داکتر غلام محمد دستگیر
روزه مضر نیست
داکتر غلام محمد دستگیر, برومفیلد, کولورادو
چندی قبل نویسندۀ بنام وخشور بدخش در سایت فرهنگی ودانشوری آریائی مضمونی تحت عنوان:
" حقیقت روزه در زیر غبار دروغ تیکه داران دین" نوشت که مرا بی نهایت متأثر ساخت!
چون اسم شان یک اسم معمول افغانستانی نیست نمیدانم که آغا وطندار من است یا نه؛ فلهذا وی را من "وخشور صاحب" خطاب میکنم. یقین دارم, شماهم مثل من در کنجکاو هستید که این "وخشو" جه معتی دارد؟ به این مختصر در بارۀ "وخشور" دقت کنید:
وخشو در لغتنامۀ دهخدا دارای شش معانی مختلف است, چون؛ پیغمبر, وخش سرزمینی است درکنار جیحون و "وخشاب" رودباری است از شعب جیحون, وخشت به معنی وهشت و در اوستا این کلمه فقط به زرتشت اطلاق میشود که به این ارتباط بیتهای ذیل را دهخدا انتخاب کرده است:
با ندا نمودند وخشور را بدید آن سرپا همه نور را (رودکی)
یکی حال ازگذشته دی دگر ازنامده فردا همیگویند پنداری که وخشورند یا گندا (دقیقی)
بگفتار وخشور خود راه جوی دل ازتیرگیها بدین آب شوی (فردوسی)
بگو ای خردمند ازاین در سخن قیاسی از وخشور دادار کن (فردوسی)
نمیدانم توضیح وخشور صاحب درین باره چیست اما دیده میشود که میلان معنی کلمۀ وخشور بطرف زرتشت بیشتر بوده و"بدخش" مختصری از بدخشان است.
من بر "تیکه داران دینی" که وخشور صاحب تذکر داده تبصرۀ ندارم اما مجبورم چند کلمۀ در بارۀ سوء استفاده از اسلام و دیگر شعایر آن که از طرف دشمنان اسلام دامن زده میشود نکاتی بعرض برسانم. این گروه بعوض که اسلام را یک دین صلح و شفقت ومهربانی معرفی نمایند, آنرا از یکسو مسلمان نماهای دو روی و منافق چون میر عمر صدیق نام بد میدهند و از جانب دیگر آیدیالوژیهای مختلف؛ خصائیل نیک, تعلیمات مهم اجتماعی, بشری, دینی و فلسفی اسلام را مورد حملات ناجوانمردانۀ جهالت خود قرارداده به معنی حقیقی آن دقت ننموده درعوض واهیات خود را بر کرسی انتقاد تکیه میدهند تا افکارمسلمانان خوشباور, جوانان وافراد کم فهم دردین مبارک اسلام رامغشوش ساخته آنها را متردد سازند. این گونه مردم بد تر, فجیح تر و هنگامه طلب تر از "تیکه داران دین" اند؛ هردو برای تخریب دین مقدس اسلام بر آمده اند!
وخشور صاحب, از یکسو ادعا دارد که: " دلایل پزشکی تراشیده اند برای روزه؛ و گرفتن آنزا کوشیده اند با این دلایل موجه جلوه دهند" یعنی براستدلال پزشکان عقیده ندارند ولی درعین حال شاکی اند که! " اجازه و فرصت استدلال را هم برای کسی نمیدهند". پس چرا شما به استدلال مسلکی پزشکان توجه نداشتید؟
شما از ćetone در فرانسوی و acetone در انگلیسی یادنموده نوشته اید: " پس بدن شروع به استفاده از چربیها میپردازد و چربیهای ذخیره شده بنوع کتون تبدیل میشود (بوی بدی که از دهن روزه دار میآید, از همین کیتون است(" چقدر اشتباه بزرگ و تهمت ناحق بر کیتون بیچاره! این کیتو اسیدوزیس است که بوی میوه مانند دربدن ( مخصوصأ در الکهولیزم و مرض شکر تداوی نشده) تولید میکند؛ میخانیکیت بوی دهن روزه دار طور دیگراست و منشاء معدوی دارد.
شما ازتحقیقات پروفیسور بازنشستۀ لومه لیندا بنام ویلیام جارویس که اصلأ "جارویتز" است نام برده اید؛ لومه لیندا یک دانشگاه مسیحی Adventism هفت روز بوده در چارتر شان درج است که تنها رابطۀ نزدیک و اجازۀ تحصیل در مؤسسات شان برای پیروان عقیدت شان داشته وهم با آنهائیکه تمایل به مذهب شان دارند . روی همین ملحوظ بود نتوانستند در دانشکدۀ طب کابل بکومکهای خود دوام دهند. پس آنچه این گروه مذهبی در بارۀ اسلام تحقیق میکنند سعی میورزند تا زیادتر برای بد نامی شان نتیجه گیری کنند نه بطرفداری شان, شما نتیجۀ تحقیقات اورا چنین نوشته اید:
1- طرفداران روزه میگویند: بدلیل روزه بسیاری از سموم از بدن خارج میشود. اما باید بدانند در مقابل شما, در معرض هیپاتیت, اختلالات کلیه, بیماریهای خون, بیماریهای قلبی, ورم مفاصل, بیماریهای اعصاب و روانی یا حتا سرطان – بسته بشرایط ارثی و یا نقاط ضعف ساختاری بدن شما, قرار میگیرد. این ادعا کانلأ غلط است و پروفیسوردر اخیر, جمله راه گریز, خود را نوشته: بسته بشرایط..... این نتیجه گیری غیرعلمیست.همۀ امراض و حالاتی را که ذکر نموده قطعأ در هنگام روزۀ ماه مبارک رمضان در نزد یک مرد بالغ مجهز بشرایط رمضان که ازآفتاب نشست تا صبح صادق هر نوع غذا و مشروبات صرف میتواند امکان ندارد, بمیان آید. اینها امراض مزمنی اند که سالها بکار است تا به مرحلۀ اعراض تبارز یابند.
2- هنگامیکه بدن با کمبود انرژی مواجه میشود بدن طی فرآیندی بنام کاتابولیزم شروع به شکستن ماهیچه ها و دیگربافتهای پروتینی و تبدیل آن به انرژی میکند. این کتابولیزم (در حالت روزه) در واقع نوع خود خوری در واقع نوع "خود خوری" محسوب میشود که با تولید اوره و امونیاک ( به عنوان مواد فرعی) منجر به افزایش اسیدیته خون میشود. نتیجه ی اسیدی شدن خون: ضعف, خستگی شدید, کج خلقی, افسردگی, کاهش میل جنسی و کسالت است. بازهم همۀ اینها دربارۀ رمضان مبارک جز تهمت عحولانه, چیز دیگر بوده نمیتواند. برای جواب شما قصۀ مشهور ذیل بخاطرم گذشت:
" پادشاهی فرزندش را جهت تحصیل علوم مروجۀ روز که حکمت و منطق و فلسفه است نزد عالم متبحر زمان میفرستد. شهزاده متواتر جهت کسب علم و دانش به نزد استادش ماها میگزراند. روزی پادشاه جهت آزمایش سویۀ ادراک علمی شهزاده اورا با استادش به دربار طلب میکند و از شهزاده میپرسد که: در بین این مشت بسته ام من شیی دارم که سوراخ دارد, بگو این چه خواهد بود؟ شهزاده بعد از احترامات مروجۀ درباری به پا میایستد و میگوید: فرمانروای عالم در ین مشت اقدس شاهانه "سنگ آسیاب" نهفته است. پادشاه با تعجب بر استادش قهر و غضب روا میدارد و بوی عتاب کنان میفرماید: من میخواستم از فرزندم یک مرد عاقل و دانا و با منطق و حکمت و ادراک و احساس بمن تقدیم کنی!! استاد شهزاده باز هم با همان پروتوکول درباری به پا میخیزد و با صدای ملایم میگوید: شاها! من آنچه میدانستم به او تدریس کردم, کتابخانۀ شاهی را در قدومش نثار کردم و برای حل مشکلات درسی و علمی اش همیش در جوارش بوده با احترام خالصانه حل میساختم؛ معلوم میشود که شهزاده ظرفیت جذب آنهم تدریس را نداشت".
وخشور صاحب! پروفیسور, بشما معلومات مکفی داد. اما آنها از تاثیر روزه نه بود بلکه دربارۀ فاقگی یا starvation و گرسنه گیهای دوامدار چون اعتصابات غذائی سیاسی وغیره بیشتر صدق میکند, نگاشته شده است. این حالاتیکه شما تعبیر غلط و بیجا کرده اید در ظرف 17 ساعت گرسنگی که در 7 ساعت باقیمانده روزه دار با خورا کها و نوشیدنی های متنوع تغذی میشود تغییرات فوق در موازنه گرفته میشود؛ در نزد یک مرد بالغ و کاهل صحتمند امکان ندارد به اسثنای آنچه که پروفیسور شما بیان نموده " .... بسته بر شرایط ارثی و یا نقاط ضعف ساختاری بدن شما است..." این حالات رخ دهد.
3- روزه از دست رفتن سریع آب پتاسیم و سدیم میشود. بازهم تعبیر " سنگ آسیاب" مانند است. آب و الکترولیتهائی را که شما تذکرداده اید جزء سیرم خون است که هنگام فعالیتهای فزیکی با عرق ضایع میشوند, نه از باعث روزه, اگراین تغییرات محتمله بمیان هم آید با افطارنوشابه های متنوع غیرالکهولی در توازن میآیند.
4- روزه منجر به از دست دادن سریع آب, سدیم و پوتاسیم است. این کار سبب کاهش حجم خون میشود. همچنین کمخونی, کاهش ایمنی بدن, پوکی استخوان, صدمه به کلیه یا آسیب کبدی از عوارض دیگر روزه است. در پایان مقالۀ تحقیقی خویش یاد آوری میکند که بیش از 6 ساعت تشنگی خویش را ادامه ندهید. بازهم معلوم میشود که نتیجه گیری بیتوازن است. در روزه آب بصورت سریع ضایع نمیشود.مایعات دورانی تحت کنترول کلیها بوده در توازن گرفته میشوند به استثنای " 90 دقیقه عرق کردن" که بر گرده ها و غده های فوق الکلیه فشار آورده حوادث ناگوار بار میآورد. در روزه این یک حالت dehydration است که انواع مختلف دارد نه hypovolemia که حجم خون کم میشود.
امید با تبصره های فوق فرق بین فاگی تام و و قحطیهای دوامدار و روزۀ ماه مبارک رمضان آشنا شده باشید. وهم تبصرۀ شما را در بارۀ خداوند (ج) نمی خواهم تکرار کنم و این نشانۀ عدم معلومات شما از قرآن مجید است خداوند بارها فرموده اند که: هر آئینه خدا ظلم نمیکند بوزن ذره (النساء آیۀ40, تفسیر کابلی), برای پند دادن و ما نبودیم ستمگاران یا ظالمین ( الشعراء 209, تفسیر کابلی) ویا ای اهل کتاب از حد مگزرید در دین تان و مگوئید در شان خدا مگر سخن راست ( النساء آیۀ 171, تفسیز کابلی). شما درین قسمت از حد تان زیاد گذشته اید....
"روزه و مرگ سلولهای دماغ" یک دروغ شاخدار است! در سال 2012 زیرعنوان کشف جدید: متخصصین "انستیتوت ملی تحقیقات عمر انسان" , در ایالت بالتیمور امریکا اعلان کردند(22): تجارب آنان نشان میدهد که روزه سلولهای جدید را در مغز بوجود میآورد. نموی سلولها در قسمتی از مغز که هیپوکامپس (Hippocampus) نام دارد صورت میگیرد, جائیکه مرکز حافظه و تعقل انسان وجود دارد. این کشف برای این پر اهمیت است که چنین نموی حجروی برعلاوه بهبود حافظه, تعقل و آموزش چیزهای نو, ممکن است باعث تقلیل و اقعات امراض مغزی چون فراموشی شدید هنگام پیری (Alzheimer) و فلج مغزی مرض پرکنسن (Pakinson), گردد.
یکی دیگر از فواید بسیار مهم صحی روزه که درسالهای اخیر کشف گردیده وقایۀ انسان لز مرض قلبی است. محققین طب در ایالت یونای امریکا ( پیروان کثیر مسیحیت مورمانیزم درینجا مسکن دارند, دستگیر) به این کشف نایل گردیده اند. واز آنچه تا حال تقدیم گردیده اینست: " روزه هورمون نشوو نما
یا Growth Hormone را در خون روزه دار بیست چند زیاد میسازد وفعالیت این هورمون باعث تغییرات متعدد صحی گردیده که یکی آن بهبود صحت قلب است. بر علاوۀ روزه, سپورت بدنی نیز این هورمون نسو نما را در بدن ازدیاد میبخشد, لذا سپورت های خفیف هنگام روزه در کسانیکه توان آنرا داشته باشند, مفید خواهد بود.
کسانیکه هنگام روزه شرایط مناسب افطار و سحر را مراعت نمیکنند از چربی خون برای تولید انرژی کارمیگیرند با این عمل کتابولیک مواد متعدد دیگر که در چربی بدن ذخیره گردیده اند و باعث امراض میگردد نیز از بدن دورساخته شده اطراح میدارد و این مواد شامل ذرات مضرۀ هوای آلوده شهر هاست که در مواد شحمی انسان جا گرفته است. در زمان دورکردن شحم بدن کولسترول خون را هم کم میسازد که یک تغییر خیلیها صحت بخش است.
برخی از تجارب مشترک روزه داران مخصوصأ کسانی روزه را بصورت درست انجام داده اند اینست که روزه باعث خوشی روانی ایشان گردیده و فکر و فهم شان تیزتر و روشن تر میگردد و هم انرژی بدن شان بالا میرودو یکی از میکانیزم چنین تغییرات روانی از نگاه بیولوژی انسان چنین است که در هفتۀ دوم رمضان و روزهای باقی ماندۀ ان ترشح هورمونهای اندورفین (Endorphine ) در خون نیز زیاد میگردد این هورمونها انسان را آرام, خوش و بیدار نگه داشته صحت روانی را در ماه مبارک رمضان بهبودی واضح نصیب میسازد. کمبودی شدید اندورفین نزد بعضی معتادین دیده شده است.
یکی از دست آوردهای خیلی مهم روحی ماه مبارک رمضان اینست که ارادۀ انسان روزه دار برای کنترول خواهشات نفس خیلی قوی میگردد. روزه داریکه تحت شرایط روزه داری با برخورد کسی روبرو میشود با جواب " من روزه دارم" از پرخاش جلوگیری نموده Ego (ایگوی) وی را که باعث تقویت اخلاق تواضع, دل رحمی, درک بهتر حقایق و قضاوت عادلانه میگردد, بهبودی میبخشد.
اکنون بیائید حقیقت غیرمغرضانه بیشتر را در بارۀ روزه ماه مبارک رمضان ازمن هم که یک طبیب (جراح) باز نشته ام بشنوید:
ماه مبارک رمضان ماه مهربای, سخاوت, و ماه توبه و پرهیزگاریست. فلهذا,ماه رمضان تنها ماه بستن دهن از صرف غذا و نوشیدن مشروبات نیست. در سال 1994 در حدود پنچاه نفردانشمندان, ساینتیست های مسلمان و غیر مسلمان از نقاط مختلف جهان درکانگرس بین المللی رمضان در کاسابلانکا(1) کشور موناکو دورهم جمع شد صحت را در ین ماه تحت بحث و مناقشۀ علمی قرار دادند. در پایان کانگرس به این نتیجه رسیدند: "روزۀ ماه مبارک رمضان اکثر ناخوشی های طبی را بهبود بخشیده هیچگاهی و خامت حالت طبی موجوده و یا حالت صحی بنیادی را سبب نمیشود".
و باز دراکتوبر 10 -12 سال 2001 کنفرانس علمی دیگر در دانشگاه اصفهان ایران(2) بر گذار شد و روی صحت و رمضان بحث های علمی صورت گرفت(2).
متأسفانه دریک ویبسایت ایرانیهای که پیرو اسلام نیستند در ویب سایت خود از قلم Lisa Little مضمونی را که در آرنج کونتی ریجستر(3) در روز شنبه سوم جنوری 1986 به نشر رسیده بود دوباره پخش نمودند که بجز" افسانه و اغوا" و پروپاگند به ضد رمضان چیز دیگر گفته شده نمیتواند و از قرینه برمیآید که اکثرهمان افسانه و اغوا را نویسنده وخشو ( پیامبر, زرتشت؟؟؟) دوباره اقتباس نموده به نشر سپرده است.
داکتر غلام محمد دستگیر (4) در جولای 2011 و رمضان 1432 رسالۀ کوچکی در زبانهای فارسی و انگلیسی تحت عنوان رمضان و صحت یا Ramadan and Health با معلومات مستند ومحقق بطبع رسانیده ترجمۀ فارسی دری آن هم درامید, هفته نامۀ مردم افغانستان و هم درسایت آریائی به نشر رسیده است. درین اثر ازجملۀ مرور350 مقالات علمی درین باره فقط از پنجاه وسه آن استفاده شده است. درینجا یکقسمت محدود آن نشریه را تقدیم میدارم تا مسلمانان جهان بدانند که روزه مضر نبوده برای صحت مفید است واز "افسانه و اغوا" که دشمنان اسلام فقط برای اغواگری جوانان ما تاپه زده اند, فرسخ ها دور است.
درینجا سعی میورزم, تا دربارۀ تاثیرات فزیولوژیکی روزه, تاثیرات روحی و ساکولوزِکی روزه, مفاد صحی ادای نماز تروایح, چه نوع ادویه و مواد روزه را نهی نمی کند و کدام مریضان از گرفتن روزه در رمضان معاف اند سطری چند حضور تان تقدیم نمایم:
1- تاثیرات استقلابی یا میتابولیزم ماه مبارک رمضان: استقلاب یا میتابولیزم یک عملیۀ مغلق کیمیاوی و انزایمی بوده همه خوراکه های راکه ما صرف میکنیم مخصوصأ شحم, قند و امینو اسید (پروتین) در اثر تعاملاتیکه در Krebs cycle رخ میدهد بلآخره این مواد به آب و کاربن دای اکساید تبدیل گردیده در جریان تولید انرژی صورت گرفته آب از طریق ادرار و کاربن دای آکساید از طریق ریه ها طرح میگردند. تغییرات حاد و مزمنی که در اثرعوامل مختلف بارمیآید انومالیهای استقلابی را سبب شده میتوانند.
در ما مبارک رمضان اگر مقدار مکفی نوشیدن آب بعد از افطار تا سحر صورت نگیرد و یا کارهای فزیکی در جریان روز بعمل آید بدن به کمی آب یا dehydration مصاب میگردد. این کمی آب غلظت خون را بلند برده hemoconcentration را بارمیآورد. علاوتأ در اخیر ماه مبارک رمضان تغییرات ذیل رخ میدهد که به مفاد صحی عضویت میانجامد, وعبارتند از:
کولسترول عمومی, کولسترول بد یا LDL, پروتین مچموعی, کریاتینین, ترایگلیسیریدها, شکر خون, و ترسب کریوات سرخ یا ESR پایان آمده, کولسترول خوب یا HDL و لنفوسیتها بلند میروند, در حالیکه یوریک اسید, البومین, انزایمهای جگر مانند ALT,AST,ALP, و هیماتوکریت, CPK, لوکوسیت های مجموعی, پلتلیت ها,و گرانولوسیت ها بحال خود مانده کم و یا زیاد نمی گردند(5,6,7,8,9,10 .
اگر روزه دار, بین افطار و سحر آب و مایعات مکفی ننوشد عضویت وی امکان دارد به خطر کم آبی معروض گردد(11). فلهذا, روزه دار این نکته را متوجه شده جدی بگیرد. در صورت ننوشیدن آب و مایعات مکفی بدن میتواند که به درجه های مختلف دیهایذریشن مصاب گردد:
اگر کم آبی 5% باشد فرد تشنگی, خشکی دهن و یک اندازه خشکی جلد را حس میکند,( مخصوصأ در آخر روز, دستگیر). اگر کم آبی بین 5-10% رخ دهد ضربان قلب بلند رفته, فشار خون پایان میافتد. اگر روزه دار دفعتأ تغییر وضیعت دهد برایش سر چرخی خفیف رخ میدهد و اگر کم آبی از 10% بلند تر شود روزه دار به شاک میرود(12). بناء هروقتیکه یکی ازین علایم از طرف روزه دار درک میشود باید بلادرنگ آب و مایعات نوشیده به روزۀ خود پایان دهد. در روز بیست وهشتم رمضان روزه داریکه آب و مایعات مکفی نگرفته است؛ غلظت خون شان بلند رفته, زمان نزف خون یا bleeding time و زمان لخته شدن خون یا clotting time بلند رفته از حدود فزیولوژیکی خود بیرون نمیروند(13).
مادر شیر دهنده بطفل, باید روزه نگیرد. اما هستند کسانی که نمیخواهند از دیگران عقب مانده روزه میگیرند؛ اینها بدانند که: کمی آب سبب تولید کمی شیر گردیده در ترکیب شیر تغییرات رخ میدهد. شحم شیر و دیگر micronutrient تنقیص نمیآبد اما در مقدار macronutrient ها مانند جست, مکنیزیم, و پوتاسیم خون کمی زیادت رخ میدهد. در اخیر رمضان مادر شیر دهندۀ که روزه دار بوده است, بطور اوسط در حدود یک کیلوگرام وزن میگیرد(14,15). روزۀ ماه مبارک رمضان بر immune complex و یا مغلق معافیت کدام تاثیر منفی ندارد(16).
اگر روزه با شرایط آن تعقیب شود و از پرخوری بیجا صرفنظر شود, مردها 2.2 کیلوکرام و خانمها 2.1 کیلوگرام وزن میبازند(7,17). تنها یک اثر ازعربستان سعودی ازدیاد وزن را دراخیر رمضان راپور داده است(7,18). این تنقیص وزن در ابتدا از باعث کمی آب و در آخر رمضان از سبب ضیاع شحم که جهت تولید انرژی بمصرف میرسد بعمل میآید(18). همچنین گفته شده است که اشخاص فربه نظر به اشخاص نورمل و کم وزن زیادتر وزن میبازند. ولی بروز 20 ماه اگست سال 2007 باستن گلوب نوشت: نادرأ رمضان در وزن بدن انسان تغییراتی وازد میسازد(9).
2- تاثیرات سایکولوژیک روزۀ ماه رمضان: در اثر مظالعاتیکه در استانبول ترکیه بعمل آمده است به این نتیجه رسیده اند که: " در ماه مبارک رمضان کدام تغییرات سایکولوژیک دیده نشده است. اشخاص سالم, رمضان را بدون کدام زجرت و تکلیف پذیرفته در حالیکه معتادین سگرت, چای و کافی بیجوصلگی, زود رنجی و تحرشیت نشان میدهند(18)". ایرانیها که در ویبسایت خود و دیگران از بیحوصلگی و زود رنجی روزه داران را راپور داده اند ممکن هدف شان همین گروپ بوده باشد(3).
برای مطالعۀ عادت خواب در ماه رمضان, دیپارتمنت فامیلی پرکتس دانشگاه ایالات متحدۀ عربی نزد محصلین طب عادت خواب شان را هنگام روزه داری مطالعه کردند و به این نتیجه رسیدند که: score
خواب در مدت قبل از رمضان, هنگام رمضان و بعد از رمضان کدام تغییر فاحش نشان نداد. ساعات خواب قبل از رمضان دراز تر ازماه رمضان دریافت شد(19). سکور خواب آنست که اگر خواب قبل از پنج صبح صورت گیرد خواب مربوط روز قبل میشود و اگر بعد ازپنج صبح صورت گیرد مربوط همان روز میشود.محصلین کمبود خواب خود را با یک ساعت دیر تر خوتب تلافی نمودند. درافغانستان کارهای دولتی وقت تر شروع و وقت تر ختم میشد که برای استراحت و دیگر امور وقت کافی میسر میساخت.
تاثیر تغییرات روشنی و تاریکی را که مسلمانها در ماه رمضان آشنا اند, در سفرهای طویل و گذر از تایم زونهای مختلف کمتر نا آرامیهای Jet Leg را تجربه میکنند(20).
یکی از میتود های مقابله با تشویش و stress یا فشار های روحی توصل به دین و مذهب و عبادت است. مسلمانهای جهان در ماه رمضان به تشویشهای گوناگون چون: افطار اگر بوقت معین صورت نگیرد, اگر ادا نمودن نماز های پنجگانه بوقت معین ادا نگردد, اگر به تراویح یا ختم قرآن پاک شرکت نتواند واگر شرکت کند تحمل میتواند یا نه؟, اگر سحری فراموش شود میتواند که فردا روزه بگیرد, اگر در معاملات روز مره که با خانمها سرو کار دارد میتواند که چشم پایان اندازد و بازعکس العمل آنها در برابرش چه خواهد بود؟ آیا میتوان که دوری چند ساعته از سگرت و چای و کافی و غیرۀ خود را تحمل کند؟ جواب به اینها اینست که با پرهیز گاری و ارادۀ راسخ برهمۀ این ناقراریها و تشویشها غلبه حاصل کرده میتواند؛ در ماه رمضان این ارادۀ راسخ جدی تر و محکم تر میشود.
در اکتوبر 2001 دانشگاه اصفهان در ایران تاثیرات سایکولوژیک و cope را در ماه رمضان مطالعه نموده به این نتیجه رسیدند که: " روزه بهترین میتود برای رفع تشویش و سترس میباشد(2)".
3- مفاد صحی نماز تراویح: تراویح(21), که بعد از نماز عشا یا خفتن ادا میشود نظر به فقه مذاهب مختلف از 8-22 رکعت بوده با ادای سه رکعت وتر واجب پایان میآبد. پیروان فقه حنفی 20 رکعت تراویح اجرا نموده ختم قرآن مجید را به آن ضم میسازند. تراویح با ادای نماز خفتن به 29 رکعت میرسد. اکثرأ ختم قرآن پاک را با شب 27 رمضان که فکر میشود شب لیلة القدر باشد, مصادف میسازند. این شب در مساجد با شبنشینی و دعا و راز ونیاز بدربار الهی و صرف سحری و ادای نماز صبح ختم میشود بعضی ها تا آفتاب برآمد بیدار نشسته بعد از ادای نماز اشراق بخواب میروند.
در جریان ادای تراویح 228 حرکات در اعضای مختلف بدن بوقوع میپیوندد, 13 بار عمل نیت اجرامیشود, 29 بار به رکوع کمر خم میگردد, 29 بار قیام رخ میدهد, 58 بار سجده بدربار الهی سر به رمین نهاده میشود, 73 بار جلسه بین دوسجده صورت میگیرد و با سلام دادن 28 بار بطرف راست و چپ تراویح ختم میگردد. بعد هر چهار رکعت تسبیح تراویح خوانده میشود. ادای 29 رکعت نماز با تلاوت قرآن مجید تقریبأ دوساعت را در بر میگیرد.
قبل از افطار, سویۀ شکر خون و انسولین هردو پایان بوده بعد از افطار با هضم وامتساس غذای افطاریه
سویۀ گلوکوز خون بتدریج بلند رفته انسولین خون نیز برای پایان آوردن این شکربلند خود در پلازما بلند میرود. کبد وعضلات گلوکوز دورانی را گرفته آنرا توسط عملیۀ استقلابی به کاربن دای اکساید و آب تبدیل نموده انرژی لازمه را برای انجام دادن تراویح تهیه میدارد. مجموع حرکاتیکه در جریان تراویح رخ میدهد مانند یک تمرین خفیف تلقی گردیده مفاد ذیل را ارائه میدارد:
حرکاتیکه تقلص عضلی را تنبیه میکنند یا بصورت آیزو تونیک (کشش مساوی) ویا آیزومتریک (هم اندازه) انجام یافته چریان خون را درعضلات وافرمیسازد. روزه دارانیکه فشار خون دارند بعد از تراویح فشار خون شان پایان میآید. جریان دوران خون شعریه یا capillary که در اطراف کیسه های هوائی شش ها توضع دارند زیاد میشود. وفرت جریان خون در اطراف کیسه ها رد و بدل گازات خون را بیشتر ساخته با موجودیت بیشتر آکسیجن در خون عمل تنفس نماز گذار بهبود میآبد.
در جریان تراویج حرکات متعدد در مفاصل مختلف رخداده وظیفۀ مفاصل را بهتر ترساخته lubrication آنرا بهبود میبخشد خطر جروحات با اوتار و رباط ها را تنقیص داده انقباض و انبساط مفاصل را آسان میسازد.
با فعالیتهای بیشتر عضلی در دوام 20 رکعت انرژی عضلی بیشتر بمصرف رسیده آکسیجن عضلی و موادیکه برای تغذی عضلی بکار میرود بصورت نسبی کمتر میسر بوده سبب توسع وعائی میشود و به اینصورت برگشت خون بقلب زیاد گردیده وظیفۀ قلب از بار گران موقتی به اساس قانون سترلنگ که با مملوشدن قلب با خون قلب تقلص بهتر تر اجرا نموده بهتر تر خون به شرائین پمپ میگردد, رفع میگردد.
افراز هورمون نشو نما یا growth hormone با روزۀ ماه مبارک رمضان بلند رفته و با ادای تراویح حتی بیشتر افرازمیگردد که در بالا هم از آن تذکر رفت. وهم درتشکل کولژن کومک میکند.
در جریان تراویح, اگر بشرایط نماز و نماز گذاری مترافق باشد یک حالت آرامی دماغی حاصل میگردد, این آرامی که در وقت تمرکز دماغی در تراویح و شنیدن قرآن پاک حاصل میشود با خود افراز آنسیفالین و بیتا اندورفین و غیره راکه از جملۀ مورفینهای داخلی المنشاء اند داشته, آرامی بیشتر دماغی و بدنی حاصل میگردد.
روزه و طرق تطبیق ادویه در رمضان: توصیۀ گرفتن ادویه توسط طرق مختلف موضوعیست که به قضاوت داکتر فامیلی تعلق میگیرد. در یک سیمینار طبی و مذهبی زیر عنوان " نظریۀ اسلامی در بارۀ بعضی موضوعات طبی عصر حاضر" که در سال 1997 در موراکو برگذار گردیده بود, در بارۀ مواد واقعاتیکه روزۀ ماه رمضان را نهی میکند نیز بحثی از طرف علمای مشهور دینی, علمای فقه, دوکتوران طب, فارمکولوجست ها و دیگر ساینتیست ها شرکت ورزیده بودند, صورت گرفت. در اخیر همه به این نتیجه رسیدند که تطبیق مواد از طرق ذیل روزۀ ماه مبارک را نهی نمیکند:
فطره چکانهای گوش و چشم, موادیکه از طریق جلد جذب میشوند چون کِریم ها- مرهم ها- و پلستر های طبی, داخل نمودن pessaries و ovule در مهبل و شستشوی مهبل. ادویۀ که از طریق جلد- عضله-مفاصل و اورده زرق میشوند به استثنای زرقیات تغذی داخل وریدی, آکسیجن و گازات انستیزی, استعمال نایترو گلیسیرین در زیر زبان, استفادۀ مواد کیمیاوی برای حفظ الصحۀ دهن مشروط بر اینکه بلع صورت نگیرد, قطره چکان بینی و spray انفی و استعمال inhaler ها, زرقیات مقعدی برای بواصیر وغیره با استثنای تغذی از طریق ریکتم, و عملیاتهای جراحی که تحت انستیزی عمومی اجرا میشود اگر روزه داربخواهد روزۀ خود را دوام داده میتواند.
مریضانیکه از روزه گرفتن معاف اند: نفس تنگی مزمن, خناق صدر, عدم کفایۀ مزمن گرده ها و آنهائیکه از دبالیز استفاده میکنند, عئم کفایۀ قلب, مرض شکر هردو نوع یک و دو, زنان حامله دار, مادران شیر ده, امراض حاد ( قضایئ روزه بعد از شفا), اشخاص معیوب, مریضان عقلی وتشوش نموی دماغ, افراد بسیار مسن, , مریضان سنگ کرده که باید زیاد آب بنوشند, بعضاأ برای نجات یکشخص لازم میافتد که اول به روزه پایان داده شود.
در پایان وخشور صاحب, باشما هم عقیده ام که روزه فرض مطلق است باید گرفته شود. ولی فکرمیکنم که شما به عالم اکادمیک چندان سرو کار ندارید ورنه بضد تحقیقات علمی علم بغاوت بلند نمی کردید. ما را همین تحقیقات علمی دانشمندان است که دانش میآموزد و بر کنه موضوع راه میدهد.
مآخذ:
1- داکتر شهید عطار: www.islamfortoday.com
2- داکتر آکوچیان و همکاران: Journal of research in Medical Science; 20042:65-68
3- لیزا لیتل : www.geocities.com
4- داکتر غلام محمد دستگیر: Ramadan and Health, ISBN No. 978-1-4507-8768-0
5- Yavuz Furuncuglu et al. pak.j.nutr, 2007, 209-211
6- Seddighe Asghary, med.j.isl.acad.sci,2000;345- 38
7- K.M.S. Mansi et al. am.j.appl.sci, 2007; 565- 569
8- Durdi Qujeq et al,ann.saud.med, 2002;22:5-6
9- Emily Anthis at:www.boston.com/news/globe/health_science/article
10- Ramadan at Ramadanku.com/2007/08/effects-on-humanhwalth.html
11- Leiper JB et al at www.webscience.org
12- The Merck Manual 18th ed. 2005: 1233- 1237
13- Memat Aybak et al at. EurJj. Appl. Physiol, 1996:73; 552-556
14- Neslishah Pakicioglu et al at www3.Inter.Science.wiely.com
15- Harunor Rashid, breastfeeding med. 2007; 2: (1):59
16- A.Lafinia et al.J Ayub Med.Coll. Abbottabad,2007. 19(2):15-18
17- s.A.Saleh et al. Mal. J Nut,2005;11 (2):143-150
18- Toda et al.http://findarticles.com
19- Stephen . Margolis et al . www.informaworld.com
20- Dr. Ebrahim Kazemi at www.rasullulah.net
21- Dr.IbrahimB.Sayed at www.crescentlife.com
22- http://www.larawbae.net/32591.html
بالا
بازگشت