محمدعوض نبی زاده
بزرگترین بحران مهاجرت درجهان
مهاجرت ازتاريخ گذشته ی بشريت وجود داشته ولی درین اواخربرای اولین بار این پدیدهای انسانی بعداز جنگ جهانی دوم ، اروپا رادربرابر یک بحران جدی مواجه نموده است . مهاجرت هادر زمان حاضر به يكي از مسائل مهم در حوزه روابط بين الملل ويكي از ويژگيهاي اجتناب ناپذير حيات بشری تبدیل گردیده اند.انسانهاي زیادی در جهان به علل گوناگون موطن اصلي خود را ترك گفته و در جستجوي زندگي آرام تر راهي سرزمينهاي ديگرمیشوند. با توسعه و گستریش جنگ و بحران در كشورهايهمچون افغانستان، عراق، سوریه، لیبی , فلسطين و کشورهای آفریقایی موجب ورود آوارگان از اين كشورها به اروپاوغرب گرديده است. پديده ی آوارگي زماني پديدهاي موقتی تلقي ميشد ولی امروز به يك امر مزمن و معضله ی بزرگ منطقهي و جهانی تبديل شده است. سیاستمداران غربی، "بحران مهاجران و حرکت کنونی پناهجویان رادر گفتار و ادبیات دولتی شان تبدیل نموده که تا دیروز، فریادهای نژادپرستانه بهعنوان یکی از محصولات اقتصادی کاپیتالیستی به سوی این مهاجران داده میشد و حالا نیز، کماکان این فریادها به شدت بیشتر از گذشته در اروپا به گوش میرسند:
که میگویند "مهاجران" کار ما را میگیرند، فرهنگ ما را آلوده وشهر ما را مملو از دزد و مجرم میکنند. جمعیت مهاجران را نمیتوان یکسان دانست چون آنهای که از جنگ ودیکتاتوری ، واز مرگ تدریجی در یک اقتصاد بازنده کاپیتالیسم جهانی و توزیع نابرابر امتیازها بین جنوب و شمال در جهان وازسرکوب جنسیتی و نسلکشی میگریزند که به اروپا و غرب پناه می برند. در حا ل حاضرکلمه "مهاجر" به ابزاری برای محروم کردن مهاجران از خصایص انسانی و تحقیر آشکار آنان درآمده است .در حالیکه در یک سند سازمان ملل متحد نوشته شده که کلمه مهاجر شامل مواردی است که تصمیم مهاجرت به طور آزادانه توسط یک فرد گرفته میشود و در کنوانسیون پناهندگان که در سال ۱۹۵۱ توضیح شده که "پناهنده" کسی است که به علل مستدل بیم از آزار و اذیت به خاطر نژاد، مذهب، ملیت، عضویت در گروه اجتماعی خاص یا عقاید سیاسی، در خارج از مملکت خودش زندگی می کند و نمیتواند به دلیل این نگرانی ها به موطنش بازگردد.
اصطلاح "پناهجو" به کسی اطلاق می شود که تقاضای پناهندگی کرده و منتظر جواب است. کلمه "پناهنده" برای اولین بار در سال ۱۴۳۰ میلادی به نام"پناهگاه یا جای امن از آن استفاده شده بود. اصطلاح "مهاجر غیرقانونی" برای توصیف کسی است که فاقد ویزای معتبر ند ومهاجران اقتصادی کسانی اند که داوطلبانه و به دلایل شخصی، کشورشان را ترک می کنند نه این که مجبور به خارج شدن از کشورشان شده باشند. هم چنین کلمه "تبعید از هنگام پایان جنگ سرد برای توصیف فردی استفاده می شد که ناچار به ترک کشورش شده ولی هنوز سرگرم فعالیت سیاسی بوده و برای این که روزی به کشورش بازگردد بنا برین استفاده از کلمه ی "پناهجو"نخستین اولویت جمعیت سرگردان بر مرزهای دولتها را باید تلاش برای بقا دانست و میتوانند در نجات جان افراد بسیاری موثر باشند.
استفاده از کلمه ی پناهجو خطر دستهبندی جمعیت پناهجو به "مهاجران" و "پناهجویان" و "مهاجران اقتصادی" را بهوجود میآورد که طبق تعریف دقیق تر, پناهجو کسی است که از جنگ یا آزار و اذیت گریخته و چنین فردی باید از سوی جامعه بینالملل حمایت شود. درضمن شرایط همه پناهجویان یکسان نیست مثلا گذرنامه یا کارت شناسایی ندارند - یا داشتهاند اما در گذر پرخطر با قاچاقچیها، از دستاش دادهاند. طبق اصول مصوب سازمان ملل متحد، کشورها نباید کسی را به جایی که جاناش در خطر است برگردانند. در سال ۲۰۱۵، میلادی بزرگترین گروه پناهندگان ومهاجران به اروپا سوریها بودند -افغانها، اریترهایها، نیجریهایها و سومالیها هستندکه کشورهای شان جنگزده و نقض حقوق بشر درانها رایج است.
در حالی که آلمان برای پذیرش پناهجویان اعلام آمادگی کرده است اما درسال ۲۰۱۴ میلادی مجموعا از اتحادیه اروپا به تعداد - ۱۹۲۴۴۵- نفراز مهاجران به کشورهای شان برگردانده شدهاند .سال گذشته آلمان خواستار تنظیم سیاههای مشترک از کشورهای "امن" شده که برمبنای آن راحتتر میشود مهاجران اقتصادی را اخراج کرد. در ماه های اخیر با سرزیر شدن موج بزرگ از پناهندگان از ممالک جنگ زده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از کشورهای اروپایی خواست تا "انصاف تاریخی" داشته باشند و توجه کنند که اغلب آنهایی که امسال وارد اروپا شدهاند از جنگ در سوریه و لیبی گریختهاند چون اروپا از کشورهای همسایه سوریه ثروتمندتر است و امکان بهتری برای پذیرش پناهجویان دارد.
گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) طی اعلامیه ی از پناهجویان عازم اروپا خواسته است از مهاجرت به "سرزمینهای کفر" خودداری ورزند و به جای آن، به "خلافت اسلامی" هجرت کنند. در اعلامیه ی داعش مهاجرت و زندگی در کشورهای اروپایی زمینهساز "معاصی کبیره" توصیف شده و مانع از آن میشود که آنان به تکالیف و واجبات دینی خود عمل کنند.بسیاری از پناهجویانی که عازم کشورهای اروپایی شدهاند شهروندان سوریه هستند که پس از بیش از چهار سال بحران و جنگ داخلی، از مناطق سکونت خود آواره شدهاند.مردم سوریه دولتهای غربی و مخالفان حکومت سوریه، حملات سنگین ارتش و نیروهای دولتی به مناطق مسکونی این کشور و همچنین برخورد خشونتآمیز نیروهای داعش و سایر گروههای اسلامگرا با اقلیتهای دینی و مذهبی را عامل اصلی موج جدید پناهجویان دانستهاند.برخی از پناهجویان عراقی از اقلیتهای مذهبی هستند که از سرزمینهای تحت تسلط داعش گریختهاند.
پناهجویانی که خواستار اقامت در کشورهای اروپای غربی به ویژه آلمان بودند، از مرز صربستان وارد مجارستان میشدند تا از آنجا به اتریش و سپس به آلمان عزیمت کنند ولی طی چند ماه اخیر، دولت مجارستان با ایجاد حصارهای محکم مرزی و تصویب قانون مجازات عبور غیرمجاز از مرز، در صدد متوقف کردن ورود پناهجویان از مرز صربستان برآمده است ودولت دست راستی مجارستان از سیاست خود در قبال پناهجویان دفاع کرده و گفته است که از "سبک زندگی اروپایی" دفاع میکند. امادولت کرواسی خواستار اعلام همبستگی کشورهای اروپایی با آنان بوده و یادآور شده است که در جریان جنگ بالکان در دهه ١٩٩٠، به صدها هزار تن از پناهجویان و آوارگان جنگی ممالک غربی پناه داده بود.
فرار اجباری مردم افغانستان از مناطق جنگ زده به خارج پدیده ی نامیمون و طولانی و تاریخی می باشدو در بیش از چهار دهه است که فرار مردم ما به خارج کشور، بزرگ ترین آمار مهاجرت های اجباری و بی سرنوشتی نهایت غم انگیز را در جهان با نمایش گذاشته است .افغانستان با تداوم چندین دهه جنگ بیش از 5 میلیون آواره را به خود اختصاص داده که مهاجرین ان درکشورهای همسایه و درکشور های اروپایی ودیگر ممالک غربی پناه برده اند. عامل اصلی فرار مردم ما، عملکردهای ظالمانه و غیر انسانی دولتمداران بوده که مصیبت بزرگی را در پیکر علیل و ناتوان کشور ما وارد نموده است.این فراریان با هزاران هردم شهیدی به طور سیل آسا به ایران، ترکیه و یونان از آن جا توسط خط ریل و یا پیاده به سوی کشورهای اروپای غربی سرازیر میشوند. از طرف دیگر این آوارگان در پشت پنجره های مرزی، راه های آهن و دیوارهای آهنی کشورهای اروپایی از قبیل: یونان، صربستان، مجارستان، اطریش، آلمان و… با ذلت مرگ بار و حقارت تمام دست و پنجه نرم می کنند تا اگر به یکی از کشورهای اروپایی غربی برسند .جامعه جهانی و حکومت فعلی افغانستان باید تدابیر بهتر جهت جلوگیری از فرار مردم کشور را اتخاذ نمایند.
بیست و پنجم - ماه – اکتوبر – سال – 2015- میلادی