داکتر یارمحمد « حیدرزاده »
طرح راهبردی جلوگیری مردم از خطر گرسنگی
زراعت از دیرباز در ادوار تاریخی انسان ها در راستای ایجاد، توسعه و تکامل تمدن
ها تاثیر بسزایی داشته است لذا تشکیل اجتماع انسان ها در واحدهای جغرافیایی
شهری و دهات در طول تحول های تاریخی در طی قرن ها وابسته به رونق و توسعه زراعت
بوده است به نحوی که تا قرون وسطایی زراعت با ساختار سنتی ساده ای همراه بود که
متاسفانه تاکنون از این روش ساده سنتی در این بخش استفاده می شود.
استفاده از سیستم کشت و زرع سنتی و غیر مکانیزه باعث اثرهای منفی همچون فقر 60
درصدی مردم زیر خط فقر و واردات 2 میلیون تن گندم در سال می باشد.
کشورهای همسایه افغانستان نزدیک به یک قرن می شود از شیوه های مدرن زراعت به
واسطه تکنولوژی های جدید و زراعت مکانیزه استفاده می کنند که موجب توانمندتر
شدن ، توسعه زراعت و گسترش سطح زیر کشت در این کشورها شده است.
در واقع پشت سر گذاشتن زراعت سنتی قرون وسطایی و گام نهادن کشورهای همسایه در
مسیر زراعت مدرن و پایدار، خدمات شایانی به توسعه و شکوفایی آنها کرده است.
طی این مسیر برای افغانستان در وهله اول ملزم به داشتن دانش لازم مسلکی و تخصصی
در زمینه کشاورزی است که به برخی از موارد آن می پردازیم:
1. دانش هواشناسی زراعت: زون بندی آب و هوا از لحاظ رشته زراعت مساله عمده و
اساسی است که با درنظرداشت عناصر مهم اقلیمی در انتخاب زمان مناسب کاشت. همچنین
طی مراحل فنولوژی دانه ها از جوانه زنی بذر تا رسیدن محصول مناسب کمک شایانی می
کند.
2. آموزش دیدن عملیات اگرو تکنیک آماده سازی زمین برای کشت: عملیات اگروتکنیک
مناسب ترین عمق شخم برای نرم و خرد و زیر و رو کردن لایه عمق «25 تا 35 سانتی
متری» جهت بر گرداندن و زیر خاک بردن بقایای گیاهی می باشد. برای خرد کردن و
نرم کردن کلوخه ها لایه عمیق شخم « 10 تا 15 سانتی متری» برای آماده سازی بستر
بذر توصیه شده است.
3. مناسب سازی شرایط زیست و تغذیه گیاهان: زمانی محصول خوب بدست می آید که
شرایط زیست و تغذیه گیاه متعادل و سالم باشد و از طرفی روش کود دادن باید به
نحوی انتخاب گردد که مقدار کود بصورت قابل جذب در خاک باقیمانده، بماند و
همچنین تلفات کود بصورت شستشو، تثبیت و تجزیه در حداقل ممکن باشد.
4. دانش آبیاری: تامین 100 تا 70 درصد نیاز آبی گیاه از توصیه های متخصصان
مهندس آبیاری و استفاده از اصول صحیح رژیم آبیاری با در نظر گرفتن ارقام عناصر
مهم اقلیمی از استیشن های هایدرولوژی موجب حداکثر برداشت میزان محصول در هر
هکتار می شود.
توجه شود آبیاری بموقع، در زمان مناسب و با توجه به نوبت های آبیاری و بخصوص در
صورت احتمال وزش بادهای گرم و افزایش درجه حرارت در زمان دانه بندی و همچنان
بمنظور جلوگیری از چروک و لاغر شدن و ضیعف شدن دانه ها تدابیر لازم اتخاذ گردد.
آبیاری غیر تخصصی و بدون در نظر گرفتن و مراعات درجه حرارت، رطوبت و بارندگی
باعث کاهش محصول می شود.
5. دانش سیستم های آبیاری مکانیزه زراعت: تجربه نشان داده است پشت سر گذاشتن
سیستم سنتی آبیاری غرق آبی به سیستم های آبیاری جدید و پیشرفته مانند بارانی،
آبیاری تحت فشار و موضعی، می توان محصول خوب و کافی بدست آورد.
در کشورهای توسعه یافته نیز زراعت پیشگان با کمک کارشناسان و متخصصان در کنار
تجربه های خویش از دانش زراعت روز بهره می برند.
منابع و ماخذ:
ــ یادداشت های تحقیقاتی من در مورد رژیم آبیاری از دوره « ماستری_داکتری طی
سالهای 1980 تا 1995»
ــ سایت اینترنتی در امور عملیات اگرو تکنیک و رشد کشت غله جات در زون ها ی
زراعتی کشور سویدن.
یار محمد حیدر زاده
داکتر علوم محیط زیست
بالا
بازگشت