دکتورعلی احمد کریمی

افغانستان گروگان ناتو

تنش اوضاع در افغانستان ظاهرا نگرانی کشورهای ناتو وسایرکشورهای منطقه رابیشترگردانیده است وبیم دارند که حملات پراگنده طالبان ازدهات وقصبات به شهرهای بزرگ وازآن جمله به نقاط مرزی گسترش یابد. روسیه نگرانی دارد که خطر گسترش بی امنیتی ها درافغانستان عامل بی ثباتی در جمهوری های آسیای میانه خواهد گردید.افغانها که زیاد تر ازچهارده سال خطرواقعی این نگرانی ها را به جان ومال خودآزمایش نموده اند این بیم و نگرانی هارا مانند تیاتربزرگ میدانند که درآن یک بازیگربرای منافع خود نقشهای ابلیس وآدم را بازی می نماید وآدم گروگان ابلیس گردیده است.  افغانستان گروگان ناتو است. ناکامی های ناتوچون قدرتمندترین بلوک نظامی وسیاسی درجهان  برای همه مایه تعجب و سوال برانگیزگردیده است، وضع درافغانستان طی دوسال اخیربعد ازتاسیس دولت تحملی جان کری به مراتب بدتر ازچهارده سال پیش از آغازماموریت ناتو گردیده است. افغانها حق دارند تروریسم رابهانه برای حفط تمرکزقدرت وثروت بدست گروه جدید مافیایی وحضورنامعلوم  ناتو درافغانستان فکرنمایند. درگروگان گیری ناتو مردم بی گناه قربانی ومافیا ثروتمندتر وبی رحم تر میگردند. بدون موافقه ناتو کشورهای دیگرنیزنمی توانند به افغانستان تاثیرگذارو به پروژه های بزرگ اقتصادی آن سهم فعال داشته باشند. روسیه باوجودیکه که دروابط بین المللی از سیاست مستقل پیروی می نماید همکاری های این کشور در افغانستان به خاطرمخالفت ناتو به مشکلات مواجه گردیده است. الکساندر گرشکو نماینده فوق العاده روسیه درشورای ناتو تامین امنیت رادرافغانستان بدون مبارزه مشترک سازمانهای جهانی وازآن جمله احیای همکاری های شورای روسیه وناتو ناممکن می داند. ناتواحیای همکاری ها را باروسیه مرتبط به اجرای قرارداد مینسک میگرداند. میان روسیه وناتو در بحران اوکرائین اختلاف نظرهای عمیق ومتناقض وجود دارد، روسیه شبه جزیره کریما را جزقلمروتاریخی خود میداندوازحقوق روسها که درشرق اوکرائین مورد تبعیض قراردارند حمایت می نمایدواین اختلاف نظرها تا انتخاب رییس جمهورجدید امریکا ادامه خواهد یافت، کس نمی داند که  تحول رویداد هادر آینده چگونه خواهدبود،همکاری های شورای روسیه وناتو درسال 2014 بعد ازبرگشت شبه جزیره کریما از اوکرائین بروسیه وحمایت روسیه ازجدایی طلبان شرق اوکرائین قطع گردید. درحال حاضرمذاکرات مشورتی درچارچوب این شورا جریان دارد. دراین اواخربروکسل باارسال اشاره های بشارت دهنده ضرورت احیای همکاری ها رامثبت وسازنده می داند. ضمیرکابلف نماینده فوق العاده رییس جمهورروسیه در امورافغانستان میگوید که تا هنوز به جزازاشاره های نویده دهنده تصامیم واقدامات عملی صورت نگرفته است. مسکو علاقمند است تا درزمینه های مختلف از آنجمله نظامی وامنیتی با افغانستان همکاری نماید، اما حاضرنیست مانند سابق نیروهای نظامی خودرا درافغانستان که چند نسل درجنگ وخونریزی بزرگ گردیده اند بفرستد. کارشناسان روسیه معتقداند که ناتوبا افزایش نیروهای نظامی و استفاده اززور وبدون اشتراک کشورهای منطقه قادر به تامین امنیت درافغانستان نه خواهد گردید. محمد حنیف اتمر مشاورشورای امنیت ملی ج.ا.ا بعد ازرویداد خونین چوک دهمزنگ و مذاکرات شورای روسیه وناتو دراواخرماه جولای سال روان با نیکولای پاتریشف دبیرامنیت ملی روسیه ملاقات نمود. خبرنگاران وکارشناسان پیش ازدیداروی بادبیر امنت ملی روسیه حدس میزدند که اتمرشاید قاصد خوش خبردرباره دورنمایی احیای همکاری شورای روسیه وناتو باشد. خبرنگاررویانووستی ازمشاور شورای امنیت ملی خواستارمعلومات درباره احیای همکاری شورای روسیه وناتو گردید، اتمربا لحن امیدوارکننده ونه اطمنان بخش احیای روابط را به نفع همه نامید ومحورکلیدی مذاکرات خودرا باهمتای روسی احیا وتحکیم روابط سیاسی، اقتصادی ونظامی خواند.آیا دولت افغانستان به احیای این همکاری ها توان مالی و اراده سیاسی مستقل دارد؟ دولت روسیه بدون توجه به امریکا وناتو بارها پیشنهاد همکاری را درزمینه های مختلف وازآن جمله کمک به اردوی ملی ونیروهای امنیتی افغانستان نموده است ولی دولت وحدت ملی با محافظه کاری های رمزآلود نه توانست ازفرصت های مساعد استفاده نماید.روابط وهمکاری هامیان روسیه و دولت افغانستان دراثرفشارناتو با وجود شرایط مساعد جغرافیایی ودیرینه تاریخی درسطح نازل قرار دارد. اتمرکه خود قرار داد امنیتی را با امریکا امضاء نموده است می داند که بدون ناتو افغانستان ازلحاظ اقتصادی توان خرید بالگرد های تهاجمی راندارد وناتو وعده داده بود این بالگردها را از روسیه برای افغانستان خریداری نماید که به خاطرقطع همکاری های شورای روسیه وناتو به تعلیق افتاد. بدون موافقه ناتوروسیه نیز ازلحاظ اقتصادی واستراتژیکی شاید تمایل نشان ندهد روابط خودرا با کشورهای عضو دراتحادیه اروپا  تیره تربگرداندو مهمترازهمه روسیه چگونه می تواند سلاحهای پیشرفته را دراختیاردولتی قراربدهد که هرلحظه امکان فروش وسرقت آن وجود دارد وکی می تواند تضمین نماید که سلاحهای تهاجمی بدست تروریستها برعلیه مردم افغانستان استفاده نگردد. اتمر روسیه را مشارک صادق ومهم افغانستان نامید، شاید این رابه خاطرآن گفته باشد که گویا وجدانا از ناپاکی وناجوانمردی امپریالیست ها مجبوربه جلب دلجویی روسها گردیده باشد ویا بخاطر سابقه کمونیستی  خود به روسیه نوین چون شوروی سابق می نگرد درحالیکه رهبران روسیه با بالب خندان با کمونیسم وداع نموده اند و به خاطر مقاله جویی با ناتو وگروهای اشراروافراطی مذهبی درافغانستان قیمت گزاف پرداخته اند. سخنان تشریفاتی اتمردرباره احیای روابط سیاسی با روسیه به واقعیت های عینی روابط کنونی مطابقت ندارد، اوبا وجود سفرهای مکرر درمسکو به گونه مشاورامنیت ملی که باید ازمنافع بین المللی افغانستان دفاع نماید، میداند که تقریبا دوسال ازعمر نامشروع وتبهکارانه دولت وحدت ملی سپری میگردد وافغانستان در روسیه که به گفته خودش صادق ترین وبزرگترین کشوردنیا است تا هنوز سفیرندارد،که درروابط دیپلماسی نوعی بی احترامی تلقی میگردد، مشاورامنیت ملی می داند که نمایندگی خارجی کشورما درمسکو آلوده ترین سفارت درکشورهای جهان است وبارفتارهای خلاف قانون به آبروی کشوروسرنوشت افغانها بازی می نماید و بدنام ترین سفارت درمیان سایرنمایندگی های خارجی درمسکو است ومقامات روسیه این رسوایی ها میدانند وبا نزاکت های سیاسی چشم پوشی می نمایند.سران دولت وحدت ملی افغانستان عجب خلایق پررو وبی شرم اند همه چیزرا میدانند  ولی بازهم درسفرهای خارج با ژست های مصنوعی خودرا کارآمد،صادق ، عدالتخواه و طرفدران مبارزه باتروریسم ومدافع کرامتهای انسانی وانمود میگردانند . جهانیان می دانند که دولت باحمایت ناتو شرایط را برای ترویج فساد، افراطگرایی وهراس افگنی عمدا وقصدا دامن می زنند تاکشوراز اسارت ناتو و ترورمافیا آزاد نگردد. دولت وحدت ملی باترورهای دولتی مانند ترس ودهشت افگنی، ترورشخصیت ها و ترورهای سیاسی ومذهبی آینده  کشوررا به خطرسقوط وتجزیه روبرو گردانیده اند. درارتباط به همکاری های اقتصادی باید افزود، آقای اتمرازپشت دیوارهای خاردار وکانتینر های آهنین نمی تواند آزادانه درداخل شهرکابل ظاهرگردد وازتاجران سایرکشورتوقع دارد تا سرمایه های خودرا درآتش جنگ افغانستان بسوزانند ویا دودست تسلیم دزدان دولتی نمایند. وقتیکه درتمام مناطق افغانستان جنگ باشد کدام تاجر می تواند جرات سرمایه گزاری را داشته باشد. سفرآقای اتمر به روسیه  سخنان خبرنگار هند را درباره همکاری هند وروسیه درسالهای 1990 بخاطرمی آورد، روسیه درزمان یلستین دراثرفشار امریکا، استقلال سیاسی واقتصادی خودرا درهمکاری های بین المللی ازدست داده بود. خبرنگارهندی  می گفت وقتیکه قراربود هیات هندی برای امضای قراردادی به روسیه سفرنماید به هیات گفته میشد تا ازطریق واشنگتن به مسکو بروند، هیات باتعجب می پرسید چرا فاصله را ده چند طولانی بگردانیم؟ بخاطرآنکه اول باید اجازه امضاء قرارداد را ازواشگتن گرفته شود، بعد به مسکو بروید تا قرارداد ازقدرت عملی برخوردارگردد. افغانستان تازمانیکه ازاسارت ناتو آزاد نگردد نمی تواند چون بازیگرمستقل درروابط وهمکاری بین المللی نقش داشته باشد وحتی ازحقوق و امکانات دوسویه وبرابربا کشورهای ناتو هم برخوردارگردد.

دکتورعلی احمد کریمی- تحلیلگردراموربین المللی- مسکو