشاهراه گردن دیوار نهنفته است همان طوری که بخش شمال کشوررا به گدام غلجات افغانستان تشبیهه میکنند ومناطق مرکزی کشورگدام معادن مهم کشورافغانستان است .
نظارت وکنترول پروژه گردن دیوار :
تجربه نشان داده که قرارهای متعدد وناقص دراثرارتباطات فامیلی اشخاص زورمند ویا فساد گسترده اداری با شرکت های ساختمانی عقد شده که این شرکت ها بعد از گذشت یک مدت پروژه های ساختمانی ویا سرک سازی را ترک و ساختمان پروژه های عمرانی را نیمه تمام گذاشته اند وبه تعهدی که در قرار سپرده بودند عمل ننموده اند ویا اینکه در پروژه های ساختمانی مواد غیر معیاری وکم کیفیت را بکار برده که بعد از گذشت اندک زمان این ساختمان ها ویران گردیده است . واز جانب دیگر بی کفایتی اشخاص مسئول وکم کاری های وزارت فواید عامه ٫انکشاف دهات وخانه سازی کنترول ونظارت رابه پروژه های ساختمانی وسرک سازی را نظر به فساد گسترده اداری وبند وبافت تباری اغماز نموده وکم کاری های شرکت های ساختمانی را کتمان نموده اند .
گرچه وزارت فواید عامه این باربه شهروندان تعهد سپرده که به عنوان ناظر ومجری قرارداد به کیفیت کار وسرعت تسلیم دهی پروژه سرک سازی بطور جدی توجه مبذول میدارد ولی ما نبایست به تعهد وزارت فواید عامه اعتماد داشته باشیم و در پهلوی آن نمایند گان ولسی جرگه پینج ولایت که در زمان عقد قرار داد حضور داشتند وظیفه دارند که وقتافوقتا ازپروژه شاه هراه گردن دیوار وارسی نمایند و مزید برآن مردم مناطق مرکزی بایست هرکم کاری را به مقامات مسئول خبردهند وازهمه مهم تررسانه های مطبوعاتی کشوراعم ازدیداری وچاپی از جریان کار این پروژه راپورها تهیه وجهت آگاهی شهروندان کشورآنرا به نشر برسانند. ومزید برآن نهاد های معدنی ولایات غور٫ دایکندی ٫بامیان ٫ میدان وردک هرات دربسررسیدن این پروژه همیش صدا بلند کنند تا این پروژه با موفقیت بسربرسد.
بالا
بازگشت