حقیقت روزه در زیر غبار دروغ تیکه داران دین
در ماه روزه هستیم و از هر منار و منبری فتواهایی عجیب و غریب در پیوند به روزه به گوش میرسد. ملایی میگوید روزه حکمت های بیشماری دارد. ملایی میگوید روزه برای هزار درد درمان است و ملایی در بارهی فلسفهی روزه میفرماید: روزه برای اینست که ما از دل غریبان بیاییم. ملای دیگری هم به شوق تمام میگوید رمضان ماۀ پر فیض و برکت است. خیلیهای دیگر آنرا پاکی نفس و... گفته اند. اما چیزی که در این میان به آن توجهی نمیشود مضرات روزه است. تاحال هیچ ملایی از مضرات روزه نگفته است و اجازه هم نمیدهندکه کسی از مضرات روزه بگوید. شماری در جستوجویی راه های علمی برای گرفتن روزه هستند. خیلیها دلایل پزشکی تراشیده اند برای روزه؛ و گرفتن آن را کوشیده اند با این دلایل موجه جلوه دهند. اما چیزی که ما در جوامع اسلامی به ویژه افغانستان شاهد آن هستیم این است که روزه یک فرض مطلق است و نیاز به ارائهی دلیل علمی ندارد. امر خدا است باید بیچون و چرا آن را گرفت. کودکان را هم باید با آن عادت داد. این درست همان چیزی است که ملاها در این جامعه امر میکنند و اجازه و فرصت استدلال راهم برای کسی نمیدهند.
اگر کسی بگویدکه روزه ضررهم دارد؛ بدون پرسیدن از بین خواهد رفت و ملاهم فتوای کفرش را با دول و کرنا پف خواهد کرد. ما چقدر از منطق به دور هستیم. چقدر در گره های کور خود گره مانده ایم. نه منطقی میپذیریم و نه هم میخواهیم کسی باور خودش را بیان کند و نه هم خودمان چیزی میدانیم. مشکلی کسی را در نظر نمی گیریم. پس این خدا چه خدایی است که بر بندگانش تکلیف میکند و آنهارا عذاب میکند؟. چیزی که بنده را ضرر میرساند آیا خداوند روا دارش است؟ خوب برای کسانیکه توانایی دارند و پزشک هم جواز صحی اگر بدهد که خوب میشود به آن عمل کند اما بدبختانه در این جامعه سخن و تشخیص پزشک معیار نیست بلکه سخن ملا وحی منزل است. سخن ملا هم وحی است و هم علم و هم فلسفه و هم تکنولوژی و هم همهی چیز.
شماری آمده اند برای روزه فواید بیشماری از لحاظ پژشکی تراشیده اندکه به قرار زیر است:
- روزه عادات غذا خوردن سالم را ترویج کرده و ایمنی بدن را نیز تقویت میکند
- روزه سم زدایی میکند
- روزه به دستگاه گوارش استراحت میدهد
- روزه گرفتن به حفظ تعادل مایعات در بدن کمک میکند
- روزه پاسخ التهابی را برطرف میکند
- روزه قند خون را کاهش میدهد
- روزه تجزیه چربیها را افزایش میدهد
- روزه فشارخون بالا را تعدیل میکند
- روزه کاهش وزن را ترویج میکند
- روزه گرفتن به ترک اعتیاد کمک میکند
- جسم به هنگام روزه به جای غذا از مواد داخلی استفاده میکند و آنها را مصرف میکند.
روزه عادات غذا خوردن سالم را چگونه ترویج میکند؟ آیا فاعل ما هستیم یا روزه؟ اگر مابخواهیم بیروزه هم غذاخوردن سالم را به کار میبریم پس چه نیاز است که آنرا به پای روزه یدک بکشیم؟. گفته اند روزه به دستگاه گوارش استراحت میدهد. چگونه استراحت میدهد؟ ماییکه به خروار پس از افطار میخوریم و تا گلورا از خوردنی ها پر میکنیم، پس چگونه استراحت میدهد دستگاۀ گوارشی را؟ کدام استراحت؟. بازهم گفته اند روزه گرفتن به حفظ تعادل مایعات در بدن کمک میکند. در حالیکه قضیه برعکس است و روزه تعادل مایعات بدن را برهم میزند و کاهش جدی مایعات وجود را به بار می آورد. میگویند روزه قند خون را کاهش میدهد. اما کسانیکه از قندخون پایین برخوردار اند آیا با آنها چه کار میکند؟ آنهایی که قند خون شان پایین است چه نیازی به کاهش قند خون دارند؟ در حالیکه برای آنها کاهش قند خون مرگبار است. و بازهم گفته اند روزه تجزیه چربیها را افزایش میدهد. اما نگفته اند کسانیکه چربی ندارند چه به سرشان میاید؟ آری معلوم است که روزه آنهارا به خودخوری سوق میدهد و در نتیجه ماهیچههای بدنشان به طور فزایندهای کاهش پیدا میکند و آنها به هیکلهای سؤی تغذی (سومالی)وار مبدل میشوند و گفته اند روزه فشار خون بالارا تنظیم میکند اما کسانی راکه فشار خون پایین دارند را نگفته اند چه میکند؟ آری معلوم است که آنهارا جانگردان میکند و از زندگی میکشدشان. بازهم گفته اند روزه باعث کاهش وزن میشود اما نگفته اند کسانی را که از کم وزنی رنج میبرند چه حال و روزی به سرشان میاورد. همچنان در بارهی اینکه روزه برای اینست که سرمایه داران از دل فقرا و غربا بیایند. برعکس سرمایه داری که روی میزش از هرگونه غذا و میوه ها پر است چگونه از دل مساکین و فقرا میاید؟ کجا یاد سفرهی خالی غربا میافتد؟.
خیلی سبکسرانه و خیلی غیر مسوولانه نباید در مسایل دینی برخورد کنیم و همه چیز را به یکسان و از دریچه ذهن و باور خود ببینیم. هرچیز در پهلوی خوبیهایش عارضه های زیادی را هم به همراه دارد چنانچه تحقیقات پزشکی که در این زمینه غیر جانبدارانه صورت گرفته است، نشان میدهدکه مضرات روزه به مراتب بالاتر از فواید آنست.
مثال:
روزه و مرگ سلولهای مغز:
-
زمانی که بدنی گرسنه میماند، ابتدا به پلی ساکاریدی بنام گلیکوژن در کبد دست
مییازد اما میزان گلیکوژن در کبد به آنقدر نیست که پاسخگوی چند ساعت گرسنگی را
بدهد.
پس بدن شروع به استفاده از چربیها میپردازد و چربیهای ذخیره شده را به نوعی
کتون
(cetone)
تبدیل میکند.(بوی بدیکه از دهان روزهدار میآید، از همین کتون است)
بیشتر سلولهای بدن این کتون را بعنوان ماده مغذی بهکار میبرند.
- در طب بهترین نوع غذا خوردن ایناست که “بهمقدار کم” و به “فواصل کم” خورده شود. اما ماکه زمان افطار وحشیانه انبار می کنیم معدهی خویش را.
- زخم معده و زخم دوازدهه (اثنی العشر) بار میاورد روزه.
- میزان ترشح اسید معده از کنترل خارج میشود، مخاط دوازدهه حساس میگردد و دروازه خروجی معده گاهی محتویات اسیدی را بهداخل دوازدهه میریزد.
- گاهی روزه خودآغازگر دیابت است
- سنگ کیسه صفرا بیشتر در اثر گرسنگی و سپس خوردن دوباره چربی می پندد و بعدا خانه می کند در وجود.
- روزه پانکراتیت حاد را گاهی بار میاوردکه خیلی خطرناک است.
- میزان آب موجود در رگها کاسته میگردد و به حالتی منجر میشود که به آن نام “شوک هیپو ولمی” یا شوک در اثر کمبود حجم میگوییم.
همچنان پروفسور دکتر ویلیام جارویس استاد بازنشسته دانشکدهی پزشکی لوما لیندا(آمریکا) متخصص سلامت عمومی و مدافع حقوق مصرف کنندگان در آمریکا است. در اثر تحقیقات خویش به نتایج تکان دهنده در مورد روزه رسیده است که برای مثال چند پرگراف آن را میاورم اینجا:
- طرفداران روزه میگویند به دلیل روزه بسیاری از سموم از بدن خارج میشود. اما باید بدانید در مقابل شما در معرض هپاتیت، اختلالات کلیه، بیماریهای خون، بیماریهای قلبی، ورم مفاصل بیماریهای اعصاب و روانی یا حتا سرطان - بسته بر شرایط ارثی و یا نقاط ضعف ساختاری بدن شما- قرار میگیرید.
- هنگامیکه بدن با کمبود انرژی مواجه میشود بدن طی فرآیندی بهنام کاتابولیسم شروع به شکستن ماهیچهها و دیگر بافتهای پروتینی و تبدیل آن به انرژی میکند. این کاتابولیسم(در حالت روزه) در واقع نوعی «خود خوری» محسوب میشود که با تولید اوره و آمونیاک (به عنوان مواد فرعی) منجر به افزایش اسیدیته خون میشود. نتیجهی اسیدی شدن خون: ضعف، خستگی شدید، کجخلقی، افسردگی، کاهش میل جنسی و احساس کسالت است.
- روزه باعث از دست رفتن سریع آب، پتاسیم و سدیم میشود.
- کسانیکه روزه میگیرند ممکن است همچنین به کمخونی، ضعف ایمنی بدن، آسیبهای کلیوی یا کبدی مبتلا گردند.
- روزه منجر به از دست دادن سریع آب، سدیم و پتاسیم است. این کار سبب کاهش حجم خون میشود همچنین کم خونی، کاهش ایمنی بدن، پوکی استخوان، صدمه به کلیه، یا آسیب کبدی از عوارض دیگر روزه است. در پایان مقاله تحقیقی خویش یاد آوری میکندکه بیش از 6 ساعت تشنگی خویش را ادامه ندهید.
هم چنین نتایج بررسیهای دانشمندان انگلیسی نشان میدهد که 90 دقیقه عرق کردن مداوم میتواند مغز را به اندازه یکسال پیر کند.
به گفتهی این محققان، مغز به طور کلی از آب تغذیه میکند و بنابراین در شرایط بی آبی موجب میشود که در کمتر از چند دقیقه قشر خاکستری شروع به جمع شدن کرده و عملکردهای نورمال مغزی آهسته شود و اگر مغز به طور ثابت در یک رژیم کم آبی مزمن باقی بماند حتا میتواند در راندمان کاری و تحصیلی تاثیراتی منفی برجای بگذارد.
اینکه روزه به کودکان، بیماران و خانم ها چقدر آسیب میرساند تاحال کسی چیزی نگفته است اما روشن است خیلی به مراتب بالاتر از چیزی است که توقع میرود. روزه با آنکه فواید خویش را دارد مضرات خودراهم دارد اما بحث ما اینجا اینست که باید ملاهای ما در چشم مردم خاک نزنند. همانگونه که از فواید و خوبیهای روزه میگویندکه (بیشترش افسانه و اغوا است) به همان اندازه از مضرات روزه هم بگویند. چرا کتمان حقیقت میکنند؟ مگر حقیقت پوشی در دین اسلام جرم نیست؟ مگر پیغمبر خدا نگفته «کسی اگر چیزی راکه میداند و نمیگوید، در روز آخرت در دهانش لگام آتشین زده میشود»؟. مگر شما به روز آخرت باور ندارید؟ مگر مضرات روزه از جملهی حقایق نیستند؟ مگر در قبال سلامت جامعه و بندههای خدا و امت مسلمه شما مسوولیت ندارید؟ آیا خداوند ترجیح میدهدکه به همین سادگی بندگانش آسیب بینند؟ چرا توصیه های نیک نمیکنید؟ چرا هرچیز را از هردو بعدش بررسی نمیکنید؟ دین اسلام که به ضرر و آزار و اذیت انسانی روا دار نیست، پس چرا مردم را از مشکلات با خبر نمیسازید، تا در صورت بروز احتمالی خطر خود را به هلاکت نیندازند؟
درست است که روزه از جانب خداوند فرض شده است اما این فرایض شرایط خودراهم دارد. مگر چیزی غیر از شرایط است که حالا به تازگی هم بحث و اختلاف بر روزه و زمان آن داغ شده است. و در قسمت اینکه ملاها می گویند روزه ماهِ پر برکتی است باید بگویم که ماه روزه تنها برای تیکه داران دینی و ملاهای شکم گنده برکت دارد چون مردم ناگزیر اند برایشان هرگونه غذا را تهیه کنند تا اینها شکمهای چاق و گندهی خویش را بزرگتر کنند و خون غربارا بیشتر بمکند. برای همیناست که همیشه میگویند رمضان ماۀ پر برکتی است. ولا برای فقرا و مساکین رمضان را همان عین غیر رمضان است و تازه برایشان خیلی مشکلهم میشود. اما فیض و برکت معنوی روزه را نمیشود نادیده گرفت که به آن کمتر اشاره میشود.
آری بهتر است از دروغپردازی ها و عوام فریبیها دست بکشید و برای روزه دلایل علمی نتراشید. خوب میشود اگر دین خدارا و احکام الهی را با دروغ و افسانه و عوام فریبی تبلیغ نکنید. در عصر دانش شما کمالات، معجزات و حکمت های غیر قابل تصور به روزه میتراشید و این راهم خوب میدانید که دیگر کسی آنرا باور نخواهد کرد. پس شما هم دین و هم خویش را به سخره میگیرید. بگذارید که مردم روزه را به خاطر فواید علمی نه بلکه به خاطر فرض پروردگار به پا دارند. چون روزه بیشتر ازینکه به جنبههای فزیکی و جسمی بپردازد مرادش جنبه های روحانی است. آری روزه پاکی نفس را بار میاورد و انسان را به دلیل کاهش انرژی که متوجه اش کرده است از گناهان فزیکی باز میدارد و خوب میشود اگر جنبه های روحانی و عرفانی روزه را بشکافید تا ساختن دلایل دروغین علمی و پزشکی.
جوزای 1395
وخشور بدخش