محمد مرتضی کوهستانی
تحلیل گر در مسایل ترورزیم
law.in.order@hotmail.com
بخش دوم
منابع تامین مالی تروریسم
یکی از مشکلات عمده ای که کشورهای درگیر مبارزه با گروه های تروریستی هستند مهار نکردن و یا نتوانستن منابع مالی آنها بوده و موجبات نگرانی شدید جامعه بین المللی را فراهم اورده است ودر این راستا باوجود قطعنامه های مختلف شماره ٤٩/٦٠ مورخ ٩ دسامبر۱۹۹۴ ، شماره ٥٠/٦ مورخ ٢٤ اکتبر ١٩٩٥ ، شماره ٥١/٢١٠ مورخ ١٧ دسـامبر ۱۹۹۶ و ۷ اکتبر ۱۹۹۹ سازمان ملل متحد در مورد جلوگيري و مبارزه عليه تامين مـالي تروريست ها و سازمانهاي تروريستي از طريق اتخاذ اقدامات مقتضي کشورها نه تنها این مشکل حل نگردیده بلکه با پیشرفت روز به روز تکنالوژی مبارزه سختر شده است.
گروه های تروریستی چقدر که هدف اصلی شان بدست اوردن پول نباشد بازهم بخاطر حفظ فعالیت های خویش نیاز به پیشتبانی مالی دارند. بنابراین، بخاطر پیش برد انجام فعالیت های تروریستی خویش همیش در تلاش و نیاز پیدا کردن راه های مختلف بخاطر بدست اوردن پول بیشتر میباشند. کسب درامد مالی یکی از بزرگترین فرق میان گروه های تروریستی و گروه های جنایتگار و مافیایی میتواند باشد، گروه های تروریستی پولی را که از راه های مختلف قانونی و غیر قانونی بدست میاورند در راه مبارزه به هدف و ایدیولوژی خویش در راستای پیشرفت بیشتر و بهتر سازمان به مصرف میرسانند.
مهم ترین دلایلی که سازمان های تروریستی نیاز به پیشتبانی مالی دارند میتواند قرار ذیل باشد:
بخاطر بدست اوردن سلاح، مهمات، بمب ها و دریافت مواد مورد استفاده در ساخت بمب؛ تبلیع در راه مفکوره خویش از طریق چاپ کتاب، مجله، گزارش، انتشار و تکثیر پخش مانند کاست نوار ویدئو و بخاطر انجام دادن این اهداف نیاز به مواد مورد ضرورت، دادن پول برای اشخاص مشهور سیاسی و اجتماعی بخاطر تبلیغ گروه تروریستی از طریق رسانه ها، بدوش گرفتن مصارف شخصی که از طرف گروه تروریستی مامور انجام هرگونه وظیفه باشد که میتواند شامل سفرهای خارجی و یا داخلی باشد، رفع نیازهای خانواده عضو گروه زمانیکه شخص مذکور کشته شود ویا به زندان برود.
گروه های تروریستی نه تنها با بودجه برگرفته از منابع غیر قانونی، بلکه از منابلع قانونی که توجه دولت و ارگان های امنیتی به خود جلب نمی کند (تلویزیون، رادیو و یا روزنامه) تامین پولی مینمایند.
۱- منابع درامد های قانونی
از آن جایکه تروریست ها نیاز به منابع مالی دارند درامد قانوی یکی از راهای است که تحت توجه ها آنها قرار گرفته و باعث سهمی مهمی درراه پیشرفت این گروه ها میشود.
۱.۱ فعالیت های تجارتی
شرکت های تجارتی وجود دارد که بنام اشخاص مختلف و در ظاهر هیج وابستگی به گروه مشخصی تروریستی ندارد اما در خفا یکی از منابع اصلی تمویل کننده این گروه بوده، فعالیت این شرکت ها در بخش های مختلف منجمله پشتیبانی لجستیکی از گروه های تروریستی، فراهم کردن اجناس مورد ضرورت گروه تروریستی، ایجاد شرکت های حمل و نقل برای انتقال مواد مخدره، ایجاد آژانس های مسافربری بخاطر انتقال اعضای گروه از طریق راه های قانونی وغیر قانونی میتواند مثالی از این شرکت ها باشد.
۲.۱ ایجاد سازمان های غیر دولتی
ایجاد سازمان های قانونی غیر دولتی بنام های مختلف بنیاد ها و انجمن ها یکی از راه های استفاده قانونی بخاطر تمویل مالی برای گروه های تروریستی بوده که سرازیر شدن پول ها تحت نام بخشش و عایدات به این سازمان ها مستقیما به این گروه ها میرود، بعضی اوقات اشخاصی که به این بنیاد ها کمک و بخشش مینمایند حتی نمی دانند که ناخواسته کمکی بزرگی به گروه های تروریستی نموده اند ودر بعضی موارد کسانیکه ایدیولوژی این گروه ها را قبول نموده فهمیده بخشش مینمایند.
۳.۱ حق عضویت و بخشش
یکی از درامد گروپ های تروریستی بدست اوردن پول تحت نام حق عضویت و بخشش است. حق عضویت و بخشش هم میتوانند تحت نام بنیاد و انجمن ها فرستاده شود که در نتیجه باعث تمویل این گروه میشود. کسانیکه عضو گروه های تروریستی بوده و پول های را که تحت نام عایدات و یا حق عضویت میدهند از طرف گروه های تروریستی چی وقتی باید پرداخت کنند کنترول میشود. اما میزان هزینه جمع آوری با توجه به ویژه گی کسب و کار شخص عضو فرق میکند بطور مثال: پولی را که صاحب یک تلویزونن و یا روزنامه تحت نام حق عضویت پرداخت میکند نسبت به پرداخت یک فرد عادی، کارگر و یا صاحبت یک بقال فرق میکند.
پرداخت پول تحتت نام بخشش همینطور که از اسمش پیدا است بخشش بوده و وقت مشخص نداشته چی وقتی که یک عضو بخواهد میتواند پرداخت نماید.
۲ منابع درامد های غیر قانونی
عبارت از منابع ای است که در چارچوب قانون نبوده، هزینه درامد آن کنترول نشده ویا غیر قابل کنترول بوده، باعث ضعیفی اقتصاد کشور میشود. زماینکه نگاهی به منابع درامد های غیر قانونی گروه وسازمان های تروریستی بیندازیم میتوان حدس زد که نه تنها گروه های تروریستی بخاطر بدست اوردن پول از این شیوه ها استفاده مینمایند بلکه گروه های مافیای غیر دولتی ویا دولتی نیز یکی از منبع درامد شان درامد های غیر قانونی ذیل بوده که آنها عبارت اند از.
۱.۲ سرقت و غصب
غصب به معنی استفاده و گرفتن مالی کسی به زور، خصوصا زماینکه گروه های تروریستی جدیدا بوجود میایند (از تاسیس ایشان زمانی معینی نگذشته است) یکی از راه کسب درامد ایشان سرقت و غصب بوده، کسانیکه به خواسته ها ایشان تن درندهند باعث بیرون راندن از کاشینه هایشان گردیده خانه، مال و جایداد منقول و غیر منقول آنها را غنیمت شمرده غصب مینمایند که ما متیوانیم مثال طالبان در افغانستان و گروه تروریستی داغش در سوریه و اعراق را بدهیم که امروز هزارها نفر از دست این گروه ها به دیگر کشور ها مهاجر گردیده اند.
بانک ها، زرگریها، خانه های اشخاص ثروتمند و نظیر اینها جایکه بتواند به گروه های تروریستی پول گیر بیاورد تحت هدف سرقت این گروه ها همیش قرار گرفته است.
۲.۲ باج گیری
گرفتن پول به زور ویا باج گیری تحت نام حفاظت از جان و مال از طریق تهدید و بعضا تحت نام مالیات یکی دیگر از روش غیر قانونی درامد گروه های تروریستی است. زمانیکه به کتاب یکی از نویسنده گان ترکی با نقل قول از وزیر دفاع وقت انگلیس بیندازیم، گروه تروریستی آ ر آ (یکی از قدیمترین گروه تروریستی بوده که در بین سال های ۱۹۱۹ تاسیس گردیده و فعلا چقدر که فعال نباشد اما تماما از بین نرفته) در سال های که مجادله ایشان دوام داشت در هرسال تقریبا (۱۵ میلیون) دالر عایدت از طریق تهدید وباج گیری بدست اورده بوده اند(گورسیس،۳۷:۲۰۰۷). این نه تنها مربوط این گروه بوده بلکه امروز ما شاعید باج گیری دیگر گروه های تروریستی در کشورهای مختلف میباشیم.
۳.۲ فدیه
فدیه، بخاطر گرفتن پول کسی را گروگان گرفتن معنی میدهد. امروز یکی از راه های تولید درآمد گروه های تروریستی داعش و القاعده گروگانگیری شهروندان کشور های مختلف بوده که در ازادی آنها مبالغ انگفت ملیونها یوریی بدست میاورند. در بعضی اوقات این گروه ها بجای پول خواهان ازادی اعضای خویش میشوند که در زندان های حکومت های مشخص بسر میبرند که ما میتوانیم مثال از گروه تروریستی طالبان را بدهیم.
۴.۲ جعل اسناد
یکی از روش استفاده تولید درامد گروه های تروریستی جعل اسناد و تقلب میباشد که ما میتوانیم از جعل پاسپورت برای اعضای گروه عضو ویا در مقابل پول جعل پاسپورت برای هرکس که خواهان باشد ویا ساخت پول های ساخته گی که در خرید سلاح، مهمات و اجناس مورد ضرورت مختلف استفاده مینمایند. اینها تنها مثال های مشخص ای است که میتوان بطور واضع نام برد البته هزارها طریق استفاده از جعل اسناد وجود دارد که گروه های مختلف تروریستی از آن مستفید میشوند.
۵.۲ قاچاق مواد مخدره
قاچاقبری نه تنها یکی از منابع مهم درامد گروه های تروریستی بوده بلکه یکی از درامد مهم کشور های زوربر نیز میباشد. قاچاق را میتوان شامل قاچاق سگرت، الکول، انسان، سلاح، سنگ های قیمتی، اجناس قدیمی شامل ساخت.
در جهان امروز هیچ دولتی نیست که سهمی در قاچاق مواد مخدره نداشته باشد بیاد دارم زمانی حامد کرزی ریس جمهور پیشین وقت افغانستان در سخنرانی خویش از عایدات ۶۰ الی ۱۰۰ ملیارددالری کشورهای مختلف از کشت هیروین در افغانستان بحث نمود. امروز خرچ عمده نیروی های امریکا در افغانستان از پول قاجاق مواد مخدره ای بدست میاید که روزانه توسط سازمان سیا از افغانستان به کشور های اروپا نقل میکند.
نه تنها امریکا بلکه همه کشورها به یکی طریقی در سهم قاجاق مواد مخدره شریک هستند و این میتواند شامل سران حکومت افغانستان نیز شود. افغانستان یکی از کشورهای عمده تولید کننده مواد مخدره است که بغیر از قسمتی که سازمان سیا توسط طیاره به اروپا انتقال میدهد باقی مانده آن تقریبا ٪۸۰ از گذرگاه افغانستان- ایران-ترکیه به اروپا انتقال میابد (الکان، ۲۰۰۰:۱۳۹) ودر اینجا گروه های تروریستی از قبیل طالبان، گروه پ ک ک کشور ترکیه نقش فعالی در نقل وفروش از قاجاق مواد مخدر و بدست اوردن عایدت غیر قابل باوری دارند.
۶.۲ دولت های کمک کننده به گروه های تروریستی
نظر به قوانین بین المللی دولت ها نمی توانند مستقیما به کشور مقابل بدون در نظرداشت دلیل مشخص که در قوانین ذکر شده حمله ویا مداخله نمایند اما یکی از طریق مداخله تمویل گروه های تروریستی آن کشوربخاطر منافع سیاسی و اقتصادی ایشان میباشد واین به یکی از منابع درامد بزرگ برای گروه های تروریستی و یکی از سیاست های فعال خارجی برای کشور های مختلف تبدیل شده است. فرستادن کمک مالی برای بنیاد ها و انجمن ها گروه های تروریستی، تربیه عساکر، فرستادن سلاح ومهمات و جای دادن به سران این گروه ها در کمپ ها و شهرها را میتوان مثالهای از عنوان نام برد. امروز کشور پاکستان یکی از کشورهای است که بشکل اشکار از گروه تروریستی طالبان طرفداری نموده و همه سران این گروه با فامیل های خویش در ویلاهای مجلل پشاور و دیگر شهرهای پاکستان زندگی مینمایند.
۷.۲ قاچاق انسان (مهاجرین)
گروه های تروریستی با استفاده از روش قاچاق انسان نه تنها عایدت بدست میاورند بلکه از این طریق میتوانند بعضی از اعضای گروه خویش را به خارج از کشور انتقال داده و روابط بسیار نزدیک با قاچاقبرهای دیگر کشور ها داشته باشند. حتی میتوان گفت قاچاقبران حرفوی که عضو کدام گروه مشخص تروریستی نباشد، زمانیکه از منطقه تحت کنترول اینها میگذرند مقداری پول تحت نام باج به اینها میدهند.
منبع:
Alkan, Necati (2000), Psikolojik Harekât, Polis ve Terörizm, 1.Baskı, Ankara: EGM Yayınları.
Gürses, Emin (2007), Uluslararası Sistemin Kıskacında Etnik Terör, İstanbul: Profil Yayıncılık.
´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´´
بخش اول
فرق میان ترور و تروریسم در چیست؟ به کی میتوان تروریست خطاب نمود؟
در دنیای که همه روز کوچکتر شده و به دهکده تبدیل میشود مشکلات زیادی دامنگیر بشریت است، که از جمله میتوان از این مشکلات عمده از کاهش منابع انرژی جهانی، حوادث طبعی، برده گی، انقراص نسل حیوانات، شیوع بیماری های مختلف، بی عدالتی، گرسنگی و قحطی، گرمایش روز افزون جهانی، سلاح های هسته ای و جنگ ها نام برد که در بین آنها مهمترین آن که روزانه باعث قتل صدها انسان در نقاط مختلف جهان میشود ودر حقیقت منبع اصلی آن مشکلات عمده بالا است عبارت از تروریسم است که امروز در تاریخ بشریت بحیث یک لکه سیاه شناخته میشود.
یکی از مشکلات عمده جهان امروز در تعریف ترور و تروریسم است. در حقیقت تعریف ترور و تروریسم از طرف آکادمیسین ها، محققان و دولت ها به شکل های مختلفی داده شده واز سال ۱۹۳۶ الی ۱۹۸۱ در سطح بین الملی ۱۰۹ تعریف از تروریسم و ترور موجود است (اوکتم، ۲۰۰۷:۳). شاید بخاطر همین باشد که در سطح بین الملی کی تروریست است و کی تمویل کننده ترور است مشخص شده نمی تواند و باعث این میشود که هر دولت بخاطر منافع سیاسی و اقتصادی خویش تعریفی از تروریسم و ترور بوجود بیاورند. در اکثر مقالات و کتاب ها تعریف از ترور و تروریسم یکسان بوده در حالیکه فرق عمده بین آنها موجود است و ما اگر نگاهی به تعریف و فرق میان ترور و تروریسم بیندازیم.
ترور در حقیقت یک واژه فرانسوی بوده به معنی تهدید و ارعاب، گرفتن حق زندگی از انسانها ایجاد رعب و وحشت در جامعه معنی میدهد به این معنی که در خفا، در زیر زمین ها اقدام به عمل تروریستی میشود یعنی ترور اقدامات استراتژیک بوده ودر اینجا تروریسم داخل بازی وعمل میشود یعنی میتوان گفت که تروریسم عمل استراتیژکی است که توسط چندین نفر بدون در نظرداشت قانون با خشونت وشدت البته با افکار سیاسی و ایدیولوژی برای رسیدن به اهداف مشخص سازمان میشود ، یعنی زمانیکه جمع بندی نمایم میتوان گفت که تروریسم بخاطر رسیدن به هدف مشخصی که اکثرا سیاسی وایدیولوژی میباشد اقدام علنی و تبلیغاتی به کشتن و تهدید غیر نظامیان، اراکین دولت، شخصیت های سیاسی و ایجاد رعب و وحشت در جامعه نموده وهدف آن بدست اوردن خواسته های سیاسی ایشان میباشد. البته قابل یاداوری است هر شدت و ترس زمانیکه در عقب آن هدف سیاسی نباشد معنی ترور و تروریسم را نمی دهد.
در دنیای امروزی در کشورهای مختلف به نام های مختلفی مشکل تروریسم وجود دارد که باعث ضعیفی در امور داخلی و خارجی این کشور ها شده و ضمینه از بین بردن هزارها انسان بی گناه را نه تنها مساعد نموده بلکه میدانی شطرنجی میان کشورهای منطقه میشود که ما میتوانیم مثال سوریه و افغانستان را بدهیم. به هر دلیل که باشد فرق نمی کند مشکل ترور: اقدامات تحریک آمیز با حملات اش یک پدیده سیاسی و ایدیولوژیک است، تنها و تنها میتوان گفت که حملات تروریستی در امور داخلی بعضی از کشورها بازی استراتیژیک دیگر کشورها میتواند باشد. بنابرین بخاطر نفس کشیدن راحت در امور سیاسی اولتر از همه یک حکومت مرکزی قوی و مردمی دارای سیاست فعال خارجی و داخلی لازم است که بتواند در همچور موارد زمانیکه کشوری در امور داخلی کشورش مداخله نمود صدای خویش را در سازمانهای جهانی و ملل متحد بلند کرده و باعث قطع مداخله کشورهای مشخص شود که متاسفانه در این راستا کشور افغانستان نه تنها ضیعف است بلکه توان مبارزه با گروه هی بنام ستون پنجم را در داخل کشور که در نقش بازیگر استراتیژیک فعال است ندارد.
به کی میتوان تروریست خطاب نمود؟
کلمه تروریست را میتوان به کسی خطاب نمود که برای تحمیل هدف سیاسی خویش از خشونت، قتل، ایجاد ترس و وحشت در طرف مقابل استفاده نمایند. کلمه تروریست را نه تنها به شخص بلکه به حکومت ها هم میتوان خطاب نمود (حکومت تروریستی) که بعضی در ظاهربه مثل پاکستان که از گروه تروریستی طالبان حمایت مینماید و بعضی در خفا به مثل امریکا که از صدها گروه های تروریستی در طول تاریخ حمایت و پیشتبانی نمود مثال داد و در جهان امروز یکی ازطریق مداخله در امور کشور مقابل ایجاد گروپ های مختلف تروریستی و تمویل آن بخاطر بدست اوردن هدف های مشخص سیاسی میباشد. اما مشکل اساسی در اینجا اینست که کی از نظر کی تروریست است؟ از نظر بعضی ها یک نفری که تروریست حساب میشود میتواند از نظر دیگری یک فدای وجنگجوی رای آزادی باشد، حتی کسی زمانیکه تروریست اعلان شده بود بعدا میتواند جایزه بزرگ صلح نوبل را دریافت کند و یا برعکس زمانی قهرمان ومتفق اصلی یک حکومت ابرقدرت میتواند به تروریستی بزرگی تبدیل شود. مثلا اسامه بن لادن، شخص مذکور در سال های ۱۹۸۰ زمانیکه افغانستان از طرف قشون سرخ اشغال گردیده بود توسط سازمان سیاه ملیون ها دالر کمک مادی گرفته و نیروی هایش توسط کماندو های سازمان استخبارتی پاکستان و سیاه تربیه میشد اما بعدا خصوصا بعداز واقعه ۱۱ سپتمبر تا زمانیکه در سال ۲۰۱۱ کشته شد یکی از بزرگترین تروریست های جهان بود که تحت تعقیب امریکا و ومتفقین اش قرار گرفته بود. بعضی از گروپ ها که در یک کشور بنام گروه تروریست یاد میشوند برای دیگر کشوری عامی راه آزادی بوده که همه تسهلات نظامی و کمک های اقتصادی آن توسط کشور مشخص تمویل میشود که ما میتوانیم از کمک پاکستان به گروه تروریستی طالبان ویا حمایت کشورهای چین، روسیه، اسراییل از گروه تروریستی پ ک ک ترکیه و یا حمایت پشت پرده امریکا و ترکیه از گروه تروریستی داعش نام ببریم. در نتیجه گفته نمی توانیم کی تروریست اصلی است اما از نظر من فرق نمی کند هدف اش سیاسی ویا ایدیولوژی بوده باشد زمانیکه کسی یک شخص غیر نظامی را هدف قرار میدهد تروریست است. زمانیکه شخصی بنام اسلام دست خویش را بالای زنی بالا برده و سنگ پرتاپ مینماید او تروریست است، زمانیکه کشوری از فرسنگها دور امده بخاطر نفت و گاز گروه بنام داعش و طالب بوجود میاورد، شخصی بنام اسامه بوجود میاورد کشور عامی تروریستی است، زمانیکه همسایه من، پاکستان بخاطر منافع سیاسی و اقتصادی خویش از گروه تروریستی طالبان حمایت میکند کشور تروریست است.
Öktem, Emre (2007), Terörizm-İnsancıl Hukuk Ve İnsane Hakları, İstanbul: Derin Yayın Evi.
بالا
بازگشت