احمد سعیدی
کمک های جامعه جهانی و آینده افغانستان
از دیر زمانیست تعداد از دوستان تاکید دارند تا از نوشته و مقالات انتقادی و شکایت گونه بگذرم زیاد تر روی موضوعات تحقیقی و علمی تکیه کنم ، مشوره معقولیست اما بهتر است هم نوشته و مقالات انتقادی داشت و هم نوشته های تحقیقی، شما میدانید چند قبل کابل میزبان دو کنفرانس کاری و سرنوشت ساز بود یکی بنام " ریکا " و دومی بنام " سام " نشست سام به خاطر تعیین چارچوب حسابدهی دولت افغانستان در مورد کمکها و تعهداتی که این کشور در کنفرانس لندن آنها را پذیرفته بود، برگزار گردیده بود .
در این نشست یک روزه، بر علاوه حضور فعال یک تعداد از سران کشور های تمویل کننده، بعضی از سفرا و نمایندههای سازمانهای بینالمللی، یکجا با سران حکومت وحدت ملی، بعضی از اعضای کابینه جامعۀ مدنی و برخی از فعالان رسانهیی شرکت نموده بودند. بر علاوه حضور فعال رئیس جمهور و رئیس اجرائیه زیاد تر گرداننده گی
این نشست را آقای اکلیل حکیمی وزیر مالیه افغانستان و نمایندۀ سازمان ملل متحد در امور افغانستان برعهده داشتند. در این نشست
افغانستان موظف شد طی یک سال آینده اصلاحات همه جانبه را در نهاد های مختلف افغانستان بوجود آورده و به تمامی پرسشهایی که در مورد مصرف کمکهای وعده داده شدۀ کنفرانسهای توکیو و لندن در مورد اجراات افغانستان وجود دارد، پاسخ دهد. از سوی دیگر جامعۀ جهانی نیز باید در مورد تعهداتی که در دو کنفرانس، بخصوص کنفرانس لندن به جانب افغانستان وعده سپرده است، پاسخ گو باشد. افغانستان مکلف است بخاطر اینکه بتواند کمک های جامعه جهانی را بدون دغدغه بدست آورد .
باید در مورد 52 تعهدی که در کنفرانس لندن تعهد سپرده و به آن پایبند شده است، پاسخ بدهد و در مقابل جامعۀ جهانی نیز باید در مورد چهگونهگی رساندن کمکهای وعده شده در کنفرانس لندن و مسایل دیگر به دولت و جامعۀ مدنی افغانستان جوابگو باشد. عمده ترین تعهدات حکومت افغانستان در برابر جامعه جهانی اینها اند . که پیشرط عمده دوام کمک و همکاری برای افغانستان گفته میشوند.
1. تعیین زمان آغاز و چگونگی عملی شدن برنامه های کمیسون اصلاح نظام انتخاباتی
2. ثبت دارایی کارمندان ارشد نهاد های دولتی به ویژه گمرکات
3. تعدیل قانون تدارکات
4. مبارزه با فساد
5. مستقل شدن بودجه ولایت ها تا پایان امسان
6. آوردن اصلاحات در سیستم های عدلی و قضایی
7. آوردن تعدیلات در قوانین جدید و آماده شدن مسوده قانون کوکان زیرسن .
8. سهیم شدن زنان در آوردن صلح و امنیت
9. آوردن اصلاحات در منابع عایداتی به ویژه گمرکات
10. آماده شدن چهار برنامه توسعه یی و توامند سازی اقتصاد زنان
11. تمویل برنامه های روستایی برای حد اقل پنج هزار روستا
12. بهبود خودکفایی غذایی
13. رشد صنعت قالین
تعهدات فوق را سال گذشته نیز حکومت افغانستان در کنفرانس لندن به جامعۀ جهانی وعده داده بود. اگر تا یک سال دیگر اجراات این وعده ها تحقق یابد به یقین جامعۀ جهانی در مورد دور جدید کمکهای وعده داده شده به افغانستان تصمیمگیری خواهد کرد. افغانستان نیز از جامعه جهانی تقاضا های مشخصی دارد که بطور مختصر از آنها تذکر بعمل می آید
1. مصرف کمک ها بگونه شفاف و حساب دهی از آن .
2. مصرف 50 درصد کمک ها از طریق بودجه دولت افغانستان
3. جلو گیری از سو، استفاده از سوی شرکت ها
به باور من تجارب و عملکرد های حکومت افغانستان در گذشته گویای این حقیقت است که تا یک سال دیگر تعهدات را که حکومت افغانستان به جامعه جهانی سپرده توان آنرا ندارد که حد اقل پنجاه فیصد از آنها را عملی سازد، جامعه جهانی نیز به بهانه اینکه افغانستان آنچه را که وعده سپرده بود عملی نکرده از کمک های را که وعده داده یا صرف نظر میکند یا به حد اقل میرساند که نتواند مشکل افغانستان را حل نماید. بدبختانه در افغانستان کمتر معمول است که بعد از سپری شدن یک اجلاس اشخاص یا
نهادهای تحقیقاتی کشور ما به بررسی عمقی یک اجلاس ملی بخصوص بین المللی بپردازند و یافتن راهبرد افغانی از داخل آن عمیقاً حرف در خور مطبوعات و رسانه ها بدهند. خوشبختانه هفته گذشته یکی از دانشگاه های خصوصی افغانستان از من دعوت بعمل آورده بود تا روی کنفرانس سام دیدگاه خویش را با محصلین و تعداد از استادان آن دانشگاه شریک سازم امید ها و چالش های این کنفرانس را که بعد از یک سال دیگر امید ثمر و میوه آنرا مردم ما انتظار دارند به آنها شریک سازم ، محصلین عزیز من را خیلی سوال پیچ کرده بودند اما خودم با همه کمی و کاستی های که از فهم و درک همچو مسایل دارم خواستم روی محتوای و آینده نگری در مورد این کنفرانس روی شیوه افزایش قدرت ملی تأکید کنم، باور من این است زمانی این ارزش ها و معیار ها عملی خواهد شد که حاکمیت وحدت ملی به جمع بندی در مورد برخی موضوعات دست پیدا کند تا جامعه افغانی از نزاع های داخلی فکری در قدم اول رهایی پیدا کنند. زمامداران ما باید بدانند سیاست و عملکرد های اقتصادی بشمول جذب کمک های جامعه بین المللی با دروغ پردازی به فال بینی یا به وعده های میانتهی هرگز بدست نمی آید زمانی این آرزو های تحقق میابد که ما در کشور خود
وضعیت اقتصاد، سیاست و امنیت جهانی را از زوایای مختلف بررسی کرده بتوانیم، همزمان با اجلاس سام جلسه ریکا نیز در کابل دایر گردیده بود در حالیکه سام باور ها و دیدگاه های جهانی را مطرح بحث قرار داد اما ریکا علاقمندی داشت تا منطقه گرایی جای جهانی شدن را آهسته آهسته بگیرد حتی در اجلاس ریکا آشکار دیده میشد که بعضی از کشورها تلاش می کنند مشکلات منطقه ای خود را بزودی به صفر برسانند. ما با پاکستان مشکلات مرزی معین داریم اما پاکستان تلاش میکند تا این مشکل را یا حل شده محاسبه کند یا حل این گونه مشکلات را به تعویق بیندازد؛ در حال حاضر در افغانستان مشکلات امنیتی اقتصادی و اجتماعی زیادی وجود دارد که باید با همکاری جامعه جهانی در فع آنها پرداخته شود.
اما شکست و ریخت های درونی حکومت وحدت ملی بجای رسیده که
اکنون انرژی زیادی زمامداران ما صرف ایجاد توازن سیاسی می شود و این تنها راه است که برای حفظ نظام در وضع موجود خیلی ضرور است. اما همه کاره و تعین کننده همه معیار ها نیست در حال حاضر روابط ما با پاکستان شکننده است جهت سرنوشت راهبردی در کشور و تحفظ نظام و ختم جنگ و صد ها درد و رنج دیگری که دامن گیر ماست ما نیازمند اجماع ملی هستیم و همه کشورها از درون حاکمیت خود متحدانه تصمیم میگیرند و راه بیرون رفت را طراحی و عملکرد ها را نقطه گذاری میکنند ، با این شیوه سیاست ها جامعه از هر نگاه اقناع شده اکثر از معضلات آهسته آهسته راه حل میابند… ما نیازمند اجماع بر سر مفاهیم هستیم که تفاوت یک دولت و دولت بعدی در اجرای سیاست ها باشد نه تفاوت در تعاریف و مصادیق. که کی مقرر شد و کی نشد با تذکره چی نوشته شد و چی نشود ما باید حتمی و ضروری به تعریف مشخصی در مورد این گونه مضامین دست پیدا کنیم تا همیشه چنین اختلافات فکری و فلسفی و اجتماعی را که بروی تذکره الکترونیکی چی نوشته شود القاب فلانی چطور ادا گردد قایم مقام کیست قومنده بدست کیست و سر قومندان چی میگوید این صلاحیت و آن صلاحیت از کیست قدرت چیست و مدیریت بدست کیست و مربوط به چیست ، متاسفانه هم ما و هم رهبران حکومت ما از نزاع کردن با یکدیگر لذت می بریم. به باور من در شرایط فعلی گفتگو های داخلی حاکمیت الزامی است و نیازی به علنی شدن این همه درگیری ها که هر روز رسانه ها نشانه میگیرند بین رئیس جمهور بین رئیس اجرائیه و بین معاونین شان نیست، بهتر است ما با گفتمان های داخل حاکمیتی به جمع بندی بخاطر منافع ملی دست پیدا کنیم. ما اگر میخواهیم دنیا بالای این حاکمیت اعتماد نماید در قدم اول
باید مسائل درونی کشوری را حل و فصل کنیم. باید توازنی بین توانمند سازی داخلی و قدرت خارجی برقرار نماییم، که تا هنوز چنین کاری را انجام نداده ایم،
حاکمیت ها برای مدیریت کشور باید لایه هایی باز کنند، چون جامعه متنوع و متکثر است. باید نوعی پذیرش عمومی از آدم ها و گرایش های مختلف در جامعه ایجاد شود تا آنها بتوانند در جامعه نقش داشته باشند. من به نقش قوه مقننه به عنوان یک قوه کلیدی تأکید دارم در صورت که با برگزاری یک انتخابات شفاف این نهاد قانونمند شود آنگاه بهتر و خوبتر می تواند در حل وفصل مسائل جاری کشور قوانین مناسب تصویب کنند. و گوشه ای از درد و رنج مردم افغانستان را مدوا کند. با ایجاد حکومت وحدت ملی که تقسیم قدرت بین دو شخص یا دو تیم اکثریت مردم حاکمیت ملی و بر خوردار از ارزش های قانون اساسی نمیدانند رهبران موجود اگر میخواهند 5 سال ماموریت خویش را تکمیل نمایند و این سفر را در نیمه راه نگذارند افغانستان را هرچه زود تر يك بار ديگر به خانه مشترك و امن و آسایش همه افغان ها تبديل كنند. در این روز ها تعداد زیادی از جوانان بخصوص تحصیل کرده گان ما بخاطر نبود امنیت و بیکاری بخاطر لقمه ای نان کشور را ترک مینمایند فرار مغز ها برای آینده افغانستان زهر قاتل است. جناب رئیس جمهور و جناب رئیس اجرائیه باید بدانند، این مهاجرت های دسته جمعی افغان ها در زمامداری حاکمیت شما از مجبوریت است. ورنه تمام
افغانها چی مرد و چه زن چه پیر و چه جوان در هر جائیکه زنده گی می کنند، وطن شانرا فراموش کرده نمی توانند، ادبیات و تاریخ مردم افغانستان از احساسات عشق به وطن و تجارب تلخ دوری از وطن مالامال است و مردم ما بیشتر از هر کسی دیگر این حقیقت را میدانند. اما ضعف مدیریت در رهبری حاکمیت موجود مردم ما را بجای رسانیده که مجبور اند با این احساسات پا بگذارند و راه غربت و دوری از وطن را پیشه کنند .